A3. ÏS38.
leydsche
I-
0 U R A N Ta
J
WOENSDAG,
i
3**
~r:
22 AUGUSTUS.
NEDERLANDEN.
Leyden den rnscen Augustus.
Morgen ochtend te io ure zal alhier passeren, alvorens van paarden te
VerwisselenZ. K. H. de Prins van Oranje, komende uit 's Hage en gaande
ïikar Alphen, om H. K. K. H. Mevrouw de Prinses van Oranje aldaar at'
te wachten, en dan onmiddellijk naar 's Hage terug te keeren.
Men meldt, uit 's Gravenhage van den 20 Augustus:
Z. K. H. de Prins van Oranje is heden middag in deze Residentie aange.
komen. HH. KK. HH. de Prinsen, Willem en Alexander, worden morgen
vandaar alhier verwacht. H. K. K. H. Mevrouw de Prinses van Oranje wordt
overmorgen, van Floogstderzelver reize naar Töplitz, in deze Hofstad te
gemoet gezien. Naar men thans verzekert, zouden de leden van het Ko.
ninglijke Gezin den' heugelijken verjaardag des Konings, aanstaanden Vriidag,
op het buitenverblijf van HH. KK. HH. Prins en Prinses Frederik der Neder,
landen, het Huis ter Horst, vieren, en zou Zijne Maj. zich eerst na de vie-
ring van dien dag naar het kamp bij Reijen begeven.
Op verschillende plaatsen worden er in de Hofstad reeds veelvuldige
toebereidselen gemaakt, om 's Koningi Verjaardag plegtig te vieren. Twee
pracntige gothische tempels worden er in de Maliebaan öpgerigt. Uit een
derzelve zal mén een fraai verlichte luchtballon doen opstijgen, terwijl een
keurig geschilderd chassinet overheerlijk tusschen de lampions zal prijken,
en, naar men verwacht, eene treffende uitwerking zal te weeg brengen;
terwijl uit eenen anderen tempel, welke meer boschwaarts is geplaatst, en
niet zal worden geillumineerdeen schitterend kunstvuurwerk, vervaardigd
door den bekwamen vuurwerkmaker Paolo Chiarini, zal worden afgestoken.
Het getal lampions, in de verschillende lanen van het Bosch, zal veel tal
rijker dan in het vorige jaar zijn. Zoowel door het corps muzijkanten der
schutterij, als der 10de afdeeling infanteriezullen er onafgebroken de fraai,
ste stukken worden uitgevoerd. Ook de turfdragers dezer Residentie zullen
dit. jaar eene smaakvolle eerepoort oprigten. Alles kondigt derhalve aan,
dat 's Konings geboortedag in deze stad op eene waardige wijze zal wor.
den gevierd.
Ten einde in het belang van het hier te lande ingevoerde metrieke
maten- en gewigtenstelsel nieuwe standaards te bezitten, zoo van het Ne-
derlandsch potid als van de Nederlandsche el, op welker juistheid men zich
volkomen zal kunnen verlaten, is door Z. M. eene Commissie benoemd, be.
staande uit de Rijks Adviseurs A. Lipkens en R. Lobattobenevens den
Hoogleeraar J. P. Uylenbroek, Welke zich naar Parijs zal begeven, om al
daar, na verkregen toestemming van de bevoegde magt over te gaan tot hec
doen vervaardigen en justeren, ten behoeve van ons Gouvernement, zoo
mogelijk van drie standaards, zoo van het Nederlandsch pond als van de Ne-
derlandsche el, naar de oorspronkelijke standaards, berustende in de Staats,
archieven aldaar, met magtiging aan opgemelde Commissievoorzoo ver zulks
met geene te groote zwarigheden moge gepaard gaan, een van elk drietal
standaards, even gelijk de oorspronkelijke Parijsche van gewigt en lengtemaat
zijn, uic platina te doen vervaardigen.
