A*. 1838.
LEYDSCHE
WOENSDAG,
/Kiaf -
1 GJJTNCMj
3 Tf
COURANT.
17 JANUARI).
622, April
September
als: in Noord-
NEDERLANDEN,
Leyden den iödeti Januarij.
Gisteren werd alhier de tweede bijeenkomst gehouden der Commissarissen
■ter regeling van het Feest der Oud-Studenien-Fereeniging, welke op Don.
•derdag, den 9den Augustus eerstkomende, binnen deze Stad te houden,
bepaald is, juist een tiental jaren na de vroegere bijeenkomst. Voor deze
(Feestvieringwelke almede zich over een tijdvak èan dertig jaren, en dus
van 1°. Januarij 17511 tot 31 December 1820 zal uitstrekken, hebben zich
bereids nagenoeg 200 deelnemers verbonden. Wij behouden ons voor, na
der op dit onderwerp en op de wijze van deszelfs uitvoering terug te komen.
Men Bieidt uit 's Gravenhage van den 15 Januarij:
Alhier is aangekomen de Hoogleeraar Ewatd, zijnde een der zeven Pro.
fessoren van de Hoogescliool te GÖttir.gen, die door den Koning van Ha
nover, daar zij eene protestatie hadden ingediend regen het door Zijne Maj.
op -den isten November 1837 uitgevaardigde jratenc, ontslagen zijn gewor
den. De heer Ewaid begeeft zich over Scheveningenwaar thans de ge.
meenschap met Engeland onderhouden wordt, naar Londen.
Uit het thans van Regeringswege uitgegeven jaarboekje over den jare
1838, blijkt, dat de bevolking van ons Rijk op 1 Januarij 1837, beliep
2»>57»5-2 zielen, alse Noord-Braband 362.781, Gelderland 332,395, Noord-
H'dliano 422,503, Zuid-Holland 503354, Zeeland 144,220, Utiecnt 138.922,
Vriesland 224,615, Overijssel 188,722 Groningen 170,691 en Drenibe 69,319.
In dat jam zijl) geboren 91,445 kinderen, als: in Noord-Braband 11,829,
Gelderland 11,136, Noord-Holland 15,447, Zuid-Holland 20,207, Zeeland
6,0.97, Utrecht 5,092, Vriesland 7,523, Overijssel 6,294, Groningen 5,634
en Drenthe 2,186.
•Van dit aantal waren 86,672 wettige en 4,773 onechte kinderen. In de
'steden zijn geboren 34,507 kinderen; in de gemeenten 56,938. Van de ge
borenen waren 47,123 van hét mannelijke en 44,322 van het vrouwelijke
geslacht.
In Januarij 1836 zijn geboren 8,200, Februarij 8,330, Maart
7,730, Mei 7,467, Junij 6,256, Julij 6,431, Augustus 7,043
7,700, October 7,962, November 7,793 en December 7,911
•Ifl 1836 zijn hier te lande overleden 63,887 personen,
Braband 7,570,, Gelderland 6,959, Noord-Holland 13,656, Zuid Holland
15,117, Zeeland 4,064, Utrecht 3,581Vriesland 4,187, Overijssel 4,075,
Groningen 3,351 en Drenthe 1,329.
Overleden zijn: in de steden 27,072personen en ten platreh iande 36,815,
van welk getal 32,912 tot het mannelijke en 30,975 tot het vrouwelijke
geslacht behoorden. In vergelijking van het getal geborenen, zijn er 27,558
personen meer geboren dan overleden.
In Januarij 1836 zijn overleden 7,047, Februarij 5,972, Maart 6,250,
April 5,656, Mei 5,602, Junij 5,193, Julij 4,666, Augustus 4,767, Sep
tember 4.414, October 4,356, November 4,850 en December 5,114.
