a\ 1838.
leydsche
Maandag»
t r"J j
Gcwoift V
NEDERLANDEN.
Leyden den 27sten Mei.
'De Akademrsche Senaat onzer Hoogeschool heeft, op voordrsgt van dé
''fecultéit der bespiegelende wijsbegeerte, den wel-eerw. "heer G. D. J, Schotel,
"Predikant aan de Lage Zwaluw, honoris causa, behoemdtot Phil. Theor. Mag.
*et Lit. Hum. Doctor.
Men verneemt, dat de heer C. J. van Oeckelen Jr. in den'loop van deze
Week onze stad zal bezoeken met zijn' Androïde Klarinettistof Automaat
Klarinetspelerwaarvan verscheidene dagbladen eene uitéoenge beschrijving
hebben gegevenen welke te 's Gravenhage, Amsterdam en re Groningën
de bewondering van eiken bezoeker in eene hooge mate heeft weggedragen.
Uit laatstgenoemde plasisalwaar de heer van Oeckelen zich thans bevindt-,
wotdt dienaangaande het volgende medegedeeld
Deze in sierlijke Troubadours costuum uicgedorste automaat heeft op alle
plaatsen in ons Vaderhand-, waar deszeifs verdienstelijke vervaardiger dezelve
heeft laten hooren en bezigtigen, de hoogste verwondering verwekt, zoo.
wel door zijn uitmuntend klarinetspel-, hetwelk met eene smaakvolle en naauw.
keurige uitvoering gepaard gaat, die het -menschelijk gevoel alteen tot dus
verre slechts eigen was, als door zijne veelvuldige ligchaams-bewegingen
die den toeschouwer doet vergeren, dat een onbezield werktuig voor hem
slaat. Zoo als elders, heelt ook hier dit vernuftig uitgedachte kunststuk,
hetwelk eenen driejarigen arbeid heeft gevorderd en eenig in zijn soort, ge-
zegd'kan worden nimmer overtroffen te zijn, eene menigte bezoekers uitge
lokt", om hetzelve te komen zien en hooren. De uitvinder stelt een ieder in
-de ..gelegenheid,- om zich te overiuigen, dat louter kunstbewerktutgmg, en
-gjtene andere bedriegelijke tusschenkomstdezen Audioïde bij zijn spel en
vèrrigtingen bestuurt. Men verneemt-, dat ae heer van Oeckelenna pQg
eenige'steden iq ons Vaderland te hebben bezocht, eene reis er mede buiten
's lands zal doetiwaar de hooge waarde en zeldzame volmaaktheid van die
mechanische kunstwerk niet minder de aandacht en bewondering tot zich zal
trekken,
Het heeft Z. M. dezer dagen behaagd, den Colonel M. Busch, gecom-
mandeerd hebbende deade brigade der reserve-divisie van het leger te velde,
onder dankbetuiging voor de door hem, ook in die betrekking aan den iawle
bewezene diensten, een eervol ontslag te verleenen als Colonels-Commandant
der dienstdoende schutterij te Groningen; en denzelven tevens, ais een blijk
van Hoogstdészelfs goedkeuring en welwillendheid te vergunnen, om den
-uniform en de onderscheidings-teekenenaan den gemelden rang verbonden,
voortdurend te blijven dragen.
Naar men verneemt, is bij Koninglijk besluit van den 23sten bopaald,
dat hetsdoor den heer D. Snatich, wonende te 's Gravenhhgeaangeboden
model van een door hem uitgevonden werktuig tot rédding van menschêii en
goederen, in geval van brand, zal worden geplaatst in de toezigt van de
administratie voor de Nationale Nijverheid staande rijksverzam'erir.g van rno
dellen, en wijders dat tot aanmoediging en voor kosten van Vervaardiging aan
htm zal worden toegevoegd eene gratificatie van f 300.
Z. M. heeft den heer H. Ruyters, Professor aan het Athenaeum te Maas-
trichteervol uit die betrekking ontslagen en pensioen verleend.
