a0. 1838.
leydsche
c 0 u r a n
VRIJDAG,
V.A - k'C
14 DECEMBER.
/V
NEDERLANDEN.
-Leyden den i3den December.
Men meldt uit 's Gravenhage van den iaden de2er:
Heden heefc Zijne Exc. de Minister van Buitenlandsche Zaken aan de
"beide Kamérs der Staten-Generaal i en wel aan de Tweede Kamer in eene
■zitting met gesloten deuren, eene staatkundige mededeeling gedaan. Naar
snep verneemt ia aan de leden der beide Kamers het geheim nopens het mede
gedeelde opgelegd. Ruim anderhalf uur heeft Z. Exc. de Minister in elk
der beide Kamers doorgebr-agr. Naar men verzekerc moet Z. EXc. de Kamers
bekend gemaakt hebben, met hetgeen er, gedurende de laatste negen maan.
den, van het oogenblikdat Z. M. de Koning tot de 24 artiaelen is toege
treden, voorgevallen is, en met de stukken, welke er cusschen de Gevol-
magtigden der Londensche Conferentie, of de Mogendheden, die zij ver
tegenwoordigen, en onze Regering gewisseld zij. Het spreekt wel van zei
vedat de inhoud van deze stukken en de eigenlijke stand van het vraag
stuk, voor als nog onbekend zijn. Sommigen willen van eene andere zijde
weten, dat het Fransche Kabinet, ten gevoige eener onbegrijpelijke staatkunde
nog steeds, niettegenstaande alle de andere Mogendheden geneigd ijnom
tot eene schikking op den grondslag der 24 arcikelen te komen, zich daartoe
min bereidwillig moet verklaren. Volgens de algemeene geruchten, zal veel
afhangen van het licht, hetwelk welligt dóór de aanspraak, waarmede de
Fransche Kamers binnen weinige dagen zullen geopend worden, of door de
•discussien, die daarna in dezelve plaats zullen hebben, verspreid zal worden
nopens de houding, die Frankrijk denkt aan te nemen, of omtrent de gron
den, die er tot deszelfs aarzeling bestaat. Het schijnt velen toe, dac de
Yransche Regering bij voortduring in hare staatkunde door onderscheidene
•tegenstrijdige belangen geslingerd worde, en vandaar, terwijl zij naar binnen
aan toomeloosheid vaak meesterlijk een' breidel weet te leggen naar buiten
nieczelden aan hartscogcenvan meer of min lagen, ingevenden aard, ge-
noodzaakc is toe te geven.
Behelzen opgemelde geruchten en deze beschouwing der zaak waarheid-,
•dan wordt het meer en meer waarschijnlijk, dat ons Kabinet in den tegen-
woordigen stand van zaken, hoe die}zij,vooral aan de buitenlandsche Hoven
'altijd moet voor oogen houden wat als meer loücere beweging der driften,
dan wel als regt, is aan te merken, en tevens niet onopgemerkt zal hebben
gelaten de ongewone wapeningen en de woelingen, welke er tegenwoordig
in Belgie plaats hebben, die, duurden zij voort, gepaste maatregelen van
voorzigtigheid dezer zijds zouden noodzakelijk maken.
Zonder zich verder te verdiepen in deze beschóuwingenwelke de aard der
zake medebrengt, en die door verschillende geruchten ondersteund worden,
zal voorzeker het raadzaamste zijn een en ander door den tijd te laten toetsen,
maar mag men toch voorzeker behoedzaamheid aanprijzen bij het ontvangen
van mededeelingen in verschillende in- of uitlandsche dagbladen, als of eene
eindschikking voor de deur, neen, getroffen ware.
De Eerste Kamer van de Stacen-Generaal heeftin derzelver zitting
yan heden, aangenomen de ontwerpen van wet, betrekkelijk de suppletoire
begrooting over het loopende jaar* de tarieven der justitie-koscen en de ver
lenging der woelings-wec.
