Retds dingsdag heeft men, met eene schietschouwwaarin 8 men.
schen, den overtogt over het ijs van de Lage Zivaliwe naar Willemsdorp
gemaakt, zonder op dien geheelen overtogc ergens door het ijs te vallen;
iets hetgeen tot-de grootste zeldzaamheden behoort. Van den Moerdijkeen
goed half uur lager liggende dan de Lage Zwaluwe, was gisteren het ijs tot
op eenigen afstand van Wilmsdorp nog drijvende, doch zal, indien de vorst
aanhoudt, zich daar weldra mede vastzetten.
In den nacht van den 19 op den sosten dezer schijnt men hier te lande
de feiste koude gehad te heboen: Te Nijmegen heeft men, des morgens
ten 7 ure van den 2osten, eene koude van 4 gr. onder nul waargenomen, en
volgens de opgave van eenen weerkundige liefhebber te Strijen wees reeds
des avonds te voren, ten 11 ure, een aldaar in het N. O. hangende ther
mometer 1 graad onder nul aan. Een minimum-thermometer, op eene zeer
opene plaats te Breda opgehangen, gaf voor het maximum van koude in
dien nacht 2J graad onder nul, Dac er voorts verschil 111 de waarnemingen
en opgaven van den graad van koude tusschen de eene en de andere plaats
bestaat, behoefc niet te bevreemden. Men heeft reeds vroeger meermalen
opgemerkt, dat op den graad van koude hoogere en lagere liggingen, en
meerdere of mindere nabijheid van groote waterplassen veel invloed hebben.
Zoo moeten vooral de waarnemingen op den huize Zwanenburg, half weg
Amsterdam en Haarlem, en dac alzoo genoegzaam van alle zijden aoor groote
waterplassen omringd is, eenen minderen graad van koude aanwijzen dan op
vele andere hooger liggende punten.
Te Zaandam heeft den 27Sten dezer eene harddraverij met narresleden
plaats gehad, bij dewelke het paard de Koninginvan den heer van der Hoop,
de prijs behaald heefc.
Te Hilversum is den 24sten dezer overleden .7. Dekkerden ouderdom
van 100 jaren bereikc hebbende. Deze had in zijn leven alle zijne kinde
ren, zijnde 18 in getal, ten grave gedragen.
Te Leeuwarden is door An toni us Akkergardinier achter de hovenbuiten
die stad, op den i3den dezer geschoten een arend, van ruim twee Neder-
landsche ellen vlugt, nadat deze roofvogel, gedurende drie dagen, van tijd
tot tijd te vergeefs getracht had zich meester te maken van hoenders uit een
van latwerk vervaardigd hoederhok, staande naast eene bewoonde huizing.
Anna Maria Pieten Botkéeoud 27 jaren, huisvrouw van Haaije Tije
Dijkstrawoonachcig in de Pijlsteeg, te Leeuwarden, verloste den i5den
dezer van drielingen. De moeder mag zich in dit haar eerste kraambed over
eene goede gezondheid verheugen; ook waren hare drie welgeschapen kin
deren, een zoon en twee dochters, gedurende eenige dagen, welvarende,
doch later is een kind overleden.
Uit Groningen wordt gemeld, dat de Studenten der Iloogesqhool aldaar,
zich in dit barre jaargetijde bijzonder loffelijk onderscheiden, door zich met
ijver de moeite te gecroosten, om de afgelegene hutten der armoede, door
al de geringe buurten d.er stad heen, zelve te bezoeken en hunne weldaden
te brengen, waar _zi] zich, zonder aanzien van persoon of geloofsbelijdenis,
met eigene oogen kunnen overtuigendac waarlijk de bitterste armoede huisvest.
Daarenboven is door hun eene som van 350 voor de armen bijeengebragc.
Professor Lulofs aldaar zal den 29 dezer, op een groot concerteene met
muzijk vergezeld gaande declainacie houden.
-• Zondag den cisten dezer, des morgens tusschen tien en elf ure, is in
de gemeente Liempdo (Noofd-Braband), aan den straatweg, in de huizing
van den landbouwer Hendrikus-J^erdonkbrand ontstaan, welke zoo snél toe
nam, dac binnen een half uur het geheele huis, de stal en schuur in de asch
.werden^gelegd, zonder dat daaruit iets is kunnen gered ivorden, dan alleen
het vee, een bed en eéne kar, welke, benevens een kind van tien maanden
oud, door de soldaten R. Dcekstra en G.Rozenboom uit de huizingen zijn ge
baald, .{oen deze reeds in vollen brand stonden.
