DUITSCHL AND.
De respective Gouverneurs zijn verzocht, om ter kennis te brengen
van de fabrijkauteu en trafijkanten tvelke, onder genot van vrijdombrand
stoffen voor hunne fabrijken en tralijken inslaan, dat, indien zij zich willen
zien ontheven van alle bezwaar, hetwelk de bepalingen van 3 van art. 7
en het -2de en 3de lid van art. 9 van het reglement op den vrijdom der accijn-
aen op den turf en de steenkolen vervat, zij zullen gehouden wezen, om
de hoeveelheid en soorc der in te slane brandstoffen steeds door beëedigde
Rijks wegers of meeters te doen opnemen, en zich tot dat einde te Voorzien
van eene behoorlijke Nederlandsche ton voor den turf en eene mud voor de
steenkolen en hun daarvoor te voldoen het bepaalde loon', door hen kun
nende gevorderd worden; in welk geval geen proces-verbaal zal worden op
gemaakt, bijaldien bij de verificatie eenig verschil tusschen de werkelijk in.
geslagen hoeveelheid, en die op de geleibiljetten vermeid rnogt ziju bevon.
•dentoch naar de bevinding in hoeveelheid en soort bet coiisentbcljet tot
uitslag zal worden afgeteekend.
Men meldt uit Amsterdam van den 24 Maart:
Voor eenigen tijd hebben wij melding gemaakt, dat het Zijne Majesteit
behaagd had aan de eerste klasse van het Koninglijk Nederlandsch Instituut
op te dragen, om onderzoek te doen of men door her boren van diepe of
zoogenaamde Artesische putten -deze stad van goed drinbaar welwater zou
kunnen voorzien. Thans kunnen wij het genoegen hebben te berigten, dat
eene zulke boring in de daad alhier op de Nieuwmarkt, onder leiding eener
'Commissie, bestaande uic den Voorzitter, den Secretaris en de te Amster
dam wonende leden der voormelde klasse van het Instituut, is ondernomen,
en dat met dit werk, zoo wij vernemen, reeds tot eene diepte van omtrent
46 Ned- ellen (of nagenoeg 160 oude Amsterdamsche voeten) is gekomen
en dagelijksch vrij aanmerkelijke vorderingen maakt.
Eergisteren avond omstreeks half jo ure is er brand ontstaan ten huize
van Pinken en Schot, houdende fabriek van kanten en magazijn van gebor
duurde goederen, in de Warmoesstraat bij de Papenbrugsteeg, en wel in het
bovenste gedeelte van hetzelve, welke brand in weinig trjds allerhevigst is
geworden, zoodat zich het vuur spoedig aan het belendende huis van den
éliimist Philips heeft medegedeeld. Een en twintig brandspuiten, weidia
aangebragt, hebben met den meesten ijver gewerkt; echter heeft het lang
aangehouden, vóór dat men den brand meester was. Omstreeks elf ure is
het bovenste gedeelte des gevels van het huis van den heer Philips op straat
gestort, waarbij geene ongelukken hebben plaats gehad. Het huis van Vinken
in Schot is genoegzaam geheel eene prooi der vlammen geworden, terwijl
jiet bovenste gedeelte van het huis van den heer Philips, aan de zijde der
Warmoesstraat uitgebrand is, en de belendende huizen door het aangevoerde
water veel schade geleden hebben. Uit het huls van Vinken en Schot zijn
eenige meubelen geborgen, doch men meent dat van de koopmanschappen
niets gered is. Eene groote menigte-Chemicaliëndroogerijen, enz. is ten
huize van den heer Philips verbrand.
De oorzaak v?n den brand is nóg onbekend. Volgens zeggen zou de vlam
het eerst op het magazijn van Vinken en Schot ontdekt zijn. De koopman
schappen en de meubelen waren voor brandschade verzekerd.
Uit Haarlem meldt men van den 23 Maart:
In dien afgeloöpen winter heeft bet beroemde orgel in de Groote Kerk
alhier eene "belangrijke herstelling ondergaan, waarmede de heer Gabri, or
gelmaker te Gouda, is belast geworden; welke zich ten genoege van be
voegden en deskundigen van deze taak heeft gekweten. Heden namiddag
heeft de organist, de heer .7. P. Schuman, het orgel weder, in het bijzijn
der Regerinsleden en aantal der deftigste inwoners dezer stad, in al zijne
liefelijkheid en ze.ldfgme kracht doen hooreq, en daarbij nieuwe bewijzen
gegeven van zijn erkend kunsttalent.