Naar men verneemt zullen de bepalingen van 's Konings besluit van
15 Jnlij jl., (volgens welke voor pensioenen of gagementen, waarvan hec
jaarlijksch bedrag de som van 130 niet te boven gaat, de attestatien de vita
en kwitantienwelke ter bekoming dier pensioenen of gagementen telken
reize moeten worden overgelegdvoortaan op ongezegeld papier gesteld en
geheel kosteloos door de bevoegde autoriteiten zullen afgegeven worden,)
van het derde kwartaal van 1838 af,, betaalbaar op 1 October aanstaande,
gerekend worden een aanvang te, nemen.
De Staats-Courant bevat het volgende:
„De ondergeteekende heeft hec genoegen bekend te maken dat bij hem,
-onder de letters Q. N.uit Amsterdam, is ontvangen 210, in bankpapier,
'en ingevolge daarbij geuit verlangen aan den schipper Adrianus Visser Senr.
en Isaac de Waerd, elk ƒ50, en de overige elf manschappen ieder/10 is
uitgereikt geworden terwijl beide equtpagien den onbekenden gever bij dezen
hunnen hartelijken dank betuigen.
„Zieriizee, den Kaden Augustus 1838. M. C. de Crane."
Uit Rotterdam meldt men van den 20 Augustus:
Verleden week zijn uit de vloot aangekomen 42 schepen, als 31 te Vlaar.
dingen, waaronder 1 van Delfshaven en 2 van Middelharnis, 6 te Maassluis
en 5 te Amsterdam, waaronder een tweede reizer, 1 van de Rijp en'1 van
Enkhuizen, te zamen met 523 lasten haring; de prijs daarvan is den 15 tot
den 25sten dezer gesteld op 21.
Het dagblad de Avondbode van heden bevat wederom onder deszelfs
berigten den volgenden bijzonderen brief uit Londen, van den 17 Augustus:
Behalve hetgeen ik u, verleden Dingsdag, aangaande de daags te voren
gehouden Conferentie over de Hollandsch-Belgische zaken gemeld heb, is
mij nog van eenen anderen kant gebleken, dat de moeijelijkhedenwelke
thans door Frankrijk en Engeland opgeworpen worden, het gevolg moeten
zijn van eene uitvoerige nota, welke door België is ingediend, en waarin
de onjuistheid der berekeningen, welke tot grondslag der 24 artikelen gescrekt
hebben, wordt beweerd. Volgens deze nota, waarop natuurlijk zeer veel
af te dingen valt, zouden er verschillende posten op de rekening van België
zijn, waarvan, volgens de Brusselsche Bewindslieden, dat land vreemd be-
hcort te blijven en waardoor de jaarlijksche betaling der renten niet meer
dan op zijn hoogst drie millioen zoude bedragen. Op deze nota wordt,
daar noodige bewijsstukken hier niet voorhanden zijn, het antwoord van
Holland verwacht, hetwelk hec Hollandsche Gouvernement of onmiddellijk
aan de Conferentie alhier, of, des verkiezende, aan de onderscheiden Ho-
ven, weike hunne vertegenwoordigers in de Conferentie hebben, kan rijj.
ter,. Het is echter niet zeker, dat de Conferentie dit antwoord zal afwach'.
ten, alvorens zich op de eene of andere wijze omtrent de quaestie te verkla.
ren. Personen, hier met den loop der zaken en de denkwijze der gevol.
magcigden nog al van nabij bekend, zijn van oordeel, dat het niet geheel
onwaarschijnlijk is, dat de Conferentie, het zij dan eenstemming of niet,
binnen kort een gevoelen over de zaak zal uitbrengen. Indien mijne infor.
natiën juist zijn, meen ik daarbij nog te kunnen voegen, dat zoodanige
voorloopige beslissing der Conferentie reeds op het einde dezer week aan
het Nederlandsche Gonvernemenc moet zijn opgezonden.
