t» Timet *e!f neemt het gebeurde tat Mnleldfflf, om op fneellg? ja otimidd»Hjke regeling van het Belgische vraagstuk san te dringen. De uitwijkingen nemen ook in Engeland toe. Onlangs hebben zich 300 personenwaaronder voorname werktuigkundigen. van hier naar de Vereenigde Staten van Noord.Amerlka begeven om er zich te vestigen; -en men is werkelijk bezig met nog een twintigtal schepen op de Theems uit te rosten, die ten minsten a.000 personen deels naar deszeif. hesiein. mlng, deela naar Karada en naar Nieuw-Holland moeten overbrengen. Uit Londen werd omstreeks bet midden van Maart aldns geschreven De toestand der Hollanders op de Molnksche eilandenbegint weder op nieuw hoogst bpdeokelllk te worden. ZI! Hebben door den langduri. gen oorlog op Java, welke hnnne etablissementen op den rand des ver derf» gebragt .heeft, niet geleerd, op de wenscbeo en regten hunner onderdanen acht te geven. Het stelsel van gedwongen arbeid bij geringe beloomog en allerlei onderdrukkingen welke het van zelfs met zich voert wit re voren en is ook nu in gebroik. De regering ontveinst zich den algemeeneo haat nietwelken zij zich heeft op den hals gehaaldzij heeft daarom voor eetigen tijd het plan ontworpen, om.Batavia in eene uiige* strekhaid »an twee E gelscne mijlen met eene venting en eene diepe gracht •ze omgeven. Deze werken zullen 15,000,000 guldens kos en. Wende men deze som aan tot verligting van de lastendea volks, tot afschaffing van bet Jastige monopolie, tot bevordering van den landbouw, en tot verligting vsr. den uitvoer, zoo zoude daarin eeoe beteie verzekering vsn voortdu- rend beatasn gelegen zjjn dan In moren en grachten. Maar als bet tegen, wooid z systeem voortgezet wordt, zoo blijft zekerlijk niets anders over dia militair geweld, ln het Residenischap van Sorsbaija, de provincie die na Batavia het meest bevolkt en van het meeste belang is, brak op het einde van Juljj een opstand uit. De bewoners van het district van Pasersvan verzamelden zich ten getale van 3,000 in de wapenen en verlangden van den Resident eene schriftelijk» verzekering, dat het dadelijk den dwang.arbeid der sui ker plantagien zoude afschaffen fan Nes, de Residegc zag, dat de be wonera van sile omliggende districten zamenstroomdenen verklaarde, dn hi) naar Batavia zenden en de afachalling van dien dwang arbeid begee- re» zou. en hen ondenu-schen van den aroeid vriisprak. Dairop keerden zö naar hunne woningen terug en wachtten 14 dagen tot bet antwoord aankwam eo begor nen wn weder bij menigte naar de stad op te komen. Een deel der Europeeache bewoners vluchtte in bet fort, anderen op «en eilandmeenlgeen verschanste zich op zijne plantagie en maakte zien roor eene beleegering gereed. Tot nog toe zijn echter geene vijandeluk- ledeti gepleegd, men verwicht echter, dat de regering troepen zal zenden. De Gonver eur-generaal is in dezen tijd te Sumatra, waar het plan vin de Hollandera, om hunne heerschappij over het gsnache eiland nu te bttiden, de bevolking sedert eenigejareo tot vijandelykhdeD heeft aangezet. Trci'wena in February 1833 werd een Europeesch korps van 300 man. met Ij officieren, in de naoijheid van Padang ter neder gehouwen; later werd de Resident van Bencolen, Knoerlt, vermoord, eo bijna alle Re-identschap. pen zvin doer de omliggeide bevolkingen aangegrepen. De Hollanders vertrouwen hunne Maleiscne troepen niet, en Ali-Bassa, d» overste van een dezer regimenten, welke in de gevangene gewo pen was, schijnt zich e«htet geregtvaaidigd te hébben, en is weder bij den Gouverneur.geueraal In Snmatr*. De-Sumatrezen z(jn omstreeks 25,000 mvn sterk, en verde* dige» zich met veel beradenheid. De aanval, welke de generaal Reitz op een dorp bij Padang