De Gemalin van Leopold van Belgie is den 24Sten van eenen Prins op
het kasteel van Laken bevallen.
AMERIKA.
Te New-York hebben er den I3den en de twee volgende dagen verre
gaande wanordelijkheden plaats gehad. Den I3den waren op alle hoeken der
straten geschriften aangeplakt, waarop het volgende te lezen stond:
„Brood, vleesch, huur, brandstof, moeten goedkooper wezen; de stem
des volks moet gehoord worden en moet den boventoon hebben. Het volk
zal Maandag namiddag ten 4 ure in het park verzamelen, welk weder het
ook zijn moge, om onderzoek te doen naar de oorzaken der tegenwoordige
voorbeeldelooze ellende, en een gepast hulpmiddel te beramen; alle vrienden
der menschheid, die de scandvastigbeid bezitten om weerstand te bieden aan
knevelaars en verdrukkers, worden verzocht die vereeniging bij te wonen."
Daarop is een meelpakhuis geplunderd van de heeren Hart en Camp., en
aan dezelve eene schade van 10,000 doll, toegebragt. Een ander pakhuis
onderging weldra hetzelfde lot. Drie uren was de stad aan plundering over
gegeven. De stedelijke Regering moet blijken van groote zwakheid gegeven
hebben, daar zij hoewel gewaarschuwd zijnde, geene maatregelen genomen
heeft, om het volk in bedwang te houden.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 21 Maart.
Er zijn nog geene nadere telegraphische depêches bekend gemaakc, maar
in eenen bijzonderen brief uit Bayonne van den 18 Maart, wordt het vol.
geilde gemeld:
Onderscheidene depêches en bijzondere brieven zijn uit San-Sebastian hier
aangekomen. Allen stellen zij de nederlaag, die de Engelsch-Spaansche
legerafdeeling onder het bevel van den Generaal Evans geleden heeft, als
volkomen, ja bijna als het lot dier afdeeling beslissende voor. De vol.
gende bijzonderheden, die over dit npodlottige gevecht eenig licht geven,
zijn uit die onderscheidene berigten geput:
Het Engelsche hulp-legioen had in den loop van den ijden, ofschoon
het eenen moorddadigen tegenstand ontmoette, eindelijk de bovenhand be.
houden en zich van de hoogten meester gemaaktwelker bezit hetzelve in
staat steldenom Ernani te bombarderen en zich dus van die stad meester
te maken.
In den ochtend van den ióden waren de troepen der Engelsch-Spaansche
legerafdeeling zoodanig verdeeld, dat de middeltogt, die grootehdeels uit
Engelsche regimenten bestond, de hoogten van Oriamendi bezettede linker
vleugel op Astigarraga steunde, en de regtervleugel aan gene zijde van
Ernani had post gevat. Tegen den middag begonnen de Carlisten den aanval
zij rukten met onstuimige drift tegen de beide vleugels van het leger hun.
ner tegenpartij aan. Aan den linkervleugel daarvandie uit twee Engelsche
en twee Spaansche regimenten bestondwas, zelfs reeds in de allereersce
oogenblikken, het voordeel aan de zijde der Carlisten. De Generaal Evans,
vernemende, dat de genoemde regimenten overhoop waren geworpen, haastte
zich, om van uit den middeltogt de Chapelgorris (vrijwilligers, naar hunne
roode mutsen aldus genoemd)het regiment der Prinses en eenige Engel,
sche bataljons tot hulp van den linkervleugel af te zonderen, die dan ook
weldra het evenwigt op dat punt herstelden.
Maar de geheele aanval der Carlisten op den linkervleugel was slechts
eene krijgslist geweest, om Evans er toe te brengen van het midden zijner
stellingen te ontblooten. De Carlisten, bemerkende, dat deze list hun gelukt
waslieten van de verdediging van het reeds vermeesterde terrein op den
linkervleugel tegen de daarheen afgezondene versterkingen af. Als in één
oogenblik trokken zij hunne geheele magt tot eene dreigende massa bijeen
en stortten nu met onweerstaanbaar geweld op den middeltogt in. De aanval
geschiedde hoofdzakelijk met de bajonet. Weldra waren er groote gapingen
111 de lirtien der Engelacben en Spanjaarden ontstaan. De aan alle kanten
overvleugelde compagnien konden geen stand meer houden het geroep van
redt u! redt u! werd algemeen, en het geheele legér'der Christinos sloeg
weldra op de vlugc. De grootste wanorde heerschte mi onder hunne vlng-
tende henden, en indien de Engelsche artilleristen (het bataljon Korlingiijke
Britsche mariniers) die goed stand hielden, den aftogt niet hadden bescheniiü-,
zou de vernietiging van het geheele leger mogelijk geweest zijn.