Het is van allen grond ontbloot, dac de heer van Tuyl, zoo als de Mor
ving Herald gemeld heeft, in eenige diplomatieke betrekking hier achter
gebleven is.
Uit Utrecht meldt men van den i8den Augustus:
Wij hebben met genoegen vernomen, dat een onzer stadgenootende heer
Mr. J. J. Nahuyswegens deszelfs bekwaamheid in de Scandinavische, vroe
gere en hedendaagsche Noordsche talen en oudheden, met algemeens stemmen
verkozen is tot lid van het Koninglijk-Denemarksch Genootschap van Noord
sche Oudheidkunde te Koppenhagen.
Te Middelourg is den 15 Augustus de 60ste jaarlijksche algemeene
vergadering van dirigerende en honoraire leden derTeeken-Akademie binnen
die stad gehouden. Na de opening der vergadering door den Voorzitter,
geschiedde onder gepaste toespraken de uitreiking van medailles en uitdee-
ling van verdere prijzen aan de leerlingen; wordende de gewone zilveren
medaille van 's Konings vvege ter hand gesteld aaii den primus in de eerste
klasse naar pleister, Gijsbregt Willem Bergmanen aan den primus in de
eerste klasse der bouwkunde, Willem Cornells Pieterszen, alsmede de uitge
loofde zilveren medaille der Akademie, in het vak der doorzigekunde, aan
Johannes 'luster.
Uit Kampen meldt men van den 18 Augustus:
De zeeboot van de Rijn- en JJsselstoombooc-Maatschappij, de Admiraal
van Kinsbergen, heefc den i/den dezer de proefvaart voibragt, hebbende
dezelve naar Amsterdam in 6\ uur, en terug in 6 uur afgelegd. Wanneer
de machinerie hare volle werking heefc, koestert men de hoop, dat de boot
in het vervolg de reis in korteren tijd zal kunnen doen; terwijl men de over
tuiging heeft, dat dezelve een volkomen goed zeeschip is, en aan geene
schudding, uie men op andere boocen ondervindt, onderhevig is.
RUSLAND.
Uit bet schiereiland de Krimm wordt gemeld, dat de haringvangst in de
wateren van de Zwarte Zee meer en meer toenam. Sedert eenige jaren had
men zich vooral in de nabijheid der steden Theodozia en Kertsch op die
visscherij, welke men het laatst van October begint en op het laatst van
Maart eindigt, met goed gevolg coegelegd. Sedert twee jaren dac een
Hollander bij de vlooc was, om de schepelingen het haringkaken te leeren,
was de hoedanigheid van den visch zeer verbeterd. De haringen, hoewel
goed van smaak, waren echter veel grooter en zwaarder, dan men die in
hec westelijk Bhropa gewoon was te. gebruiken, daar dezelve altijd eenige
ponden gewigts hebben.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 19 Augustus.
In de Phare de Bayonne wordt gemelddac zich wederom in Biskaye eene
partij had opgedaan, even als Munagorri, tot leus: vrede en voorregten, voe
rende. Hij had reeds aan 70 man onder zijn bevel. De Marquis de Valdesptna
zou eenige krijgslieden op hen afgezonden en hen genoodzaakt hebben de
vlugt te nemen.
Van de grenzen van Navarre heefc men berigten tot den i2den, waarin
opgegeven wordt, dac de Christinos te Oteyza, op anderhalf uur afscands
van Estelia hadden post gevat en onderscheiden huisgezinnen dier plaats naar
het gebergte gevlugc waren. De Chriscinos versterkte het en rigtcen er een
hospitaal op.
De Carlistische bevelhebber te Estelia, Marotolegde de grootste
werkzaamheid aan den dag en bezorgde alles wat Estelia nog meer in eenen
geduchte» staat van tegenweer kan stellen.