I11 de memorie van toelichting van de nieuwe voordragttot liet openen van eenegeld-
leening voqr de kosten van de door velen zoo nuttig, ja hoogst noodzakelijk gekeurde
bedijking en droogmaking van het Haarlemmermeer wordt herinnerd, hoe dit grootewerk
reeds voor lange jaren menigwerf is ter sprake gebragt, en in de vorige zitting minder
de zaak zelvedan de wijze tot het bestrijden der kosten aanmerking heeft doen oppe
ren. Wijders wordt opgemerkt, dat het wenschelijke der uitvoering van de bedoelde
droogmaking sedert nader is gebleken door eene overweging van de Provinciale Staten
van Holland, die, gelijk men weet, ter bevordering daarvan, eene iojarige bijdrage van
.ƒ60,000 hebben aangeboden, en men heeft, naar deze memorie, grond om te verwach
tten, dat men ook van wege Rijnland Qvoor welk district de onderneming, ten'aanzien
'van de zekerheid van eigendommen en de besparing van jaarlijltsche uitgavenvan veel
belang-is) niet achterlijk zal blijven in het geven van eene gepaste bijdrage. Dijkgraaf
en Hoog-Heemraden van gemeld district hebben zich ten stelligste voor de onderneming
verklaard; zij meenendat deze zelfs ter vermindering van de uitgaven van het Hoog
heemraadschap zoude strekkenzullende zij het leveren van eene bijdrage in nadere
overweging nemen, zoo ooit, wordt nu hetoogenblik tot doorzetting van de zaak noodza
kelijk geoordeeld; bet is verre van hersenschimmig, dat de verwoestingen van het Haar
lemmermeer zich 'alverder zouden kunnen uitstrekken slechts door zware kosten wordt
dit belet. Sedert 1767, en dus in 70 jaren, zijn daartoe niet minder dan ruim 3 millioen
aangewend. Met die som zou bereids voor een deel de droogmaking hebben kunnen wor
den verwezenlijkt. Eene tijdelijke opoffering lévert bovendien de voordeelen op, uit de
vermindering zoo van 's Rijks inkomsten, als van dé producten des gronds en der alge
meene welvaart voort te vloeijen.
Het thans daartoe voorgedragen middel staat geheel op zich zelf, buiten verband met
andere ondernemingen, en is eene geldleening tegen 5 nGt.met behoorlijk onderpand en
fonds van aflossing, alles onder waarborg van het Rijk voor het gedeelte, hetwelk door
"de voordeelen der onderneming zelvd, niet zal kunnen goedgemaakt worden,
In de eerste jaren 11a den aanvang van het werk fzoo luidt de memorie ten slotte}
zullen de bijdragen van de belanghebbenden het bezwaar der renten kunnen goedmaken
en indien, nadat alles zal zijn voltooid en de waarde der aangenomen aanzienlijke uitge
strektheid gronden zal zijn beschikbaar geworden, de garantie tot eenige uitgaven voor
het Rijk aanleiding mogt geven, zoo zullen deze ongetwijfeld ruim worden opgewogen
door de gewigtige hierboven vermelde voordeelen, welke de onderneming voor het alge
meen belooft.
Uit het verslag der centrale afdeeling nopens de Rijks middelen over 1839 blijkt,
'dat, aangaande de grondbelasting verscheiden leden niet kunnen toegeven, dat het wei
geren van tijd el ij ken vrijdom der verhooging van grondlasten voor nieuwe ontginningen
"óf droogmakerijenbehoort te worden afhankelijk 'gemaakt van het verzuim der forma
liteiten bij de wet van 3 Frimaire, Vilde jaar, voorgeschreven, alzoo door de invoering
ïen vaststelling van het kadaster, de daarin voorkomende bepalingen zijn vervallen als
'riet overeen te brengen met de beginselen van een onveranderlijk kadaster en geheel aan-
'druischende tegen de bedoelingen des wetgevers.
Wegens het personeel wordt over overdrijving geklaagden brengt men eenige streken
'van Gelderland als voorbeeld bij. Betreffende de brandstoffen komt het eenigen leden voor
jclnt. znodra het vast staat, dat door de tractaten met Duitschland en Engeland het ver
band is verbroken tusschen de belasting der steenkolen en die van den turf, dat verband
hiet al spoedig bij afzonderlijke wet is hersteld gewordenen het schijnt hun niet te
ïijmen, met eene goede staatshuishoudkunde om alzoo den vreemdeling het voordeel te
gevenhet inlandsch product de nadeelige gèvolgen te doen draigen van een verschil van
gevoelen tusschen Regering en Staren-Generaal.
