verscheidene plaatsen in Friesland hebben zich verdachte 'geva"en
Ijbolera-ziekte voorgedaan.
Ptirjs was den 24 Augustus hec getal sterfgevallen 37, meer dan en
dag 6. Den 25ste!) sterfgevallen 32 minder ;dan den vongen dig 5»
[sCiten sterfgevallen 34meer dan den vorigen dag 2.
Zweetmiddel voor Cholerazieken.
[g vindt in een Engelsch tijdschrift: Mirror of LitteratureAmusè"
W Instructionvan 1832, het volgende,, gelijk daar gezegd worde-
Lerika gebezigde middelom een ciolera-iieke dadelijk tot sterke uic.
lining te brengeniets wat veeMl genezing ter. gevolge heeft,
g plaats den zieken op een stoelen omhangt hem met dekens om
als gehechten tot op den grond neerdalende, zoodat alies wel ge-
is, en 6lechts het hoofd van den zieken dadelijke gemeenschap heeft
hem omgevende lucht. Een diep bekken ongeveer een vierde kan
leitbevattende, wordt tonder de stoel geplaatst; de wijngeest ontstoken
jool gezorgd dat allesdoor bebnlp van dekens goed gealoten blijve.
korten tijd verwekt de wijngeest-damp een sterke uitwaassenilng
meer men den zieken in een verwarmd bed brengt.
BELGISCHE AANGELEGENHEDEN.
jngelsche Globe meldt daaromtrent, den 20 Augustushec volgende:
en zegtdat de geschillen tnsschen Holland en Belgie eene nieawe
ig genomen hebbeo. Gedurende eenigen tijd, zeide men, dat de
rpingen des Konings van Holland tegen het traktaat van November
jelijk gegrond waren op de blaasnlewaarbij den Belgen de vaart
kinalen tnsschen den Rijn en de Schelde geopend werd; maar het
Ibins. dat het van wegen Holland niets is dan eene nomiDale vergnn-
en dat al de oever-staten van den Rijnuit kracht van het Weener-
aanspraak maken op het regt om die kanalen te bevarenen dat
volgens geene gunst voor de Belgen zoude zijn om ben hetzelfde
men verzekert, dat Holland andere tegenwerpingen hééft gemaakt,
het't oude verbod herstellen wil, hfetwelk tegeD de handelvaart op
tide bestond.
it moet bewerkstelligd worden, niet gelijk voormaals, door eene
ileiluiting der rivier, maar door het heffen van regten die met een
g zouden gelijk staan. Wjj hopen dat men Holland niet veroorloven
'ge aanmatiging te doen herleven. De vraag is niet meer tnsschen
en Belgie, maar tnsschen Holland en de beschaafde wereld,
de handelsstalen hebben belang om de vrijheid der Schelde te hand
en geen diplomaat zonde in eene schikking durven toestemmen,
for zij verijdeld wierd. Engeland Frankr^i eu Amerika hebben
1 veel belang bij als Belgis.
Iljj ivenschen aan Holland al den voorspoed toewelken hec van zijne
eid trekken k2n maar wij willen nietdat zij denzeiven verschuldigd
het monopolie."
Parijs schrijft men den 29 Augustusn Men spreekc hier tegen-
I in de gezelschappen bijna van niecs anders dan van het vertrek
ioses Bragation. Hare reis naar 's Gravenhage over Brusdel wordt,
i^ecwoordigen toestand van zaken tusschen Holland en Belgie,
as zeer belangrijks gehouden, en is men het eens die reis te be
un als van eenen half staatknndigen aard welke openlijk wordt aan-
1 voor eene behendige combinatie van het Fransche kabinet, hetwelk
t; vertrouwen stelt op den invloed van deze Prinses bijgestaan door
r Clossondie mede naar den Haag gezonden is, ten einde langs
!g de verschillende belaDgen der beide landen te vereenigen. Het
lie belooft zich veel goeds van deze dubbele zendingeensdeels
jde betrekkingen der prinses Bragation met een der voornaamste
(tea van het Noorden, wiens staatannaige gevoelens zij geheel is
su, hare woorden te Brussel en te's GraveDhage meerder gewigt
bijzettenandersdeels omdat de bijzondere vriendschapsbetrekking
'heer Glossou met wijlen den minister Casimir Pcrricrwaardoor hü
iselen van het ministerie van 13 Maart kent, veroorzaken zal, dat
beter dan elk at der zal gelukken met beleid en omzlgtigheid de
jvende bedoelingen te ontwikkelen. De aanhangers van hec ministerie
openlijk hunne tevredenheid over deze nieuwe pogingen om de
e schikkenwaaruit naar hun oordeel geheel Europa zal kunnen
gorit trouw en opregtheid van het Fransche kabinet om den oorlog
korte voor te komen. In de geselschappen oordeelt men verschil
let de zending van den heer G/osson en liedendie doorgaans goed
igt zijn, beweren, dat too die missie belangrijk iszij zeker niet
ceiieimzinnig zal wezen.