Het verlies der Christinos is nog niet met juistheid bekend, maar het nrocc
aanzienlijk geweest zijn, want er is nergens kwartier verleend. Men spreek*
van 1500 man, die aan hunne zijde builen gevecht gesteld Zijn. Op een'igé
punten is met verbittering gestreden, en overal heeft de bajonet beslisr.
Onder de gekwetste officieren telt men den .generaal Chichester en den Colonel
de Lacy. Het regiment van Oviedo is datgeiie wat het meeste geleden heeft-.
De Baron de los Valles (die zich door zijn werkje over Don Carlos bekend
heeft gemaakt) behoort tot de aanzienlijke 'Carlistendie zich bij deze ge
legenheid hebben opgeofferd. Hij is zwaar gekwetst. Over het geheel is
'het verlies aan de zijde der Carlisten insgelijks zeer aanzienlijk geweest.
De Infant Don Sebastian was eerst op den morgen van deu ïódenop.dé
.plaats van het gevecht aangekomen. De Generaal Viliareal kwam op her
slagveld aan, toen de strijd reeds begonnen was. Deze laatste, wien dé
hoop om zich over de schande van de nederlaag bij Bilbao te wreken, toé,
lachte, heeft zeer veel tot de thans op zijne vijanden behaalde overwinning
bijgedragen. Onder zijn leiding hebben de Carlisten den middeltogt der
Christinos overhoop geworpen.
Bec lid der Cortes Zujan is van 'het geheele gevecht getuige geweest, en
thans uit San-Sebastian te Bayonne aangekomen, vïn waar hij voornemens
is, om naar Pampeluna te vertrekken. Die Afgevaardigde laat zich zeer
hevig uit tegen den Generaal Saarsfield. Dok betuigt dat lid der Cortes luide
zijn ongenoegen over de wezenlijk schandelijke werkeloosheid des Generaal»
Espartero, die zich door eenige weinige bataljons in bedwang heeft laten
houden.
Uit Catalonie wordt van den 8sten Maart geschreven, dat het Car,
—-UstiscVi Opperhoofd Royo, in den omtrek van Olot en Baga een brigade
der Christinostot geleide strekkende voor 400 muilezelsbeladen met le
vensmiddelenkrijgsbehoeften enz. geslagen iieeft, en den geheelen trein in
zijne magt heeft bekomen. De stad Baga heeft zich hierop bij verdrag
overgegeven; zij bad 400 man bezetting.
Berigten over Parijs van den 22 Maart.
In bijzondere brieven van Bayonne van den i8den worden de volgende
■nadere berigten uit San-Sebastian medegedeeld:
De Carlisten hebben hunne tegenstanders zoo levendig vervolgddat zij
toen Evans San-Sebastian bereikte, hem nog naauw op de hielen waren,
en hij naar men verzekert, bevel heeft moeten geven, om de poorten aan
den landkant te sluiten.
Het verlies der Christinos in dit gevecht wordt thans reeds op 3000 mail
dooden of gekwetsten begroot. De Carlisten hebben 1500 gevangenen ge
maakt, waaronder een zeker aantal Engelsche hoofd-officieren. Verscheidene
stukken geschut en houwitsersalsmede overgroote menigte geweren zijn
in handen der Carlisten gevallen.
De Engelsche Koninglijke mariniers hebben den terugtogt beschermdmaar
het heeft hun veel gekost: 200 man van deze Engelsche achterhoede zijn
gevangen genomen.
De stad San-Sebastian levert op dit oogenblik het treurigste schouwspel
op. De hospitalen zijn met zieken en gekwetsten overstelpt. Men is ge
dwongen geweest, om een deel dezer laatstenvoorloopig in openbare ge
bouwen neder te leggen, of zelfs hen op straat te verbinden. De Generaal
Evans is aan de hevigste wanhoop ten prooi.
