LEVDSCHE
N
A". 1836.
VRIJDAG
NÉESSS'Y
TO *a *s.
C L- «I
'COURANT.
ÏTEN i5den JULIJ.
NEDERLANDEN.
Leyden den i4den Julij.
Heden is ten 12 ure onze stad gepasseerd, na van paarden verwisseld te
hebben, Z> Exc. de Minister van Financien, zich voor eenigen tijd boven
Cleef zullende ophouden.
Het volgende is de voortzetting van het verslag, hetwelk door de Ge
deputeerde Staten van Zuid- en Noord-Holland, aan de Staten der provincie
Holland, in derzelver gewone vergadering, is medegedeeld, en waarvan het
begin in ons vorig nummer ce 'Vinden is.
Nopens de Geldmiddelen woftlt 111 het verslag 'nog aangemerkt, dat de plaatselijke
middelen, met weinige uitzonderingen, aan de gemaakte beramingen beantwoorden; dat
de inning van onderscheidene postenzelfs ook die van pachten, huren en dergelijke,
op eenige plaatsen langzaam eii moeijclyk wordt voortgezet; dat liet wel geen betoog zal
behoeven, dat dit verschijnsel, voor een goed gedeelte, aan de tijdsomstandigheden en
de daaruit voortspruitende verachtcring van vele onzer.landgenooteii is toe te schrijven;
en dat de voorziening in het lot der betrekkingen van uitgetrokken schutters en vrijwil^
ligers ten einde spoedt, ot docfr ife terugkomst en hervatte werkzaamheden dezer man
schappen reeds vervallen is.
Betrekkelijk den Handel wordt hoofdzakelijk te kennen gegeven, dat, wat het getal
der voor Amsterdam bestemde schepen betrelt, men moet toestemmendat hetzelve,
over het algemeen, is afgenomen, vooral uit hooide van de meer en meer kwijnende
vaart op de OostzeeDenemarkenRuslandenz.waarvan het afnemen van den graan
handel en Wet eenigermatc verleggen van den handel in Noordsche houtwaren de oorzaak
is. -De vaart op de Oost-Indièn'daarentegenis steéds toenemende, en de aanvoeren van
'daar zijn zeer aanmerkelijk, zijnde in het jaar 1835 niet minder dan 250,000 balen kofiij,
benevens 46^000 kanassers suiker, eene groote hoeveelheid indigo, huiden, enz., aange-
bragt eworden. Ook de vaart op Surinathe. waartoe thans schepen van minder charter
gebezigd worden, is toenemende; van 'dddr zijn te Amsterdam 30,000 vaten suiker aange
voerd. De theehandel kwijnt: niet tiéne ladingregtstrefcks uit China, is bij ons binnen
gevallen; doch desniettemin hebüëii er weder enkele uitrustingen derwaarts, door parti
culieren ondernomênplaats gehad; terwijl voorts de eerste proeven van |ava-thee goede
uitzigten voor het 'vervolg schijnen op te leveren. De uitvoer van koffij en geraflineèrde
suiker naai- Duitsche Staten Wordt minder beduidend; daarentegen is de verzending van
:4it laatste artikel uit Amsterdam naar de Middellandse he Zeeals ook naar Hamburg, vrij
aanzienlijk geweest. De Nationale Scheepvaart bevindt zich in eeiieu zeer bloeijeiïd'en
toestand, en }vij bezitten thans dus schrijdt'men uit de Hoofdstad eene handelsvloot,
dié in talrijkheid, bczcildluid en hechten botiw, biet minder dart in kunde van Bevelheb
bers uitmunt. Wenschelyk ware het, dat de uitgaande artikelen konden vermeerderd
worden. De fabricatie van meel, voor de koloniën bestemd, zou daartoe de gelegenheid
kunnen aauuiedein De scheepsvaart op Noord-ALjnerika ondervindt nieuwe bezwaren, ten
gevólde van de aldaar óp ónze vaartuigen gelegde verhoogde lasten. Ook beklaagt men
zich te Amsterdam óver onderscheidene belemmeringendie de vaart naar den Rijn in
