MENGELINGEN. 0 -
««•Mi RIL I N SKI,3.r,\;t,
SCHOENMAKER van WARSCHAU.
(Vervolg van Maandag den 4 Maart 1833.)
m Een oógenblllc ntdat de Moscovische officier my verlaten badbegaf
ft ten ipöedigste naar al degenen waarop ik kon rekenen eo gelektig
waren «r nog vele elkander onderling getrouwe Polen. Ik deelde hun het
gevkar, dat Wtj tonden loopen mede, en daar tij te ralryk waren óm in
mijn bnfi bijeen te komen, zeide ik bun, zich dei anderen daaga dei
mórgens te 4 uren naar de artiJlerie.kazernen te begeven. Ik wist dat de
Poolache aoldaten Xidh Alle op onzen kant touden acharenmaar ik twij
felde aan de boogere officierendie meerendeels jonge verwijfde Edelen
en zonder karakter waren. Ik aarzelde echter niet mij aan de minderen
te verklaren, dte zich alle vr(jmoedigl(jk verbonden de aoldaten tot ona té
brengen, wanneer het oogénblik zon gekomen z(jn.
Op het Rendez-vons der Kazernen boden de meeaten werklieden en'
de artlllerle.officleren mij het bevel aan over de troepen en hét volk van
Polen. Ik was beducht het aan te nemen, mijne bekwaamheid wantrou
wende maar door de gsnscbe vergadering gedrongen en mij het achltte-
rende voorbeeld des Romeinachen Schoenmakera voor den geert brengen,
de, die, zonder Ittijgmanskuode de vijanden van zijn land had ter néér
gezet, vatfé ik rnógd en natn het bevel op mij, in de hoop dat dapper-
beid vaderlandliefde en de h'nlp der Voorzienigheid mij in het geinis
mijner bekwaamheden zou te gemoen komen.
H Na een twëede bijeenkomst bepaald op den volgenden dag te 11 nren
en eenige voorname betchikkingen gemaakt te hebben, kwam ik weder te
hola. Om beter voor ie bereiden tot eene zoo gtoote onderneming
ontving 'k diar, na gebruikt te hebben het Heilig Sacrement uit de han.
den Meier, en VU belde begonnen te bidden om God te smeeken'onze
Vaderlandsliefde [te zegénei);
Te 11" uren Dei avóos ging ik mijne vrienden in de kazernen weder
opzoekdbep tot laatste voorschriften beval ik hun den ganschen naiht
wakker te bliiv«n en hunnen aanhangers te onderrigten, dat zij zich gereed
moesten houden ter aanvaarding hunner posten, zoodra zij het eerste ka.
nonachot zouden gehoord hebbenhet teeken dat de alarm-klokken zou in
beweging zetten om de gèbeele bevolking te wapen te roepen. De Lan-
aiers der Koninklijke garde walen dien dag aangekomén. Zij wlaten nietl
van de voorgenomen wapens-opstand, maar iz waa, dank zij den Hemel,
zoo ais men zien zal, gelukkig genoeg om mij van bonne medewerking
voor onze heilige zaak te verzekeren. Geen toereikend getal paarden hebbende
voorde artillerie, had ik bevel gegeven om 150 wagenspannen te verschaffen.
Ik zelt verborg 6000 patronen en even zoo vele vuursteeneo in mijn rij -
tuig en vertrok Daar Warschau. Onderweg ontmoette ik een detachement
lansiers van de girdedie de nachtronde hielden. Overtuigd dat deze
dapperen echte polen warensteeg ik van mijn rijtuig af en verzocht den
officier te moren spreken die mij in eene naburige herberg volgde. Hij
kende mü »i« maar zoodra ik bem onze bedoelingen en hulpmiddelen had
medegedeeldzag ik In zijne oogeo eene edelmoedige vreogde blinken,
en hy zwoer mij niets te zullen nalaten cun tot onze onderneming het gao-
ache regeroent te verzamelenzich trotsch noemende op heo vertrouwen
hetwelk ik in zijr.e eer en vaderlandsliefde gesteld had.
Na mijne terugkomst t'boiimaakte ik mijo testament en atak het onder
het oorkussen mijner Echtgenoote, die gerust lag te slapen, zonder iets
ie vermoeden van heigeen gebeuren moest. Twee honderd der onzen,
Welke ik in mijn huis en m)jne werkplaatsen kon verbergen kwamen toen
de een ra den indetenen ik verschafte hun krijgs-voorraad. Ik maakte
vervolgens twee pakken vat, het overschot mijner patronenwelke ik naar
de soldaten der municipale garde zend, die nog van het ontwerp van opstand
Cnbewon wareD. Deze dappertn beloofden alle met vreogde zich bij ons'
te voegen eo atoutmoeoiglijk den toegang van eene der voornaamste straten
van Warschau te zullen.
