EYDSCHE
COURANT.
■i
Ü-S*! iss|
I - ii£
4'.
JA". 1830.
MAANDAG
KENNISGEVING.
chrift
ven
vaiif
:re
Wl
het
>rceif
42
onaj
wettj
ven
bezt,
1 de;
'g t!
heei
urst-
hen
4TJURGEMEESTER en WETHOUDERS der.STAD
ziej3 LEYDEN, gezien de dispositie van Hun Ed.
eGrooc Achtb. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland,
1 teivan den 2 Junij 1829, Nf. 3, omtrent de invoering
werftn vervaardiging der Nederiandsche 'Vochtmaten voor
den handel in het klein brengen diensvolgens ter
kennis der Ingezetenen het volgend besluit ran Z. M.
van den 22 Maart 1829, Staatsblad N°. 5:)
rhanj Wi; WILLEM, bij de gratie GodsKoning der
ïrpei NederlandenPrins van Oranje Nassau, Groot-
vat Hertog van Luxemburgenz.enz.enz.
gen Willende de noodige bepalingen maken, ten aanzien
e "itvan de invoering en vervaardiging der Nederiandsche
aan/Vochtmaten voor den handel in het klein
II, Gezien de wet van den 21 Augustus 1816, Staats-
3 'Had N". 34?» bepalende het eenvormig stelsel van
vmaten en gewigten
1 wt Gezien de art. 10 en 11 van Ons besluit van den
veti<29 Maart 1817» C Staatsblad N°. 13), omtrent de be
namingen der nieuwe inhoudsmaten;
ten Op voordragt van Onzen Minister van Binnenlandsche
"■detZaken, van den 17 September 1828, N°. 50;
'ziet Den Raad van State gehoord
icaa: Gelet op de nadere voordragt van Onzen voornoem-
lid'Sden Minister, van den 26 Februarij 11., N°. 60;
Tder Den Raad van State nader gehoord
is Hebben besloten en besluiten
Art. 1. Te rekenen van den eerstén April 1830,
zal het gebruik van de Nederiandsche Vochtmaten, bij
lv,érjden verkoop in bet klein, van alle wijnen, bieren,
nc,Iscerke drankengedisteleerde wateren en in het aige-
chtlmeen van alle natte waren over de geheele uitgescrekc-
miiieid van het Rijk, verpligtend zijn; van dat tijdstip af
smet worden dienvolgens alle de tot dusverre in gebruik zijnde
3e ttinnen, blikken houten of andere vochtmaten, waar-
veiimede de voormelde waren plegen gemeten en verkocht
>or;le worden, buiten gebruik gesteld, afgeschaft en Voor
zijn vernietigd gehouden.
gen Art. 2. Na het voormelde tijdstip zal het verbo-
g, den zijn, eenige andere vochtmaten in de winkels,
veei herbergen slijterijen tapperijenmagazijnen en open-
tent bare plaatsen, voorhanden te hebben, en bij den ver
van koop te gebruiken, dan de hiernavolgende, te Weten:
de De Nederiandsche kan litre j.
De dubbele en halve Nederiandsche kan.
Het Nederiandsche maatje dlcilitre j.
Het dnobele en halve maatje.
De rvecieriauascne vingeinucu (tm,»,,.-;.
De dubbele vingerhoed.
Art. 3. Van dat zelfde tijdstip af, zullen bij alle
openbare aankondigingen in alle prijs-couranten tari
ven, enz. de prijzen der natte waren, niet anders dan
„t per Nederlandsch vat hectolitre of per Nederland.
fre'J sche kan litre mogen uitgedrukt worden.
cht\ Art. 4. Alle verkoop van bieren, sterke en andere
om in dit Rijk gefabriceerde drankenbij de flesch de kan
of de kruik als maatzalte rekenen van het meer-
gemelde tijdstip, in geene andere flesschen, kannen of
kruikenmogen geschieden dan in de zoodanige
welker inhoud eene geheele of halve Nederiandsche
kan bedraagt, en die, ten bljjke daarvan, behoorlijk
geijkt zijn.
Art. 5. Ten aanzien van den handel in wijnenen
andere van buiten 'stands inkomende vochten, wordt
rgdl de verkoop daarvan voorloopig toegelaten in de thans
e dl nog in gebruik zijnde flesschen of kruiken behoudens
ND1 de aan den kooper toegekende bevoegdheid, om de
ïn. aflevering daarvandes verkiezendein behoorlijk ge-
ME ijkte flesschen of kruiken te vorderen.
Art. 6. De in art. 2 vermelde vochtmaten, zullen,
3 2 met uitzondering der olie- en melkmaten, uit tin moe-
Zi ten vervaardigd werden, en wel van zoodanig allooi,
i dat dë hoeveelheid zuiver tin, niet boven de vijf en
tachtig honderste deelen ($s5)noch minder dan twee
en tachtig honderdste deelen (^s) bedrageen er in
het mengsel geene meerdere Hoeveelheid lood, dan
achttien Gas) aanwezig zij. Het zal echter vrijgelaten
wordenom de maten van eene geheele en halve Ne
deriandsche kan uit porselein steen of aardewerk te
vervaardigen en te gebruiken, en dezelve met een oor
of handvaisel, alstnede met deksels om scharnieren op
slaande te voorzien.