In 1836 zijn gehuwd 21,880 paren, als: in Noord-Braband 2,827, Gèl.
derland 2,599, Noord-Holland 4,147, Zuid-Holland 4,367, Zeeland 1,370,
Utrecht 1,228, Vriesland 1,929, Overijssel 1,483, Groningen 1,350 en
Drenthe 580.
Eindelijk hebben in dat jaar 50 echtscheidingen plaats gehad, als: in Gel
derlands, in Noord-Holland 13, in Zuid-Holland 8in Zeéland7, in Utrecht
I, in Vriesland 8, in Overijssel 3 en in Groningen 7.
Uit de opgaven blijkt, onder anderen: i°. dat de bevolking des Rijks,
gedurende liet jaar 1836, door het meerder aantal geboorten dan sterfgeval,
len, toegenomen is met 27,558 zielen, welke aanwas dten van het vorige
jaar met 4483 zielen overtreft; 20. dat het algemeen bedrag der geboorten
was 91.445 zielen, zijnde 1,897 meer dan in 1835, waaronder begrepen zun
4,773 onechte geboorten welke, in vergelijking met bet vorige jaar, eene
vermindering van 390 zielen opleveren30. dat het aantal overleden 63,887
bedroeg, zijnde 2,586 minder dan in het vorige jaar; 40. dat het bedrag der
huwelijken was 21,880 en, in vergelijking niet het vorige jaar, eene vermin
dering van 727 opleverde; 50. dar het aantal onechte geboorten slechts0,052
vomrde van het gezamenlijke aantal geboorten in bet algemeen6°. dat bij de
wettige geboorten het getal mannelijke toe dat der vrouwelijke staat, als
1,000 tot 938, doch bij de onechte daarentegen als 1,000101981, welke
laatste verhouding met die van het voorgaande jaar volmaakt overeenstemt
70, dat de verhouding van het getal huwelijken tot dat der wettige geboor.
ten over het gehecle Rijk 1/4 bedroeg; 8°. dat ten aanzien der geboorten,
de provinciën Zeeland, Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Holland, de meest
gunstige verhoudingen vertoonen, Noord-Holland heeft de ongunstigste ver
houding ten aanzien der sterfte opgeleverd; 90. dat de provincie Drenthe de
ongunstigste verhouding voor de geboorten en de provincie Vriesland de
gunstigste voor de sterfgevallen heeft opgeleverd; 10°. dat men, even als
in het vorige jaar, in de provincie Zeeland het maximum, en in die van
Drenthe het minimum opmerkt van het aantal onechte geboorten, in verhou
ding toe het algemeene bedrag der geboorten; ii°. dat ten aanzien van het
aantal huwelijken, er in Noord-Holland de gunstigste, doch in Noord-Bra
band en Gelderland de ongunstigste verhouding heeft plaats gehad; 12°. dat
er bij de geboorten wederom het gewone verschijnsel van een maximum in
de maand Februarij, en van een minimum in de maanden Jnnij en Julij valt
op te merken; 130. dat zich bij de sterfte ditmaal eene opmerkelijke afwij-
king vertoond heeft ten aanzien van het tijdstip waarop gewoonlijk het mini.
mum invalt, en hetwelk thans in de maand October, in plaats van Jubij,
voorgevallen is.
In Zuid-Holland zijn in 1836 geboren 20,207 kinderen, als: 18,869 wet-
tlge en 1,338 onechte. Van dit getal zijn geboren in de steden 8,040 en ten
platten lande 10,097; terwijl 10,311 tot het mannelijke en 9,896 tot het
vrouwelijke geslacht behoorden. Van dit getal waren geboren in Januarij
1,701, Februarij 1,800, Maart 1,887, April 1.678, Mei 1,585,Junij 1,409,
Julij 1,461, Augustus 1,664, September 1,740, October 1,788, Novem
ber 1,810 en December 1,684. Overleden zijn 15,117 personen, als: 7,875
in de steden en 7,242 ten platten lande; 7,815 overledenen behoorden tot
het mannelijke en 7,302 tot het vrouwelijke geslacht. In Januarij 1836 zijn
overleden 1,664 personen, Februari) 1,397, Maart 1,442, April 1,290,
Mei 1,261, Junij 1,225, Julij 1,154, Augustus 1,133, September 1,058,
October 1,072, November 1,142 en December 1,279. Er zijn in 1836 in
deze provincie alzoo meer geboren dan overleden 5,090 personen.
