'vergiftigen wil, waardoor bij eene'werkelijke uitbarsting boe te Rome zeer
slecht zon coegaaii.
Blijkens de Gazette Pietnontese van den uden dezer, is te Napcis op
i Augustus een decreet tics Konings uitgevaardigd, waarbij, naar aanlcitling
van de ten gevolge der cholera op Sicilië nicgcbarste onlusten, aan den
Minister van algetneeno Policie, Marquis Dclcaretto, de raagt van alter ego
voor de provinciën van Messina, Catania en Syracuse wordt verleendmet
last otn ziclt naar dat eiland te begeven en tot het herstel der rust ten krach
tigste mede te werken, Dienzelfden dag is ook de Koning naar Sicilië
overgestoken.
(jit Méssina Wórdt van 31 Julijj geschreven, dat te Syracuse ook net
volk den baas speelt; hetzelve heeft alle Overheden afgeschaft, de troepen
verjaagd en bezit van alle vestingwerken genomen. De haven is voor alle
schepen gesloten behalve voor die van Malta, hetgeen zeer verdacht ;s en
aanleiding tot allerhande gissingen geeft. Men meent, dat als er troepen
van Napels komen, zij eenen hardnekaigen tegenstand zullen ondervinden.
DUITSCfiLAN D.
Berujn den 4 Augustus, Er zal van hier een hoog Staatsbeamte zich
naar Warschau begeven, bm den Keizer Nicolaas te begroeten. Het ^amen-
trekken der Russische troepen in hetKoningrijk Polenhetwelk in deze
maand had moeten plaats hebben, is wederom uitgesteld geworden; de Kei
zer schijnt slechts eeltige brigaden afzonderlijk te willen in oogenschouw
nemen De reden, waarom de groóte wapenschouw in Polen is afgezegd
geworden, is, zegt men, tweeledig. Ten eerste is de Keizer door de re
Wosnessensk verordende kavallc'rie-manoeuvres verhinderd, zich behoorlijk
met de troepen in Polen bezig te houden; ten tweede vreest men, dat bij
het wederverschijnen der cholera in sommige gewesten van Polen, de ziekte
door verceniging van groote troepen-massa's mogt vermeerderd worden. De
cholera, gelijk men vveet, is te Breslau, Dantzig, Warschau, enz., weder
uitgebroken, zonder dat nog beslist is, vanwaar de ziekte zich aan die lan
den heeft medegedeeld. Sommige gelooven, dat zij, van den zeekant,
door schepen ingebragf, \fn'vervolgens op tegen elkander overliggende oevers
is verspreid geworden. ,-v'
In de Hanó'vCrsclie Universiteit-Stad Gottmgen worden vele toebereid
selen gemaakt 'voor het eeuwfeest van het bestaan der Hoogeschoot, het
welk in het midden der maand September gevierd zal worden. Onder de
Studenten heerscht misnoegen, naar men meldt, omdat zij slechts tot het
bijwonen van ten paar optogten uitgenoodigd, en voor het overige, naar
zij meenen, van alle feesten uitgesloten zijn; de groote meerderheid wil nu
'ook de uitnoodiging tot de bedoelde optogten niet aannemen, en acht zich
geregtigd, Om alleen naar eigen goedvinden, alle Akademie-feesten bij te
wonen.
Omtrent de viering te Mentz van het feest van Guttenberg, denver-
meenden uitvinder der boekdrukkunst, aan wien thans een standbeeld is op-
gerigt, wordt uit Frankfort gemeld:
Zondag den 13 de'zjer, omstreeks den 'middag, kwam hetFrankforter schip,
met de afgevaardigden Oer boekhandelaarsboekdrukkerslettergieters en vele
kunstbroeders en vrienden fe Mentz aan. Leden der feest-commissie voeren
'op de rivier de deputatien te gemoetontvingen en begroeteden haar op het
hartelijkst. Bij ue landing vermengde zich een luidschallend Lebehoch met
'den donder der kanonnen. Op den oever vverden de toegenegene naburen
uit Frankfort op.lfet gemoedeJijkst ontvangen, 'Onder volle krijgs-muzjjk
trok de stoet dcnRhijn langs «aar de Rlcichcalwaar dó bannier der corpora
tie in de woning van een' der afgevaardigden ter bewaring werd afgege
ven. Uit vele aanzienlijke Duitsche steden waren gedeputeerden tot het fee§t
aangekomen. Deze allen Verzamelden zich des Maandags In-de vroegte op
het raadhuis, alwaar de gezamenlijke afgevaardigden door de stedelijke Auto
riteiten ontvangen werden. i
Hier nu gaven de gevolmagtigden deop onderscheiden plaatsendoor
'de kunstbroeders en corporation opgestelde adressen-, benevens brieven van
gelukwensching en itypographische monumententot verheerlijking van het
feest over. Ten half negen-ure begaf zich.de stoet der onderscheiden de
putatien eerst naar de Domkerk, alwaar eene godsdienstoefening gehouden
werd, én voorts naar de plaats der ontbloojing van het Guttenberg-simibeeM
op weg. Het nadere zal door de morgen verschijnende dagbladen worden
medegedeeld.