den weg staan, en ziet men de daarstelling van ecnen spoorweg in de rjgting van Keulen,
al ware het dan pok maar tot Arnhem, verlangend te gemoet. Bij Gedeputeerden voor
2tfid-Holland-zijn voorstellen aanhangig tot liet verkrijgen eener krachtig werkende stoom
boot aan dc Goeree, tot het in- 'én uit zee slepen by contrarie-winden. Ten bewijze van
het doelmatige en meer en tfteer erkende nut en gerief van het Encre-potdok te Amster
dam, en het veelvuldig gebruik daarvan gemaakt wordendekan worden aangevoerd, dat
de vermeerdering van pakhuizen, tot en met de kazérne -Oranje*Nassau, beraamd is';
terwyl daarenboven het voornemen bestaat tot het maken eener groote Schutsluis, langs
•welke de zeeschepen tot aan de ter lossing en inlading bestemde pakhuizen zullen kunnen
naderen. In Zuid-Holland waren handel en zeevaart, gedurende 1835, vrij levendig;
terwyl de nuttige bedrijvigheid van de Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij, en de
scheepsbouw op werven van particulieren stand houdt. Ook vooral te Dordrecht, alwaar
tevens de. houthandel vim den Rijn bloeijende is, en de Noordsche houthandel betere uit
zigten in de toekomst opent, begint de zeehandel met groote schepen op de Oost-indiën
te herlevenen geeftbij het voortduren van eene ongestremde vaarthoop op verder
herstel, lntusschen is, sedert dat de verhoogiiig onzer iükomende regten van granen den
invoer uit dc Ryn-ptovinden belemmerde, en dok Frankfort aan den Main tot de Duit
sche tolvereeniging is toegetredenhet debiet van koloniale producten naar Duiischland
afgenomen, daar de Beneden-Ryn afneming in welvaart te beschouwen gaf, |en de hoo-
gere streken van den in Frankfort opgestapelden voorraad voorzien werden. Deze om
standigheid doet den handel nu in eene soort van lusteloosheid vcrkecrenwelke, volgens
de uit Rottcrdcm ontvangène opgaven, vermoedelijk zal aanhouden, tot dat zich, in de
Staten der Tolvereeniging, weder vermeerde behoefte zal doen gevoelen. De vervoer-
handel van en naar Duitschland is niet onbelangrijk. Weinig beduidend is de vroeger zoö
belangrijke tabakshandel. Naar Belgie had, in den laai sten tijd, uitvoer plaats van suiker
'en koffij. De handel op Noord-Amerika was, in het afgeloopen jaar, levendig; die met
de West-Indien en Zuid Amerika zeer beperkt.
Wat de Fabrijken betreft, wordt gezegd, dat de Zuid-IIollandschc fabrijken en tafrij
ken, voor een gedeelte, in eenen kwijnenden toestand blijven; doch dat men, over het
'algemeen, over den voortgang en bloei der Noord-Hollandsche treurende kan zijn. Te
Lcyden hebben sommige der aldaar bestaande fabrijken eenige uitbreiding ondergaan, en
beeft de nieuw gebouwde katóen-fabrrjk en drukkerij, in het begin dezes jaars, haren
arbeid aangevangen. De klagten over het verval der branderijen in het Zuidelijk deel
-der Provincie blijven aanhouden. Niettegenstaande in'dezelve, ten gevolge van de onder
linge overeenkomst, door de branders van Schiedam, Rotterdam, Delft, Leydeu enDclfs-
haven aangegaan, ook in 1835, de werkzaamheden voor één derde zijn beperkt gewor-
'den, heeft men, ter oorzakc van de geringe winsten op dc verzending van gedistilleerd
naar biiiten 's lands, en het verminderde inlaitdsche vertier, niet dan met schade kunnen
verken.