De brand was reeds te ver gevorderdtoen men met brandspuit en verdere 1
Dlusclimiddelèn ter plaatse aankwam. Met buicengewonen ijver werden deze
door de-spuitgasten en een grooc getal ingezetenen .gebezigd, welke zich
niet hebben ontzien, hoe koud het ook ware,,, op ladders, uit de diepste
putten het water te scheppen. Bij deze verdienen ook allen lof de serjant'
majoor de Keizerde korporaals J. A.^de Koning en G. P. Posthumamet
nog ongeveer een twintigtal manschappen van de 3de compagnie 2de bataljon
der 18de afdccling infanterie, gecanconneerd te 's Iiertogenboschwelke
zich bijzonder hebben onderscheiden en al wat in hun vermogen was hebben
aangewend om den feilen brand te blusschen en iets voor de ongelukkige
bewoners te. behouden, die nu van alle middelen tot hun bestaan en kleeding
beroofd, zijn. Niets was voor brandschade gewaarborgd.
AMERIKA.
De laatste berigten uit Kanada melden, dat de opstandelingen in Neder.
Kanada eene gevoelige nederlaag hadden geleden. De Koninglijke troepen
hadden St. Eustache ingenomen, velen gedood en de huizen der voornaam-
sten, benevens de kerk, waarin onderscheidenen eene schuilplaats hadden
gezochtin brand gestoken. In Opper-Kanada ging de opstand ook ach.
teruii.
In Texas was een Zaakgelastigde der Vereenigde Staten van Noord-
Amerika aangekomen, zoodat men aan de erkenning der onafhankelijkheid
van Texas door die Staten niet langer twijfelde.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 26 January'.
Don Carlos bevond zich den I4den te Llodio; de beide vijandelijke corp
sen, welke ter observatie in de valleijen van Mena staan, hebben hunne
stellingen niet verlaten. Een bataljon Castilianen is te Llodio op nieuw ge.
kleed, aldaar kwamen vele deserteurs der Cnristiuo's. Het schijnt, volgens
b/ieven uit San-Sebastian, den I4den dezer, dat de twee regimentenwelke
bestemd waren zich te Portugalette in te schepen, tegenbevel hebben ont
vangen. De Generaal O'Dtnnell onderrigc, dat de Carlisten tegen zijne linie
een aanval wilden beproeven, heeft al zijne manschappen bij zich gehou
den. De Carlisten zijn rot de omstreken van Hernani opgerukt, met voor
nemen. 0111 de buiten die stad gelegene forten te overrompelen. Het garni-
zoen heeft bij eenen krachtigen uitval de Carlisten genoodzaakt, zich op
Andoain te verspreiden. De Christino'swelke hen vervolgden, waren tot
halfweg Urnieta en Andoain.
Het berigt, dat de Carlistische legerbendeotider Garcia den Ebro over
getrokken, een groot verlies zou geleden hebben, wordt nog niet bevestigd.
Er zijn andere berigten, die melden,dat hij ongehinderd doorNienw-Castilie
doortrekt, en naar Ia Mancha marscheert, om zich met de Carlisten, die den
omtrek van Madrid verontrusten, te vereenigen, ten einde alzoo Espartero
naar het zuiden te lokken en aan Don Carlos in het noorden de handen vrij
te geven.
Uit Madrid wordt van den lóden geschreven:
Een gedeelte van het nieuwe expeditionnaire corps der Carlisten moet,
ra eenige manschap binnen Cantavieja gebragt te hebben, tot in de provincie
Cuerfa zijn genaderd en zelfs te Huerta zijn binnengerukt, hetgeen in het
eerst veel schrik in de hoofdstad veroorzaakte, doch spoedig gaf men zich
wederman de vermaken der gemaskerde bals over. Intusschen is eenige krijgs-
magt tegen de Carlistische benden uitgezonden.
In la Mancha is de ellende zoo groot, dat de plattelands-bewoners alle
paarden en ezels, die van gebrek omkomenterstond villen en opeten; zelfs
verzoeken de ingezetenen levensmiddelen van de Carlisten, hunne vijanden.
