lang voor ons kennis van de afwijking der magneet-naald gehad, waarvan
mep de uitvinding iti Europa aan Columbus in 1492 toeschrijft.
Vóór de uitvinding van het kompaswerd de magneet door de Chinezen
in de tchi-nan-kin of magnetische wagens gebruikt, waarop een klein mannetje
geplaatst was, dat met eene hand naar het zuiden wees. Hunne fabelachtige
geschiedenis schrijft de uitvinding van deze magnetische wagens aan den
ouden Keizer Houangti toe, die dezelve in zijne oorlogen tegen de rebellen
gebruikte. Later werden dezelve in de ceremonien gebezigdals wanneer
een dezer wagens altijd den optogt opende.
Men vindt verder geene juiste dagteekening betreffende de uitvinding van
het kompas in de Chinesche boeken. Men ziet echter dat men in de IV en
V eeuw de schepen reeds naar magnetische aanwijzingen bestuurde. In
de VII en VIII eeuw vertrokken Chinesche vaartuigen van Canton en
andere havens, naar het eiland Ceylon, Kaap Comorin, de kust van Mala
bar, de monden van den Indus enz. Het is dus niet waarschijnlijkdat de
Chinezen die deze lange zeereizen deden, zich niet van de magneetnaald
zouden hebben bediend, welke zij, zoo als wij gezien hebben, reeds in 121
na Christus kenden.
Na deze uiteenzetting geeft de heer Klafroth de beschrijving en teekening
van verscheidene Chinesche kompassen. Hij bestrijdt het verhaal van den
magnetischen berg in de Indische-zeewelke volgens het verhaal der Griek-
scheArabische en Chinesche schrijversde spijkers en al het ijzerwerk der
gebouwen, welke zich in de nabijheid bevinden, aantrekt.
De oorzaak van ebbe en vloed was hun op het einde der IX eeuw geen
geheim meer, en de oorsprong van de drukkunst, dagteekem bij hem van
de eerste jaren in de volgende eeuw. Deze kunst werd in het klein Koning
rijk Chou, in het westen van China, dat van 891 tot in 925 bestond, uit
gevonden. De Koningen van dat land hadden reeds de vier eerste boeken
van Confucius en eenige andere werken doen drukken.
In 932onder de regering van den Keizer Ming-ti van het geslacht der
latere Thangsstelden twee zijner Ministers Tung-tao en Li-ya, dien Vorst
voor om eenen druk der negen klassische boeken van China uit te geven,
dezelve werd eerst onder het volgend stamhuis in 652 geëindigd. Het is
dus niet aan Tung-tao dat men de uitvinding der drukkunst moet toeschrij
ven, hoewel de Chinesche drukkers hem als hun beschermheer eerbiedigen.
Op Japan werd deze kunst eerst in 1205 ingevoerd. De drukletters waren
toen van koper, maar nu drukt men in dat land niet dan met gegraveerde
karsenboom-houten platen.
Rachid-Eddinde schrijver van eene algemeene geschiedenis in de Perzi-
sche-taal in 1310 vervaardigd, beschrijft reeds de Chinesche manier van boek
drukken. Indien men zijn werk in Europa gekend hadzoude de boekdruk
kunst er honderd vijftig jaren vroeger hebbben kunnen bestaan.
Het werk van den heer Klafroth over den oorsprong van het kompas doet
den wensch geboren worden, dat deze geleerde zich ook met andere uitvin
dingen, die wij aan de,Chinezen verschuldigd zijn, bezig houdeen wel
voornamelijk met die van het kruid en der vuurwapenenwaarover wij tot
nu toe slechts flaauwe inlichtingen hebben.
ZEE-TIJDING.
In Tcssel binnengekomen P. Barrett, C. W. Turner en A. D. Crosby, van Alexan
dria, O. Ilaussen, van Malaga, G. Zwanenburg, van Villanova, D. j. Bies, T. j. van
der Wal en O. G. Stuit, van Londen, D. L. Kuipers, van Huil, R.. Humphrey en
G. Wangh, van Sunderland, J. J. Wrigtst en W. Kirby, van New-Castle, J. L. de
Vries, van CïiristiaausandF. A. Lammerts, A. A. Hansen en H. J. Kro'hn, van
Drammen.
