ra
3
D =£•-
>1;
- PsJ
3-5 a 2
S c 31 2 tr> 2 P3
5 c
»s pi"w
ff - £5 p
ro 3 3
7 a a n> Q
O—3 -
C3'I I" S? H
g- C S 3- a'
ff H -•
icl ra <-
br" D--V3 3
2. re T3
.x?r s d?-)°
£rs ij-los-
*g ir a. a
a* 3 S 8 ff
cz a, .-. cd a
r;- 2 ro ra ti.-)
a- ff rz a' ~i ro
n n. Z n cl -5
a: f n ra
n a. -,
£-■ aa ft o
.*o a-
n>
n> B
ff ff ra --.
3 a a =3
ra a- ra
ft o «5
o 5 2 Q-S:
<t g
G 7T M
Sot) o E?.
«3*: 2.5? a*
(K 3 1 (6
ft OQ M W (-»
55.
T3 S .5: a'
o 52 a"Jr* 0
i&ssi-S
2 ft a J-*
n 3 B W
ft N
a.
3 O
cr ft
3 O
-*>* ?rr2
C O CT
M 1L 3*
-n 3 ST
B» ui -ff N
ft ft
crq
- -a
3 2 3 -p
g ft S
J Ï- uSs!*1
•^3 ft O
J2 o 3
Ki 2. -t ft
[Keizer Nikolaas heeft den granf von Diebi/schom
door hem en zijne nakomelingen gevoeid Le' worden,
den bijnaam verleend van Sabalkanski die den Balkan
oversteeg ,j bij een niet minder vleijend dan treffend
gesteld rescript; zoodac men evenzeer de stukken be
wondert, die uit het Russische kabinet te voorschijn
komen, als deszelfs werkzame veêrkracht. De groot
moedig gematigde doorziende staatkunde van den
tegenwoordigen Russischen Keizer is, niet m-idder dan
die van Alexander den gezegendenboven alle lof.]
NEDERLANDEN.
LEYDEN den 6 September.
Nationale Taal.
De Gazette des Pays-Bas levert, in ziin nummer van
den 8sten dezer, een tweede medegedeeld artikel over
dit onderwerp. Na bij een eerste te hebben beweerd,
dat de Vlaamsche taal de moedertaal van het arron
dissement Brussel en dns met te meer reden die der
Vlaamsche arrondissementen was, doet de schrijver,
bij het tegenwoordige, den prijs uitkomen, welken de
inwoners daarop ten allen tiide stelden. Zoo had, in
33^ 3 w
^=3 M3-»Of633'~
Z- Offffg S fs 2." f3
O r? O ff - 3 L a 3 5, W
ggs-Nfo
N 3" oa ra O-I m fï si
ar
eo <Tq
-r, M f®
rï-1 3 ro
O Ir M w cr a
o 2 2 3
>sS43 O *7* o
3'
5
rc"ê-3 f o
c.J co p;
5.15 -TJ 2 T'fii o
2 3 s—-, I -■
»5?0
- 'NiÈ?'
S" Pa2
S>_^- ™3^_g2ö3 -
.3 N3 3 3 c: 1
M 00 S. to ^^5 ro ft> c~
.^o^S-e:- §.reS3- O5?"
-3 B
•Is
..jq Jq
_oa;
O co I
2^1
fl>.
3 ^3^ <T
3 ^5*5
3 O N 2fi>' "t[7)03N:33n>
O -3. fD w
O o.
=f 3- o - Q. -
o 2 Q-
S>—ire
- -1
jS
<n= ^!g3s >- g"_-
n. J - i5 5 355
is, 3«- f rQ J»
os oi ra
c c p* 3 g
JOO
BSn^rsu
tX 7% 'JL -3
ra
o 5
ra
5. 3 o.
XJ f»
W
ju ra f6
S 3 *5
f- O
- -r CO 2
3 3 Q.
a w
ft> o
S W"S 3 a -
O S s 3
n^3S.;fN-j
Q. r-
5 w
fi O 3
3 o 7; ra
2 "Q
O
^0-3
- O
3 rt> ra
rliar
5?
75
>"3
0^ Z
- 5 5 n» 2.
'n>«<5:",z<3
W ra ?r
n - ff
f5Q._3-0.fi"1
^3 i°5 3 -5"*
S - - O- 9
g S B f»
;4- O.T3»
fD O f
2.^
ra
cl £3 a.
ff en f»
f5.
fs
g"?g ^^2
w2g*-«« Cl ts n ff 3*
"I s is."5'" n3 2
S3 S-I^^s"gx S g*
co m" 2^3^^ 5.M ffx.