Door sommige leden is een voorslag gedaanom den accijns op den langen zwarten
'tiirf op 1 cent per Ned. turftnnden graauwen geheel vrij te stellen, den verveender iri
'bét jaar, volgende op de exploitatie, den accijns te doen opbrengen ïti 12 maandelijksche
termijnenbeginnende den 30 September, en af te schaffen de vrijdommen van 19/20 aan
ide fabrijken verleend.
De bekende aanmerking ten voordeele van de suikerraffinaderijen, die niet met stoom
werken wordt herhaald.
In-betrekking tot eene andere aanmerking^is de wensch geuit, dat de Regering weder
'moirt overgaan tot eene vrijstelling van inkomende regten voor goederen, komende
bit de West*lnjd'Schè Bezittingen van den Staat, en dat zoodanige voordragt op zich
zelve blij ve. Men meende dat het tijd was, dat de ingezeteren vnn deze ook zoo be
langrijke Bezjttirigen, niet langer verstoken blijven van hun in billijkheid toekomende
«83»c3'1 wJ i
voordeelen, en dat het hun hard zou vallen het slagtoffer te zijn vail eenig hun geheel
vreemd bestaand verschil van denkwijze tusschen twee takken der wetgeving.
Ten gevolge van de gemaakte veranderingen, beloopt thans het algemeen cijfer, voor
de middelen voorgedragen, 45,635.4.57. '53-
zijn, om de 'nocdige kapitalen rwee en een halve pCt. Werkelijke Schuld aan te schaf
fen, welke vereischt word-en om aan deszelfs verpligting tot den overgang van uitgestelde
schuld tot Werkelijke Schuld regelmatig te voldoen.
In een der dagbladen van 's Gravenhage-leest men:
Naar wij vernemen, zal de nieuwe wagendiensc van den heer Diets, met
primo januarij een' aanvang nemen. Zoo als men weet, zijn die zeswieligè
waggons geplaatst in de Jeneverstraacdoch worden, voor als nog, voor
het publiek niet tentoongesteld.
Men verneemt, dat de kamer van koophandel en fabrijken te Dordrechc
onlangs aan Zijne Maj. den wensch zou hebben geuit tot daarstelling van een
kanaal uit het Brouwershavensche zeegat naar de Goedereede. Naar men
verzekert, zou Zijne Maj. niet ongenegen zijn, om aan dezen wensch te
voldoen, en zoude Zijne Maj. zich voorbehouden hebben, een nader voor
stel daaromtrent te gemoec te zien.
Men verneemt mee aandoening uit Dordrecht van den 9 December, dac
Hollands groocste zeeschilderJ. C. Schoteldien dag door eene slijmberoerte
is overvallen, en den volgende dag, bij het vertrek van den post, zijn toe
stand zeet bedenkelijk was en weinig hoop liet op zijn behoud.
Uit Amsterdam wordt gemeld, dac de heeren Mr. //.Baron Collot d'Es-
•cury van Heinenoordt en Mr. J. van Lennep als sprekers zullen optreden bij
de openbare vergadering der tweede klasse van het Koninglijk Nederlandsche
Instittiuc, welke op Maandag den iyden December 1838, des voormiddags
ten half twaalf ure aldaar zal gehouden worden.
De Criminele Regtbank van Holland heefc den 11 December, Laurens
van dér Tak, schuldig verklaard van op den 21 Auguscus 1838 te Hoorn aan
Willem Dappe, Commandant in het Huis van Correctie aldaar, gedurende
de uitoefening zijner functien, moedwillig mee een mes eenen steek in de
buik te hebben toegebragt, waaraan gemelde Commandant op den 24sten dier
maand is overleden, en denzei ven veroordeeld tot de straffe des doods, uic
te voeren op een schavot binnen de stad Hoorn.
