A". 1SS8.
LETDSCHB
IV. ISO.
C O U J T.
iast
VRIJDAG,
NEDERLANDEN.
Leyden den i8den October.
Men meldt uit 's Gravenhage van den i/den dezer:
Met leedwezen verneemt men, dat H. K. H. Prinses SophiaDochter
Van HH. KK. HH. Prins en Prinses van Oranjezich sints eenige dagen
tmgesteld bevindt en door koorts is aangetast*.
Bij Zijner Majesteit besluit van den 7 October 1838, N°. ioö, is toe
Notaris in het kanton Helvvert benoemd, de heer J. H. Hèijmans Gz,
Heden is de Commissie van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
belast met het aanbieden aan den Koning van eene lijst van drie Kandidaten
voor het voorzitterschap, bij Hoogstdenzelve toegelaten. Naar men ver
neemt, heeft Zijne Maj. te kennen gegeven, zich onverwijld met deze keus
te zullen bezig houden. Men verzekert reeds heden middag, dat het Zijne
Maj. zou behaagd hebben Jonkhr. Mr. M. TV. de Jonge van Campens Nieuw*
Tand, die als eerste Kandidaat op de lijst geplaatst is, tot Voorzitter van
de Tweede Kamer, voor de tegenwoordige zitting, te benoemen.
Morgen zal de Tweede Kamer eene zitting houden, waarin de nieuw be-
noemde Voorzitter zijne funccien zal aanvaarden, en eene Commissie benoemd
worden, belast met het opstellen van een adres, zullende bevatten het ant
woord der Staten-Generaal op de Koninglijke aanspraak bij gelegenheid der
opening van de tegenwoordige zitting. Of de financiële wetten reeds morgen
zullen worden voorgedragen, kan men nog niet als zeker melden.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal heeft gisteren hare eerste zitting
gehouden. In dezelve heeft hare Voorzitter zitting genomen, is de nieuw
benoemde Commies van Staat bij de Kamer als zoodanig geïnstalleerd, en
zijn derzelver afdeelingen zamengesteld.
Nog meldt men uit 's Gravenhage van den i8den October:
H. K. H. Prinses SophiaDochter van HH. KK. HIi. Prins en Prinses
van Oranjeheeft in den afgeloopen nacht geen koorts gehad en is over
het algemeen veel beter dan gisteren.
In de zitting van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van heden,
heeft de Commissie, die belast geweest is, om het drietal Kandidaten voor
het voorzitterschap den Koning aan te bieden, haar verslag gedaan. Ver
volgens is een Koningliik besluit voorgelezen, waarbij Jhr. Mr. M. IV. de
Jonge van Campens Nieuwland benoemd wordt tot Voorzitter der Kamer ge
durende de tegenwoordige zitting. De beer van Sytzama heeft daarop het
voorzitterschap aan den heer de Jonge overgegeven, en de Kamer bedankt
voor het vertrouwen, hetwelk zij in hem gesteld heeft, en voor de me
dewerking, welke hij van dezelve genoten heeft. Jonkhr. de Jonge heeft
daarop zijne betrekking aanvaard met eene toepasselijke aanspraak, waarin
hij zijne gevoeligheid betuigde over de vereerende keuze van Z. M. en het
blijk van vertrouwen, hetwelk hij van de Kamer heefc mogen ondervinden.
Hij nam deze moeijelijke taak op zich doch rekende op de ondersteuning
en medewerking der Kamer, en uitte den wensch dat hare beraadslagingen
zich door kalmte en onpartijdigheid zouden kenmerken, vooral in het moei'
jelijke tijdperk, waarin zich het Vaderland voortdurend bevindt. Vervolgens is
voorgesteld eene suppletoire begrooting voor het loopende jaar voor de Depar
tementen van Binnen- en Buitenlandsche Zaken; is, van wege de Algemeene
Rekenkamer, berigt ontvangen van het overlijden van heclid derzelve, den heer
de Virieu; zijn onderscheidene boekwerken aan de Kamer aangeboden die in der®
zelve boekerij zullen worden geplaatst; en is berigt ontvangendat Z. Exc. de
Minister van Financien, op morgen, de financiële wetten, namens Z. M.
zal aanbieden. Voorts is eene Comissie 10c opstelling van een ontwerp van
adres in antwoord der troonrede benoemd bestaande uit de heeren van- Sijt-
zamavan RappardLuzacvan de Poll en Quintus. Terwijl} ten slotte de
afdeelingen voor de maand October ziin zamengesceld.