&ro „x-3 cS 3 ft,- nnï,
O ^ff M Vo
.§o .ÏÏÏÏSn
3 - -=<S3.-o.S31
O, ff
n 2 -
3 re o 3 w s -
n 3 fl
2. ff
aün"
ff M
3
O. w
•g: Cl ra
cl ra
2 3 a O 3
g-5-1 i.S 1
1 s ?r re n ?r
ff 5 fD -1 ra
3 2 a 3
3 ra
0:
a 5"ttj het begin van 1814, vóór dat men om eene vereeni-
o*g-®» niging van Belgien met Holland dacht, toen de Oosten-
1 rijksche generaal baron de Pincent gouverneur-generaal
was, de bevolking van Brussel het gebruik liarer moe
dertaal gevraagd. De zoogenaamde syndiks der negen
natiën en 145 oudsten der stad Brussel leverden aan
de verbondene Mogendheden, in naam van de voorma
lige tiers-état der staten vauBraband, een verzoekschrift
in, ten einde de vorige orde van zaken :e zien her
steld, en bedienden zich daarbij, onder onderen, van
deze uitdrukkingen: De volken van Duitschland
hebben hunne landtaal eer aangedaanen wif moeten
bloozen van onze moedertaal in geene openbare acte te
kunnen gebruiken. IVij zijn nog onder het juk der
Fransche taal. De verbanning der Vlaamsche taal
moet ophoudenZooda: het gouvernement-gene raai van
Belgien, tijdens en namens de verbondene Mogendhe
den, bij besluit van den 18 Jnnij 1814, het vervaardi
gen van acten in het Vlaamseh en in het Franschver
oorloofde, en toen in 1814 het tegenwoordig bestuur
het gebruik der Vlaamsche taal aanbevalzonder dit
verpligtend te makenen vóór dat nog deze maatregel
tot het arrondissement van Brussel was uitgestrekt,
bijna al de ambtenaren zich spoedden om zich bij
voorkeur van de Vlaamsche taal te bedienen, en de
inwoners det Vlaamsche arrondissementen, die naar
posten dongen, dadelijk bewezen, dat hun het Viaamsch
niet vreemd was; terwijl, tijdens de invoering van de
Fransche taal op hoog gezag, ingevolge het besluit
van den 24 Prairialjaar XIbinnen een jaar, na welke
dagteekening men zich van dezelve bedienen moest,
de notarissen op dat tijdstip bij het Fransche gouver
nement een uitstel vroegen, ten einde zich met eene
taal gemeenzaam te maken welke zij niet kenden en
niec hadden behoeven te leeren. En als des niec te
min al de Vlamingers, zonder onderscheid, van toen
af, contracteren, testeren en procederen moesten uit
sluitend in de Fransche taal, had men raei.r dan een
Brusselaar die dezelve nog aiet konbarbaarscher
zien schrijven of hooren sprekendan men bij het
weder invoeren van het pleiten in de Vlaamsche taai
in 1823 had opgemerkt. Aan eenige oude Brusselsche
advokatendie de Vlaamsche taal waren ontwend ge
worden, en aan eenige jongere, die verzuimden zich
op dezelve toe te leggenhad het wel aanvankelijk
eenige moeite gekost om zich even zoo welsprekend
in het Viaamsch als in het Fransch uit te drukken;
maar het veelvuldig gebruik, der Vlaamsche taal had
deze zwarigheid reeds voor een gedeelte doen verdwij
nen terwijl de geschriften van oijna al de oude advo
katen, op weinig na, zoo wei gesteld waren, als die
der oude advokaten van de Hollandsche balie, en vele
jonge advokaten van welke sommige zelfs tot het
Waalsche land behoorden, niet in hun nadeel voor de
Haagsche balie verschijnen zouden, om er hunne pleit
gedingen in de Nederlandsche taal te doen gelden.
Men had zelfs opgemerktdat reeds de meeste stuk
ken der kollegien en ambtenaren te Brussel en in de
Zuidelijke Provinciën over het algemeen naauwkeu-
riger in de Nederlandsche taal gesteld waren, dan inde
Noordelijke Provinciën en dat zij minder van die lang
uitgerekte volzinnen en bastaard - woorden opleverden,
welke men somtijds aan de Hollandsche schrijvers in de
Nederlandsche taal ten laste legt. De zorgvuldigheid
waarmede de Belgen hunnen stijl beschaafden zou de
volmaking der Nederlandsche taal door het geheele
Koningrijk bevorderen.
