Lattjnsche stukken was gemakkelijkda Sofonisba van Trinsin de Rosinunda
-van RuccetlSide Torismundo verschenen successivelijkmaar men kwam
niet verder. De Orfeo van Poli tier. zoo als dit stuk te Ferrara werd opge-
voerdwas met Lacijnsche verzen doormengdom niet te veel van het
oorspronkelijke af te wijken. Deze schroomvalligheid bleef voortduren tot
dat A if ials eenige uitzondering, deze zwakheid trachtte te verdrijven;
gedee! is hij hierin geslaagd, maar het is eenen anderen hervormer ge
geven deze oude gebreken geheel te doen verdwijnen. Tot op dieh tijd zal
alleen dc muzijk in de Italiaansche schouwburgen tranen kunnen doen vlöeijen.
Het blijspel onderging in deh beginne hetzelfde lot. In den oorsprong
speelde men niet dan Latiinsche stukken. De edele vrouwen en heeren kon
den alleen in Pianttts en Tercntius behagen scheppen. De Catini'a van Skco
Polentone, geschreven in 1405, was in Latijnsche verzen. Daarna kwanten
de blijspelen van Bentinoglioenz., maar deze gekunstelde verzen en slaaf,
sche navolging werd eindelijk door betere en meer nationale stukken ojtge-
volgd. De liidi of geheimen en de uovelle waarvan Italië Wemelde, gaven
het sein en verschaftten de bouwstoften. Cina en Calmo ill verzen en liuz-
sante in proza waren de eersten om de Italiaansche dialecten aan te nemen,
en begonnen de hervorming. Deze blijspelen bekwamen iveldra de voorkeur;
dezelve strookten met de zeden, gewoonten en taal des volks, en in dren
opzigte moesten dezelve meer behagen dan de vreemde letteren.
Gedurende de zestiende eeuw, werd Italië, toen aan Spanje onderworpen,
door de buitensporige voortbrengselen der Spaansche tooneelen overladen;
onder deze behaoren de Arte nueva van Lopès de Kegade commedie di cappa
e spada, de commedie di dieci parti 0 giornates enz. enz; doch eindelijk zui
verden de algemeen verbeterde smaak en de commedie delP artehet tooncel
maar deze gelukkige omwenteling werd eerst voltooid onder Goldoni. Goldoni
kan als het verecnigings -punt der oude en nieuwe school worden beschouwd.
Hoewel zijne voortbrengselen zwak 'zijn, en het moeijeiijk zoude wezen in
de dertig deelenwelke de verzameling zijner werken bevatten, geheel oor
spronkelijke stukken te vinden, heeft hij, door eene gelukkige vermenging
van het oude en nieuwe, weten te behagen, en ziinenroem gevestigd.
Goldoni is door eene menigte navolger.s van ongelijk en verschillend kunst,
vermogen opgevolgd geworden. Rossi heeft bevallige tooneelen geschetst,
maar zijne stukken zijn van belang ontbloot. Een Romein van Franschen
oorsprong, de Graaf Girardheeft vuur en oorspronkelijkheid, ongelukkig
lijk is hij zedeloos in zijne werken en valt dikwerf in het gemeene. Nota
heeft verhevenheid, hij wilde aan het Italiaansch blijspel een Fratisch karak
ter geven doch is hierin niet geslaagd, en, in weerwil van de oppervlakkige
verscheidenheid zijner karakters, blijft de grond eentoening.
De nieuwe Italiaansche komedie is een eenvoudig tafereel van het goede
en kwade uit het dagelijksch leven. De zaken worden voorgesteld zoo ais
zij bestaanen schijnen zoo van de straat op het tooneel overgebragt te zijn.
Alles spruit uit de karakters voort, zoo dat de bijval dezer stukken geheel
van de keuze van het onderwerp afhangt; want wanneer de Italianen over
de zaak zelve te vreden zijn, letten zij weinig op hec bijwerk. Diarom
hooren zij nog de langziekigste werken, zoo als de Pamela van Goldonimet
geduld aan. Maar de heerschende smaak onder de Romeinen, en vooral in
de kleinere plaatsen van den Kerkelijken-Staat, is voor de melodramas, die
roovers tor held hebben. Zeldzaam is het, dat het Romeinsche Gouverne
ment, dat gedurig rooverijen moet tegengaan, stukken duldt, waarin de ge
ringste omstandigheden van het leven der roovers, en soms van een naanwe-
lijks afgeloopen proces, worden voorgesteld. Dit is des te gevaarlijker,
vermits de misdadigers of hoofdpersonen van die stukken, altoos met schitte
rende hoedanigheden bekleed worden, om de algemeene belangstelling te
verwekken.