De vergadering is tot morgen ten half een ure gescheiden.
Een onlangs door onzen stadgenoot, de heer C. Soetensuitgevonden,
en op deszelfs vereischte grootte vervaardigd zaaiwerktuigheeft, na daar
mede gedane proefnemingende meest gewenschte uitkomsten opgeleverd.
Hetzelve wordt door één persoon, bij wijze van een handwagentje, voort
getrokken en door deze eenvoudige beweging wordt de grond geopend
het zaad daarin regelmatig, op de gewenschte diepte verspreidentevens
wederom met aarde overdekt, zoodanig, dat er geen korrel van boven den
grond blijft liggen. Dit voor den landbouw zoo veel belovend werktuig is
door den uitvinder aan Z. K. H. den Prins van Oranje aangeboden geworden,
in de hoop, dat het, ter bezaaijing der landerijen van Z. K. H. zal worden
gebezigd. Het heeft Z. K. H. behaagd voorschreven werktuig met belang
stelling aan te nemen, en daaromtrent aan den uitvinder Hoogstdeszelfs bij
zondere tevredenheid te betuigen.
De Staats-Courant van den I7den dezer bevat het driemaandelijks ver®
slag van den staat der gewassen en het vee, met betrekking tot de levens
middelen In de provincie Zuid-Holland, over de maanden Julij, Augustus en
September jl. Uit hetzelve nemen wij het volgende over:
De zeer weinige stukken winter-tarwe, welke niet zijn uirgeploegd ge
worden, hebben ongelijk en over het algemeen zeer slecht opgebragt; al
leen was men hierover redelijk te vreden in de BeijerlandenLande van
Striien en het eiland Dordrecht; zoo ook in den Albasserwaard, Lande van
Gorinchem, van Vianen en Leerdam.
Op Flakkee heeft dezelve nog wel zoo veel stroo gemaakt, doch weinig
en ligt graan opgebragt; aldaar heeft men ook maar weinig zomer-tarwe
gezaaid', zoodat men op dat eiland, hetwelk anders zulke uitmuntende en
zoo veel tarwe oplevert, niet genoeg zal hebben voor de consnmtie.
In sommige streken daarenboven had de winter-tarwe veel geleden van
den honigdauw.
De zomer-tarwe is anders over het algemeen vrij goed geslaagd; van de
opbrengst per bunder kan nog niets gemeld worden, omdat men nog niet
begonnen is te dorschen.
De rogge is goed uitgevallen in de meeste districten, en is goed binnen
gekomen.
De paarden- en duiven-boonen zijn maar matig uitgevallen in Delfland
en het Westland, zoo ook in den Alblasserwaard, Lande van Vianen en
Gorinchem; in de andere districten ziin dezelve goed gelukt. Alleen klaagt
men. uit Voorne en Putten en de Beijerlanden en Lande van Strijen, dat
dezelve niet gepeuld hebben naar mate zij gebloeid hadden. Het gunstige
herfstweder heeft de inzameling van dit gewas zeer begunstigd; ook is de
qualiteit over het algemeen zeer goed. De prijs der paarden- en duiven-
booi en/"I44 k.f 1^0 per last.
Over het algemeen hebben de erwten veel geleden door het natte weder
bij de inoogsiing en zal de opbrengst gering en de qualiteit slecht zijn.
T-\ A'-a
*T>.
