N |--H"ê.S-gSt t l
Alvorens Soerakarta te verlaten, beeft Kiaja Moajo
verlangd den adjudant Roept te spreken en heeft., hij
ie volgende verklaring algelegd 4, Om den coinniissa
fis Nahuys en den overste le Bron in alle deelen met
den wsren stand van zaken bekend te maken, moet ik\
openhartig zeggen., dat dé eerste aanleiding tot mijn
Ifcsluit, om deel te nemen ftr den. oorlog, is geweest
de verzekering van' Diepo Negoro dat hij ons geloof
*ilde herstellen. Daarop vertrouwende, heb ik ttiij ,KiJ
hem gevoegd, doch al spoedig heb ik, daar hij een
Itracon oprigte en instelde, benlerktdat hij.'andere
bedoelingen had. Ik heb hem mjjné gedachten deswe
gens medegedeeld doch hij heeft mij dit kwalijk afge-
'ómen, en wij hebben elkander toen harde woorden
toegevoegd. Van dien tijd af aan heb Ik In oneénig-
jeid mer Diepo-Negoro geleefd, en dit heeft ten gevolge
gehad, dat hjj mij heeft gelast, om, op de eene of
bdere wijzeeen einde te maken aran 4e zaak. Om
gje reden heb ik de bijeenkomst vim Melangie verzocht,
joch in mijne onderhandelingen niet geslaagd zijnde
geeft Diepo-Negoro mij stellig gelast, om, daardeprad-
joerits gaande weg sneuveldenen ik zelf, altijd het
«loof vooruitstellenJeniets voor de algemeene zaak
|eedmij naar het Padjangsehe te begeven en heeft
gij mijtoe dat einde eenige hoofden en goede prad-
joerits toegevoegd. Niet wetende, wat te besluiten,
ten ik alstoen wanhopend opgebroken en heb ik alles
jit> het toeval overgelaten, Donr mijn onverwacht
«ertrek is veel van miin eigen volkbenevens mijne
vrouwen, achter gebleven, maar deze zullen mij ge-
wisseitjk volgenzoodra zij wetenwaar ik mij zal
•e.tigen"
Na de gevangenneming van Kiaja - Modjoheeft de
geruchte Maas Loerah gelijk bekend iszich aan den
resident in de Kadoe den heer Hatckonderworpen
ver/eld door twee zoonen en no manschappen. Om
rent deze onderwerping is het navolgende geroeid
Voor des residents woning zijn alle de wapenen der
buitelingenzoo wel als de krissen van het opperhoofd
gn zijne beide zonen bijeen gebondenen ten teeken
vin onderwerpingaan deszelfs voeten gelegd, en heb
ben alle in tegenwoordigheid der europesche en ine
hndsche bevolking, geknield, hunne schuld beleden
(m vergiffenis verzocht. Deze, met toestemming van
den luitenant-gouverneur verleend zijndeheeft men
gun den eed afgenomenen hunten blijk van ver
trouwen hunne wapenen terug gegevenhen verma.
tiende dezelve niet tot verwoesting van hunnen ge
boortegrondmaar tot herstel der rust, te gebruiken.
1.ij hebben dezelve vol vreugde aangenomen en beloofd
«ene moeite te zullen sparen, ten einde ImamMoesba,
buhamed Kistoehoe en andere muitelingen, te gaan op
zoeken en dood of levend te vangen." Het gevolg
'daarvan is geweestdat laatstgenoemd oppehoofd zich
mede met een twintigtal muitelingen aan den resident
/alck heeft onderworpenen dat 140 muitelingen uit
let Pratiuw - gebergtezich bij Maas Loerah hebben
gevoegd weshalve de bendewelke in die streken zoo
Sr-ol onrust bad gebaard, geuoegzaam geheel te niec
[sas geloopeu.
Krijgt - berigten.