Men schrijft van Ensweihingen, een burgt van Valhingen, in Wtirtem-
berg, van d'en 12 Augustus:
De nacht, die voorbij gegaan1 is; is een nacht van schrik geweest: cus.
schcri 7 en 8 ure des avonds is een verschrikkelijk onweder over onze stad
uitgebarsten, hetwelke. binnen eenige uren zoodanig is toegenomen, dat
hetzelve eene hevigheid verkregen heeft, welke 111 onze streken onbekend
.is ten 9 ure deed zich de kreet van brand in een naburig dorp hooren
het onweder, vergezeld van hagel, duurde tot middernacht, en wij kennen
nóg de grootheid der schade niet, welke er de gevolgen van zijn. Te mid
dernacht brak de vlam uit in cellen stal, vervuld met hooi en strooen weinig
tijds daarna in twee gevulde korenschuren en twee andere huizen, door
onderscheiden gezinnen bewoond, welke niet dan het leven hebben kunnen
redden: de koornschuur was weldra afgebrand. De spuitgasten, ovelke men
had laten roepen, waren het naburig dorp te hulp gesneld, doch kwamen
dadelijk terug, konden evenwel onze stad niet binnen komen, daar de heek,
die in de vallei vloeit, een woedende stroom geworden was. welke de
spuitgasten niet dan met gevaar van hun leven zouden hebben kunnen over
trekken en velen zouden werkelijk een prooi van hunnen moed ziin gewor
den, zonder de hulp van hunne kameraden. Wij ziin God echter dank ver-
srhnldigd. dat wij voor groote onheilen zijn bewaard gebleven; als ook aan
de geheele bevolking, welke dödr, waar de nood het vorderde, hulp heeft
aangebragt.
GROOT-BRITANNIE.
Londen den 16 Augustus. De Gezant te 's Gravenhage, Sir Edward Dis-
broweheeft'zich naar zijn gezanrschaps-post begeven.
In plaats van den Legatie-Secretaris re Konstantinopelden heer IJrqu*
hartis als zoodanig benoemd de heer Lytton BulwerLegatie-Secretaris te
Brussel.
De Prins Est er hazy heeft zich tnet zijnen zoon uit deze hoofdstad naar
Weenen gegeven.
De Koning van Wurtembergheeft, vergezeld van zjjnen Gezant, een
bezoek bij de Koningin-vvedinve afgelegd.
Dé Hertog van Nemours zal, na de abdy van Baitle te hebben bezocht,
zich van Hastings naar Frankrijk begeven.
De verkiezing van Parlements-leden is bijna afgeloopen men meent
dat dé meerderheid der hervormingsgezinden een 5otal zal bedragen.
Uit partijwoede is een Protestantsch edelman. Hatchop weg ver
moord en zoo men het gerucht gelooven mag, verbrand geworden.
De manschappen van het gewezen Britsche legioen, dat zich thans te
Portsmouth bevindthebben eindelijk hunne achterstallige soldij ontvangen;
doch zij maken nu nog aanspraak op schadeloosstelling, welke hun was toe
gezegd. De Spaansche Gezant heeft gezegd hierover naar Madrid te zullen
Schrijven.