en sa Augustus las men in den Engelschen StandardHet gerucht
eidt zich in de stad, wij weten ntec op welken grond, dat de Koning
nibtd omtrent eenige punten heeft nagegeven en in eene minzame
tg heeft toegestemd. Dus hebben wij een nieuw protokol te wachten.
;i Augustus ontving men te Parijs depeclie» van den heer Durand
JitiL De heer dP Ar gout begaf zich daar mede dadelijk naar den heer
mymd en arbeidde met den Prins tot omstreeks middernacht. Ten
11 der morgens vertrok een koerier van het ministerie der Bulteuland-
liltn naar Brussel. De heer Durand de MareuH zon berigten dat
Belgische Aangelegenheden als geëindigd beschouwde, indien het
ich kabinec toestemmen wilde in de nieuwe voorslagen der Conferencie
'lifeche toevoegd. De heer van de Wcijcr had zich daarvoor mee
verantwoordelijk stellen. Uit de Engelsche papiereD blijktniet
ie onbegrijpelijke moeitewelke oe Conferencie zich getroost om
kei Europa bedreigend geschilpunt uit den weg te ruimen dan de
nnrmede Lodewjk Philips zich verzet tegen de eitcheD van Z. M.
Pu» van Holland. Wij zouden onregtvaardig zijnindien wij niet
[I vin de Conferencie vertronwen bleven hoezeer men In ie Mor.
M leestWij vernemen dat de graaf de Fiahautdie Woens-
Parys terugkeertonderscheidene bijeenkomsten beeft gehnd met
hen lord Palmerttonbetrekkelijk Belgie eu de overige aangele-
V der boitenlandsche staatkunde. Zijne Exc. zal aan het Fransche
kient gunstige berigten te geven hebben nopens de gezinuingen
Pu bet Eugelsche kabinet bezielen."
MENGELINGEN.
(0UDs) OVER HET VOOR DE VUIST VAN ALLE
ZAKEN SPREKEN.
Improviseren
I-' bit de pnbl'eke papieren vernemende, dat de heer Durand
ga afgeloopen winter in 's Hage, te Leiden en Amsterdam druk
beerd beeft, thans den i8den dezer te Frankfort is begonnen te
ken, werden w(j opmerkzaam gemaakt, dat zeker Jeznit, Kasper
'J 1691 te Neurenberg een werk heeft in het licht gegeven, niet
1 over alle denkbare onderwerpen voor de vuist te kunrien sprc-
pccikcn, maar ook om geheele boeken met het grootste gemak
e vervaardigen en te onthouden. De titel 'van dit boek is zfér ftirvoe.'
tig; lint hoekstee zelf van g,•ringen omvang. Hii noemt het: de Konink
lijke weg iet alle wefènscbappen en kunsten, of eene nigemeene kennis,
om de verborgenheden van nils wetenschappen en kunsifcn ligtelijk te
doorgronden, en over allerlei voptste! fluks re redekavelen; volgens oefe
ning, klaar en beknoptelijk voor den weetgicrigcn lezer beschrevenven
den Eerv.' Vader 'Kasper Knihei, Jezutc, en met bilg.- oe^de Trasij? filo
sofische stellingen, beweerd in de Universiteit te Praagdoor den zed
aanzienlijken Heet Jan Frans MoralRidder van Morensfelrl, Bncaiauretis
der vrije kunsten van de Akademie te Praag in Bahetnen; eerst in het
licht gekomen te Praag, maar andermaal ui/gegeven te Neurenberg, met
verlof van den Eerw. Aotenr, bij Johann Ziegcr, röjji12m.j 16 bladen..