maakte, koate hem aan dooden en gewonden hon. derd man en twee officieren. De Gouverneur - generaal heeft 1600 man laropee che troepen met zich genomen, die eenter naauwlijRs toereikend zonden tljo, de bezittingen te verdedigen en bet plan der regering, om het gebied uit te breiden volstrekt niet knnneo uitvoeren. Ais Hol- had deze scboone bezittingen behoeden wil, zoo moet het het voorbeeld der Eogelicheu op Ceylon volgenwaar deze laataten het stelsels van dwang, arbeid en monopolie, dat de Hollandera daar ingevoerd hadden, uitgeroeid, it kaneel-piantagieu verkochtden handel vrijgegevenen de slavernij opgeheven bebDCo, F R A N K R IJ K. 1 - J>A*ys d»n 8 April. Gisteren heeft de Kamer der Pairs de beraadslaging over de wet tegen de genootschappen begonnen. De commissie nit de ktmerd'e met het onderzoek dezer wet is belast geweest, heeft derzei - ver ttve asonemirg voorgeslagenwelke dan ook wel volgen zal. By de afgevaardigden is men thans met de openbare beraadslaging over de be groeting van het departement van bmnenlandsche zaken bezig. De verheffing van den procnreur-generaal Persil tot minister van justitie, levert tan de bladen der tegenpartij ateeda stof tot hevige aanvallen tegen de itiatVunde des bestaurs op, hetwelk, volgens deze bladen, alle sedert Job 1830 verworvene viyhedenstelselachtig wil vernietigen. Aan den lafftsn kant wordt in die bladen het gedrag van den hertog van Broglio in ern goivtig ca^kcht gesteldornaat hij zonder eenige schadevergoeding uit bet bestnor is getredenterwijl daarentegen de heer d'Argoutdoor de reet winstgevende betrekking van gouverneur der bank en de vroeger i 100 v>Ijtinnige beer Barthedoor het insgelijks voordeelige snibt van eer. hcd voorzitter der kamer van rekeningenis achadelooi gesteld. De heer Itrthe heeft dtareuboven, het zij te regt of te onregte, de verdenking op zich geladen van eenen negentigjarigen grijsaard de markies dt Barbi. Utrbtiste hebben verdrongen. De heer Sebastians virdt in het aan hem opgedragen gezantschap aan bet Napelsche hof schadeloostelling. Den $den April. Gelijk te voorzien washeeft het oncwerp van wet «gen de genootschappen in de kamer der pairs geenen ernst igen tegen, tped gevonden. Na eene weinig beduidende algemeene discnssle, zfjo leeds gisteren de drie eerste artikeleo, de hoofdbepalingen inhoedende, geheel onveranderd aangenomen. Het vierde artikeldat alleen de wQze m» regisplegiog betreft, en waarbij onder anderen wordt vastgesteld, dat de kennisneming van aanslagen tegen de veiligheid vin den stast, door ge* too:schappen gepleegd, aan de kamér der pairs zsl kennen worden opgd- dtigen, gaf aanleiding tot eenige bedenkingen. De heer[<fe Ment/nier wa» «0 gevoelen, dat die bepaling overtollig was, wijl dezelve, hoezeer niet '.toustiefin het charter werd wedergevondendat overigens de regts- zigt van ieder ligebaam naanwkenrig moest worden afgebakend. Immers 'het bestuur de bevoegdheid niet moest worden gelaten, om naar omstan. iigbcden den regter te kiezen. De heer de Villemain achtte zoowel dit ■voorschrift«ls dat waarbij de overtredingen van minder ernitigen aard Uan het onderzoek der correctionele regtbanken wordt orderworpenon* Uliaikundfg, omdat men vooral ter beteugeling van staatkundige misdrijven w de gezworenen den grootsten waarborg vond; hy wilde dat men deze III den eenigen bevoegden regeer zoude beschouwenimmers indien niet fczoodete omstandigheden de tusscheokomst van de kamer der pairs noodza* Stljjk maakte. Heden zal deze beraadslaging worden voortgezet. De kamer van afgevaardigden bondt zich uitsluitend met het budget be- igdat van bincenlandsche zaken werd reeds gisteren, behoudens eenige lente bezuinigingen, door de commissie