Gedurende den nacht glog een* onder.oflicier van deze wacht, beang-
itigd over eenen zoo aanstaanden worstelstrijd, die met onze heftige onder
drukkers, een aanvang zou nemen, naar den Voorzitter van het gemeente
bestuur en ontdekte hemal wat hy wist. De President begaf zich naar
deo Koning, en deze zond een Aide-de-Camp naar den Generaal Igclsttem
die geen oogenbllk verloor zich in staat van verdediging te stellen.
Maar gelukkig gewerd hem dit berjgt slechts één uur voor het aein en
de Aziatische loomheid van den Rorsischen krijgsman waa onzen zaamge-
zwotepen gunstig. Terwijl m|jne vrienden en ik zich wapenden bolderde
het kanoo over de staden ik snelde op de straat met een musket in de
hand en aan mijn' .gordel een hartsvangerdien m(j de Abt Meier gegeven
had. Een Russisch Kapitein ging mij op dit oogenblik voorbij, ik mikte
en wierp hem dood ter neder. Een kozak viel mij met zijnen langen piek
aan ik weerde de slag af, sprong op hem en doodde hem insgelijks.
Mijne Echtgenooie, die door het kanon - geschut ontwaakt waa, had mij
door het venster deze twee mannen zien dooden. Zij kwam op de straat
én riep geheel sidderende uit„Ach l Kilinskil mijn geliefde mauwaarom
Zoo uw leveu bloot te stellen met het dooden der Rossendenk aan nwe
kinderen."
Te vergeef» verzocht lit haar huiswaarts terng te keeren: Zoo gij
bealoten hebt voor nw vaderland te snevenriep zij mij toe zal ik
met u sterven." Hare tegenwoordigheid in die oogenblik vab gevaar en
haar weigeren om mij re verlaten, dit tilea bragt mij io eene vreessetyze
verlegenheid. In plaats van een gewoon vijand aan te .vellen moest ik tegen
heer worstelendie mij dierbaarder dan het leven, die moeder mijner zes
kinderen en van een zevende zwanger waa. Een oogenblik begeeft mij de
moedmaar alle mijne ziels - kracht inipannendenoodzaakte ik mijne
vrouw weder hniswaarta te keerenen sloot haar op hare kamerwaar
lk baar halfdood van angst achterliet.'*
KiUnski verhaalt bier het gevecht dat den ganschen dag voortduurde.
De dappere schoenmaker en zijne vrienden waren overal overwinnaren
de Roaaen genoopt eenen verhaasten terogtogt te maken Ige/strons zelf werd
aleehta gered door eene trouwelooze manoeuvre van Koning Stanislaus August.
Na de dapperheid en de Poolache wraak met een bewonderenswaardig
beleid bestuurd te hebbén stelde Ki/lniiidie volksgezinde Washington
Vet bevel over de troepen In Waracbau weder in banden van den Generaal
Moisientsiien na de cooatitutie van den den derden Mei hersteld te heb
ben stood b|j te geljjker t(Jd bet voorzitterschap der gemeeoceten gunste
Van ZurzeasH af.
IET* OVER
DANIEL O'CONNEL.
In een' tijd, dat Daniel O'Connei, Lid van het Parlement vao Gróot-
Brittannle, too veel van zich doet spreken, zal het niet onbelangrijk zijn
de beschrijving van een bezoek te vernemen, hetwelk een Duitacher, zoo
Jnen meent, de Prln# Putihr Muskaub|j bem heeft afgelegd, en hetwelk
vermeld ia in eene reis door Engeland, Ierland en Frankrijk, gedaan- in
de jaren 1838 eo 1819. Hoewel deze schrijver zeer met dezer, heroch.
ten Ierschen volksleider Is ingenomen, bevat het echter byzonderbedpD,
welk» onze lezers, zoo wij vertrouwen, niet ongevallig zijn zullen.
