A°- 1833.
LEVDSCIIE
N% 9».
COURANT.
V R IJ D A G
NEDERLANDEN.
Leyden den 15 Angtfstn?,
Gisteren bad alhier In de grijnfabriek van den Heer Tortike een droe
vig ongeluk plaats: een meisje van 17 jaren, met name Judith Taaispil,
ja gemelde fabrijk werkende, raakte, te nabij de groote as gekomen zijn-
Je, met hare kleederen aan dezelve gehecht, eo werd met zulk eene
snelheid medegevoerd, dat zij aan de gevolgen van eene aan het hoold
jntvangene wonde is bezweken. Diep wordt dit ongeval betreurd. De
spoed echter waarmede hetzelve plaats had, heeft volstrekt belet eenige
hulp aan te brengen.
De openng van de algemeene vergadering van de maatschappjj Tot Nut
y„„ 't Algemeenis op Dingsdag 1.1. te Amsterdam in de 001e „nthersche
jerk op den Singel, door eene redevoering van den heer J. J. Uytwerf-
Sltrli'ggeopend.
Na dezelve werden eereprijzen ter hand gesteld aan de heeren Jan Vis.
1gr, onderwijzer te Zevenhuizenen Johan Pieter Bourjiarrondissements
ijker te Middelburg, voor derzelver in deö verledenen jare bekroonde prijs
antwoorden alsmede aan den heer Jactbui van ff'ykRoelandszoon te Kam-
-r
pen
voor deszelfs bekroonde prijsverhandeling. Voort? werden de eere-
ilijken aan diegenen uitgereikt, welke, wegens edelmoedige daden, door
Hoofdbestuurderen de openbare erkentenis der maatschappij zijn waardig
rekeurd.
Onder de genen, die met medailles begiftigd zijn, heeft men opgemerkt
jliertus Evertdie, ra de overgaaf vaD de citadel van Antwerpen,
tenen Frantchen kapitein, in eene der grachten gevallen, met gevaar van
zin eigen leven gered heeft.
Eindelijk bedankte de voorzitter den heer IV. H. IVarminck Bz., dia de
gezangen vervaardigd, den heer J. IV. Wilms, die de muzijk gecompo.
neerd, en deü heer Broekhuyzen, welke het orchest gedirigeerd had. Ten
lloue werd het volkslied Uien Neerlands bleed eoz. aangeheven.
En 's Gravenhage is een verslag in het licht gekomen, opgesteld door
Jen baron van ffestr eenen van Tiellar.dtomtrent de oorspronkelijke uit-
rlcding en het eeiste gebruik der Stereotypische drukwijze: over hetwelk
Zijne Maj. zijne goedkeuring heeft betuigd, en toegestaan, dat het ter
ilgemeene landsdrukkerij zou gedrukt worden.
De schrijver onderzoekt ouder anderen, aan welk land de eer van deze
ichoone uitvinding mag worden toegeschreven. Wel heeft de kundige
drukker en lettergieter Didot, in 1795, met die uitvinding willen pralen;
Joch reeds voor dien tijd, in 1785, waren daarvan te Glascow proeven
gommen, In 1783 had een Elzasser proefnemingen in het werk gesteld,
in met vaste platen te drukkenen dit wel ter uitbreiding van een In 1739
te Edimburg uitgekomen werkje, hetwelk ook met vaste drukplaten was
uitgevoerd, en hetgeen de vrncht van eene veertienjarige overdenking was,
00. die alzoo tot 1725 opklimt. In ons Vaderland daarentegen, vond zekere
so. predikant Johan Miillerte Leydendeze drnkwijze reeds veel vroeger uit,
want in 1701 werd een gebedenboekje, alzoo gedrokt, in het licht gegeven.
