Bij de WcdT ANTIIONY de KLOPPER en ZOON, te Lcyderi.
fins bet oen outfcrpnn 1 'der overwinning, het v-nnvi.lel va-u Piznrr&s Colombia j
en é'ift» Gama. 'Hoeveel hartstogtèn werden niet in beweging gebrag
tóen de leer van Lutherin nlIe geesten doordringende, re gelijker tijd h
'staatkundig'Christendom, het innerlijk geloof van denman des middenstands,
de drijfveer van den krijgsman aanviel! Al wat liet geluk der eencn, de
steun, de hoop, 'de toekomst der anderen uitmaakte, vond zich aangevallen.
De menigte gewone begrippen, schroomvallige of minnende zielen, mannen
die liever gCl60ven dan denken, werden natuurlijker wijze verschrik. De
groeten beefden; de zwakken, armen én de middelstand, de ambachtslieden
in de meeste'streken van Europa, liepen onder een gemeen vaandel.
Echter vleide de nieuwe beweging de vrijheid van den menschelijken géëst.
De geleerden, die het genoegen hadtien hun geloof na re gaan; de kleine
Vorsten, .gelukkig van eene hinderlijke bpperm.tgc te kunnen-afschudden
de stoute zielen, die door de nieuwigheid werden medegesleept; de scherp,
ziende geesten, die de misbruiken der Katholijke kerk liadiien Opgemerkt;
zekere Koningen, die hoopten, door Zich tot opperhoofden der nieuwe Kerk
te verklaren, op hunne beurt Paus te worden en altaar tegen altaar over
stellen, maakten het strijdende leger der Protestanten iiit, en toonden zich
des te vreesselijker, naar mate zij vaii alle kanten meer tegenstand vonden.
De beide partijen vormden zich staatkundig, onder zeer sterke kleuren.
I11 Frankrijk vonden de edellieden uit de provinciën, afstammelingen van
eertijds magtige TIeeren, van hunne leenmagc door de beweging van den
tijd, onder Karei /r/, berooid, 111 de nieuwe leer cenc soort van nafiian-
kelijkhcid, die hen vleide. Zonder aan den troon of aan het vulk eenen
openlijken oorlog te verklaren, plaatsten zij zich op eene afzondcilijkc lijn,
en vielen hen beiden aan. Gevreesd wegens hun karakter, hunne onder
vinding in den oorlog, hunne dapperheid, hunne betrekkingen, hun crediet,
vormden zij eene vereeniging, door den heiligen band eener gemeene eit
sterke geloofsbelijdenis gesloten. Bij deze edellieden voegden zich de ge
leerden, die, zich Calvinistisch makende, van eenen adel, die hen verstoot
te en van een volk, dat hen te onwetendwaswerden afgescheiden. Uit
muntendheid van geest, verhevenheid van karakter, trotsch, eerzucht, eeni-
ge nijd, van dit alles vot.d men in de Procestatusche partij in Frankrijk;
welke partij zich door het voorgevoel van den marteldood, en de overtui
ging van hare intellectuele meerderheid, exalteerde.
Na'anweliiks waren deze beide massas in botsing, of liet bloed stroomde;
misdaden werden er begaan; Vorsten, Priesters, volken werden te gelijk
schuldig. Elk schreef het eerste ongelijk aan deszelfs tegenstander toe;
toen de wofstelmg dér denkbeelden eens was daargesteldduurde het niec
lang of de ligchamelijke worstelstrijd hoopte lijken opeen. Tevergeefs hebben
de geschiedschrijvers de zaak der Protestanten of der Katholijken bepleit.
Var i lias en Kolt airebeide onregtvaardig, kunnen hec onpartijdig nageslacht
niet beletten beide sekten in dezellde schaal te wegen, links en regts bloe
dige zwaarden te zien, en in dezen verdelgingsstrijdniet de misdaden van
eene sekte of van een hof, met de inblazingen der dweepzucht, maar de
eeuwige hartstogtèn der menschheid te erkennen.
Het bloedbad van Vassy, waarvan beide partijen al het hatelijke op de
vijandelijke sekte zochten te werpen, gaf hét eerste teeken. Weldra wedij
verden Protesthnten.cn Katholijken in gruwelen. De Procestanren van het
Zuiden van Frankrijk pleegden de grootste wreedheden op de Katholijken.