De hartstegt die overal in Italië, buiten Rome, voor het tooneel bèstaat,
is waarlijk zeldzaam, terwijl de bevattelijkheid en talenten, vooral voor het
blijspelzelfs in de minste gezelschappen wordt gevonden. I11 eene kleine
stad van Pacrimonio, welke niet meer dan tien duizend zielen telt,bevonden
zich voor eenige jaren, behalve twee openbare tooneelen, 'twee bijzondere
gezelschappen in de paiazzo van den adel, alwaar men beurtelings zang-,
blij- en treurspelen, met zoo veel eenheid en tooneelkennis opvoerde, als
men daar niet zoude gewacht hebben. In een klein dorp mede van den Ker
kelijken-Staat, hadden wij het geluk tegenwoordig te zijn bij de opvoering
van een der beste stukken van Coldoni, dat zeer wel werd gespeeld, door
een gezelschap bakkers, slagers, timmerlieden enz., allen van hec dorp,
•onder directie van eenen Apotheker. De meesce hadden nooit hun dorp ver
laten, zelfs niet eenen gewonen schouwburg gezien. In de groote steden is
natuurlijk deze neiging nog veel sterker: de particuliere tooneelen van Mi
laan, Florence en Napels zijn vermaard geworden.
De hoedanigheid van het dramatische talent is er echter niet in evenredig
heid van de hoeveelheid. Men vindt overal talenten maar zelden van den
eersten rang. Dit moet veeleer aan verschillende omstandigheden, dan aan
gebrek aan aanleg w.orden toegeschreven. Het land dat zoo vele groote
kunstenaren heeft voortgebragt, kan hiervan niet worden beschuldigd. De
twee eenigste tragische talenten van waarlijk hoogen rang zijn Lombardi en
P In ter nar i. Lombardi, heeft in zijn uiterlijk al het noodige om hevige harts,
togten te schilderen. Zijne stem is diep maar vol metaal, en vatbaar voor
de verschillendste uitdrukkingen. Zijne gebaarden zijn edel en juist en meestal
bestudeerd, uitgezonderd wanneer hij zich door hec vuur der hartstogten laat
medeslepenen waarlijk verheven wordt. Lombardi is de afgod van het
tooneel, en hij heeft, zegt men, meer dan een hart onder de Romeinsche
Prinsessen verteederd.
L'Intcrnari is geheel beneden hem, wat het uiterlijke betreft; zij heeft
eenen rijzigen ligchaamsbouw, maar is van alle bevalligheid ontbloot. Niets
bij haren aanblik herinnert aan haar geslacht; zij gelijke naar eenen leelijken
man, vooral daar hare trekken door een ongeluk mismaakt zijn. Er werd
veel kunst vereischt om deze bezwaren te boven te komen, en zij heeft
getoond die te bezitten. Wij zagen haar in de Medea van den Hortog van
fantignanowelke rol uitnemend voor haar geschikt was, en waarin zij
maar zij ook alleen, schitterde. Het stuk is in den stijl van Alfieri geschre
ven, plegtig, en verdeeld in korte doch krachtige zinnen. Er is geene in,
trigue, slechts éën karakter, maar eene schoone schildering van harestogcen-
verscheidene belangwekkende tooneelen en eene verschrikkelijke ontknoo
ping, moeten het eentoonige van het geheel vergoeden. UInternari is be
wonderenswaardig in deze rolgelijk bij Duchesnois in de laatste tooneele
van Hamlet, verdwijnt haar onaangenaam uiterlijk, achter de grootheid en
kracht van hare zedelijke natuur. Maar vooral bij de ontknooping is zij hec
verhevenste. Ongelukkiglijk is hec wonderdadig talent van Vlnternari niet
voldoende, om de middelmatigheid van het overige te vergoeden.
Het Romeinsche volk troost zich over de armoede van deszelfs schouw
burgen, met deszelfs fraaije marionnetten of fantoccini. Dezelve zijn niet
minder dan de hansworst van Venetie, of de heerlijke Polecenella van Na.
pels. De gezigten en het mechanismus zijn onnavolgbaar, maar de stukken
ziin nog zeldzamer. Het is eene uitgezochte miniatuur der commedie delP arte,
eene gedurige improvisatie. Het eténco of onderwerp van het stuk wordt
opgegeven, en de zantenspraak op eene zeer geestige wijze geïmproviseerd.
Het zijn over het algemeen half ernstige half grappige stukken, en de voor
vallen van den dag worden er met zoo veel fijnheid voorgesteld, dat geen
"Gouvernement er zich over kan verontrusten.
De Prijs van' de BOTER aas de Waag binnen Levben.
Zaturiag den 6. Augustus 1836.
Var. 28 tot 30 gulden.