De staatsliedendie door de gebeurtenissen van La Granja uft Spanje
waren verdreven, en welke eene meer bevredigende staatkunde in hun vader
land heeft terug gebragt, maken gebrhik van hunne wederkomst te Madrid,
en van hunnen terugkeer tot de bewindszaken, om hun voormalig gedrag te
verklaren en om de twijfelingen op te helderen, die wegens hunne verknocht
heid aan het constutionnele en liberale stelsel waren opgeworpen; met een
woord, om op nieuw eene staatkundige geloofsbelijdenis af te leggen. Dus
heeft de heer Toneno in den loop der jongste parlementaire discussién gele.
genheid gehad zich zeiven te verklaren de heer Martinez de la Rosa heeft
zich van op het spreekgestoelte en in de dagbladen bepaaldelijk en duidelijk
nopens alle de voornaamste aangelegenheden uitgedrukt; en de heer Isturit»
heeft aan de kiezers van Cadix, wier gedeputeerde hij is, eenen brief ge
zonden, waarin, bi) de benaming van estatutist van zich stoot, en zich als
aanhanger van den vooruitgang verklaart, doch tevens verzekert, dat hij al
tijd voor de orde en voor de hechtheid van den troon van Isabella II gestre
den heeft en strijden zal.
Dc Carlistische Generaal Garcia bevondt zich den i8den in de omstre
ken van Ocagna. De Generaal Quiroga zou, zoo als men zeideuit Madrid
met 6000 man tegen hem afgezonden worden. De benoeming van den
Minister van Oorlog, Caratala, is nog niet officieel bekend gemaakt.
Men schrijft uit Catalonie van den 15 Januarij:
Het oorlogstooneel in Caialonie biedt geene gebeurtenissen ter vermelding
aan. De Carlistische oneenigheden worden te Berga voortgezet.
Het bloed heeft te Murcia gestroomd, bij gelegenheid van de Munici.
pale verkiezingen; de overwinning is aan de gemaiigde partij gebleven.
De Minister van Justitie heeft op de formeelste wijs voorgeschreven aan
den Magistraat van eerste instancie te Murcia, om de daders van de bui
tensporigheden welke in die siad bij gelegenheid van de verkiezingen ziju
voorgevallen, te vervolgen en te doen straffen.
Z W I T S ER LAND.
Te Pruntrut, in Zwitserland, werd op Driekoningendag ter eere van de
aardappelen, dat brood der armen, eenen aardappel-maaltijd gehouden, waar
aan oud en jong, arm en rijk deel namen. De maaltijd bestond, van de soup
to't het desert, uit aardappelen, klaar gemaakt in alle mogelijke verscheiden,
lieden en gedaanten, waarin de kookkunst ze weet te bereiden. Gelijk be
kend is, zijnde Zwitsers, na de Ieren, de sterkste aardappelenecers in Eu-
ropa; en gelijk de Arabier de zoodanige voor eene voortreffelijke vrouw
houdt, die hém zijn geregt van dadels, drie maanden lang, dagelijks op eene
andere wijze toebereid voorzet, zoo hebben ook in Zwitserland de huisvrou
wen hetin de wijze van aardappelen toe te bereidentot eene buitenge,
wone volkomenheid gebragt.
Uit Geneve wordt gemeld, dat de thermometer aldaar nooit zoo laag
gedaald was, als in den nacht van den loden op den ndtfn dezer, namen-
lijk 13 gr. onder o van de thermometer van Farenh.
D U I T S C H L A N D.
Berlijn den 19 Januarij. De bewoners van een gedeelte def stad wef-
den voor eenige dagen des avonds met schrik vervuld, daar zij plotseling
eenen doffen en hevigen schok vernamen, waardoor de muren geschud, en
sommige meubelen in de vertrekken verplaatst werden. Den volgenden dag
werd de oorzaak daarvan eerst bekend, het marktplein was op denzelfden
avond, vermoedelijk dooide strenge vorst, diagonaalsgewijze gebarsten, en
vertoonde eene menigte scheuren. Dergelijke schokken, ofschoon van min
der belang, hadden ook gedurende eenige volgende nachten plaats.