Ten aanzien van den Landbouw wordt aangevoerd, <Iat de gedane mededeelingenbe
trekkelijk denzelven, de veeteelt en paarden-fokkerij vrij gunstig luiden: dat niettegen
staande de droogte bij den aanvang van het vorig saizoehde staat van alle veldgewassen
doorgaans voldoende geweest is; dat roggen, tarwe, haver, enz., deels goed, deels bij
uitnemendheid goed geslaagd zijn, en dat het rundvee, hoezeer veelal laag in prijs, wel
gedijd heeft. De hoeveelheid kaas, op onderscheidene markten van Noord-Holland ann-
gëbfagt, bedroeg nagenoeg elf millioenen Nederlandsche ponden, welke, door elkander
genomen, tot den prijs van f 28 de too pond verkocht is. Gedurende 1835 zijn in Leiden
ter waag gebragt 390,400 Nederlandsche ponden boter en 41,867 ponden kaas, hetwelk,
vergeleken met 1834 en vroegervan eene niet onbelangrijke vermindering getuigt. Te
Oudewafer neemt de handel in kaas nog altijd in bloei toe. De boeveelheid, binnen die
gemeente in 1835 verkocht, bedraagt 1,488,985 Nederlandsche ponden. Over het algemeen
heeft men zich morren verheugen in eenen geregelden uitvoer, tot zeer bestaanbare prijzen
van onze belangrijkste land producten, b. v. vlas, lijnzaad, meekrap, enz., zoo wel als
van boterkaas en wol. De oogst van bet vlas is zelfs rijk geweest. Men schat het in
Holland en Zeeland gewonnene en in deze provincie geroote op ruim zes millioenen Ne
derlandsche ponden.
Wegens den staat der Visscherijeu is men matig te vreden. De groote visscberij is
mét redelijk voordeel uitgeoefenddoor dien de prijzen zich goed hebben staande gehou
denen de toenemende vraag naar den Hollandschen haring voor buiten 's lands allés deed
onruimenschoon de vangst anders middelmatig moest heeten. De vereeniging der reede-
rijenin welke voor 102 schepen werd deel genomen, heeft daarop gunstig gewerkt. Dc
Ijslandsche vaart viel gunstiger uit dan de zoogenaamde beugvisscherijwaarvan de
•oorzaak in het min gunstige winter-wedcr te zoeken is. Het aanzienlijke vertier van de
kabeljaauw en schelvisch wordt zeer door de stoomvaart naar Keulen bevorderd. De
Rotterdamsche walvischvanger is van de Zuidzee met eene tamelijk voldoende lading traan
en wnlviscbbaarden teruggekomen welke tot zeer goede prijzen verkocht iszoodat het
geleden veflies op de eerste proef hierdoor éenigzins is verminderd. Deelhebbers in deze
Teederij hebben tot eéne nieuwe uitrusting beslotenwelke zoo dezelve moge gezegend
worden, bij de allengs verkregeue ervaring, welligt den grond zal leggen om eene bron
van bestaan, weleer in ons Vaderland zoo gewigtig, en thans geheel in handen derEngel-
schen en Noord-Amerikanenweder eenigermate tot ons terug te brengen.
De vissccherij on winter- of panharing en ansjovis, in de Zuiderzee, heeft eene aan
merkelijke uitbreiding erlangden levert thans een zeer aanzienlijk voordeel op. De
vericoop van eerst^enctetndc vischsaoït naar buiten 'slaftds1, ia 1855, heeft de aanzienlijke
som van 3324.1 gerendeerd, terwijl daarenboven Aoor de vreemde schepen, voor dezen
handel bestemd', wegens tonnengeld en accessoiren12,107 aan het land betaald zijn.
Wat dc dienst dér Justitie en Politie aangaat, wordt gezegd, dat aan dc verordeningen
omtrent dc bestaandebeurt- en veerschepen, de zetting van het brood, de maten en
eewigten, reinheid er. verlichting, voorkoming van ongelukken en verkeerde handelingen,
en andere voorwerpen van toezigt voor de Verschilllende Autoriteitenzoo veel mogelijk
dehand gehouden wordt.