Onlangs is te Pentonville bij Londen eene vrouw in den ouderdom van
112 jaren overleden, die in den geheelen omtrek onder den naam van Mis
tress Lawson bekend stond. Zij was in het jaar 1725 onder de regering van
(Jco)-ge ll geboren. Sedert haar 26ste jaar bleef zij, ten spijt van talrijke
Huwelijks atfftfcbcrcen, weduwezij loc zeei ingetogen, enï»a.ir geheet
huis-personeel bestond in ccr.en grijsaard, die de werkzaamheden van Hof
meester vervulde, twee schoothondjes en eene kat; in alle .logeerkamers,
van haar kasteel waren de bedden opgemaakt, doch geen derzeivef was
sedert 50 jaren gebruikt geworden. De vensters en ruiten waren sedert lan
gen tijd niet schoon gemaakt, en het stof lag daarop zoo dik, dat bezwaar
lijk het daglicht er konde doordringen. Deze dame was aan de mode \iic
den tijd van George getrouw gebleven. De dood eener vriendinnen had
haar in den laatsren cïjd gevoelig getroffen; zij is gestorven zonder eenen
geneesheer te willen doen roepen.,
.ÏRANKR IJ K. -
Parijs den 16 Augustus. Z. M. de Koning is van het kasteel van Eu, in
Normandye, op dat van St. Cloud teruggekeerd.
De organisatie van het vreemden-legioen, ter sterkte van 5000 man,
gaac zeer langzaam voort. Die zich nog aangeven, doen het, op voor
waarde om niet naar Spanje gezonden te worden. Ondertus^chen zou de
Spaansche Gezant een contract met'de officieren gemaakt hebbenwaarbij
voor hun onderhoud gezorgd wordt, zóodra zij zich in Spanje zouden bevinden.
Aan de Turksehe en Griekscbe Gouvernementen is de wensch te ken
nen gegeven, om al hec mogelijke te doen, tot stuiting der zeerouverij, die
in den Archipel wederom de overhand neemt,
De beroemde componist te Parijs, Meyerbeer, is door Z. M. den Ko-
Whig benoemd cot officier van het legioen van eer.
MENGELINGEN.
BARTHOLOMEUS- NACHT.
(Vervolg.*)
Was deze zamenzwering waar? nieuwe vraag even duister als al die,
welke wij tot hiertoe hebben behandeld. Het is een verdicht en ellendig voor
wendsel zeggen de Bugnehooteti. Al de wooiden, al de daden van Coligni
ziin die van eenen getrouwen onderdaan. „Hij hield den Koning op zijne
hoede tegen de lagen van Philips II. Zoo de Calvinistische edellieden gewa
pend waren, was dit zeer natuurlijk, en men moest niet verwachten dat
lieden tegen wie de helft van Frankrijk opgeruid was, vreedzaam de keel
aan het mes hunner beulen zouden toereiken. Tot gezworen vijanden had
den zij het geheele hnis der Guizen, de Koningin-moeder en het hof, het
graanw en de Priesters. Wie zoude hun kunnen verwijten van voor hunne
verdediging te hebben gewaakt? De troon behoefde niet Coligni, den Pro
testant te vreezen, maar wel de Vorsten van liet:huis van Lotharingen, die
katholijken waren en verre weg de meerderheid vóór zich baddek.""
Hoort daarentegen de Katholijken aan; de Admiraal is volgens hen het
hoofd van eene, gedurende verscheidene jaren niet afgebroken^, zamenzwe
ring die tot niets minder strekte dan om den Staat ten onderste boven te
keerenden Koning onder voogdijschap te brengen en de godsdienst van
Frankrijk te veranderen. Had hij niet in geheel hec Koningrijk een groot
l'rotestantsch verbond daargesceld, dat naar zjjne wenken luisterde, en van
hem eenen tweeden Koning van Frankrijk maakte? Hield hij niet in de pro
vinciën Gouverneurs, Ontvangers, Luitenants en Raadsheeren onder zijne
bevelen Aan welken onderdaan is het veroorloofd zich alzoo tot tweeden
meestef te verheffen Welke Vorst zoude vreedzaam deze gevaarlijke en
ongeoorloofde mededinging geduld hebben?" Ziedaar wrat Karei IX over dit
onderwerp dacht en hoe hij zich in zijnen brief aan den heer de Schomburg
uitdrukt.
„De Admiraal.," zegt hij, had meer magt en was betehgelioorzifamd dan ik;
het vermogen hebbendedoor de groote magtwelke hij zich aangematigd had
om onze onderdanen tegen ons de wapens te doen opvatten, zoo dikwijls hij
zulks verlangde, gelijk wij dit meermalen hebben ondervondenzoo dat
daar een ander mijne magt deelde, Ik mij niet meer abso/uten Koning, maar
alleen bevelhebber van een gedeelte mijner Staten zoude kunnen noemen.