Art. 7. De voormelde tinnen en aarden maten zullen
alle inwendig van eene cilindrische gedaante zijnen
wel in dier voege, dat de hoogte nagenoeg het dubbel
der middellijn bedrage.
De tinnen maten zullen van onderen met een stevigen
en beneden den bodem uitstekende voettrand voorzien
zijn van boven een stortrand en tuiten voorts een
oor of handvatsel hebben; zullende het tevens vrijgela.
ten worden die maten, naar verkiezing der gebruikers,
friet deksels, om scharnieren opslaande, te voorzien,
inits deze deksels van onderen vlak, en op den boven
rand der maat wel sluitende zijn alles naar aanwijzing
der modellenwelke daarvan door het Departement
van Binnenlandsche Zaken aan de Provinciale Besturen
zullen wofden toegezonden.
Art. 8 De afmetiDgen dér hiervdren gemelde maten
v orden nitsdien bepaald, ais volgt in Nederiandsche
strepen tnilimétresj
DEN 5 APRIL.
'estj
elke
m
ekt:
ladx
'an
E
BENAMING DER MATEN.
Dubbele kan.
Nederiandsche kan litre.j
Halve kan.
Dubbel maatje
Maatje déciUtre.j
Half maatje.
Dubbele vingerhoed.
Vingerhoed centilitre.
108,5
86,0
<$8,5
50.5
40,0
31.5
23,5
18,5
DES DER
BODEMS. WANDEN.
2lfi;5
172,0
136,0
100,0
79.5
64,0
46*5
37.0
DIKTE
TEN MINSTE
3
2
2
3
2
tl
li
li
*i
2
2
2
2
scr.
137' N.
109
86
64
50
40
aan den bovenrand
vaii
nj O 2 •-
■S
- P
-CJ
?-.i ólS S 2
A _1 <0 9j
E s
1 Ij S
- -o -a
c <u u. 0
O .XI
,o\ E
<u c e* c
co
K <ÜX5
3 ."O E C
- ÖO 2 4;
J .55 G C.
-vï r; o»
0 A»
E
Al g 52
u O xi
O O)
I5
..fcD.G
- u 2 -3
-0 Cfl
U N
'S S 2 's -S
6j w i-
hc
<JJ
<u-a
N
5 D <U fl
g
O
*a
a
fj S J
-a "a r
o-o
9
g"2
OJ c
"J; W
fi.
„rUU-TJl-n
tjajeo-t-vu Oc^gO.S
"O <u S
I O <u
m «'C O n XI
c 'Z ""5 G 4>
W - S O c-S £ïSgü--v
■S.-S-oKB-g
n D «1 O S
f 3 W)»-5 T3 U Xb S1EÜ.Q
B
n c a,
SU,
bi
M
w
Art. 9. De oliematen mógen eeniglijk uit stevig blik,
doch de melkmaten daarenboven ook uit gedraaid hout,
vervaardigd worden. De gedaante van beide soort van
maten zal zijn cilindrisch, en nagenoeg van gélijkè hoögte
en middellijn, zoodat detzelver afmetingen met die der
graanmaten zullen overeenstenmenen mitsdien, naar
aanleiding van Ons besluie van den 18 December 1829
Staatsblad N°. 57,) als volgt vastgesteld worden:
Hoogte. Middellijn.
Voor de dubbele kan136
De Nederiandsche kan litrej 107
Dé halve kan86
Het dubbele maatjefiji
Het maatje déciUtre.j 51
Het halve maatje40
Art. 10. De oliematen zullen
met een dubbeld strookje blik versterkt voorts
eene tuit en van een oor of handvatsel voorzien zijn
overeenkomstig da modellen, welke hiervan insgelijks
aan de Provinciale Besturen zullen worden afgezonden.
Art. 11. De uit houc gedraaide melkmaten zullen van
èen oör of handvatsel moeten vsorzien zijnen eeniglijk
op den inhoud eener Nederl. kaneenër halve Kan en
van twee maatjes mógen vervaardigd worden zij zullen
overigens in geene andere handelingen gebruikt worden.
Art. 12. Op elke der vermelde maten, zullen de ge
wone en systematische benamingen niet duidelijke let
ters moeten ingeslagengesneden of op eenigerhande
wijze uitwendig uitgedrukt zijn. De afslag van het ijk.
merk en de jaarletterzal voor de tinnen maten ge
schieden netzij op den bovenrand hetzij op den bree.
op een plekje tinsoldeer, onder den bovenrand vast te
hechten voor de gedraaide melkmaten op de gewone
wijze|; en voor de flesschen kannen én kruikenop eenen
om den hals of het oor te leggen looden kraag of band.