Het ware ook zeer te onregtvervolgt de schrijver
dat men de Vlaamsche taal zoude willen klem achten.
Allen, wie haar kennen, honden ze voor eene rijkeen
fraaije taal. Asslo zingt te regt
O Neérlandwie is u in spraak gelijk
Zoo kortzoo netzoo zin-zoo woordenrijk
Zij had natuurlijk gelijk alle talenin de onderschei
dene provinciën onderscheidene tongvallen maar ze
kerlijk naar evenredigheid niet zoo vele verschillende
als de Fransche, en wanneer men het Viaamsch sprak
en las zoo als men het schrijft, hetwelk dagelijks inde
pleitzalen en op de kansels geschiedde, was men voor al
5SS£ wö*3
po*?
ci '*-3
- 3
ra 00
•s>5
N C« S S
«3: ra ra.-o <--*
3 "3 T3 -p
ra 2 O r1-
.o-_S 0
3 O.
cn
ff ra
ff a
3* o* ra
3 O ff 3
O f
5* K>
cv
c
f 3
2 3
s-i
ci?
E
03
w £X
w ra
PT
- I
fD
-n
Ho-
o""_s
r-,.CL
ff
«- -*
o. 2
ile -Vhnm*chf gemcenrr verstsatthtar, en hnH meit
naastenbij den Holland-ohen tongval. Geen woiulei
voegt er de schrijver bij. daar de Nederlandsche taal
hèczii men ze Vlaamsche of Hollandsche noemt, eene
dezelfde taal is. De Hollandsche taal," zegt Ten Kati
een der Hollandsche spiaakrUindigeu is de oud
Vlaamsche taal en droeg voonnaals aigemeei? zelfs
Amsterdam den naam van Vlaamsche taal. De boekt
en woordenboeken, uitgegeven in her cüdpèrk dat d
Vlaamsche provinciën in haren grootsten bloei waren
strekken ten bewijze. De Vlaamsche schrijvers verrijk
ten de Hollandsche letterkui de. De oudste Nederland
«che dichters en schrijvers bchooren bijrn allen tot
Vlaamsche provinoienen velen zijn van Brussel.
Voormaals waren verscheidene hoogleeraren der uti
versiteiten en hervormde predikanten in Holland, dot
hunne welsprekendheid Jn het Nederduitsch beroemt
uit de Zuidelijke provinciën. Even zoo was het m
de voornaamste vertalers van den Bijbel gelegen,
was, eindelijk, tijdens onzer voormalige vereenigic
tot 17 provinciën, bijna geen verschil russcnen
Vlaamsche en Hollandsche spelling der Nederlandsche tais
De taal van verscheidene oude Vlaamsche of Holland
sche dichters, bepaaldelijk van vader Catsis nog 0
taal onzer Vlaamsche provinciën. Het is bij voorkei
in de werken der oude Vlaamsche schrijvers, veel eer
der dan in die der Hollandsche, dat men het fraaist
en zui verste Neer landsch vindt. Twee Hollandsche schrt
vers, de geleerde Hui dec op er en Aschcrsdyk zullen kt
ten genoege bewijzen.
De Belgen bleven, liet Is waar, ten aanzien der tss
stilstaan ter hoogte, waarop zij zich bevonden, tenvi
de Hollanders dezelve gestadig beoefenden en volmaai
ten sedert de scheiding der zeventien provinciën,
bepaaldelijk sedert.het tijdstip, dat Belgie een gedeel
van Frankrijk uitmaakte. Maar de Hollandsche vcranit
ringenhoe goed zij zijn mogen, waarover men k:
in Holland nog niet algemeen eens is, ^ofschoon
op gezag in de besturen en in hei openbaar onderwjj
werden ingevoerd,) zijn niet verpligtend voor de Belgi\
die verkiezen mogten te blijven bij huóne oude Vlaair
sche uitdrukkingen en spelregelen, welke de Holla:
ders, voor een gedeelte veeiligt zonder genoegzau
redenen, hebben laten varen.