De Thermometer van Farh. teekende den 13 Januarij aan het stads-
waterkantoor te Amsterdam, des middags ten 11 en 1 ure, 11 graden. Den
14 Januarij, des morgena ten 8 ure, 8 graden; des middags ten 12} ure,
13 graden; des namiddags ten 2J ure, 16 graden; des avonds ten 7 urè,
11J graden, des nachts te nj ure, 12 graden. Den 15 Januarij, des mor.
geus ten 8 ure, 5 graden, en des namiddags ten 1 ure, 11 graden. Ook
op halfweg Haarlem teekende de Thermometer van Farh. den 15 Januarij;
des morgens ten 8 ure, 5 graden.
Uit Dordrecht meldt men van den 15 Januarij:
Sedert onzen vorigen passeert men hier de rivier in alle rigtingen met de
meeste veiligheid, zelfs over de in den beginne open gebleven wakken, zoo.
wel als over de tot Vrijdag open gehouden sloppen. Gisteren zag men er
de eerste narren-sleden op.
iUit Vreeswijk melde men van den 12 Januarij:
Heden morgen te 9 ure stond het water In de rivier de Lek 2 el 62 duim,
zijnde in de laatste 24 uren gevallen 20 duim. De rivier zit vast, doch
de passagiers kunnen er nog niec over.
Den 13 Januarij, des morgens te 9 ure, stond het water 2 el 56 duim
onder nul; in de laatste 24 uren gewassen 6 duim. Sedert gisteren middag
gaan de passagiers geregeld van den een naar den anderen oever over de rivier-.
Den I4den dezer zijn reeds enkele rijtuigen de rivier overgereden.
O O S T - I N D I E.
Een brief uit Inclie, onder dagteekening van Mei 1837, bevat omtrent
Cochinchine de volgende bijzonderheden:
Met het begin van 1836, heeft Minch-UangKeizer van Cochinchine,
een besluit afgekondigd, waarbij op nieuw de Christelijke Godsdienst ver
boden wordt, en waarbij een nieuw onderzoek wordt bevolen, om dê
Missionarissen en alle Europeanen, in die Staten verborgen, op te sporen,
De doodstraf is uitgesproken tegen den Europeaan, die gevangen genomen
zal worden, tegen ieder huisgezin, welke de weldadigheid aan een Euro-
peaan zal bewezen hebben, van hem eene schuilplaats te verleenen, en te-
gen hec opperhoofd van de plaats. De Mandarins van de provincie zullen
ook gestraft worden door de bastonnade en vermindering in hunnen rang of
waardigheid.
De Europeaansche schepen mogen voortaan geenen handel meer doen, dan
in de haven van Tourane. Op derzelver aankomst moet de Mandarin van de
haven eene lijst vragen van de aan boord zijnde personen om zich te verze
keren, dat zij wederaan boord zijn op het oogenblik van bet vertrek van het
schip, hetwelke moet bewaakt en vergezeld worden, tot in volle zee. Zoo
een Europeaan de waakzaamheid der wachten mogt ontgaan en zich aanland
vèrbergen, zouden de iiaauwkeurigste nasporingen gedaan wórden, en indien
hij gevangen genomen werd, zou de doodstral op hem worden toegepast.
De Chinesche schepen kunnen den handel in alle navens voortzetten, maar
zij moeten gevisiteerd worden, 0111 te ontdekken of er Europeanen aan
boord zijn.
RUSLAND.