Art. 13. Het wordt denFabrijkanten van tinnen vóchc
maten, bij dezen aanbevolen om zich in het gieten hnn.
ner maten van geene andere vormen te bedienendan
van de zoodanige welke vooraf behoorlijk geverifieerd
en ten blijke van dezelver naauwkeurigheid, gestempeld
zijn. Zij zullen wijders gehouden zijn hunnen naam
of hun fabrijkmerk aan de bnitenzijde des bodems of
op den bovenrand der maat in te slaan.
Art. 14. Onze Minister van Binnenlandsche Zaken
wordt bij dezen gemagtigd tot bet doen ontwerpen en
het vaststellen van eene instructiebevattende de noo
dige voorschriften, waarnaar de Ijkers zich bij de veri
ficatie der onderscheidene vochtmaten, zoó wat den in
houd, als wat het allooi des tins betreft, zullen moe
ten hedragenen behelzende tevens de noodige bepa
lingen, nopens het voor elke maat toe te stane reme-
dio op den inhoud. De tot gemelde verificatie benoo-
dlgde meet-werktnigen en andere toestellen, zullen,
door de zorg van voornoemden Minister aan de Ijkers
van 's Landswège worden afgegeven.
Art. 15 In zoodanige Provinciën des Rijks, alwaar
reeds litres met derzelver onderdeelen en veelvouden
ingevoerd zijnzullen die maten in gebruik mogen blij
ven, al ware dezelve niet in allen deele oveieenkomscig
aan de voorgaande bepalingen mits zij doof daarcoe
bevoegde personen geverifieerd, en wat den inhoud be
treft, voldoende zijndevan het ijkmerk voorzien zijn.
Na het bij art. 1 vastgestelde tijdstip voor de algemee-
ne invoering, zullen in die Provinciën geene afwijkingen
van de voorgaande bepalingen toegelaten worden en zul-
len de Ijkers aldaarzich voor al3 nog aan de bestaan
de Pransche verordeningennopens de verificate der
metrieke vochtmaten te houden hebben.
Art. 16. De ijkloonen der onderscheidene tinnen,
blikken en houten vochtmaken, worden bij dezen be
paald ais volgt:
Voor de dubbele Nederiandsche kan.
Voor de Nederiandschê kan litrej
Voor de halve Nederiandsche kan en ver
dere onderdeelen
Voor eene glazenaarden of porseleinen
maat van eene dubbele Nederl. kan.
Voor eene glazen, aarden cf porseleinen
maatdaaronder begrepen de aarden krui
ken van eene Nederiandsche kan inhoud.
Idemvan eene halve Nederiandsche kan.
Voor eene flesch van eene NI. kan i houd.
Idem, van eene halve Nedêtl. kan inho'üd.
Het vervolg op ie» kant van d~zc
j 0 f-
te tn
a 2
F v s
*0
fv w v
Ss-Oï
ew
X 5
ss S 5 -
Je
z c o
0 E 9
-> G
I s
ÏSS^S-SS
1 a
w w C <U
ÏSM-
iu 04
fes -O
a
■Sügs
c a
.E-
,H S 2
o •er' 0
O o o
C COi—*2
i> o\ S
r- a
•V* VLI r- V> l— O E*C^O^
V bO Cl 2
Si- sT
3
e o
c
I-S" -ë SUb s-sii!
«51 rU".n£5.r.
'S-° e - G-^'0 S 3 5 S
2i dN.5? C
Q.5<U T3 u s ■-
tin «D c jz G rf O W 7;
o s x 5 S S
■=-5~-HS50-Sï-SgSi" S
«S11 •ïsg2°ï|» «I
S -Ti hn 4» G
S-SS52i;sgS5s^-!r-?
oSïojsa Ms - S S c
OV S °|.ÏÏ5 F
N S 1 aüsl-i
•g o«, ,-ë -s a B -
o e g|<|-ëO g Silo
2 N C H O
be S 5 5 -3
-VfS-Si
Sg-Sgs-
a
iï;Gi« v
g m.S
E 00 -G a
5 N" j
g -EÜI
■S u s j
g u 3 C I
J bc
n q 2 C i
2 E
oS 9
2 2 '5
o.
20
«-*0 S. S
w w *1 -n
- e
O-s
cl
O
a> o
Q W G
t: 2
w a» Z. 9 <u
dl c"o
aj a »-
Tl c*j O) "O
g g c.2 s*
'n x j" o S o
n - L-a o
u. öcj= ai u «v
S r 2 D .5 -
K-- B m o
3 G vs "CJ ajrto73 W3
- ai G Hfi*
5 c C C
u 5-2 s-s s g-S-
s "S S 0 .3
"gcQ.2<uN"ö;
D s E<uo^"a c -a
2SC
G"?CO 0J
u c G G a
3-27 »«^gc'
- -O 4> 5 ^3
mCaO)ï,
5 1. - - 5 .3
S
2\
1
blaiz