De Turken hebben deu 16 maart voor Achalzich een
iintnerkelijk verlies geleden. Na dié forteres eenen
gsruimen tijd met 30,000] man te hebben belegerd
na verscheidene vruchteloos geleverde stormen, en
kwee gemaakte mijnengereed om de wallen te doen
springenzijn zij door den generaal majoor prins Bebu-
Ity genoodzaakt geworden het beleg op te breken en in
wanorde terug te trekken. Op dien terugtogtzijn zij
eenige werster» nagezetwaarbij zij 4 kanonnen, 1 mor
tier 2 vaandelseene groote hoeveelheid krijgsvoor
raad en zeer vele krijgsgevangenendie den itSden" vap
■lie zijden te Achalzich werden opgebragthebben in
den steek gelaten.
i Te Oiteniza zal geen brug zijn zoo als men ge
dacht had; de pontons worden naarGallacz. naar Buscu
tnnaar Hirsowa gevoerd. De reserve van het 2de korps
pnder bevel van den generaal Wit, die men op 75 tot
lo duizend man begroot, moeten zich den 6 mei in
Wallacbye bevinden. In die maand, denkt men, dat de
irijgsverrigtingen zullen beginnen. Men beweert, dat
33 tot 20.0G0 man, aldaar vereenigd, naar den generaal
boskewitsch zullen gezonden worden.
Alles zucht in de Vorstendommen naar den vrede.
Jie ellende van alle soort is er ten toppunt gestegen.
MeD ziet er boeren, die verpligt zijn de diensten te
vervullen van de trekdieren, welke zij verloren hebbed
en men heeft in Moldavië wagens met 50 dergelijke
cngelukkigen bespannenontmoet.
De Sultan had den 26 maart Konitantinopel nog
piet verlaten en de vloot lag mede nog gereed om
under zeil te gaan. Van het oorlogs-tooneel wist men
daar niets. Hussein - pacha verzamelde al de troepen
die tusschen Adrinopel en Schnmla zjjh. Den 20. was
er een firman omtrent het cosium der gouvernements-
ïersonen bij de groote plegtighedenverschenen en
lad de Sultanvervolgens het kited van den Profeet
bezoekende bij die gelegenheid eene rede tegen de
weelde in de kleederdragt gevoefd. Dé eerste geloo-
Ntgeta," zeide hii onder anderen hadden dezelve ver
deden, maar ook in Europa, Azie en Afrika gezege
vierd." Alles doet zien dat de Groote Heer van het
ynornemen, om zijne buiten-en binnenlandsche vijanden
met de meest mogelijke veerkracht te bestrijden, niet
2at afgaan.
Dé Rnssen hebben twee egijptiiche schepen bij
Kandia genomen en te Paros opgebragt. De engélsche
admiraal Malcolm had derzelver vrijlating verzochtmaar
de admiraal v<j» Heydert heeft daarin zwarigheid gemaakt
om dat zijn gouvernement in ooriog was met de Porte,
ea de Egiiptenaars haar op alle mogelijke wijze bijston.
jden, ja zelfs Kandia voor de Turken als tot eene sta
pelplaats wilden maken hetwelk het russisch zee
wezen in de Middellandsche Zee niet geene onverschil.
lige oogen kon aanzien. De britsche admiraal scheen het
'regtmstig billijke van deze verklaring te hebben erkend.
M ËN'GËL'ING N.
ikTS ÖVES HET
T O O T\t E E L
H
DES
N O'
V
S.
Do - "ss
Wi"° 1 -jg
<5 a 2
"g <5 ja tö
-o 2
<8 „b
-
I -v
2~-
--Sg^
SI.S
w» .O
JïluS
c a» N
s 5 <u a
5 *-* :0 -O O
,»J O co .5
.11 cS
sC 2 RJ cj
S
1 w ciuj
s"
B 2^ -
I*
O a
B
l» i-g ii-g-s sï at 2 s
»S«.sü5o5'
ü£Sa='°!; >- o S
5 cti S Se t-J13 c'e ij
SEÜïka t! N
'C o ,a »oi 5 p
■O E 5.V B ;:x c eai P t -
Sa
i jé l
-i£jr-5 ï«5'
- - *j -t; pTT p ca _p QJ
G 2-= 2
wi su
'sgo.
E TO v.'4 S -*!=■
-c ufc w E, w.v.-
2
S
- 5 5 J
O MD 2 -• vs
sft «u b r
O T3
•C -o
facS SS (£.5
o S
B e S
2 S e||
<D "O CKS
5J Wc C
n 5 o c v* -7. *<y SP
Q C 5 O «J
w OJ D t>0i2 O C E'r,
C oijt c 1
O c
SJ1/*, ttaiii.ïuÉ^^S® 4» S
NN£Gia«0>0^M'0 0
e v 1 3 Q a rt
o r\ v w -j» 0 H
Onder de volken van het Oosten zijn, zegt men,
de Hindus de eenigen, die een wezenlijk Dramahet
welk naar den vorm en inhond dien naam mag dragen;
want de schouwspelen der Chinezen, zoo veel dlè
ons tot nog toe bekend zijn enkel losse tooneelén,
zonder eenheid en zatiienhang, uit het dé'gelijksch le
ven voorstellende, kunnen op dien naam geen'aanspraak
maken.