De volgende circulaires zijn door het Dom-Kapittel je Keulen, na de
wegvoering van den Bisschop dier stad, aan de geestelijkheid van dat Bis
dom geschreven, dezelve zijn onderteekend door den Wij-Bisschop, Vrijheer
de B.yere
„Om zeer wigtige redenen'is de Hoog-Eerw. Clemens Augustus, Vrijheer
van Droste tot Fi.cheiingonze Aartsbisschop, verre van zijne Dioecese
vervoerd geworden, en zóó, dat hem de uitoefening van het Bestuur der
kerk is belet geworden. Weshalve, daar nu de Aartsbisschoppelijke zetel,
als ware het, vaceert, volgens den regtsregelvastgesteld in het Kapittel:
Si episcopus 3, de supplcnd. negligent, praelat. (1. 8.) moet het kapittel in het
bestuur, zoovel naar het geestelijke ais het tijdelijke, voorzien. Dat wij nu
datzelve bestuur heden hebben op ons genomen, daarvan berigten wij u
door deze, bevelende, dat gij alle brieven, omtrent kerkelijke zaken, aan
ons zult rigten, tot dat u, volgens de kerkelijke wetten, iets anders bevo
len zijn zal. Dadelijk zullen wij, zoo als ons voegt en door de wetten is
voorgeschreven, over de geheele zaak en den tegenwoordigen staat van het
Dioecese uitvoering en naauwkeurig berigt geven aan den H. Apostolischen
Stoel, wiens pligt het is in de nooden der kerken te voorzien, en denzelven
ootmoedig smeeken, ons met raad bij te staan en te bevelen, wat bij noodig
keure. Weldra zullen wij de Apostolische bevelen ontvangen, en wij ver
manen u in den Heere, zeer geliefde broeders, dat gil dezelve eveneens,
met ons, gerust en met vertrouwen verbeidt, en, om de liefde tot God,
omzigtig en met verstand zorg te dragen, dat noch de Kerk noch de Staac
schade lijde, noch de zielen der geloovigen beroerd of verontrust worden."
„Daar wij, het bestuur van het Dioecese op ons genomen hebbende,zoo
als wij 11 den aisten der vorige maand meldden, even als of de stoel wer
kelijk vaceerde, naar het voorschrift des Conciliums van TrenteSess. 24.
cap. 16. de ref., hetzelve aan een bepaalden bestuurder ad interimmoes
ten overdragen, zoo zijn wij, 111 kapittel vereenigd, overgegaan tot de keuze
van een Kapittel-vicatis. Bij de volgens de wetten gehoudene stemming
bleken, na het openen der briefjes de stemmen eenparig te zijnen ais ver
kozen te verklaren: den Zeer Eervaarden en Foorttefelijken Heere Johannes
Hüsgen, Doctor der H. Godgeleerdheid en der beide regten onzen Deken,
sedert vele jaren Hicarius des Aartsbisdoms in spirituatibus en ridder der Roode
Adelaars-Orde3de klasse. Dezen, met eenparige stemmen verkozenheb
ben wij bevestigd en geproclameerd ais Kapittel-Vicaritisen op hem het
bestuur des Aartsbisdoms overgedragen. Hetgeen wijna daarop gevolgde
Koninglijke goedkeuring, door deze u bekend maken, bevelende, dat alle
brieven, betrekkelijk kerkelijke zaken, aan Hem worden gerigt,en gij Hem
den verschuldigden eerbied en gehoorzaamheid bewijst."
Den bisten heeft het kroonings- en orde-feest met de gebruikelijke
plegtigheden plaats gehad. De Koning bevond zich echter bij hetzelve niet
tegenwoordig, doch de Kroonprins vertegenwoordigde hem. Bij de 500per
sonen zijn bij deze gelegenheid tot ridders verheven. Na die bevordering
heeft de Evangelische Bisschop en Hof-prediker Dr. Eylert eene redevoering
gehouden, waarin hij over de vaderlandsche gemeenschap gesproken heefr.
Hij heeft aangemerkt, „dat 's Konings dienaren van den eersten tot den laac-
scen de organen van's Konings wil en de uitvoerders van deszelfs bevelen
zijn en behooren te wezen." Na herinnerd te hebben aan de groote zege
ningendie de Koning, het Koninglijke Huis en het volk genoten had,
verklaarde hij: „dat de kampstrijd mgt vijandige hindernissen in dit moei.
tevolle leven niet ophield; dat elke blik in de onzekere toekomst alien
toeriep: „„Waakt! Ziit standvastig en onbeweeglijkBJijft getrouwVol.
hardt in den strijd tot het einde toe."" Aan het slot zijner rede gewaagde
de spreker ook van de betrekking der Kerk ten aanzien van den Staat. Hij
merkte deswegens aan, dat de Kerk, hare leerstellingen en mysteriën met
opzigt tot de onzigtbare wereld bewarende, volgens de leer barer geloofs
belijdenis, ten aanzien van de zigtbare wereld, in het werkdadige leven4
alle hartstogteiijkheid behoorde af te wenden, orde en tucht beboorde aio