Ia 1708 en 1710 zijn deze aanvankelijke proeven al verder uitgebreid en
verbeterd geworden. Verschillende werken zagen, op dergelijke wijze ge
drukt, het licht. De onderscheidene platen, voor zoo verre die nog daar-
?un bestaan, zijn door den schrijver met de grootste zorg bijeen gegaard
en door derzelver houders goedgunstiglijk aan de regering afgestaan. Ver-
ichillende in het verslag voorkomende stukken, die als de onwraakbaarste
in deze zaak kunnen worden aangemerkt, leveren het bewjjs op, dat die
drukwijze eene Vaderlandsche uitviDding is.
Het Handelsblad deelt den volgenden brief uit *s Gravenhage mede:
Gedurende den dag van heden zijn er vele niet zeer gunstige berigten
omtrent de onderhandelingen te Londen in omloop geweest. Dat er berig-
leD hier ter stede en bij onze regering ontvangen zijn, schijnt zeker te
wezen, doch eene digte siuijer blijti dezelve steeds bedekken.
Ik zal u dns de geruchten niet mededeelenwelke deswegens hier in
omloop zijn; doch daarnit is op te maken, dat er iets van groot gewlgt
gaande is, waarvan ilt hoop, spoedig met meerdere zekerheid iets te kun
nen melden."
Dit zelfde blad beeft eenen brief uit Uden, waarin bij het vermelden
san het verplaatsen van het hoofdkwartier der reserve divisie, de grootste
lof wordt toegebragt aan den chirurgijn-majoor Hendriks, die zich gedu
rende zijn verblijf aldaar, door zijnen onvermoeiden ijver en dienstvaardig
heid jegens de ingezetenen, zeer onderscheiden heefr.
Volgens tijdingen met de jongste gelegenheid uit Java ontvangen,
van den 16 Maart 1. I. gedagtekendwas er door de Padries In de binnen
landen van Padang, eenen verraderlijken aanslag tegen het leven der Euro.
peacen gesmeed: er waren niet minder dan 136 derzelvenwaaronder 40 zie
ken in het hospitaal, het slagtoffer van dit snood omwerp geworden. On.
der dezelven had men het verlies te betreuren van den braven luitenant
Evgelbert van Bevervoerdealsmede van den luitenant IVauiier en een oflï.
cier van gezondheid. Een der vroegere hoofdmuitelingen van Java, debe-
rochte Sintot, die, na zijne onderwerping in der tijd aan den luitenant.ge-
neraal de Kok, naar Sumatra gezonden was, is als gevangene naar Batavia
opgezonden geworden, uit hoofde hij werd verdacht gehouden van in dit
gruwelijk stuk de hand te hebben gebad.
Voorts bielden deze berigten nit Java, dat de verdienstelijke ritmeester
van het 7de regiment huzaren, ie Lattre, op den 12 Maart aan eene ziekte
"11 overleden.
Uit Charleroi schrjjftmen den 8sten dezer, dat dien dag in eene mijn,
die van Léonard geheeten en aan de heeren Cossée en Comp. behoorende,
38 personen door het water het leven verloren hebben. Naar het schijnt
heeft het water langs eenen in onbruik zijnde gang zicb een weg gebaand
en dat met zooveel geweld, dat hetzelve binnen twee minuten tot 70 voe
len hoog in de mijn rees.
Ter gelegenheid van de docpsbedleningdoor den aartsbisschop van Meche-
len, heeft Leopold aan denzelven een gouden met diamanten omzetie snuif
doos, ter waarde zegt men van 40,000 fr., ten geschenke gezonden.