F. E - T I j J> 1 N G: r
In Tessel binnengekomen S. van Delden Azn,van Sonrabaya en Batavialaatst Van
St. Helena, J. Gray, K. B. Tippema en O. T. Fokkemavan Londen, H. D.'van i
Wykvan Leverpool, R. Dawson, van New-Castle, R. White, van Sunderland, j. [j.
Muldervan Petersburg, C. J. Liep, 11. Nielsen en L. K. Doinenie, vanNervd.
Kapt. S. van Deldeu Azn.van Sonrabaya en Batavia, laatst van St. Helena, in Tes- 1
sel binnen, heeft den it April bij Poclo Babi, gepraaid de schepen Cctcrina Johanna
Kapt. li. Schniebeke, van'Amsterdamen Madura, Kapt. B. C. ten Ham, van Rot
terdam, beide naar Batavia, en den i3deu dito bii Anjer, het schip Mary en Hiliegonda
Klapt. D. A. de Jong, van Rotterdam, beide naar Batavia. Voorts rapporteert Kapt!
van Delden, dat'op St. Helena waren aangekomen dc schepen Anna Cctcrina, Kapt!
S. H. Veer, van Sonrabaya•Passarouang en Batavia naar Amsterdam, Helena Christina 1
Kapt. B. J. Martens, de Jonge AnitaKapt. C. T.'Hempelen India, Kapt. P. Vis*'
alle drie van Sourahaya en Batavia naar Rotterdam7, en de Nederlanden, Kapt. F. Spie!
gclberg, van Sour, baya en Batavia naar Amsterdambet eerste bad den iadende beide
volgende den 15<iehen dc beide faatsten den 17 Jtiuij dcrzclver reizen voortgezet.
De schooner Dölphytt, Kapt. P. D. Nap, van Rotterdam naar Marseille, is den 24yen
en de kof dc Zeenlteuw, Kapt. D. M. Noordhoekvalt Rotterdam naar Lissabon, den
30 Julij tusschén Bevezter en de Singels gepraaid door de Hilvoetsche loodsboo$N°. 7,
gevoerd door schipper van Harwich.
liet sciiip Mi,terra, Kapt. F. Brandt, van Hamburg naar Amsterdam, is den 30 Julij
te Cuxhaven binnengcloopen.
De scbcpen Santa Rita, Kapt. A. Mascarenhasvan Amsterdam naar Port a Port, en
Thor, Kapt. Lund, van Dronthem naar Havre, zijn den 29 julij te Rantsgate. binnenge-
loopen; liet eerste ha op strand gezeten te hebben, docii oogcnscliijnlijk zonder seinde
weder afgebragt te zijnen het laatste met verlies 'vah een anker en touw en schade aan
de brandspil.
PRIJSCOURANT
Amsterdam den 6,
Nederlanden.
Werkel. Schuld ïJpCt^ö^a 56J
,x:" 5ioS.'saiosl
Dito
Uitg. 1 ia
Kans-Biljetten24^24
Amort. Syndic. 4! 98 a
3i 8oJa -
Hand.-Maats. 4} 181 a
Nieuwe dito..4^ - 1a
Frankrijk.
Inschr. Grb. 3 pCc. 1
5 a
Rusland.
Gb./7.&C°.i7985pCt. 105 a
i8yj 5i°4>a
Ins. en Certif. 6a
i8''59ö»a
Pruissen.
Geld!, teLond. 4pCc. a
Aandeelen van dito a
Gebl.
5<5A
i°3i
der EFFECTEN.
Augustus 1836.
Spanje.
Nieuwe 1835^ Ss.spCt.gö^ajól
Dito onbep. st,3d a
Dito passiveiir7saii|
Dito uicgestïffja—
Oostenrijk.
Obl. Go//C°. 5 pCt. a
Certificaten.2 J-a
Neg. Metaliek2j a
Idem5 iooja
Dito in Lond. 5 a
Bank-Aktien..3 a
Napels.
Certificaten.5 pCt. a
Dito in Napels. 5 a
Griekenland.
Obl. 11, gr. st. 5 pCt. a
Gebl.
3<>t
Gedurende de maand Julij 1836, zijn binnen de stad Leyden overleden, 67 Per
sonen; als: 12 jvians12 Vrouwen, 29 Zoons en 14 Dochters. Één doodgeboren Zoon.
In die diezelfde maand zijn aldaar geboren 103 Kinderen; als 2.57 Zoons en 46 Dochters!
Waaronder 2 paar tweelingen.
Getrouwd;
Leiden
den 4 Augustus 1836.
T. MULLER MASSIS, Med. Doet.
en
Jonkvrouwe C. M. J. van DAM.