De Katholijken van het centrum bleven niet ten achter. Van alle kanten
vreesselijke misdaden. Aan wie bleef hier de palm van den moord? Men
kan liet niet zeggen. Zoö de Kathoiijke slagtoffers in minder groot getal
waren dan de Protescantscheis bet om dat de massa Katholijk was. Er
was doorgaande Tebellie bij de eene, doorgaande woede bij de andere. In
1567 en 1569 weiden de straten van Nunes met liet bloed der Katholijken
'gèveïwd. Niets a'fschuwlijker dan de Micheladezoo als de lieden van die
Si reken een bloedbad noemen, dat in 1567, door de Protestanten, met eene
afschuwelijke regelmatigheid, op den Si. Michaëls-dag, werd aangerigt. De
Katholijken in het stadhuis opgesloten en bewaakt zimdewerden door hunne
vijanden vermoord, op eene wijZc, welke aan de slagtingen van September
gedurende de Fransche révóhuie herinnert. Men deed nciuereenvol&end in
de gewelven onder de kerk de ongelukkigen nederdalen, die ter dood
moesten worden gebragt, en daar met dolksteken werden van kant gemaakt.
Overal waren lieden met toortsen geplaatst om deze slagxing bij te lichten
welke twee uren duurde; de meesten Avérden in eene putvan twee en veer.
tig voeten diepte bij vier voeten diameter, geworpen, welke put geheel met
slagtoffers gevuld werd. Het water niét bloed gemengd, stroomde er boven
uit, en nog lang hoorde men het gesmoord geschreeuw en gekerm der onge
lukkigen, die, nog lévend zijnde, door de op hen gevvorpene lijken wer
den verpletterd. Men deed onderzoek in de huizen der Katholijken, en deze
slagting duurde van des avonds elf ure tot des ochtends zes ure voort.
Dezelfde daadzaken vertoonden zich onder verschillende vormen door ge.
heel Frankrijk, zonder dat men zoude kunnen beweren, dat de eene of de
andere partij het initiatief tot den moord genomen hebbe. Daar, waar het
Protestamismus zich in meerderheid bevond, zoo als te Nimes, bezweken
de Katholijken. Daar, waar de Protestanten de minderheid uitmaakten, zoo
als re Parijs, belasten zich de Katholijken met liet moorden. Maureveldoodde
Co li ga iPoltrot vermoordde den Hertog van Guise. Genoodzaakt zijnde zich
tot hunne eigene verdediging te wapenen en te oefenen, vormden de HugUe.
booten een kamp midden in Frankrijk. De toestand van den troon en van het
hof werd ondragelijk: de Koning stelde geen der belangen meer voor, welke
dc massa zoo hevig bewogen. De troonwelke met geene der heerschende
hartstogtèn overeenstemt, is een onmagtige troon; en de Koninglijke kracht
verdwijnt, wanneer de onderdanen zich vereenigen om harcscog.en en denk
beelden te verdedigen welke vreemd aanof strijdig metde monarchale
belangen zijn. Dit gebeurde onder Karei IXHendrik II en Hendrik III. Links
en regts van de Koninglijke'kroon verhieven zich twee krqonen: die van het
Protestamismus door Coligni gedragen, die van het Katholicismus, waar de
Guisen mede prijkten. Krachteloos zijnde wapende het hof zich met list.
Van daar dat het zich beurtelings met alle partijen vereenigde, en oogen-
schijtilijk geëerbiedigd, doch in het geheim veracht, medepligtig werd aan
alle misdaden, welke het wilde tegengaan, medepligtig aan de rebellie,
welke het niet strafte, medepligtig aan den Rarthoiomeus-nacnt, welke hec
met de Katholijken vaststelde.
In dezen toestand van zaken zoude men aan het hof gezegd hebbengij
moet het Protestamismus belijden, zoo gij uwe magt wilt herkrijgen; en wij
twijfelen niet, of het hof zoude Procestamsch zijn geworden. Hec gold hier
deszelfs leven en deszelfs oude predilectie voor het Katholicismus kwam
minder voort, uit overtuiging of godsvrucht, dan wel uit het karakter van
onafhankelijkheid, waarvan het geloof van Luther en CWwwde n indruk toonde.
CVervolg hiernaf)
Z E E T 11 D I N G.
u In Tessel binnengekomen Kapr. Parsons, van Matanzaslaatst van Cowes, J. Gray
en A. T- lacobs, van Londen, J. Lcc, van Ncw-Cnstlc, II. W. Laarman, U.' Jansen
en B. Nielsen, van Riga'. A. Schultz, van Stettin, A. K. Mulder, van Cbrisriaansaml,
L. IL Holst, van Holmstrand, f. Pedellen, P. A. Sreenvcld, T. C. Anchescn, J. J.
Gjersoe. T. A. Schoitenbci'gC. M. Fo.itth S. Melson, J, Hansen en J. L. Holst,
van Drammen, J. Thom.scn, van Koppenhagen.