voorgesteld, aangenomen. De gewone wapenschouw der nationale garde op den isten Mei, ko ttaagtdag des komttgs, zal dit jaar in de hoofdstad geen plaati heboau. MENGELINGEN. HOOGE SCHOLEN IN DUITSCH LAND. Aan onze lereren de lijst der Hoogescholen van Dnltschland voor Obrétl stellende, hebben wij gedacht, dat het niet onbelangrijk zonde ziin, het tijdstip van derzelver stichting daarbij te voegen, waarbij wij de chrono logische orde znllen volgen. De Hoogeschool van Praag is gesticht in 1348. Die van Weenen, In 1365. Van Heidelberg, in 1368. Van Wiirzburg, in 1403. Van Leipzig, In 1409. Van Rostock, in 1419. Van Griesswalde, in 1456. Van Fri. burg, in 1457. Van Bazel, in 1460. Van Tübingen, in 1477. Van Mar. bnrg, in 1527. Van Koningsbergen, in 1544. Van Jéna, in 1557. Van Giesien, in 1607. Van Kiel, in 1665. Van Halle, ln 1694. Van Bres. lao, in 1702. Van GSttingen, in 1734. Van Erlangen, in 1743, Van Landshut, in 1810. Van Berlin, in; i8to. Van Bonn, in 1818, Eenige Hoogeicholenvermaard wegens hare oudheid en de groote mannen, die zij hebben voortgebragtzijn In de laatste omwentelingen afgeschaft. Deze zijn de volgendes Die van Ments, gesticht in 1477, en afgeschaft In 1790. Van Stnt. gard gesticht in 1784, afgeschaft in 1794. Van Kenlen gesticht in 1388 afgeschaft in 1798. Van Bamberg, gesticht in 1Ö48, afgeschaft in 1803. Van Dillingengesticht in 1549, afgeschaft in 1804. (Van Altdorf, ge. sticht in 1678, afgeschaft in 1809. Van Rinteln, gesticht ic 1623, afge schaft in 1809. Van Salzbnrg, gesticht in 1523, afgeschaft In 1809. Van Ingolsiadsgesticht in 1472afgeschaft ln 1810. Van Erfutt, gesticht in 1392, afgeschaft in 1815. Van Wittenberg, gesticht in 1502, afgeschaft in 1815. De Hoogeachool van Ingoistadc ia naar Landshut verplaatst; die van Erfurt en Wittenberg zijn met de Hoogeschool van Halle vereenlgd geworden. Om den atrd en de uitgestrektheid van het onderwijs aan deze verschil, lende Akademien doen kennen behoeven wjj aiechts de werkzaamheden aan de Hoogeschool van Berlijn na te gaan. Het onderwijl in de Thielegia is verdeeld tusschen [negen Professoren die twee en twintig kollegien geven zoo als die van de Hebreeuwsche taal, het Oude en Nieuwe Testamentde practische Théologie, de kansel, welsprekendheid eoz. Jurisprudential Vijftien Professoren verdeelen dit on derwijs in zeven en dertig koliegienals: Dttitach-regt, Europeesch, Ro. meinschStraf, en Bnrgeiljjk regt enz. Medicinal De twee en zeatig kolleg en van deze faculteit zijn toevertrouwd aan dertig Professoren. Voor de Phiiosophia, telt men elf kollegien, tnsrehen zes Professoren verdeeld. De Mathesis verdeelt zich in zestien kollegiengegeven door acht Profes, soren. De Physica heeft vijftien Professoren en zeven en twintig kollegien. De Politica wordt onderwezen door zes Professoren die twsalf kollegien bestieren; en de Historia verdeelt zich in tien kollegien, die zeven Professo. ren hebnen. De Artes Ingenuae et Liberates hebben vier Professorendie zes verschillende kollegieo gevenen voor de Philologia telt men achttien Professoren en zeven en twintigjjkollegien. Deze instelling biedt dus een geheel aan van tien hoofdatukken van onderwijsbestierd door honderd elf Professoren, die te zatnen twee honderd negentien kollegien geven. D t VULKANEN. De vreeeselljke verschijnselen der ondgraardsche voren zijn zoo 'menig vuldig en derzelver uttwerkaelen zoo belangrijk, dat alle ontdekkingen deswegens niet da» met belangstelling worden gezitn; wij aarzelen das ook niet de voornaamste panceo van eene verhandeling, onlang! over dit onderwerp geschreven, aan onze lezeren mede te deelen. Een groot getal nog werkende volkanen zijn ons bekend, maar zij be- liaan