De medailjewelke ter eere en tot aandenken van bet bestuur van
den Belgische regent Sur/et de Choguier geslagen isis aan de leden van het
nat onaal Belgisch congresbetgeen die bepaling gemaakt had toegezonden;
Een derze ver de Robaulxthans nog lid van de kamer der afgevaardigden
heeft dezelve, met een brief aan den gouverneur van tienegouwen terug
gezonden. Mij drukt zich in den brief dus uit: Indien daarmede bedoeld
werd het aandenken aan bet regentschap te bewaren ware zuiks nuttelooshij
szelfi
1 dei
pscbi
mei
brniki
sy d et.
vaR-
eydeii
derdej|
es 01
ïen «I
DEM 16 AUGUSTUS.
zou lang het kostelijk bestmrr van den regent in zijn geheugen bewaren
en niet vergeten de onervarenheid en trouweloosheid, Waarmede men Bei-
gie door regeringloosheid, ellende en schande tot de contra-revolutie had
willen brengen terwijl hij voortsals eene andere reden van weigering
die medailje niet dan met afkeer zou kunnen zien, bedenkende, dardegeen
tot wiens eer die geslagen was, zich een jaarlijks pensioen van 10,0:0 gul
dens ten koste der belasting-schuldigen, had laten welgevallen.
's Gravenhage den 13 Augustus. Gisteren is door den Edel Achtbaren
Raad dezer stad, rot eersten Praeceptor bij de Latijnsche scholenbenoemd
de heer Caret van Osenbruggen, kandidaat in de Wijsbegeerte en in de
Letteren, en zulks in de plaats van den heer IV. F. Schcyonlangs tot
Conrector bevorderd.
Naar men verneemt zal Z. M. den 26 Augustus op de Gorselsche
heide, tusschen Deventer en Zutphen eene groote wapenschouwing hon
den over de verschillende korpsen, die tot de bezetting van het kasteel
van Antwerpen hebben behoordnadat aan deze dapperen vooraf, door
den Generaal Baron Chassé zeiven, de gedenkpenningen zullen zijn uitge
reikt, waarmede zij volgens het Koninklijk besluit van den 3isten Mei
jongstleden worden begiftigd. De afdeelingen die tot de bezetting behoord
hebben, zullen tegen dien tijd hnnne tegenwoordige kantonnementen ver
laten. Na den afloop der wapenschouwing zal eene buitengewone uitdee.
ling van wijnbrood en kaas gedaan worden. Vervolgens zullen de afdee
lingen naar hunne kantonnementen terng keeren.
Tosschen II. Vrijdag en Zaturdag nachtontstond er te Scheveningen
brand in eene nieuw in aanbouw zijnde pink, van den reeder P. Varkevis-
serstaande op de kerkwerf; door het drooge hout, nam de vlam zoo
spoedig toe, dat er geen tijd was om de gewone middelen ter blussching
af te wachten, waarop de reeder het besluit nam, een zeil over het dek
en de luiken te halen; welke eerste proef echter door hec geheel verbran
den van het zeil mislukte. Eene tweede proef met een grooter zeil,
waarop dadelijk eene hoeveelheid zand geworpen werd, slaagde beter, en
wel zoodanigdat de vlam gesmoord werd. Intnsschen was de brandspnic
in gereedheid gebragt en een aantal ingezetenen toegesneldom water aan
te dragen. Het zeil en de luiken werden nu opgenomen om het daaron
der smeulende vuur verder te blusschen, hetgeen volkomen gelokte, en
waardoor dit schoone vaartuig behouden is gebleven. De pink is alleen
van binnen uitgebrand, zoodst de schade met ruim f 1000 hersteld zal kun
nen worden. Bij dezen brand heeft eene goede orde plaats gehaden
hebben zich eenige personen door stoutmoedigheid bijzonder onderschei
den.
Part. Ccrresp. 't Gravenhage den 14 Augustus. H. H. M. M. de
Koning en Koningin, benevens H. K. H. Prinses Albert van Prnissen
hebben gisteren avond de tooneelvertooning van Fridolinbenevens bet
Kamertje van het Waschmeisjein den Hollandschen schouwburg bijgewoond.
Met hartelijke blijken van toegenegenheid zijn de Vorsteljjke personen, zoo
bij hunne aankomst, als vertrek, begroet geworden.