Nopens de Militie en Schutterijen, wordt te kennen gegeven, dat het bezwarende der
contingenten, welke Z. M. onze geëerbiedigde Koning verphg.t is aan de gewesten op te
lc™en& niet heeft toegelaten, om overal zoo volledig aan '.dc deswege gegevene i.nstruc-
tien te Voldoen, als dc braafheid onzer landgenooten en de verlichte ijver der gemeente-
Besturen anders règt gaf tc verwachten; en dat er ia eenige gemeenten manschappen voor
de Nationale Militie zijn moeten blijven ontbreken, omdat er gcene disponibele nummers
meer voorhanden waren. ..r w.
Blijkens de statistieke opgaven, in het verslag voorkomendebedroeg de bevolking der
provinciën, op 1 [ar.uarij 1836, reeds 902,842 zielen. In 1835 zijn in Noord-Holland
geboren 15,958 kitidcren en overleden 15,251 ingezetenen. Gehuwd zijn. 4,063 paren
25 echtscheidingen, hebben er plaats gehad. In Zuid-Holland zijn, in 1835, geboren
19*551 kinderen, overleden 16,161 personen; er zijn 4,538 huwelijken gesloten en er
hebben 15 echtscheidingen plaats gehad.
Aan het einde van het verslag wordt den Staten de verzekering gegevendat alhoewel
de behoefte aan vrede, in den echten zin des woordsdoor de bewoners van dit gewe$t
vrii algemeen gevoeld wordt, niettemin dat gevoel zamensmelt met hunne opregte ver
knochtheid a'an den Koninghet besef hunner ondergeschiktheid aan 'de wethunne
bereidvaardigheid tot elke door het algemeene welzijn voorgeschrevene opoffering en hun
dankbaar en vertrouwend bernsten in de maatregelen der Hooge Regering tot heil des
Nederlandschen volks; maatregelen, die alleen gegrond kunnen zijn 111 de liefde, welke
Z. M. Hare -onderdanen toedraagten in Hoogstderzelver bekendheid mét dén waren
stand'der publieke zaken. De Voorzienigheid bcvestige deze gevoelens en zegene de
ónverraoeide zorgen des Konings voor het dierbaar Vaderland!
Uit *s Gr'av'enhage meldt men van den 14 Julij
Schier dagelijks bezoeken onderscheiden leden van het Koninglijke Gezin
het naburig dorp Scheveningen, hetwelk op dit oogenblik door talrijke bad
gasten bezocht wordt. Tot veraangenaming van hun verblijf aldaar, faac
het stedelijk bestuur niets na.
Dezer dagen is, van zijn uitstapje naar Londen, Sir DisbroweBritscb
Gezant han het Nederlandsche Hof, in deze Residentie teruggekeerd. Eer
gisteren heeft dezelve verschillende Diplomaten bij zich ontvangen.
Men verneemt, dat aan den Generaal-Majoor Verveer 9 bij zijne zen
ding naar de Nederlandsche bezittingen op de kust van Guinea en naar het
binnenland van Afrika zullen toegevoegd worden de heer J. van Drunen
gewezen Consul in Zuid-Amerikaals Adjunct-Commissaris, en de heer
.7. de Bruynvroeger Ambtenaar in de colonie Surinamein qualiteit als
Secretaris. v-
Tot ohtVaiiger der directe belastingen en accynsen in Zuid-Holland, te
Nieuwpoort is aangesteld Af F. Avan HopendorpAdvocaat bij het Hoog
Geregtshof te 's Gravenhage,en te Streef kerk.7. A. van Hoogcnhouck Ju/leken.
De Provinciale Staten van Overijssel hebben als leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal herkozen, de beide aftredende leden Mr .F.Lem-
ker en Mr. ASandberg.