slechti het kleinste gedeelte der vulkanische streken, daar bet ove rige nit geheel uitgeputte of tijdel lik uitgedoofde volkanen bestaat, waar. van de ons bekenden zeer aanzienlijk ih getal zijn. De oitgedoofoe volkanen van Aavergne, waarvan de hooge oudheid niet kan betwist worden, zijn volkomen gelijk are die van Sardinië. In Italië telt men tot zes:ig oude krater» tusschen Napels en Cume», waarbij nog komen die van Slciiien, van de eilanden in de Middellagd9Che zee, van de Archipel en van den Adrittliche zee. Zij maken den grond van St. Helena, de Ascension, de Azpriiche ejlreden, Msdera en de Kaap.Verdl. sche eilanden nit; men vindt er ook op de eilanden Maurice eo Bourbon. De groote Archipellen van Azie zijn er grooteiideels mede overdekt. Da onderaardiche vuren hebben hunne magt niet minder in Zuid-Amerika en vooral in Pern doen gevoelen. De «treken, alwaar deze vuren thans woeden, zijn julsc dezelfde, al waar men de meeste uitgedoofde vulkanen vindt; waaruit men das kan Opmaken, dat de oorzaak, die dezelve weleer voortbragt, voortdnrend bestaat, en dat landen, alwaar uitgedoofde vulkanen gevonden worden, aan nieuwe uitbarstingen van vulkanisch vour blootgesteld zijn, In Europazijn IJsland en Italië thans de eenige gevulksniseerde afre ken. Op het viste land van Azië zijn die van Katnschatka alleen genoeg zaam bekend daar zjjn er zes waarvan de uitbarstingen z ch bijna zoo dikwijls als die van den Vesuvius vernienwea. De Kouriliscbe eilanden alwaar men vfjftien vnlkanen teltichjjnen een aanhangsel van de vulkani sche streken van Kamscbatka te zijn. Weinige bijzonderheden weet men van twee andere vuurspuwende bergen in Mongolië, noch van die in China 1 zelfs is de ligging derzelve niet wel bekend. Volgens Kempfer zonde |apan tien vulkanen hebben. De Phlllpijjnsche eilanden, de Moiukken én de Matianen hebben er ook verachetdenen. Te Sumatra en Java hebben bijna alle de plekken grond» de werking van ondetaardsche vnrea ondergaan; dit laatate eiland bad niet minder dan acht en veertig vhorbergen in werking. Tot nog toe draagt meo aiechts weinige kennis van de vuurbergen van Afrika, de aanteekentugen van den Jesuit Kircher zijn de eenige inlichtingen die wij dienaangaande hebbenmaar die van de eilanden zijn meer bekend en eenige derzelve zijn met even zoo veel naanwkearigheid als de Vesu. vin» of de Eina beschreven. Men verzekert dat de Azorische eilanden twee en dertig werkende of uitgedoofde vuurbergen hebben. In Amerika acbjjnt het, dat de werking der onderaardsche vuren zich in «ene lijn van het Noorden naar het Zuiden uitstrekthet is in de hooge Andos, dat de meest benende en opmerkenswaardige kraters worden ge* vonden. Zij beslaan eene Hjn van bijna zeven honderd vierkante mijlen waarvan Quito het middenpunt beilaat. In een dwaraketen welke de Cor. dilliéres atsnijdt, bevindt zich op 36 mijlen afstand van zee, de woeste Jorullo, met zijne duizende kleine kratera. Hij is gedurig ln werking en beeft eene aanzienlijke menigte lava en rotssteenen uitgeworpen. De groote uitbarstingen yau den hoofd.krater bebben van 1754 tot 1760 aanhoudend voortgeduurdin de volgende jaren echter zijn zy merkelijk verminderd en ook nu in langen tijd niet waargenomen. De eilanden van Amerika hebben ook hnnne vulkanen. Men kent die van St. Chriittffel, St. Vincent, Guadeloupe en Nevia. Op de westkust van Amerika benben de Aléontische eilanden insgelykt eenige vuurber gen. Toisc'nen Amerika en Azie hebben de zeelieden eene menigte vul. kanen gezien, waarvan de vermaardste die van Ketaouia op het eiland tiaouii ia. Wanneer men nu bet geheel getal der tbaua bekende bran.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1834 | | pagina 3