Zoo het dus God heeft mogen behagen, mij van hem te verlossen, heb ik
wel stof om Hem daarvoor te danken en de regevaardige straf te zegenen
welke Hij den Admiraal en zijne medepligtigen heeft doen ondergaan enz."
„Zijne Majesteit," zegt Bellièvre, „met verschillende zijlier dienaren;
waaronder ik was, sprekende, zeidedat wanneer hij zich aldus bedreigd
zag, de haren hem te berge rezen." Men vindt dezelfde sporen van de vrees,
welke de Admiraal inboezemde, bij Brantome, Tavannes en Montluc, alle
mannen die met het Hof bekend waren.
Wie zoude\koelbloedig, woorden kunnen aanhooren als die, welke Coligni
den Koning toevoegde: „Sire verklaar den oorlog aan de Spanjaarden of
wij zullen genoodzaakt zijn u te beoorlogen Eens zeide de Koning tot
Tavannes, dat een zijner onderdanen liem tien duizend man troepen aanbood,
om den oorlog in de Nederlanden te voeren, waarop hij, we! denkende, dat
niemand buiten Coligni zuil; een aanbod doen kon, zeide: „Sire, degene die
11 zulke beloften doetmoet gij doen onthoofdenomdat hij aanbiedt wat
„tl reeds toebehoort. Het is een bewijs dat hij dezelve heeft verleid, en
„zich aan het hoofd heeft gesteld van eene partijwelke in uw nadeel werkt."
Laten wij alle vaaagsfukken Overzien, welke wij tot hiertoe slechts ter
neder hebben gesteld. Het geldt hier te weten of men de uitkomsten niet
verdraaid de gruwelen dezer ongelukkige dagen niet vergroot heeftof de
Protestanten als rebellen of als ketters zijn omgekomen of de uitvoering
onverwachts of berekend was; of de beulen aan eenen ulcwendigen drijfveer
of aan hunnen eigen wil of bloeddorst bebben gehoorzaamd; of de misdaad
nationaal of individueelstaatkundig of godsdienstig is? Al deze vraagstukken
vereischen dringend het nadenken van den wijsgeer en de oplettendheid
van den geleerde.
Laten wij ons vooraf een denkbeeld van den toestand van Europa maken,
en in plaats van in het bijzonder elke groep gade te slaan, werpen wij eenen
blik op de algemeene beweging der natiën.
De partij van het verledene óf van het geloof, aan de gewoonten en dq
godsdienst der voorvaderen gehecht, worstelde overal met kracht tegen de
partij der nieuwigheden, van den Protesranrschen twijfel en van de vrijheid
van geloof. Dit dubbel gevoel ontwikkelde zich met eene hartstogcelijlte
kracht, welke veie misdaden veroorzaakte. Zoo het Katholijlte Spanje open-
liik de ongelukkiger verbranddedie van ketterij verdacht waren, vermoord
den ook de herdoopers van Munster, vrouwen, grijzaards en kinderen inden
raam Gods. Zoo de Doctoren van Sorbonne naar den brandstapel verwezen,
degenen die bun symbolum niet aannamen, zond Calvijn te Genóve, Servet
raar den dood, omdat hij de Drieëenigheid anders begreep dan hij. Aan
het Protestantsche denkbeeld paarde zich overal het denkbeeld van eman
cipatie en vrijheidaan het Kacholijke geloof hechtte zich, onwillekeurig,
bet denkbeeld van gezag en gehoorzaamheid. De groote zetels van het
Katholicismus, Rome, Parijs en Madrid ontvlamden in woede tegen Wur
temberg, Bazel en Londen. Dus vond Europa zich geheel in twee streken
verdeeld: de eene aan het verledene, de andere aan de toekomst gewijd. Men
sticht de toekomst niet zonder worsteling of geweld. Het Katholicismus had
zich aan de Mogendheden verbonden en de wetenschap aan banden gelegd;
hetzelve had de wereld willen houden zoo ais het die gevormd had. Het
maakte voor de Pariissche bevolking de buis-goden uit.
Voor de massa van het Fransche volk was hec Katholicismus het zedelijk
leven, de bevestiging van bet verledene en der toekomst, de Godsdienst'
der voorvaderen, de waarborg van alle regcen. Voor de Spaansche natie