De Javasche couranten, van den 17 tot den 27 Februarij jl.behelzen
weinig belangrijks. Die van 27 bevat eene bekendmaking van den algemee-
nen Secretaris H, J. Hoogeveenkennis gevende ^dat de nederlegging des be-
stuurs van Nederlands-Indiedoor Z. Exc. den Gouverneur-Geheraad ad in
terim .7. C. Bauden de aanvaarding van hetzelve door Z. Exc. den Luiie-
nant-Gouverneur-Generaal D. J. de Eerens9 den spscen dier maand, zou
plaats hebben.
Uit Ütrecht meldt men van 10 Julij
De ScUdenten-Commisrie ter regeling van liet tweede eeuwfeest der Utrecht-
sche HoogesChool, bijzonder voldaan over de wijze, waarop de heer D. L.
Bamberg van Amsterdam de volksvermakelijkheden bij gelegenheid der feest
viering heeft bezorgd en bestuurd, heeft aan gemelden Mechanicus een
Schriftelijk bewijs harer tevredenheid alsmede eene medaille doen toekomen,
welke ter gedachtenis dier feestviering te Utrecht is geslagen.
Den 5den dezer is te Losdorp, in den ouderdom van 63 jaren, overle
den de weleerw. zeer geleerde heer Nikolpas PVestendorpridder der orde
van den Nederl. Leeuw, Pb. Th. JVTa/t» Lite. Hum. Doet., schoolopzie.
ner van het 4de district der provincie Groningen, lid van onderscheidene let
terkundige genootschappenenz. Hij was sedert negen en dertig jaren Pre
dikant der Hervormderwaarvan een* geruimen tijd in gemelde gemeente, en
een zeer gefeerd oudheidkundige. Hij heeft vele geschriften uitgegeven,
voornamelijk over de Vaderlandsche geschiedenis en oudheden.
Te Lemmen is den 5 Julij overleden de hoog welgeboren heer 'JVillem
Carel Gerard van iVelderen Baron Rengerslid van de Ridderschap van de
Provinciale Staten van Vriesland, Kamerheer in buitengewone dienst van
Z. M. den Koning, Adjunct-Houtvester m het derde Jagtdistrict.
De Belgische Emancipatieh bevat:
Wii vernemen heden uit eene stellig zekere bron dat de tijding vaij den'ge-
zegenden toestand onzer Koningin waarheid is. Onze jeugdige koningin is
twee maandCn zwanger.
T U R K Y E.
Konstantinopel den 20 Jonii. Lord Pontonhy heeft de geeischte genoeg
doening verkregen. De Reis-Eifendijhf-Efendt-Muchiris uit rij re be.
trekking ontslagen geworden; hij heeft lot opvolger den voormaligen Kaims-
kan, AVassr'-Pacha gekregen. Dit is eene gewigtige gebeurtenis, en zai
voor de uitwendige betrekkingen der Porte niet zonder gevolgen, zijn. Lord
Pomonbj schijnt nu te vreden, hoewel hij zich noch niet in het Departement
van Buitenlandsche Zaken vertoond heeft, en. in eene in het oogvallende
afgetrokkenheid leeft. Jkif-Effendi gaat naar Brussa, waarheen hij als het
ware in ballingschap gezonden is. Hij is een van de uirstekendste en ge.
schikste 'Staatsmannen, welke de Porte bezit en Jtijne verwijdering kan voor
de zaken niet voordeelig wezen. Men moet aan Akif-Effcndi de geregtig-
heid laten wedervaren, dat hij zelf verscheiden malen verzocht heeft beo
Ministerie te verlaten, om Lord Ponsonby te bevredigen. De Porte zou zich
hiet tegen eerst sterk verzet hebben.
De Policie-Directeur van Gaiata is ook uit zijne bediening ontzet, en tot
eene gevangenschap van 6 maanden veroordeeld; de onder hem staande be-
amten, die den heer Churchill mishandeld hebben, ontvingen de bastonade.
Op deze wijze moest een melodrama doorgespeeld worden, hetgeen met
stokslagen begonnen, met stokslagen geëindigd is. en in deszelfs russchen-
bedrijven tot de grootste efl ernstigste onderhandelingen aanleiding gege.
ven beeft.