Op het einde van de Xllïde en het begin der XlVde eomv leefde de
bekende Raimondas Lullius, geboortig van het eiland Mnjorka, alwaar men
zegt, dat zijne filosofie alsnog geleerd wordt. Deze besenreef «en zeke
ren algemeenen leerweg van weten en redekavelen, onder den titel van
Ars Manga, en zijne navolgers vonden daar zoo groot een behulp tot het
bekomen van alle wetenschappen in, dat zij dezelve daarna Ars Mirabilis,
dat Is: verwonderlijke kunst, hebben genoemd. Vader Knitlel zégt, dat de
leerwijze van Lul/ius naderhand bijzonder verbeterd en verduidelijkt i=,
door den beroemden Petrus Kircherus. door middel der Ars Combinatoria
welke hij beschrijft als een reken- of telkunstig vermogen (Faculta Arith
metical, welke leert, hoe menigmaal en op hoe vele wijzen, hoeda-
nige en hoe vele zaken ook mogen opgegeven worden), die zaken onder
malkander knnnen zaamgevoegd of verdubbeld worden. Vader Krdttei geeft
tafelen van Combinatie, om te doen zien, hoe men corabinéren moet, het
welk op onbeschrijfelijke talletters nltloopt. Tot eene proeve diene:
11 een maal een is een.
4—2 twee maal een is twee.
36 drie maal twee is zes.
424 vier maal zes Is 24.
5—120 vijf maal 24 is iao.
6720 zes maal 120 is 720.
7—5040 zeven maal 720 is 5040.
8—40320 acht maal 5040 is 40320.
9— 362880 negen maal 40320 is 362,880,
103,628 8co tien msal 362^80 is 3,628,800.
dac de*#»
v --j- 24. is 120. 10—3,628 8co tien msal '362880 is 3,628,800.
hetwelk zoo ver heen loopt, dat deze verdubbeling door vijftig, op de
voorgaande wijze vervolgd, een getal uitmaakt, 't welft niet is uit te spreken.
H(j beweert voortsdat men zoo in alles doen kanb, v. de vier lét
teren Mare, zegt hij, kunnen 24 maal onder elkander verwisseld wo-den.
Maar, zegt hij, het is niet allen men-éhen gegeven, hiervan die vruch
ten te trekken, welke zijn snedig vernuft daaruit w.'s'c in te oogsten. Ea
hiertoe breDgt hij dan vooral de künst om over e!k onderwerp voor de
voisti te sprekende voorbeelden staan er bijdoch men kan niet zeggen
dat dezelve, zeer Smaakvol gekozen zijn. Wie zich op de tien preoicamen-
ten of kathegorien van Aristotcles met vlijt toegelegd heeft, zegt hij, kan
aanstonds voor oe vuist eene redevoefing houden. Eerst bepaalt hij zich
bij de subitaotie of wezen der zaak zelvebfi voorbeeld eene aanspraak
voor de vuist tot een' Hongaarschen Prins moetende houden, onderzochc
hiji°. Welke het wezen en de onderscheidende kenmerken van een' Hon
gaarschen prins zijn waardoor deze Zich aanstonds karakteriseert20. zijne
hoedanighedenqua {itas, zoo Wei van ziel als van ligchaam en politieke
betrekkingen; 30. de hoegrootheidquanti'.as, dit punt behandeld Knitlel
ook alweder eerst in eenen geestelijken of zedglijkendaarna in een we-
reldschen of ligchamelijken ziq; 40. zijne betrekking relatie, of hij is zoon,
echtgenoot, vader, of hij is onafhankelijkdan of hij in 's Konings dienst
getreden is; 50. Zijn werkkring actio, zijne bedrijvenwaarover .hij, fl-ar
hij een krijgshaftig Vorst voor had breed uitwijdt6". zijn lijden (passie,
zoo ais hii het in slecht Lacijn noemt, in plaats van perpessio hier'verhaalt
hij alle de tegenspoeden welke die Vorst zoo in zijn persoon, ais in zijn
geslacht en bezittingen geleden beeft; 70. uitgestrektheid Qspatium), hier
toe brengt hij, zonderling genöeg, de ligchaams-grootte van den Pr.ns;
8°. tijd (tempus")waaneer hij geboren is, en waarin hij zijne voornaamste
werkzaamheden verrigt heeft; 9'.gelegenheid (situs), hier spreek: ha van
dc woonplaats zijns heldenen van de plaats waaren voorts van de aange
name landstreekwaarin dezelve gelegen zijnlo°. hebbelijkheden of uic.