Uitgezeild L. Holst, naar Grimstad.
naar Krageröe, J. R. Lundnaar Drammen, H. C. Vorbrodt, naar Grenst
Paeplow, naar Straalsund, C. Wilder, naar Kopenhagen, A. Torbjornsennaar Tons-
berg, C. Hoh en J. H. Savert, naar Hamburg, B. H. Plukker en J. F. Schmidt, op
avontuur.
Te Tersch. binnengekomen W. J. Melleraa, van Riga.
Het schip de Jonge Barend Kapt. B. R. van Wyk van Amsterdam naar Surinamen
volgens de havenlljst van Tesselden 22 Oct. van daar uitgezeild (bevorens gemeld)
was, volgens een brief van het Nieuwe Diep van den 29ste dito, toen aldaar nog liggende.
Het schip de HerstellingKapt. L. S. Witkop, van Marenues naar Rotterdam, is den
ei, Oct. te Ramsgate binnengeloopen.
Het schip het VertrouwenKapt. C. Zaalvan Rotterdam naar Surinamenis den
25 Oct. te Douvres binnengeloopen.
ArrivementeuTe Santa Cruz de Teneriffe C. Brandligt, van Rotterdam naar Batavia;
te Rochsfort L. BerkhofF, en te Newport E. P. Dik, beide van Rotterdam; te Huil
H. B. Engelsman van Amersfoort te Sunderland J. Johnson van Rotterdam W. An
derson van Schiedam, T. Anderson, van Vlissingen; te Shields E. F. ten Cate, van
Amsterdam, F. Colledge en R. Thompson, van Rotterdam, R. II. Nagelvan Alkmaar.
PRIJS-COURANT der EFFECTEN.
Amsterdam den 31. October 1835.
Nederlanden.
Werkel. Schuld 2ipCt. 55 a55T'
Dito s ioi,aio2jf
Uitg.
Kans-Biljetten24^241!
Amort. Syndic. 4! 9s|a 95J
3t 79;» 79?
Hand.-Maats. 4} Ii6|a
Frankrijk.
Inschr. Grb. 3 pCt, a
Rusland.
Gb.//.&C°.i798 5PCt.io3|a
18'-; 5 i°4i»
Ins. en Certif. 6ó8Ja 68J
I8|t597s»
Pruissen.
Geldl. te Lend. 4pCt. a
Aandeelen van dito... a
Gebl.
S5ïf
ioijl
*4 is
95*
79»
Spanje.
Cert. te Amst. 5 pCt. 28ja28|g
wem3 i7ts» '74
Cortes Lond. 5 27^ 28 j
Uitgest. Schuld. I2ja
Oostenrijk.
a
58Ja 58?
Obl.Co//& C°. 5 pCt.
Certificaten.ai
Neg. Metaliek 2J-
Idem5a
Dito in Lond. 5a
Bank-Aktiena
Napels.
Certificaten... 5 pCt. a
Ditom Napels. 5 93 Ja
Denemarken.
Neg. in Lond. 3 pCt. a
Griekenland.
Obl. 11. gr. I. st. 5 pCt. a
Gebl.
28^
>7f
281
58J
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Levden.
Zaturdag den 31. October 1835.
Van 31 tot 36 gulden.
LEYDSCHE SCHOUWBURG.
Op Maandag den 2 November 1835: De HERBERG DE GOUDEN ZON,
Kluchtig Blijspel, in 4 Bedrijven, van H.Clauren. Na hetzelve: De EER
STE BRUIDSDAG, Blijspel, in 2 Bedrijven, vrij gevolgd naar het Engelsch
van Mrs. Inchbald(The Weddtngdaijdoor Mr. .7. H. Bur lage. Beide Stuk
ken nooit alhier vertoond.
HALVE LOTEN worden eerst na half negen ure afgegeven.
(De Aanvang ten zes ure.~)
Na een smartelijk en langdurend lijden te hebben doorgestaan, met
die Christelijke onderwerping en ootmoed, welke alleen het innig geloof
door een wijs en liefderijk Gods-bestour schenken kan. is mijne hartelijk
geliefde Echtgenoote, E. M. le NORMANT, heden nacht, in den ouder,
dom van ruim 38 jaren, gestorven. Bijna elf jaren hebben wij met elkan
der, in onderlinge liefde, het pad d< or dit leven bewandeld. Mijne vier
Kinderen zullen eerst later kunnen beseffen, wat zij in die beste Moeder
verloren hebben.