Na twee maal gevaar geloopen te hebben van den hal» te breken door
'den slechten staat der wegen, kwam de Khr(jver eindelijk te üeiriname.
dg woning -Van-dteè bertichrén Ö't'óhntl. Éindelijk, «rrr Tilt-, 'Hg njèb 'te
midden der duisternis een licht; de weg werd mmder jtewtirrijlt en vtf.
tijd tot tijd ontdekte 'teen éen stuk hekwer'k. (Jet kasteel is gelette 1
eene rotsachtige verhevenheid; het'is een .ouderwetse!» - f-bcow. De klb-c
van den toren sloeg elf uren, tóen wij voor de de ut stil Mélden. ik
beken-, dat ik een weinig ongerust was over mijn middagmaal, daar lit
Zoo laat aankwam, en hiéman'd opdaagde om m|j re ontvangen; een maa
in zijn nachtjapon fesvam aan het venster, om ona te vraten wat wij hoe
geerden, V/eldra echter hoorde ik bèwgging ru huis. Een wclgek'ftede
knecht met een zilveren kandelaar in de handopende de deur van eenè
eetzaal-, waar ik, tot mijne Verwondering, 15 k ;o gasten aan tafel' zag
zitten, op dewelke wijn en het nageiegt geplaatst waren. Een zeer 'knap
- man van een aangenaam voorkomenstond ep om mij te ontvabgen en
verschoning re vragendat hij reeds geheel en a! de hoop opgegeven
had van mij te zien, ofc hooide het reeds zoo iaat was geworden; hec
deed hem leed, -dat ik in dik ongunstig jaargetijde voor mijne reis zulk
slecht weder getroffen had. Deze roaó was de beroemde O'Connei. Dp
de allerbeleefdste wijze werd ik door hem voorgesteld aao oe eden zij
ner familie; welke drievierde gedeelte van het gezelschap uitmaakten;
hierna geleidde h|j mij haar de siaapitamer, welke voor mil wgereed
gemaakt. De eetzaal weder binnentredende vo-.d ik daar een gedeelte -i.-r
gasten aveder, welke gebleven waren om mU gezelschap ie houden, terwijl
mer. mij een', zeer góeden maaltijd voorzettede.
Nadat de vrouwen waren opgestaan én zich naar eene arderèz-a! had*
den begeven, schoof O'Connei zijne stoel nader bij de mijne, en Ierland
wierd het onderwerp van ons gesprek. Hij vroeg mij of ik red; eenigé
merkwaardigheden van dar laid gezien had, en of ik'reeds aan den Reu-
zenweg geweest was. Neen, antwoordde ik giiinlagchtnde alvorens den
Reuzenweg te bezoeken wenschte ik met de reuzen van Ierland kennik
te maken
Daniel O'Connei is waarlijk 'geen gewoon mensch; ziine magt en in
vloed is zoo groot, dat, Indien op dit oogenblik de standaard des oproer»
niet vaa het eeoe einde des eilands tot het andere, ontrold ishet door
zijne wil alleen niet geschieddemaar hij Is te zeer overtuigd door andere
middelen zijn doelwit te bereiken om eene zoo hevige crisis te veroor
zaken, Hij heeft zeker veel bekwaamheid aan den dag gelegd en een voor-
deélig gebruik gemaakt van den toestand des lands, om door wettige mid
delen en. trotsch het bestuur, eene magt te bekomen weinig minder dan
een Souverein, en die somtijds zelve haar overtreft, schoon hij geen leger
heeft» En waarlijk is het waarschijnlijkdat Z. M. Ceorge IV geslaagd
zoude zijn, om gedurende drie dagen 40,000 zijner Ierscne onderdanen
op de been te houden, en van ben verkregen hebbes, dat zij gedurende
dien geheelen tijd bet drinken van Whisky zonden nalaten en echter heeft
de wil van O'Connei dit wonder teweeg gebragt, bij de vermeldingswaar-
dige verkiezing van C/are. De geestdrift van het volk was zoo zeer op
gewonden, dat zij zelf besloten om een ieder te straffen, die zich in den
sterken drank te buiten ging. De schuldige werd op eene zekere plaats
in de rivier geworpen, waar men hem twee uren in liet verblijven, ge
durende welken tijd hij veelvuldige indompelingen onderging.
Den voigendeo dag had ik ruime gelegecheid om opmerkingen wegen»
mijneo gastheer te maken, en ik moet erkennen, dat al hetgeen ik van
dezen buitengeivonen man gezien hebmijne verwachtingen te boven ging.