Het Indisdhe Drama, ée gelijk volkbmetf nationaal,
en zonder eenig vreemd bijvoegsel, be.ioort derhalve
onbetwistbaar tot de belangwekkendste verschijningen
in de Litteratuur. In-Europa was het'allereerst door t w
Jones vertaling der Sautokala bekend, op welke die
der Praboda Chandrodaija van Dr. Taylor volgde. Na S 'Jj,c
deze beide stukkendie. echter tot twéé verschillende
soortendie van het heldenspel eti van bet allegorische
schouwspel hehoorenkan men hetzelve, tot dusverre
wel niet .geheelmaar eenigermate béoordecienen
odk Prof. Heeret! in zijne Ubtersuthirigen- fiber die
ftiaer und ihre Llttenaturonderzoekingen over de
tndi rs en hunne Letterkunde, moest Zich daartoe
bep len. Doch in dat werk uitte reeds die werk
zame en oordeelkundige geleerde ,zijne hoopdat er
geen voortdurend gebrek zoude, blijven aan ruimere
ophelderingen. En deze verwachting, is grootendeeli
altans vervuld en met nieuwe vooruitzigcen verhelderd
door het werk van den Heer H. H. Wilson over het
tooneel der Hindus, uit het oorspronkelijk Sanscrits
in het Engelsch werkje, en waarvan eene metrische
vertaling in het licht is gekomen in 1828 te Weimar,
die ook nog verder zal worden voortgezet. Het eerste
deel bevat reeds 382 bladz. 8vo.
De Engelsche 'overbrenging van den Jiooglijk ver-
dienstvollen Wilson it op het vaste land nog weinig
bekend; en tie meesie kunst- ej) letterminnaars móe
ten zich mét de (evenwel met kennis van zaken ver
vaardigde Hoogduitsche vertaling eens. ongenoemden
vergenoegen.
Vooraf gaat een opstel of proeve over het Drama
tische stelsel der Hindus', zonder dat men evénwel.daarbij
met juistheid onderscheidén kan, hoeveel van die Werk
aan Wilson, hoeveél aan zijnen vertaler toekomt;; want
alles kan van Wilton niet zijn. Het Indische Drama,
verdeelt zich dien ten gevolge in eene hoogere en jn
eene lagere soort Rupakas en Urapakas. De stuk-
ken die ftot de eerste soort behooreohebben die bij
zondere eigenschap, dat de daarin optredende hoofa-
personaadjen steeds .Godheden of hielden (Heroes) en
Heldinnen (Heroïnen) zijn dat men dezelve dus voeg
zaamst met den naam, van Heldenspel, maar niet met -
dien van. treurspel, '^eieekenen .'.kan.,., om redes', dat
de uitgang altijd blijeindigend en gelukkig is. De han
deling mag niet minder dan v£f, niet meer dan tien
bedrijven hebben die door het aftreden van alle roo-
neellisten gezamelijk van het tooneef onderscheiden wor
den. De taal in deD mond der hoogere, personen is
Sanskritsin den mond der geringere standen is hec
Prakrits of in dan mond der overige is Prakrit of
andere soort van dialekten. De klasse der Urspa-
ka's omvat kleinere stukkenmeerendeels van een tot
vier bedrijven, echter niet altijdin welke gewoonlijk
menschen plegen op te treden. Of zich echter steeds
eene scherpe grenslijn bij elk bijzonder stuk laat trek
ken, mag met reden in twijfel getrokken worden. De
stof der eersten is dus mijihologisch ontleend ui de
grobte epische gediyhten, den algemeenen bron de In
dische Poëzie zoowel als kunst. De personen daarin zijn
ten minste deels blijvende, staande, of permanente ka
rakters, van Goden, Koningen en van de personen die hen
meest óhmiddelijk omringen van beiderlei kunnen. Het
Indische Drama wem, bij plegtige gelegenheden van het
openbare ot ooit van het bijzondere huishoudelijke ieven Z <^0 B.S-5 Jj J*
door vereenigfngen of gezelschappen van Topneélisten If g._jï o S-i
mét eenen Directeur aan het hoofd, dieden Prologus of
he'c voorspel met de uitlegging of explicatie maken
voorgesteld, en wel onder den biooteo hemel; want
van schonwburgs gebouwen is in Indlë geen spoor te
vinden. Evenwel behoorde daartoe toch. eenige toestel
van gordijn om voor het tooneel te hgngen en machi-
nerieri om de tooneeien kennelijk te. makenhoe veel
echter of hoe weinig daarbij aan de verbeeldingskracht
oveigelaten bleef, kan meo niet bepalen,
Dit eerste deel van het Theater der Hindus, behelst
twee stukken. Het eerste Marichacatihettwèede
Vicrnma en Urvasi. De stof tot het eerste levert een
arm geworden maar deugdzaam Braminmet name
Charudata, die door Samathanaka zwager van den Rajah
van Ujadia vervolgd, en onschuldig aangeklaagd zijne
geliefde Hasantasena van het leven beroofd te hebben
tér dood veroordeeld wordt, doch door het persoonlijk
te' voorschijn treden zijner geliefdewordt zijne on
schuld bewezen en zijn leven gered, maar ook de Rajah
wordt van den troon geworpen.