-.238»
V-
19 OCTOBER.
Uit Rhijnland en den Lande van Strijen, de Beijerlanden en liet eiland
Dordrecht luiden de berigten hieromtrent gunstiger, en zijn de erwten goed
geslaagd en beloven eene goede opbrengst.
De vroege aardappelen zijn over het algemeen goed uitgevallen en heb.
ben een voldoend beschot opgeleverd; maar de aanhoudende en sterke re.
gens in den zomer, hebben de late- of winter-aardappelen zeer benadeeld,
waardoor dezelve wel eene maand te vroeg zijn gestorven; men kan, op
zijn meest, op niet meer dan een half gewas rekenen, te meer, daar zij
zoo klein van stuk zijn; de qualiteit is ook niet meer, dan middelmatig.
De prijs van 1.80 h 2 per mud op het land.
Betrekkelijit het hoornvee, kan men het volgende mededeeien:
In de Beijerlanden, Lande van Strijen en het eiland Dordrecht, bestaan
nog enkele gevallen van longziekte, doch thans gaat het over het geheel
vrij wel; het vette vee is goed gegroeid en de prijzen zijn vrij voordeelig.
In Voorne en Putten en op het eiland Rozenburg, hoewel hier en daar nog
bestaande, heefc de longziekte bijna geheel opgehouden, en levert óp die
eilanden geene redenen van bekommering meer op.
Op Goedereede en Flakkee is de ziekte veel verminderd, doch nog niet
geheel opgehouden en de veeartsen schijnen aldaar, even min als elders,
een beproefd geneesmiddel tegen dezelve te kennen. Het vette vee is al.
daar mede goed gegroeid. In de Krimpener- en Zwijndrechcsche Waarden
en Lande van IJsselmonde is het hoornvee in overvloed aanwezig en worden
gelukkig de gevallen van longziekte meer en meer zeldzaam en is veel vei-,
zending van de beste en vetste koeijen naar Frankrijk. De prijs is vrij hoog.
In Delfland en het Westland is ook nog, niettegenstaande aldaar zoo veéi
vee aan de longziekte gestorven is, een genoegzaam aantal vee voorhanden,
en hoezeer de ziekte wel meer algemeen verspreid is, is dezelve veel in
hevigheid afgenomen. In Rhijnland is buiten de heerschende longziekte,
welke op onderscheidene plaatsen aldaar blijft voortduren, het-vee in goé
den staat. I11 den Alblasserwaard, Lande van Vianen en Gorinchem, blijft de
longziekte ook nog hier en daar eenige slagtoffers maken, doch verergert niet.
Er is genoegzaam en veelal goede boter gemaakt, ook is daarvan veel
verzending.
De varkens zijn mede gezond en in genoegzaam aantal voorhanden.
Men meldt nic Rhijnland, dat de aardmuizen veel kwaad doen in de Rijp-
wetering.
Het volgende is een berigt, omtrent de wijze van beheer der jeugdige
gevangenen te Rotterdam, zoo met betrekking van het onderwijs en den
arbeid, als met opzigt tot de orde en tucht:
De laagste of eerste klasse bevat, die vroeger of meermalen zijn veroor.
deeld geweest; de veroordeelden om vergrijpen van den misdadigscen aard;
en zij, die, wegens slecht gedrag, uit de tweede tot de eerste klasse worden
teruggebragt.
De middelste of tweede bevat de veroordeelden, om vergrijpen van minder
misdadigen aard; zij die, wegens goed gedrag, uit de eerste, of ter zake
van wangedrag ilit de derde in deze klasse worden overgebragt.
De hoogste of derde bevat de veroordeelden, wegens overtredingen van
den ligtsten aard; zij, die als niet met oordeel des onderscheids hebbende
gehandelden daarom vrijgesprokenechcer tot op zekeren leeftijd in een
verbeterhuis geplaatst worden; als ook zij, die, wegens goed gedrag, uit
de tweede klasse in de derde worden toegelaten.
Van deze bepalingen kan echter, in sommige gevallen en ten aanzien van
enkele individus worden afgeweken.