Een brief uit [run van den 16 Maart des avonds schat het aantal aan de
legerafdeeling van Evans ontnomen kanonnen op vier. Een groot aantal ge
kwetsten zijn niet van het slagveld kunnen worden weggenomen. Vier Car-
listische compagnieh, die Evans verzuimd had van de hoogten van Oriamendi
te verdrijven, hebben op zijne vlugtende benden het moorddadigste vuur
gerigt. Die compagnien hadden zoodanig eene stelling ingenomen, dat zij
den grooten weg van Ernani naar San-Sebastian bestreken.
Ook Espartero moet den terugtogt hebben aanvaard. De Carlistische Junta,
die te Azpeytia haren zetel haden de Overheden dier stad waren vroeger
naar Tolosa geweken, doch zijn sedert naar derzelver vorige verblijfplaats
terpggekeerd. Men kan daaruit opmaken dat de Graaf van Luchana (Ej-
parteronaar Eilbao is teruggetrokkenna den I4den eenige ruiters toe
Hernio, hetwelk op twee uren afstands van Durango, in de nabuurschap van
Eybar, ligt, te hebben afgezonden.
Volgens Parijssche Ministeriele bladen zou Evans den iöden500 doo
den of gekwesten300 gevangenen en 2 stukken verloien hebben, Twij
felachtig wordt door dezelve de gevangenneming van eene compagnie Koning
lijke Britsche mariniers voorgesteld; doch ook bekend, dat het weinig ver
schilde of de Carlisten waren tegelijk met de Christinos San-Sebastian in
gedrongen.
Uit Madrid wordt van den igden gemeld, dat de Graaf Almoiovarin
plaats van Calatravadie ziek is, tot het Voorzitterschap van den Raad
der Ministers benoemd is.
Eene onderhandeling met Belgie, om aan hetzelve het eiland Fernando-
Po, op de kust van Afrika gelegen tegen 2000 paarden uit de Ardennes af
te staanwas afgesprongenomdat Mendizabal liever geld wilde.
Berigten over Parijs van den 23 Maart.
Het eerste officiële stuk omtrent de geleden nederlaag door de Engel-
sclien is thans bekend gemaakt, het is een rapport van den Generaal Evans
aan Espartero, geteekend San-Sebastian 16 Maart. Hij geeft in hetzelve
onbewimpeld zijne nederlaag te kennen en schrijft dezelve toe aan de aan
komst van Don Sebastian met versterking. Het eerst is een bataljon van
het Engelsch legioen op de loop gegaan, een bataljon van Castilie volgde
deszelfs voorbeelden de verwarring en ontmoediging werd algemeen. De
officieren hebben de manschappen niet meer kunnen verzamelen, alles vlugtte
in wanorde tot San-Sebastianalleen een bataljon van de Engelsche marine
hield stand, sloeg den vijand af en dekte zooveel mogelijk den aftogt.
„Ik oordeelde," zoo lezen wij op het eind van dat rapport, „dat het
beter was den aftogt te blazen, na liet geschut vernageld en de vesting
werken van Oriamendi grootendeels vernield te hebben. Ons verlies bedraagt
vermoedelijk van 8 tot 900 man aan dooden en gekwesten, behalve eene
compagnie van het regiment van Oviedo, hetwelk in een versterkt huis op
eenigen afstand geplaatst zijnde, omringd en genoodzaakt werd zich over
te geven.
D e.Gazette de France behelst nog eenen brief uit Bayonhe van 18 Maart,
waarin behalve reeds bekende daadzaken; het gedrag van den Infant Dort
Sebastian hoog geroemd wordtdie van het slagveld zich niet alleen niet
verwijderdmaar steeds aan de spits van zijne bataljons gestreden heeft.
Het verlies van Evans zou aan dooden en gekwesten sedert den iodeil
óooo man bedragen.
Al de politieke uitgewekenen, die zich nog in de Oostenrijksche Staten
bevinden, zijn, naar men verzekert, opgeroepen, om zich voor de helft
van Julij aan de bevoegde Autoriteiten aan te melden, daar anders de streng
ste maatregelen tegen hen zouden genomen worden.
Uit Weenen wordt van den i5den gemeld, dat aldaar den dag te voren
twee vrij hevige schokken van aardbeving waren gevoelddrie of vier gol
vingen waren opgemerkt, die elk twee of drie seeonden aanhielden. Dezelve