De buitengewone Gezant van Z. M. den Koning der Nederlanden aan het
hof van Rusland, de Graaf van Schimmelpenninck, heeft den 2den Januarij
aan den Keizer zijne geloofsbrieven overhandigd. Hij is daarna tot eene
audiëntie bij de Keizerin toegelaten geworden.,
Uit Odessa meldt men van den 22 December, dat er sedert den I7den
geene verdere pest-gevallen waren voorgekomen; er waren wederom kerken
en winkels geopend geworden,
SPANJE.
Bcrigten over Parijs van den 13 Januarij.
Een brief uit Madrid van den 31 December bevat omtrent den toestand van
het Koningrijk Valencia hec volgende:
Met de brieven uit Valencia van den 24, 25 en aösten hebben wij tijdin
gen ontvangen, die somber genoeg zijn. De brigade van Fernandez lag nog
te Cherie en die van Borso was destijds te Ntiles, een scacije aan den groo-
ten weg bij de zeekuscten noorden van Murviedro, blukbaar buiten staat
om de Carlisten aan te grijpen, die, onder ForcadellMettré Iiupo en La
Coba den 24s en nachtverblijf gehouden hadden te Castelnovo, op geringen
afstand van de forteres Segorbe, en den 25sten van daar getrokken waren
naarNavajas en Val de Almoncid, en van onderscheiden dorpen van de Huerta
rations vorderende, iets dat Bono's ijver zeker voorkomen zou hebben, indien
hij daartoe sterk genoeg geweest was. Twee kompagnien van het regiment
van Savooije zijn den 25sten van Valencia naar Venaroz scheep gegaan. Een
druppel in den OceaanVan Oraa hoort men geen woord. Hij moet verlo
ren, verdoold of verleid znn. De commandant van het canton Reqnena erkent,
dat 30 of 40 Carlistisclie ruiters en eenig infanterie een aantal nationale gar.
des verrast hebben, eenen van welken zij op het punt waren van te fusille
ren, toen de depêche vati de Venta del Moro vertrok. Het niet weêrscaan
van zulke kleine benden is een sterk hewiis van de overmagt der Carlisten
boven de troepen der Koningin. Rondom Segorbia is het een zelfde geval
straffeloos wandelen zij onder hec geschut dier vesting, brandschatten en plun.
deren de naburige dorpenen man noch paard komt naar buiten om hen té
vervolgen. Wat is er van geheel de armee van Oraa en van deszelfs geduch.
ten aftillerie-trein geworden, die, verhaalde men ons weinige weken gele
den, Cantavieja ging belegeren? Niemand weet het te zeggen; misschien
hij zelf niet. Het is te hopen dat de brigade van /Ispiroz, die uit infanterie,
cavalerie en artillerie bestaat, hem nog behouden vinden mag.
Barcelona den 2 Januarij, Uitgenomen de katoen-spinnerijenblijven
de tabrijken in Catalonie in staat van werkeloosheid: er zijn fabrikanten,
wier magazijnen met koopgoederen zijn opgehoopt en welke zij niet slijten,
uit hoofde van de vreemde koopwaren, met welke het land opgevuld is;
daar het zeer gemakkelijk is om de verbods wetten op den invoer te ont
duiken.
Hec is thans te Barcelona rustig; doch de vorige onlusten zijn oorzaak,
dat vele rijke familien de stad verlaten hebben.
De burger-oorlog gaat steeds met dezelfde woede voort en door beide
partijen worden schrikkelijke wreedheden bedreven. Een aantal ongelukkige
landlieden zoeken eene schuilplaats iu de stad, ten einde zich aan eenen
onvermijdelijken dood te onttrekken, en vermeerderen daardoor de duurte
der levensmiddelen; men weet niet hoe al de armen dezen winter zuilen kun-
nen bestaan.
De belastingen zijn schrikkelijk hoog; en niettegenstaande al deze ellende,
ii de staat der gezondheid van deze stad voldoende.