In bet VÏie binnengekomen F.. L. Coper, van Sunderland, A. Doewcs en R. R. de
Ton:*, van Petersburg, II. Spiesëlb'cfg, van Pillau, R. T. Anveld, G. Hoveling,
C. Nicman G. D. Smit cn T. Nicman van Rian, D'. K. de Groot en H. I. Veen,
van CbrisrinansandR. K. Visser, van Laurvig, N. II. Pniiss, van Skècn, II. Cap-
pen, W. 11. Kraan, II. F. Vos, II. YV. Romekoe-cn L~H-.de Weerd, van Ostrisoèr,
J. RMers, vin II >1 m nraud II. F. Taav I M. Andersen, K. D. de GrootII. Koops
11. C. do' GiJJt en j. A. Kejnvan Dra n.neiiJ. G. Vos, van IlvidstcenS. A. Parr,
van Drol?»!:., E. IT. Nordstrom, van Christihasrndj. C. Stynort, van NervaF., j
Visser, Roskamp cn M. Wvbcs, van Dantzigj. C. Gicscn, van Stcitiu, O. N.
S.und, van Husiun A. Reerendscn, van Arcndalil, 11. O. Torgensen, van Oudsoen.
Te 'Perséh. "ftiet's gepasseerd.
Volgeps een Jrfief van Margate van dep 13 Aug. was den yovigeu.dag, op dc hoogte
vau Noord-Voorland gevischt en te Margate aangebragt cenc fust liollaiidsche jenever
bij het Spondgat, gemerkt V P (of P V), N°. 317.
ArriéementcnTe Triest Kapt. J. M. Larêrf, van Amsterdam", A. M. Fedriga en
G. YV. Beekman, van 'Rotterdam; te Bordeaux R. YV. Mcllema van Amsterdamu;
Names L. RerkhofF, van Rotterdam; te Levér pool II. J. Ketelaar, van Harlini-j n
P. G. Schuur, te Cardiff II. F. Decides-^ te Portsmouth J. Banks, en tc Graveseiul
\V. Norword, allen van Rotterdam, S. YVayth, van Groningen, W. Cummings, van
Medcnblikte Huil \\r. Botichen tc Sunderland G. Dovvcllbeide van Rotterdam; ie
New-Castle P. F. Rnhllf, van Amsterdam.
TRIJS-COURANT DER EFFECTEN.
Amsterdam den 19. Augustus 1837.
Nederlanden.
IVerkcl. Schuld 2}pCt. 52] Ja
-Dito 5 ioojaioojj
Uitg. a
Kans-Biljettena
A mort.Syndic. 4} 93^ 94
4 76 a 76!
I land.-Maats. 4y 163ia 163J
Nieuwe dito.44—— a
Frankrijk.
Insclir. Grb. 3 pCt. a
Rusland.
Gb.//A-C0.i798spCc. a
84 9 5R
Ins. en Ceriif. 666[a
1811 5
Pruissen.
Geldl. te Lond. 4pCc. a
Aamleelen van ditoa
GeblJ
100
9+
76
IÖ3Ï
Spanje.
Nienwe 1835 855 jiCt. 19 319}
Dito onbep. sc...h
Dito passive-
Dico uitgest-.
Coupons 1 Nov...—
Oostenrijk
Obi. Goll C°. 5 pCt.
Certificaten.2
a
- a
a
a
54-;
Neg. Metaliek 2}
Idem5 a
Dito in Lond. 5 - a
Bauk-Akcien.3 a
Napels.
Certificaten.5 pCt. a
Dito in Napels. 5 a
Griekenland.
Obi. i 1. gr. st. 5pCt. a
Gebl.
De P'R'ijs van de BOTER, aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag den 19. Augustus 1837.
Van 35 tot 38 gukJen.
Enkhuizen.den 14 Augustus. Do. Sickens -Boelensvoor de beroeping .bedankt heb
bende, zoo heeft de grootc Kerkeraad der Hervormde Gemeente alhier éenc vierde po
ging aangewend om de bestaande vacature vervuld te krygenen daartoe de volgende
Nominaticii van Predikanten gemaakt:
Twaalftal: DD. J. II. fi&skén-, "te Werkè'Pda'mD. ïltipkenstc Zuidzype; J. L.
Kollingaan den Helder; C. L. Jüngiuste Eemnes-BinnenD. IV. dc Rooaan den
Moerdijk.; C. II. van Herwerden. Thed. Doet., tc BeestcrzwaagII. Bronte Goude-
rak; P. JasTheol. Doet., te Alrk'el; J. Lager wij'te Hoevelaken; P. de Gocfe. te
Dronrijp; G. Steenhofte Oudewateren J. II. Geertste Oudendyk; de twee laat-
sjen met het lot tegen P. J. 'ter Plegttc Urk.