2r> Ms. corvet Triton was in de laatste dagen van Fcbtuarij op deszeifs
reis naar Oost-indiëaan de Kaap de Goede Hoop aangekomen, en op het.
ielve was de verjaardag van Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden, door
bet liijschen der vlaggen, het houden eener groote parade en hec doen van
21 saluischoten gevierd geworden.
De Generaal J. W-. Janssens, Grootkruis en Kanselier der Militaire Wil.
lems-orde enz-,-, (wiens overlijden wij in ons vorig nommer hebben medege-
vfeelwas den 12-October 1762 te Nijmegen geboren. Hij trad in zeer
vroege jeugd in de krijgsdienst, en zag zich reeds op zijn 15de jaar tot offi
cier bevorderd. In 1787 was hij Kapitein in hét régiment van Wartensleben.
In »79S werd hij voor Meenén zwaar gewond, waardóór hij zich genood,
zsakt zagonder het genot van een jaargeld, eenigen tijd uit dé dienst terug
te trekken. Ónder het Gemeenebest werden hem verscheidene staatkundige
zendingen opgedragen, waarin hij groote bekwaamheid en eene voorbeeldige
onbaatzuchtigheid aan den dag legde. Hij trok voor zijn persoon slechts zeer
matig gestelde reiskosten uit. In Maart 1797 zag hij zich tot Commissaris-
Generaal benoemd over het beheer van de in Nederlandsche soldij genomen
troepen; naauweliiks tot deze betrekking geroepen, zag mende uitgaven
voor zijn beheer met Soóo guldens daags slinken De rang van Geuefaal en
de plaats.van Gouverneur-Generaal van de Kaap de Goede Hoop, waren de
belooning voor zijne inspanning en strikte beginselen in de waarneming zijner
verschillende tot dusverre bekleede betrekkingen. Hij beraamde de geschiktste
middelen om onze volkplanting aan de Kaap weder tot den bloei terug te
brengén; doch zag zich welhaast genoodzaakt, bij de nieuwe vredebreuk
met Engeland, enkel aan het behoud van die kolonie te denken. En nog
werd hem gelast de helft zijner geringe magt haar Jav4 te doen vertrekken.
Kwalijk kon hij het dus lang uit houdentoen de Èngelschen met eene zeer
aanzienlijke magt opdaagden. Hij verdedigde zich echter zoo dapper, alvo.
Vers den hem toevertrouwden post op te gevendat hij de onderscheiding
zelfs van den vijand verwierf.dat men hem en de zijnen eeneh eervollen af-
logt toestond, en dezelve hiet als krijgsgevangenen zouden aangemerkt en
naar hun Vaderland terug gevoerd zouden worden. Met het innigste leed.