Enkele karakters, zob als dat van Samathanaka en
van Vasantasena zijn krachtvol getegkend; maar overi
gens is de handeling, naar onze wijze van beschouwen
en naar den EMropischeo maatstaf beoordeeld, lang-
wjjlig en sleepend.
Merkwaardig is het stuk daardoor dat de volgelingep
van de leer en ee'redienst van den Buddadaarin als
geachte personen voorgesteld worden, waaruit door
geieerdén in dat, vak van letterkunde bedrevenhet be
sluit wordt opgemaakt, dac dit.stuk eepen zeer boogep
ouderdom heeft. Wac'de vèrdeeling betreft, is bet ip
niet minder dan tien bedrijvenhetwelk zeker eene
aantnerxelijke afwijking van onze tooneelwetteii oplevert.
Meer belangwekkend nog is het tweede stuk t Vikra*
na en U, vast; oj Je Held en de Nimf van Calidata dén
inliet vervolg op He vtlgenae Hadn.j
n
*- '"A
2 'cS
.5
23:*
Is?*
3 ai - 5
-w-S>
>•■5!
•O Si 4
"zj A.
O» -•
TJ O»
Q>
o» S3 V
"X3 W
n> \o
e-t
C v
S'-i
o w
t;
"E g
QJ o
no .SSïjaji,
s ss
•3 S g Jig-s SS
S tïfïE
gü 2* EfB3i
as-5 g-° 5 s*;
'üifc g Mü {J'O t».C t. ^aj"Ö
a S *S c N «T- - o O
o a> u c a-. .E «5
T3 ai-S- o~ c _c if V-
e 51 «c- O N 5
o-5\
O <u..T3 a> N
c c.5 -a v -r o
Zo v. <i> S - "o e
0 «-' S - a>-
IJ U 2 C c 4J
v CJ a «4„PQ c, 2
n O 1
Jr w u 1
S S Cd!.2
U OJ CJ
s
•- S O N
S te o 3
tb C
o c
- C' <u u c
Oa C •- OJ -
S
e?
C
55
o -- -
S <u
72 T-l "TJ
»S S-j,
EO
cSttMi3
JSfè"sJi's§8-siëc.i
^AaSOciDbQUiN„N>-ïï.5 3
O v-
,00 c O ra
Ste
?eï«i b "E
N o-t u's ci 5Ü
fh.->
ttj C tn 2 Si
•3«5 «5 e.'
o c ss.m.
t cc
.2.S
53 O 'M
i-a ï.!Iv^*ë,ïS|
b Kg- G TO' ,5 t-o kW
O rv' o. eo.*- C'ÏT! --2 -a> c3
sn.fs-S D p 2^ 3-t» 3-«| S
fca 4-'a> u' d S '«J1— C
C "O V C3 O-0» _S
'<U 2 bjo *-' o - O
O "-S* l's >5icj-S
M F. $8-0 *5 V. 2^
■§2
2 gtc Js
Si". c-2| tf§
2 S SS s-s C'£ z "Z 1
5^-2 E A» fat. -"Og
ÖO
-o jz *5 a 3
u a> SJ
0 ut cT~ c O oj -« .if .*0
-2 u na e - t E 4* - w a
-6 *3:'«» s» i S"! S t
li oj re w j"
C o <v
m-