Reed» heeft de commissie tot redactie der nationale wetboeken hare
werkzaamheden hervat, en zich onledig gehouden met de belangrijke wij
zigingen, welke in het wetboek van koophandel, aan de Staten-Generaalin
hnnne gewone aanstaande bijeenkomst, zullen worden voorgedragen.
Naar aanleiding eener circulaire van Zijne Ëxc. den minister van bini.
nenlandsche zaken, zijn de bevoegde regeringsmagten verwiitigd, dat met
betrekking tot het verleenen van ontslag nit de Schotteriijke dienst, hij hec
algemeen bestuur, als een in de wee gegrond beginsel aangenomen isdac de
ouderdom van 34 jaren, behoorlijk aangewezen en gestaafd zijnde, moec
geacht worden, op zich zelf, voldoende te zijn, om hen, die zolks ver
langen, uit de voorzegde dienst te doen ontslaankomende dien tengevolge
alle vroegere, met dit beginsel strijdige voer chriften te vervallen; terwijl
degenen, welke in de termen zijn van op grond van het bovenstaande,
hun onts'ag uic de Schucterljjke dienst te kunnen e'langen, zich, onder
overlegging der vereischce bewijzen van 34jarïgen ouderdom, op de ge.
wone wijze, tot de bevoegde autoriteit znllen kunnen keeren.
Amsterdam den 14 Augustus. Heden had alhier het examen van de
Nederlandsche Israëlitische armscholen plaats. Uit een verslag door den
heer Boas gegeven, bleek, dat er zich op de scholen thans 541 jongeDs
en 274 meisjes bevinden.
POLEN.
Warschau den 2 Augustus. In den oorlog welken Rnsland tegen Polen
onlangs gevoerd heeft, hebben de inwoners van de stad Zdunska Wola in
het wojewoodschap Kabischeen zeldzaam voorbeeld van trouw aan de
Rossen en van opoffering voor den troon gegeven. Niet alleen dat zij
met de overige Polen de wapenen niet hebben opgevat, maar zelfs zijn zij
onder die genen geweest, die met de wapenen in de vuist den opstard
wilden onderdrukken, en zich aan de zijde der Russen geschaard hebben.
Den jpden September 1831 door een korps insurgenten, dat van wraak
tegen hen brande, overvallen zijnde, bleven velen hontier als offers op
de strijdplaats en vele bekwamen roemrijke wonden. Deze omstandigheid
is de oplettendheid van den monarch niet ontsnapten rerwyl Z. M. niec
slechts die genen, die zich door zoo roemrijk eene opoffering onderschei
den hebben, een duidelijk bewijs van hoogstdeszelfs bijzondere goedgnn.
stlgheid wilde geven, maar ook het aandenken aan deze daad bewaren,
heeft hoogs dezelve: 1°. voor het lot der weduwen en weezen van alle op
den i9den September 1831 in het gevecht tegen de insurgenten gesneu
velde inwoners gezorgd en aan dezelve of een pensioen voor hon leven of
eene ondersteuning voor eens verleend; 2°. aan zes derzelve, die het meest
hebben uitgemunt en door de gemeente zelve deze onderscheiding het
waardigste gekeurd werden, medailles uitgedeelden wei aan ff-'iihetm Knoll
eene gouden, en aan Juliaan HelmschrootGothera SchiefnerKare Pape
Antoon Linke en Johan Fautsmann zilveren; 3*. nevoien dac, ter beloo
ning aller inwoners van Zdnnska Wola, die op den ipden September in
de stad gezeten waren, de schatkist tien jaren lang de reoren betalen zal,
welke zif van de erven en landerijen aan derzelver eigenaars moeten op
brengen."
ZWITSERLAND.
Bazel den 6 Aueustns. Aan de inwoners van Bazel zijn twee afkondl-
gmteu de eeu van den kleinen raad, de andere van de militaire commissie