wezen zagen de bewoners van de Kaap hunnen laatsten Nederlandschen Ge
zagvoerder vertrekken. In 1806 in Nederland wedergekeerd, werd hjj door
zijnen nieuwen SouvereinKoning Lodewijk, eerst tot Staatsraad benoemd,
en in 1807 met de portefeuille van Oorlog belast, welke hij in Mei 1809
nederlegde. Bij den afstand des Konings, werd de Generaal Janssens dezer
zijds belast de tijding daarvan aan Napoleon over te brengendie zich eert
geruiroen tijd alleen met hem over ona Vaderland onderhield, en die voor
hem de meeste achting opvattede. Na de inlijving werd hij door den Keizer
eerst tot divisie-Generaal, daarna tot Gouverneur-Generaal van onze Over-
zeesche Bezittingen benoertid. tn het begin van 1811 op Java aangekomen
Vond hij aldaar slechts weinig geschikte troepen om een' waarschtjnlijken
aanval der Èngelschen het hoofd te biedenhij besteedde den tijddie nog
Vóór dien aanval (in September 1811) verliep, zoo goed mogelijk om zich
met den vijand te kunnen méten. Wonderen van dapperheid werden onder
zijn beleid en op zijn voorbeeld verrigt. Doch de schrik, die de Javanen had
bevangen, de eigenzinnigheid van zijn Franschen leger-Overste, maar bovenal
dg overmagt aan troepeu en schepen aan de zijde der Èngelschen, deden het
N
•T'. 0-1
COUR A N Ta
28 M E I.
oorlogsgeliilt geheel in zijn nadeel imloopen. Het Werk des TIertógs iljn
Saksen iVeimar over dezen veldtogt is daar, om ieder onbevooroordeelde te
overtuigen hoe veel Janssens nog, in de gegevene omstandighedengedaan
heeft. Zelf naaivwelijks aan den dood ontsnapt en al'e verdrag afgeslagen
hebbende, geraakte hij krijgsgevangen, en werd naar Engeland gezuru
In 1812 kreeg iiij, op zijn woord, verlof om naar het-vaste land te vertrek
ken. In Parijs teruggekeerd, vroeg hij terstond om voor een' krijgsraad ge-
bragt te worden; tlucn Napoleon, sloeg dit af, omdat hu hem geheel vitj
sprak, iij stelde hein nu binnen 's lands aan, verhief hein tot Baron des
Keizerrijke, en stelde hein schadeloos voor da groote verliezen, die litj had
geieden. Hij zag zich het bevel in de 31ste tnilit. divisie (hoofdpl. Gronin
gen) opgedragen. I11 1813 ontving hij eerst het bewijs zijner uitwisseling-
hij was toen 111 èvengemelde betrekking najr Mesietés overge'pjaatst. In Maarc
1814. gelaste hein de Keizer die zien in Reims, bevond, zich aan hein aan te
sluiten en deed hem schitterende aanbiedingen; doch de Generaal Janssens
verklaarde, dot de kans des oorlogs de .Nederlanders in Frankrijk kon bren
gen en hij rimmér tegen zijn Vaderland zou strijden. Napoleon was verre van
dit te laken, en gaf den Generaal verlof om in Parijs den loop der gebeurte. 1
'nissen af te wachten. Bij deu uitlogt der Bondgenooten aldaar, nam de Ge.
neraal zijn ontslag uit de Fransche dienst en keerde naar Nederland weder,
waar hij zijne diensten aan den Sauvereinen Vors: aanbood, die hem in zijnen
rang van Lcitenatit-Generaal-handhaafdeen hein de organisatie der infanterie
en der ruiterij opdroeg. Na de oprjgting van liet vereemgd Koningrijk der
Nederlanden-, werd hij met het bestuur van 001 log belast. In Mei 1815,
vroeg en verwierf hij echcer zijn ontslag, en werd door den Koning tot Groot
kruis en Kanselier der Militaire Wtllems-orde benoemd, welke waardigheid
hij rot zijnen dood vervuld heeft. De Koning van Frankrijk bevestigde hem
n-de waardigheid van Groot-officier van het legioen van eer.
De gedachtenis van den Generaal Janssens zal altijd in eere blijvenals die
van eert mraii, onkreukbaar, beleidvol, trouw in het bewind, kloekmoedig,
héld in bet véld, en warm vfiend zijns Vaderlands en Konings.
Te Rotterdam is den 23scen Zr, Ms-, brilt de Vends van iS stukken té
Water gelaten.
O O S T - I N D I E.
Een vrees'sélijke hongersnood heerschte in het begin van dit jaar in dè
westelijke provinciën van Britsch-Indie. De bewoners van Agra dorsten zich
niet buiten die plaats begeven uit vrees voor de verpestende uitwasemingen,
die uit door den geheelen omtrek verspreidde lijken van door honger omge'.
koinene inboorlingen oprezen. Nabjj Cawnpore was eene kleine rivier letter
lijk door het groot aantal daarin geworpene lijken in haren Jood gestremd.
Te Calcutta is eene inschrijving voorde hulpbehoevenden geopend, die den
I5den Maart reeds meer dan 40,000 ropïjen bedroeg. Te Delhi was het geld
gebrek zoo groot, dat de betaling van het jaargeld des Keizers drie maande»
ten achteren Was.
AMERIKA.