wendige gewoonten, habitus, onder dit punt brengt bij de kleedingswiize
van den Prins. Het is indedaad niet onaardig om te lezen, ofschoon de
groote improvisatoren van onzen tijder weiligt niet veel waarde aan zul.
len hechten, Hec einde ziiner lofrede is geheel in den jezuitischen trant
die geestelijken toch t Societate Jesuwaren nimmer bevreesd om de
heiligste zaken en woorden te misbruiken, indien zfi begrepen dat daar
door bun oogmerk slechts bereikt werd. Zoo past hij in zijre slotrede
de woorden van het allervolmaaktst gebedonze Vader die in de Hemelen
zütuit zes oogpnuten beschouwd op zijnen Prins toe, doch wij zullen
ons wel wachten zntke profaniteiten over te schrijven. De oorspronke
lijke titel van hec werkje ididt in hec Latijn aldus
Via regia ai onnes Sclentias et Artes Hoe est Ars Universalis Scientist,
rum omnium artiumque Arcana facilius penetrandi, et de quocunque pro-
posito t hernat e expeditius disserendi: Practice, Clare, SuccincteCurioso ac
Studioso lectori conscripta i R. P. Casparo Knittsl, i Societate Jisu
et cum adjunetis thesibus Philisophicis propugnata in Universitate Caooio
Ferdinandea Pragensid perillustri D. Joan Francisco Morak equite
de Morensfcld A. A. L. L. et Phil. Baca/aureo, Boemo, Pragensi, Praaide
Auctore. Primum produt Pragaenunc vcro denuo prostat Norimbergae
consensu R. P. Autoris sumlibusJor.auuis Zlegeri. 12 fol. izmo.
Ter voorziening in de behoeften der arme Cholera - zieken en verarmdp
persoonen eu huisgezinnen te Katwijk aan 'Zeeis eene Commissie benoemd
bestaande nic de Heeren J. A.deMeuer eerste AssessorC. Dubbelaar,
Lid van den Gemeenteraad, de Wei-Eerw. Heer j. van Hardewyk,
Predikantde Heer F. E. Meerburg kceder en Jan Basüaansz Voovs
Armverzorgerdie bevoegd en tevens bereidvaardig zijn tot het ontvangen en
doelmatig besteden van giften ter ondersteuning van bet groot aantal nood
lijdenden, welk ook op deze, door den sedert laDg bestaande en sceeds
toenemende ongunstige staat der Kuscvisscherij en de voor den handel zoo
nadeelige tijdsomstandigheden verarmde plaats, zicb bevinden.
De Burgemeester van beide Katwijken c. a.
11U M M E L.
De Ondergetcekenden kennis dragende van de groote behoeften aan
geldelijke hulp in de gemeente der beide Katwykea alwaar reeds 42 per
sonen het slagtoffer der heerschende ziekte zya geworden, en e<m en twintig,
tal nog door de2eive is aangetastterwijl het ooit aldaar overtuigend blijkt
dat gebrek dan goéd voedsel en deksel «e eerste aanleiding tot derzelver
verspreiding is, hebben op zich genomen om hunne Stadgënooten uit te
nodigen iets voor de behocfiigeu in die gemeenten af ce zonderenen zuiierf
gaarne aan hnune huize giften ontvangenom dezelve onverwijld aan het
Bestnur of anders bestaande Commissie aldaar over te .maken.
De waarljjk groote ellende, welRe op oie Dorpen heerscht, verschoond
ons voorzekerwanneer wij nog meerder van Uwe gebleken mildadtgheid
vergenen beide geven ons boopdat Gij ook in deze weder zuil willen
medewerken ter verbetering van de toestand dier ongelukkigeu.
Ley den 2 September 1832. C. de FR. EMERY.
A. LIBRECHT LEZWYN.