Uitstekende bevattelijkheid, algemeens welwillendheid, heldenmoed, voor-
zigtigheid, welke nimmer re kort schiet, zeer uitgebreide kundigheden
pepaard aan aangename manieren zijn de hoedanighedenwelke hem on
derscheiden en bij uirnemendheid geschikc maken ter vervulling van de
loopbaan waarin hij geplaatst Is, Men zou misschien kunneD tegenwer
pen dat zijne welsprekendheid, ofschoon overredend, echter waardigheid
mist, en dat hij het doel zijner rede niet genoegzaam inkleed; maar men
kan niet ontveinzenl dai zijne krachtige redeneringen Wegslepend zijn, de
waardigheid en stoutheid zijner uitspraak neemt verbazend ten zijnen
voordeele in, en de bijtende levendigheid van zijne scherts, wekt altijd
het lagchen op. Hij deed mij' eerder denken aan een Generaal van
Napoleondan aan een Advocaat uit Dnblio; en dit temeer, omdat hij
het Fransch volmaakt goed spreekt. Hij is in de scholen der Jesuiten te
Dooai en te St. Omer opgevoed. Eijne familie is onds zijne vrienden
verzekeren, dat by van de Koningen van Kerry afstamt, en deze be
goochel ine vermeerdert nóg den eerbied, welken hij aan de menigte inboe
zemt. Hfj heeft mij zeif gezegd, en wel met nadrnk, dat een zyner
neven Graaf en Ridder van het roode lint in Frankrijk was en een
ander, Riiks-Baron en Kamerheer van den Keizer van Oostenrijk, maar dac
hy, O'Connei, het hoofd der familie was. Verder scheen het mij toe, dat
alle zijoe nabestaat1 tien hem met eenen bijna goedadiecatigen eerbied be
schouwen, 1
O'Connei is ongeveer 50 jaren oud; maar hij ziet er bijzonder wel uit»
niettegenstaande zijn vroeger zeer onrustig leven. Onder de gebeurtenis
sen. welke reeds vroegtijdig de aandacht op hem deden vestigennoemt
men een tweegevecht, hetwelk hy vóór tien jaren had. Men geeft voor,
dat in dien lijd reeds de lersbhe Proiesramen zyn invloed en Zijne be
kwaamheden vreezende, een zekeren Desterreeen voorvechter van be»
roep, den last gaven, om de straien van Dublin Imet een jagt-zweep te
doorkruisten, ten einde, zoo als hij zelf zeide, dezelve op de schouder»
van den Koning van Kerry te gebruiken; ten gevolge dezer snoevery had
er tnsschen hen eene ontmoeting plaats, waarin O'Connei zijnen aanrander
doodde. Du was de eerste overwinning, wélke hij opde Orangisten bebas'd.
De volgende waren van eenen geheel anderen aard, en het is waarschynlufc
dat hy zich hieruij niet zal bepalen. Zijne zucht tot roem scheen ray gten.
zenloos toeen zoo het hem gelukt Ierland te emanciperenwaaraan ik
niet twijfelalsdan zal zyne loopbaan verre van geëindigd te zynwelligt
eerst regt beginnen. Maar de rampen waaronaer dat Isnd gebukt gaat
zijn te groot om door den enkelen maatregel der emancipatie hersteld te
worden.
O'Connei beeft van de natuur onschatbare gaven ontvangen om het hoofd
eener partij te ziin. Hij heeft eene uitstekende stem eene onvermoeide
borst en een sierk gestel, Zün oordeel is kort en juist en zyne knndighe.
dén zijn uitgebreid in zijne beschikkingen. Hij paart hierbij, zoo als ik
straks gezegd heb innemende en voorkomende manierenmaar in zijne
houdingheeft hy te veel va 1 een toöneelspeieren moeite om zijne voor
ingenomenheid met zichzelve te verbergen Ook moet men bekennen dat
alle deze voordeelen een weinig verdnlsierd worden door hetgeen een Ën-
gelscbman vulgarity (laagheid) doemt: maar zag men ooit een schilaery
zonder schaduw.
Een ander beroemd man in de geschiedenissen van Ierlandis vader
Letrangeeen waar hoofd der Katholiike partij, ofschoon minder op dea
voorgrond staande: hy is de biechtvader van O'Conneimen zegt dat hy de
stichter is van het Katholijlt genootschap. De belofte van geheimhouding
welke hij aan alle de deelgenooten van deze uitgebreide zameuzwering heeft
opgelegd, geeft hèjn op zijne aanhangeiingen eene onoegrensde magt
welke men slechts kan gelijken by die vaa het hoofd der kerk in de mid
del - eeuwen;
Vader Letrange is begaafd met buicengewoone geestvérmögensen in
zyoen omgang bespeurd men, dat hij een uitstekend mensch is. Zil
reizen door geheel Europahebben hem eene votkomene kennis van all»
roenscben en zaken doen bekomen. De onveranderlijke bedaardheid van
zyn gelaat, de zachiheid en aanminnigheid van zijne manieren, bedekken et
1 veroergen niet altijd zyne spitsvondigheid. Om een volkomen denkbeeld