Integendeel blijkt het uic eenen officielen brief
der tijd door den tegen woord gen ambassadeur Falcl
als minister van openbaar onderwijs, geschreven d;
toen ten minste het oogmerk van het gouvernemen
was, om, provisioneel, de onderscheidene. Vlaamsche
Hollandsche spellingen der Nederlandsche taal zorgvuld:
te behouden, en ze schriftelijk ce doen bepalen
regevaardigen ten einde later te kunnen dienen
hare volmaking en verrijking en de schrijver denkt
dat het gouvernement geen ander doel heeft, dan 01
de respective moedertaal van elk arrondissement di
koningrijks te handhaven.
Het uitsluitend gebruik der Nederlandsche taal
dus eindigt de schrijverhad ongelegenheden
klagcen te weeg gebriagt. Het was wijs, daarin rede
tijkerwijze te voorzien, maar indien het gouverneme:
meer had toegestaan en het vrije gebruik der Fran
sche taal in al de akten en pleidooijen der Vlaamse!
arrondissementen toelietzoude men weldra, in on:
dagen den voorkeur hebben zien geven aan de F ra
sche taalen de Nederlandsche taal verder zien v«
achten en verwaarloozen.
Men mag hopen, dat de Nederlandsche taal
eiken dag algemeener wordende mede zal werken oc
den nationaien geest te versterken en om ons ho
QHet vervolg 00 den kant van deze bladz.)
In de maand Augustus 1829, zijn binnen de Sn
Leyden overleden: 16 Mans, 28 Vrouwen, 19 Zooi
en 9 Dochters, te zamen 72 personen.
In dezelfde maand zijn aldaar geboren 105 Kinderen
als: 58 Zoons en 47 Dochters.
Getrouwd
FREDERIK van CATZ SMALLENBURG
JVeduwenaar
EN
FREDF.RIQUE ANTOINETTE SCHUTZ.
LEYDEN 3 September 1829.
Famielle en vrienden gelieven deze voor kennisgevio
aan te nemen.
Onze waarde Moeder en behuwd - Moeder
JOHANNA CHEVAL, Weduwe den Heer Eves
Jongeneel, is heden morgen in den ouderdom vt
70 jaren overleden. Wij bewëenen de Overledene me
regtm/atige droefheid. De Christelijke leer trooste oi
over haar verlies.
LEYDEN Uit naam van onze Broeders en Zusten
den 8 September J. M. G U T B E R L E T.
1829. J. A. G U T B E R L E T,
geb. Jongeneel.
De naastsbetaanden van wijle Vrouwe JOHANNA
GEERTRUI DA FRANKEN, Weduwe wijlen d«
Heere Ns. van Raai/t, betuige bij deze hunne wei-
merende dankvoor de bewijzen van deelneming te.
zake van dat sterfgevalaan hun becoond.
Tö-d c^? b 3 -c
ra r ^3<rawj>1-
2 2 f* ff a» v. na 1**
O 3 •-- CL
Cl \Q
5' 3
s-c
n 2 r?
jf o.«
3-- 5
O ~r- ff O
Ifs g-S-I
ra f® 3 ff ff
3 1 -
De iets te vorderen hebben van of verschuldigd zijn aan de nalatenschap van wijlen den Heer C. F. WIETZi
in leven Brei- en Knoopnaaldenmaker op den 26 Juüj I. 1. overleden worden uitgenoodigd daarvan opgave
of betaling te doenvóór primo October aanstaande, aan den Ondergeteekeeden zullende na die tijd geens1
pretensien meer worden aangenomen.
Zeist den 22 Augustus 1829. F. H. BROUWER, qq.
De Ondergeteekenden wonende te Amsterdamen geoctrooijeerd door Z. M. den Koning, hebben de ee.
het geëerd Publiek ce verwittigendat in het Magazijn van Stafijzer van Mcjufvronw de Wed. A. Zuurdoor has.
Eds. Zoon J. J. ZUUR, voor ons gehouden zal worden: Qépotder bij voortduring zeer nuttig bevondene Fik»
FILTREER-MACHINES, om pomp- regen- of rivierwater, van alle onreinheid te zuiveren; waarvan de pri_i
j 2 isalsmede gelijksoortige voor regenwater hetwelk met looddeelen bezwangerd is: ƒ3. FILTREER - ZAKKEc*
voor Apothekers, Cheimscen Wijnkoopers en Likeurstookersbenevens FILTR E ÉR - LAPPEN voor Patent-
olij fabrikeurs, in onderscheidene grooten. KORTMAN en ZOON.
Te Leijden bij de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON, op de Breedestraat.