De Aartsbisschap van Cuba, bekend onder den naam van vader Carilo,
was in het hoofdkwartier van Don Carlos te Onate aangekomen. Zijne post
en rijke inkomsten op Cuba verlaten hebbendehad hij zich vóór eenige
maanden reeds bij Don Carlos willen voegendoch hij werd op de Fransche
grenzen aangehouden en gevangen gezet. Sedert eenige weken was hij echter
zijne gevangenschap ontvlugt en nu over Zwitserland behouden aangekomen.
Zijne tegenwoordigheid bij Don Carlos Wordt als zeer nuttig voor dien laatste
beschouwd.
Uit Madrid heefc men berigten tot 10 Augustus. Men schijnt daaruit
te moeten opmaken dat de Koningin-Regentes en de meerderheid der leden
van het Ministerie tPOfalia, zoowel als eenige andere Spaansche staatslieden,
wie men over het geschil met den Generaal Espartero geraadpleegd heefc;
van meenig zijn, dat de aftreding vah dien opperbevelhebber onder de tegen,
woordige omstandigheden eene onherstelbare ramp voor de zaak der Koningin
zou zijnen dat men dus aan zijne eischenhoe onaangenaam en ongrond
wettig die ook mogen zijn, moet toegeven. Reeds is op zijnen aandrang het
.hoofd van den algemeenen staf des legers, Generaal Moscosoals zoodanig
afgezet, en waarschijnlijk zullen de beide Ministers, die hij.niet langer in
het bestuur wil dulden, insgelijks wel op de eene ot andere wijze verwij.
derd worden. Dat zulk eene stemming te Madrid heerschtblijkt ook uit
het volgende artikel, hetwelk men in de Gaceta van demo Augustus vindt:
De Eco del commercie heeft, met den vaderlandschlievende ijver, die dit
blad zoo bijzonder onderscheidt, in zijn nommer van heden beweerd, dat
de Ministeriele crisis, ten gevolge van het genomen besluit, om het be
velhebberschap van hec leger aan den Generaal Espartero te ontnemen en
hem door den Generaal Carroudelet of door den Generaal Manso te doen
vervangen, geëindigd is. Wij zullen ons de moeite niet geven, om geruch.
ten, die zoo zigtbnar geheel ongegrond zijn; te logenstraffen.
Het Londensche Bijbelgenootschap heeft dezer dagen een agent in
Madrid bezoldigd, ten einde de verbrijding van den Bijbel in de Spaansche
taal te bevorderendoch heeft die agent zoo veel tegenwerking van den kant van
den eersten Minister, Graaf Ofalia, ondervonden, dat hij te rade is gewor
den, om de hoofdstad te verlaten, zonder zich echter uic Spanje te ver
wijderen.
ITALIË.
Uit Napels wordt van den 4 Augustus het volgende geschreven:
Mijne vermoedens nopens den Vesuvius bevinden zich bevestigd. I-}!j
ontlastte zich nog van den eden op den 3de» dezer met een geweld, dac
in den geheelen omtrek de aarde deed beven. Toen het donker werd, zag
men aan de noordzijde eenen magtigen lavastroom zich langzaam naar be.
neden bewegen. De vuurgloed was uit de opening des kraters, niet verre
van deszelfs buitensten rand uitgebarsten en had geheel het bovenste bek
ken opgevuld. Gedurende den nacht stopte deze opening zich digt, en op
de tegenovergestelde zijde vormde zich eene andere opening, door welke een
nieuwe lavastroom uitvloeide, die zijne middelste rigcing naar de zuidzijde
nam, toen eene wending maakte, en zich met den vroegeren lavastroom ver.
eenigde. De berg was in eenen zoo ievendigen arbeid, als men zich sedert
1822 niet herinnerde, en de uitbarstingen waren somwijlen derwijze sterk, dac
alies rondom hem dreigde in te storten. Ik besteeg hem in de jongste dagen
driemaal, en bragt drie nachten in de nabijheid van 'dit helsche vuur door.
De belangrijkste dezer nachten was die van den nden op tien sden, want