Zestal: DD. JungiusliöskenKotthigBronJas cn de 'Roo
Drietal: DD. Kottingde Roo cn Jas.
Uit welk drietal beroepen is> de Wei-Eerwaardige en Ztrér Geleerde Heer D. W. de
Riio, Predikant aan de Moerdijk.
Groningen den 17 Augustus. Door den Breeden Kerkeraad der Nederduitsche Her
vormde Gemeente dezer Stad a heden, uit het te vóten vermelde drietaltor Predikant
beroepen de YVel-Eerw. zeer geleerde Heer Jacob Boon Predikant te Sommelsdyk.
Gewcmwdt
brümmê
den :8 Augustus 1837.
V. F. J. BOONACKER,
ber. Predikant te Leersuui
en
M. C. BERN S.
Heden verloste voorspoedig van eenen welgeschapen ZOON,
ADRIENNE GERTRÜftE de KLOPPER, geliefde Eclugenoote Van
zierikzee, 13 Aügiisius jr37. Mr, W. J. P. KROHÏ'.
Voor de menigvuldige bewijzen van deelneming, bij liet overlijden
van onzen Hooggeachtert Zwagerden Wel-É'delen Zeer Geleerden Heer
de ROOCK, te Alkmaar., betuigen Wij onzen hartelijkfen dank.
Leyden, A. L, van der BOON MESCH.
19 Augustus 1837 A. H. van der BOON MESCH.
Allen, die iels te vorderen hebben van, of verschuldigd zijl) aan
den Boedel van Wijle Jufvrouw LENA KEYZERgewoond hebbende en
op den 9 AuguStbs jl. te Leyden overleden, gelieven daarvan, vóór of op
den 30 Sejnember aanstaande, opgaaf of betaling te doen, aan den Oid.T-
geteekende te Leyden op het Rapenburg.
A. van der HENST G. z.,
Èxccutiur Testamentair.
Ten Kantore van N. NATHANS te Leyden, zijn nog te beko.
men: HKELE eb GEDEELTEN van KOOP-LOTENvoor de 172ste
Kon. Ned. Loterijwaarvan dé Trekking der Eerste Klasse, een aanvang
neemt op beden over acht dagên.
Aan bet Kantoor van 6. j. LE NOBEL, op de Haarlemmerstraat,
Wijk 6 N°. 488, te Leyden, zijn voor de i72ste Kon. Ned. Loterijwaar.
van de Trekking der Eerste Klasse begint aanstaande Maandag den t8 Angus,
tits, HELLE en GEDEF.I.TEN van LOTEN te bekomen, in Koop en Huur.
V R IJ WILLIGE VËRKOOPlNG,
op Zaturdag den 9 September 1837, des avonds ten zes ure, In het Heeren-
Logement aan den Burg binnen Leyden, van eene hechte, sterke en wel-
doortimmerde PAPIER-MOLEN, genaamdDELFT-ZICHT," met des.
zelfs Erf. groote dubbelde Hangschuur, met HangtouwenPakkamer, Stoof,
kasten, Werkhuis, Lorrenschuur en verder Getimmertebenevens een daar
bij behoorend groot, ruim, heCbt, sterk en binnen weinige jaren grootelijks
Vernieuwd IIFjEREN-HL'IS en ËRVE, voorzien van Vijf Behangen Ki-
mers, waarvan drie met Stookplaatsen, Keuken, twee Kelders, Meidenka.
mer. Mangelkamer, Zolder en verdere Commoditeiten; voorts Stalling voor
drie Paarden, Koetshuis, Turfschuur, twee KnechtswoningenSchnitenhuls
en verder Getimmerte; mitsgaders TUIN, met groote Vijver, ruim Wandel,
bosch, Moezerij, Boomgaard en verdere Bepoting en Beplanting. Alles
staande en gelegen bij en annex elkander aan de Vrouwevaartonder de
Gemeente Soeteiwoude, geteekend met N°. 147, 148 en 149, en öp den
perceelsgewijzen Kadastralen Legger dier Gemeente voorkomende in Sectie
A. N°. 64(5651 en 652bis-, te zamen ter grootte van 72 Roeden.
De voorschreven Molen en. hetgeen tot de Papier Fabriek behóórtzal
terstonden het Huis en de Tnin zal met j°. October aanstaandë door den
Kooper kunnen worden aanvaard.
Het gemelde Perceel zal telken Donderdag en Zaturdag vóór den Ver.
koopdag en op den Verkoopdag zelve, van des voormiddags tèn io;
tot des namiddag ten 2 ure, kunnen worden bezigtigd.
Ziinde inmiddels nadere Informatien te bekomen ten Kantore van den
Notaris J. A. PRYN, residerende te Leyden;