Door dezen 'thans gebruikelijken weg betuigt de Ondergeteekende
zijnen en zijner Kinderen harcelijken dank, voor de menigvuldige bewijzèn
van deelneming, welke hij in deze Stad, zoo wel als in de naburige, bij
hec droevig afsterven van zijn geliefden Zoon DIDERICUS, heeft mogen
ondervinden. D. E I G E M A N,
Leyden, 8 Augustus 183d. Apothecar.
Ten Kantore van N. NATHANS, te Leyden, alwaar in de afgeloo-
pene i<58s/e Kon. Ned. Loterij gecrokken zijn, als: op N°. 10846 een Premie
11/2,500, op NVsiiii een Premie 4 ƒ1000. op N°. 10134, 10s71, f0952,
ieder een Prijs a f 1,500, op N°. 679, 10155, 10821 en 21146, ieder een
Prijs it tooo; zijn wederom te bekomen voor de 169ste Kon. Ned. Loterij
IIEELE en GEDEELTEN van KOOP-LOTEN, Pi ijs-Courant, waarvan
•de Eerste Klasse begint te trekken Op den 5 September aanstaande.
Aan het Kantoor van DANIEL JOHANNES le NOBEL, op de
Haarlemmerstraat, Wijk6 N°.488, te Leyden, zijn in de afgeloopene 168ste
Kon. Ned. Loterij, getrokken de onderstaande PRIJZEN:
Op
Op
1112
6981
f 1000.
- Iooo.
N°. 9955 5000.
N'. 1080 - 1500.
N°. 3072 - 1000.
En zijn voor de volgende 169ste Kon. Ned. Loterijwaarvan de Trekking
begint den 5 September 1836, HEELE, HALVE en GEDEELTEN van
LOTEN te bekomen, in Huur, Klassiekaal en Doorgefourneerd.
Wordt verlangd tegen primo November aanstaande, op een Dorp,
nabij de Stad Leyden: Eene KEUKENMEID, tevens geschikt voor Huis
werk, van de Protestantsche Godsdiensc en van goede getuigschriften voor
zien. Adres met gefrankeerde Brieven onder letter K, bij den Boekhan
delaar C. C. van der HOEK, te Leyden.
UIT de HAND wordt te KOOP gepresenteerd: Een LOGEMENT
en STALHOUDERIJ, met Uitspauning en Stalling voor 150 Paarden, met
of Zonder het benoodigde LAND, naar verkiezing; een en ander door den
Eigenaar meer dan 40 jaren met het beste succes geëxerceerd en geheel
vernieuwd zijnde. Bij overeenkomst zoude een gedeelte der Kooppennin
gen als Kusting op de Panden kunnen gevestigd bliiven. Men adresseere
zich bij genoemden Eigenaar, JACOBUS van KOPPEN, aa de Hooge-
woerdspoorc te Leyden.
VRIJWILLIGE VERKOOPING,
op Zaturdag den 20 Augustus 1836, des avonds een zes ure, in het Heeren-
Logelnent aan den Burg binnen Leyden, van een groot, ruim, hecht, sterk
en weldoortimmerd HUIS en ERVE, voorzien van ruime en fraai uitzige
hebbende Vertrekken, groot Voorhuis, Kantportie, Keuken, Kelder, Droog
zolder en verdere Commoditeitengenaamd; Het BOSSCHE en GORKUM-
SCHE VEERBUÏSwaarin de Grossiers-Affaire in Sterke Dranken worde
geëxerceerd; staande en gelegen binnen de Stad Leyden, aan de Zuidzijde
van de Hoogewoerd, om den hoek van het Steenschuur, Wijk 3 N°. 711;
bekend bij het Kadaster in Sectie D, N°. 529.
Het voorschreven Perceel zal daags vóór en op denVerkoopdag, van des
voormiddags 9 tot 12 en van des namiddags 2 tot 5 ure kunnen worden bezigtigd.
Nadere Informatien zijn te bekomen ten Kantore van den Notaris J. Ai
PRYN, residerende te Leyden.
PUBLIEKE VERKOOPING op Woensdag den 31 Augustus 1836.
in 't Locaal Ruimzigt, even buiten de Iloogewoerdspoort der Stad Leyden,
van WOLLEN DEKENS, Baaijen, Luren, buffels, Voervries, gewerkte
en ongewerkte Wollen, Scheerwolle aan VagtenFabriekgereedschappen,
enz.; wordende aan Heeren Fabrikeurs en Winkeliers de gelegenheid ge
geven om op deze Verkooping van hunne goederen in te steeken, waarvan
nog gedurende deze week opgave kan geschieden ten Kantore van den No
taris J. B. van GENT, te Leyden.
Bij de Wed. ANTIIONY de KLOPPER en ZOON, te Leyden.