Groenlo, den 26 October 1835. J- VAN DISSEL Jz.
Heden behaagde het God, tot groot verlies van mij en mijne zeven
Kinderen, allen nog te jong om het te kunnen beseffen, mijne geliefde
Echtgenoote CATHARINE MARIE T1ELEMAN, door een onverwacht
toeval, uit het leven tot zich te nemen; in den bloeiienden leeftijd van om
trent een en dertig jaren, waarvan wij er dei tien in een genoeglijken Echt
mogten doorbrengen.
Leyden, 28 October 1835. .C. DROS.
Vrienden en Bekenden, zoo binnen als buiten de Stad, gelieven dit be-
rigt als aan Hen afzonderlijk gerigt aan te nemen.
Heden overleed onze waarde Vader en Behuwd-Vader de Heer
PIETER KOPPESCHAAR, in den gezegenden ouderdom van ruim acht
en zeventig jaren.
Leyden, M. KOPPESCHAAR,
I November 1835. Uit aller Naam.
J- WESSELING en H. WESSELING, Makelaars, zullen op Vrijdag
den 6 November 1835, des namiddags ten drie ure precies, te Amsterdam,
in de Witte Zwaan, op den Nieuwendijk, presenteeren te Verkoopen: Eene
extra mooije, geheel r.ieuw aangekomene Partij Dénnen, Vugten, Rondhou
ten enGreenen; een extra mooije Partij Eikenhout en Stukhout, diverse soor
ten Deelen en andere HOUTWAREN. Liggende als bij Notitiën wordt aange
wezen, die aan het Kantoor van BONTEKONING en AUKES te bekomen zijn.
Op Zaturdag den 7 November 1835, des avonds te vijf ure, zal men
in het Heeren-Logement aan den Burg, binnen Leyden, publiek Veilen en
Verkoopen: Een ruim, hecht, sterk en zeer wel doortimmerd en onderhou
den HUIS en ERVEvoorzien van onderscheidene alle Behangen beneden
en boven-Kamers, ruime Keuken, Mangel-Kamer, Kelder, luchtige Binnen
plaatsen, Droog- en Turf-Zolders en verdere Commoditeiten; staande en ge
legen binnen Leyden op de Breedestraat, omtrent de Boomgaardsteeg, Wijk 4
N°. 274, welk Huis zal kunnen worden bezigtigd des daags vóór en op den
Verkoopdag, des voormiddags van 10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4 ure.
Alles breeder bij Billetten omschreven en is nadere icformatie deswegens
te bekomen ten Kantore van den Notaris H. ROSKES, te Leyden voornoemd,
VRIJWILLIGE VERKOOPING,
Op Zaturdag den 7November 1835, des avonds ten zes ure, in het Heeren.
Logement aan den Burg binnen Leyden, van: N°. I. Een BUITENVERBLIJF,
bestaande in Heerenhuizing, twee beneden- en zes boven-Kamers, Mangel
kamer, Keuken, Kelders, Pakhuis of Bergplaats, Droogzolder en verdere
Commoditeiten; voorts eene bij dezelve Huizing getimmerde groote Tuin-
Kamer, alsmede Stalling voor twee Paarden, Erve en Tuin; staande en ge
legen in het dorp Warmond, strekkende voor van de Buurstraat tot achter
aan den Heerenweg, bij het Kadaster bekend onder Sectie D, N°. 289, 289a
en 290, ter grootte van 16 Roeden76 Ellen. N°. 2. Een HUIS en ERVE,
ingerigc tot Slagterijmet groot Slagthuis en onderscheidene Vertrekken, te
Warmond voornoemd; bij het Kadaster bekend onder Sectie D, N°. 291ter
grootte van 1 Roede en 54 Ellen. En N°. 3. Een HUIS en ERVE, binnen
Leyden, aan de Zuidzijde van de Oude Vest, op den hoek der lange Hooge-
landsche Kerk- of Paradijssteeg, Wijk 6, N°. 943.