Ieder veroordeelde wordt, bij de aankomst in het gescicht, naarmate van
de klasse, waarroe hij geoordeeld wordt te behooren, van zes dagen tot eene
maand In een afgezonderd vertrek bewaard. De helft van dien tijd geheel
werkeloos de andere helft met eenige bezigheid.
Elke klasse is door iets kenmerkends aan de kleeding onderscheidenen
ten aanzien van elke derzelve zijn verordeningen vastgesteld, in betrekking
tot het in acht nemen der stilzwijgendheidde bezigheden, den ochtend- en
middagmaaltijd, de reinheid, de ligchaamsoefeningenhet gebruik maken der
cantine en het ontvangen van bezoeken van bloedverwanten; door al hetwelk
ontberingen worden opgelegd of vergunningen toegestaandie in verband
staan met den zwaarderen of ligceren graad van straf, dien elke veroordeelde,
in de klasse, waarioe hij behoort, moet ondergaan. Bij den arbeid, hec
sclioolonderrigt, het godsdienstig onderwijs, zoo ook bij het gebruik van den
maaltijd, is iedere klasse afzonderlijk geplaatst, onder toezigt van bewaar,
ders; tot onder-opzigters hij het werk, schrijvers, koks en helpers bij de
spijsbereiding worden gevangenen der derde klasse gekozen. Het schoon,
houden de- lokalen geschiedt door veroordeelden, die daartoe behooren. De
slaapzalen ziin gedurende den nacht verlicht en twee der bewaarders, welke
met de nachtwaak belast ziin, doen bij afwisseling de ronde, zonder dac de
gevangenen derzelver tegenwoordigheid kunnen bemerken.
De gevangenen staan des zomers ten 5j- en in de overige jaargetijde van
6.' tot 7j ure op. Ten 8 ure ontvangen zij hun halve racion brood en war
men drank; ten 12 ure gebruiken zij de soep. en ten 5 ure de middagspijs,
of aardappelen met toebereiding; 's avonds ten 8 ure ontvangen zij de tweede
helft van hun ration brood en begeven zich, ten 9 ure, naar hunne hangmatten
te rust. Des Zondags houdt de hoofdonderwijzer eene godsdienstige toe.
spraak; later worde er door een Procestantsch en R. C. geestelijke, voor
deze verschillende gezindheden godsdienstoefening gehouden. Het overige
van den Zondag wordt met lezen, schrijven van brieven aan bloedverwanten,
wandelingen op de plaatsen, ligchaamsoefeningen, enz. doorgebragc.
Men schrijft uit Utrecht van den 16 October:
Het iteeft Z. M. behaagd, den Hoogleeraar in de Medicijnen aan onze
Unitersiteitden heer .7. J. IVolterbeekop zijn Eds. verzoek, eervol te
ontslaan en zijn Hooggeleerden het emeritaat toe te kennen.
Gisteren morgen, omstreeks 7 ure, ontstond er een hevige brand op
de buitenplaats Ileidepark, binnen de gemeente Doorn, zoodanig, dat niet.
tegenstaande alle aangewende hulp, de heerenhuizinge bijna geheel eene
prooi der vlammen is geworden; door gepaste maatregelen is men er in ge
slaagd, de zeer nabij staande stalling en koetshuis met de verder belendende
gebouwen geheel van brand te beveiligen en een gedeelte der meubelen te
redden. Alle lof verdient, en dank wordt door den Burgemeester van Doorn
tnet deze kennisgeving, tevens toegebragt aan de volijverige hulp, door de
ingezetenen van Driebergen en Rijzenburg, bij deze gelegenheid verleend,
vooral ook voor de hulp door het spoedig (aansnellen en het in werking
brengen van de voortreffelijke brandspuit uit laacstgemelde gemeente. De
oorzaak van den brand is tot heden onbekend.
Leopold van Belgie is met ziine gemalin den 16 October uit Brussel
naar Parys vertrokken, otn aldaar tot het eiude der maand te vertoeven.