Het Algemeen Handelsblad heeft uit 's Gravenhage omtrent de Hol#
landsch-Belgische zaak berigt ontvangen, hoofdzakelijk bevattende:
Vier der Mogendheden, bij de Conferentie vertegenwoordigd, zijn het
omtrent de bepalingen der nieuwe schikking volkomen eens geworden, en
bereid om door ijverige zamenwerking de uitvoering dezer bepalingen te
verzekeren. Frankrijk heefc wel niet mede beslistdoch kon den zoo scellig
uicgedrukten wensch dér overige Mogendheden, die dringend deszelfs toe
treding verlangden, niet langer wederstreven, en verklaarde derhalve op de
meest stellige en ondubbelzinnigste wijze, dac, hoezeer het, om redenen, de
gemaakte schikkingen meende niet te moeten teekenen, het echter de uit
voering in geenen deele in den weg zoude staan.
Zie hier de hoofdbepalingen der nieuwe beslissing:
i°. De bepalingen van het tractaac der 24 arcikelen ten opzigte van de
verdeeling des grondgebieds blijven onveranderd.
20. De bepalingen van dit tractaac, betrekkelijk de vaart der Belgische
schepen op de schelde, ondergaan eene min belangrijke verandering. Deze
verandering betreft alleen het loodswezen.
3°. Nederland moet afzien van alle vordering tegen Belgie, aangaande de
achterstallen der vereenigde schuld.
40. De som van f 8,400,000, welke Belgie jaarlijks als zijn aandeel in de
Nederlandsche schuld aan Holland had te betalen, zal cot op f 5,000,000
jaarlijks verminderd worden.
50. Om Holland voor deze opofferingen eenigzins schadeloos te stellen,
wordt hetzelve ontslagen van de verpligting om aan Belgie rekening te ge
ven van de handelingen van het Amortisatie-Syndicaat en aan hetzelve terug
te betalen de in 1830 in handen dezer instelling gebievene balans van de
leening van f 68,000,000.
De Belgische dagbladen aanhoudend 'berigren behelzende 'wegens oor-
logstoerustigen van allerlei aard zoo wordt evenwel dienaangaande uic Brussel
aan een onzer dagbladen geschreven:
Al hetgeen de dagbladen van de wapeningen hier te lande gemeld hebben,
is groocelijks overdreven. Men heeft hier voornamelijk ten doel, om Frank,
rijk in de beweging niede te slepen. Wel hebben eenige regimenten verster
king ontvangen, wel naderen die regimenten de bedreigde provinciën, doch
zij rukken niet eene binnen, want men weet zeer wel dat Luxemburg zelfs
aan geene 1200 man troepen voedsel verschaffen kan. Neem derhalve min
der dan de helft van hetgeen men u verhaalt en gij zulc de waarheid iets
nader komen. Nog eens, men heefc geen ander doel dan om Frankrijk te
doen besluiten, partij voor Balgie te kiezen; om dac doel te bereiken zou
Belgie des noods zelfs zich aan gevaren blootstellen. Wanneer het dus eens
gebeurde dac Holland de Schelde sloot, dan zou men de gelegenheid te baac
nemen, om eenige geweerschoten te lossen, ten einde Frankrijk toe deelne
ming te doen beslnicen. Het persoonlijke gevoelen van Koning Philips
schijnt niet veranderd te zijn; men tracht derhalve op Frankrijk te werken.
Zoo dit niet gelukt, zullen de wapeningen en de verteerde vijf of zes mil-
lioenen slechts een kinderspel geweest zijn, welks gevolgen ernstig voor
Belgie kunnen wezen.
De vrees voor onlusten is geheel verdwenen.
De Kamer houdt zich rustig met het budget der marine bezig.
Den ioden December heefc te Brussel eenige opschudding plaats gehad
bij gelegenheid van het houden der meetings van Kats, in wiens etablissement
alles geplunderd en vernield is geworden.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 11 December
Volgens nadere berigten uit Madrid was den 1 December het nieuwe Mi
nisterie Armendariz nog verre van volkomen gevestigdzelfs scheen men
van de ontworpen zamenstelling te zullen moeren afzien. De Generaal Alaix
was eindelijk aldaar aangekomen, en had op de reis derwaarts veel aan zijne
wonden geleden, en dit ongeval vertraagde almede de zamenstelling van het
nieuwen Kabinet.
Uit Bayonne wordt van den öden dezer gemeld:
De algemeene aandacht is schier uitsluitend op Munagorri gerigt. Giste*