De Percelen N°. 1 en 2 zullen van heden af uoor een ieder kunnen wor
den bezigtigd des Maandags en Donderdags vóór de Verkooping, van des
voormiddags 11, tot des namiddags teil 2 ure; zullende het Perceel N°. 3
daags vóór en op den dag der Verkooping voor een ieder te zien zijn.
Zijnde inmiddels nadere informatien te bekomen ten Kantore van den
Notaris A. B. BARKEY Nz., te Leyden.
Verkooping in het Heeren-Logement aan den Burg te Leiden, op Za
turdag den 7 November 1835, des avonds ten vijf ure, ingevolgeRegterHjke
Autorisatie, van een ruim, hecht, sterk en weldoortimmerd HUIS en ERVE
en TUIN, staande en gelegen op de Oude Vest, omtrent de Janvossensteeg,
Wijk VI N°. 1144 en 1138 alsmede Vrijwillig, van een dito HUISenERVÈ,
in de Hoogelandsche Kerk- of Paradijssteeg, om de hoek der Marendorps-
Achtergracht, Wijk VI N°. 626, en van een dito aan den Ouden Rijn, tns-
schen de Kijfgracht en de Waardstraat, Wijk VIII N". 169, allen binnen Lei
den. Welke Percelen daags vóór en op den Verkoopdag kunnen worden
bezichtigd. Zijnde breeder bij Biljetten omschreven en nadere informatien
te bekomen ten Kantore van den Notaris P. MULLER, te Leiden.
VRIJWILLIGE VERKOOPING,
Op Zaturdag den 21 November 1835, des avonds ten zes ure, in het
Heeren-Logement aan den Burg, binnen Leyden, van onderscheiden groote,
ruime, hechte, sterke en weldoortimmerde HUIZEN en ERVE, allen staan
de en gelegen binnen Leyden, ais:
N°. 1. Een HUIS en ERVE, voorzien van onderscheiden boven- en be
neden-Kamers, allen Behangen en de meeste met Stookplaatsen,
Meiden - en Provisie-Kamer, Keuken, Kelder, ruime Plaats, ruime
Droogzolder en verdere Commoditeiten; staande en gelegen aan de
Zuidzijde van de Breedestraat, tusschen de Plaat- en Ketelboeter-
Stegen, Wijk 4 N5.- 288.
N°. 2. Een HUIS en ERVE, voorzien van negen, zoo behangen als on-
behangen boven- en beneden-Kamers, waarvan de meesten met
Stookplaatsen, ruime Droogzolder, Turfzolder, Keuken, Kelder,
Binnenplaats, roijale Gang, groote Tuin, en verdere Commoditei
ten; staande en gelegen aan de Noordzijde van de Hoogeivoerd,
tegen over de Spilsteeg, strekkende tot aan den Rhijn, hebbende
uitgang door eene vrije Poort daarnevens gelegen, Wijk 3 N°. 380.
N°. 3. Een HUIS en ERVE, voorzien van tien, zoo behangen als ou-
behangen boven- en beneden-Kamers, twee Kelders, Keuken,
Binnenplaats, ruime Droogzolder, Vliering en verdere Commodi
teiten; staande en gelegen aan de Noordzijde van de Hoogewoerd,
omtrent de Kraaijerstraathebbende uitgang in zekere gemeene
Poort, daarnevens gelegen en strekkende tot aan den Rhijn,
Wijk 3 N°. 375-
N". 4. Een HUIS en ERVE, staande en gelegen aan de Noordzijde van
de Haarlemstraat, omtrent de Lobbesteeg, Wijk 6 N°. 473.
N°. 5. Een HUIS en ERVE, staande en gelegen aan de Oostzijde van de
Koenesteeg, tusschen het Levendaal en de Hoogewoerd,Wijk 3 N°.574.
De Percelen N°. 1 en 2 zullen van heden af eiken Dingsdag en Donder
dag, van des voormiddags ten elf tot des namiddags ten drie ure, mits vóóraf
bij de bewoners belet vragende, kunnen worden bezigtigd, terwijl de overige
Percelen daags vóór en op den Verkoopdag te zien zijn.
Zijnde inmiddels nadere informatie te bekomen ten Kantore van den No
taris J. A. PRYN, te Leyden.
Bij de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON, :e Leyden.