De geschillen, russchen Mexiko en Frankrijk ontstaan over schadevergoe-
ding dóór dat "Gemeenebest aan Fransche onderdanen aldaar te betalen, heb-
ben thans een ernstig aanzien gekregen. Deu 21 Maart had de Fransche Ge-
zant, de Baron Dcjfandis, 11a zijne betrekking aan zijnen Secretaris, den
heer Delillete hebben overgegeven, verklaard, dat hij zich eènigen tjjd
vél wijderde, en tevens een ultimatum aan de Mexikaansche Regering toege-
zonden, geschreven van boord der Herminiteen fregat van iiec 5 zeilen
sterke Fransche smaldeel, hetwelk bij het eiland Sacrificios, voorde Kust
lag. Bij gezegd ultimatum werd eene geldelijke schadevergoeding gevraagd
voor verliezen die Fransche onderdanen moeten geleden hebben, en de be
straffing van zekere Mexikaansche officieren, die zich jegens den Franschen
Gezant zouden hebben vergrepen. De gevraagde schadevergoeding beliep
600,000 dollars, en in zijn schrijven eischte de Baron Deffandis een afdoend
antwoord op al zijne vorderingen, binnen den tijd van 24 uren na zijne raede-
deelmg, en ten allerlaatste voor oen 15 April. Indien vóör dien tijd geen
antwoord bij hem was ontvangen, verklaarde hij, „dat hij de. voorzetting der
onderhandelingen in de handen zou stellen van den li eer Bazochebevelhebber
van.Zr. Ms. scheepsmagt, die zich redds voor de kust van Mexiko bevond;
welke officier de bevelendie hij ontvangen had zou ten uitvoer leggen."
Den 30 Maart rigtte de Mexikaansche Minister van Buitenlandsche Zaken
eer.e nota aan den heer Delille, in welker slot gezegd wordt, dat het af
doend antwoord der Republiek is„dat de inhoud van bet'ultimatum niet
in overweging kon worden genomen, tenzij de Fransche scheepsmagt van
voor hare kust was wég gestevend." De briefwisseling altllis gesloten zijnde,
vaardigde de President een manifest aan de Mexikaiien uit, waarin hij htth
aanmaande tot eensgezindheid en standvastigheid in het hun dreigende gevaar.
Sedert is Mexiko door de Fransche oorlogschepen geblokkeerd geworden.
Den 27Aprilwas te Charlestonin Zaid-Carolina, een allervernielendsce
brand uitgebarsten; die schier de helft der stad heeft in de asch gelegd. Te
vergeefs werden pogingen aangewend, om, door het, in onderscheidene rig.
tingen, ter neer schieten van huizen, den voortgang der vnurwoede te stui.
teu, en, op het oogenblik van hec vertrek der berigten, hielden de vlammen
nog aan.
T U R K Y E.
Konstantinopel den 2 Mei. De nieuwe Staatsraad heeft voor eenige
dagen een bevel aan alle Pacha's en verdere burgerlijke en militaire beamb.
ten uitgevaardigd; waarbij hen op zware straffen verboden wordt zich te
laten omkoopen. Zoo men weet was van oudsher de gewoonte om de amb
tenaren 0111 te Itoopen in algemeen'gebruikdoch dat daardoor veel ver-
keeids en onregtvaardigs gebeurde, laat zich van zelve opmaken. Men mag
het dus als een voortgang in beschaving aanmerken; dat hieraan paal en perk
gesteld, iS;
Nog wordt uit die stad geschreven, dat Achmet-Fethi-Pzchzdie eerst
tot Gezant te Londenmaar later te Parijs benoemd isden 26 April ge
noemde hoofdstad heeft verlaten, om over Italië naar Londen te reizen, en
er de krooning van Koningin Victoria bij te wonen, waarna hij zich op zijnen
post begeven zai. Reschid-Pzchz, de Minister van Buitenlandsche Zaken
zou te Konstantiuopel blijven, en ÓVsr/n-ESendi was nu tot Gezant te Lon
den benoemd;
