'sj
nsj iitói
>Vi
s
vond dit her ambt een» Minister» vin politie hoven
het bereiif was der bekwaamheden van Savarijde
daadzaak was, dat Napo'eon van de geheime po! i.e neer
verwachtte dan deze verrigcen kon! Met den nu naar
Fo'iiameSleau gevoerde» Pausnegocieerde Savarijen
larer Napoleon zelve te vergeef»! De Paus opende n al
dien rhu noorteen boek, hoewel men het hem aan geene
boeken liet ontbrekenzoo bestond toch zijne lievelings
bezigheid eenig en alleen daarinzijne Louis d'Or
in zijn Cofre fort dagelijks over te tellen. Savarij
zegt, dat Zijne Heiligheid zeer gierig was. Hij hield
*ich In den overigen tijd bezig om ziine eigene koussen
en broekpn te stoppen. Op de voorstellen vin Napoleon
pleegde bij slechts kortelijk te antwoorden t a Roma!
De Keizer verliet weder Patijs. Bij gelegenheid van
het Congreshetwelk na de overwinning vin Dresden
te Praag gehouden werd hangt Savarijdie in den
lof van vreemde landen en personen zeer spaarzaam is
van Vorst Metternich het navolgend schilderij op:
n Dat zijn Monarch hém regtmatige verwijten doen
moest, wijl hij door zijne Machinatien in het jaar
1809, dien destiirts voor Oostenrijk 7.00 verderfelij-
n ken oorlog met Frankrijk berokkend heeft; hij kon
er op rekenen, flat Napoleonwanneer hij ooit weder
invloed in het Weener Kabinet verkreeg, zich wre-
ken zoude. Zoo tusschen twee vuren gesteldwat
doet Metternich? Hij sluit het huwelijk tusschen
Nap leon en de Aartshertogin; hij brengt de Fran-
schen in den waandat zijn invloed almogend was
te Weenenen aan de Oostenrijkers deed hij geloo-
ven: dat hij de gunsteling Napoleons was. Maar te
Weenen was men zoo mal niet, dat het denkbeeld
van dit huwelijk geenszins van Metternich afkomstig
was. Hij trok daarom partij van den toestand
waarin zich Napoleon na den Russische» veldtogt be-
vond, want op Ruslands kosten wilde hij aan het
Oostenrijksche huis al het verlorene doen herwinnen;
il ne faut juger gut du resultatMetternich a (té ie
plus habile. Ook duidde Sa vary in zijne briefwisse-
ling met Napoleon den Vorst Metternich reeds voor-
j, lang als den gevaarlijksten vijand. Savary heeft na
het ongeluk van Napoleon bij Leipzig slechts over
de ondankbaarheid dier menschen te klagen, welke
hij me: weldaden overladen had, nisBe!nadutte
TielemannWrede en meer anderen, daarbij de Vor-
sten van het Rijnverbond en voorts zelfs BeyereD;
„"Bat land, hetwelk hij groot gemaakt had. Met d'c
Franschen ging het niet beter; Wel is waar, nog
j, geen openbaar verraad, maar allerwege iaauwheid en
kwaden wil. Dé Minister van Policie had eene
n moeiielijke taak, de rust te bewaren. Napoleon kwam
k, na den slag van Hanau te Paryt, Hier verlangt hij
j, den raad van Savary. De Minister van Policie weet
hem niets beter aan te raden, dan: aan Talleyrand
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken op te dra.
gen. Napoleon had genegenheid daartoe, maar de
zaak mislukte, om reden dat Talleyrand ziinen post
van Onder-Groot-Kiezer Wee (,mnd Electeurniet
wilde laten varen. Maar Talleyrand geeft Item goe-
den raad, en belooft de oogmerken, welke Welling-
ton op den Spaanschen troon hadte zulleu ondersten-
nancar, lbs ambitions particulates sont let nteyens
gue Ton peut saisir pour preparer me diversionI
Er was destijds een gerucht in omloop: dat eene
zekere parci) in Spanjeden wensch koesterde dat
Wellington zich tot Koning van Spanje mogt ver-
heffenen de benijdert van dien Generaal voegen
daaihij: dat hij aan dit voorstel een gunstig oor ge-
m leend heeft gehad."
Hoe weinig kende Talleyrand zegt de Recensent
vin dit werk in de Got linger Gelehrte Anzeigen van
14 October 1828, bi. 1638}, dien men voor den fijn-
aten staatkundigen van Europa houdt, de staatsregeling
van Engeland en het karakter der Engelschen, om zoo
iets voor mogelijk te houden I
Wij houden alles mogelijk van Cannings opvolger.
Wien Canningjs naam en Cedrlngtcns roemvolle over
winning hinderlijk zijn, voor dien is geene zwarigheid
onoverwinnelijk. Maar hoe wanhopend moet Napoleons
toestand niet geweest zijndat hij zulk een hulpmiddel
(n ernstige overweging heeft knnuen nemen)
Maar zoo als in 1806, na de veldslagen van Jena
ei Auerstadt. alles in Prniisen moedeloos wak, 100
wis het in 1814 in Frankrijk! Napoleon alleen verde
digde zich als een leeuw, van zijne Staatslieden en
Generaal» was hij zoo goed als verlaten. Talleyrand
speelde reeds lang eene zoo dubbelzinnige roldat
tren den Keizer voorsloeg: om zich van zijnen per-
toon meester te makenmaar Napoleon wachtte alles
of niets van zijnen degen. Fouchi veroorloofde zich
om aan de Keizerin te zeggen: Madame, il n"yaqu'un
seul moyen de nous sauvere'est de tuer l'empereur sur
Ie champ.
Eene belangrrke vertelling over de beraadslagingen
in het laatste Conseil de Rcgenccin hetwelk de vraag
bediscuiieerd werd of de Keizerin en de Koning van
Rome van Parys zouden afreizen f maakte het besluit
van het zesde ceel. Na hec vertrek dezer hooge Per-
sooasdjen zeide Talleyrand tot Savary: quelle chute
dans Thistoire! II ne convient pas i fout Ie monde, de
e laisser engloutir sous les ruines de eet Edisice,"
EENIGE BIJZONDERHEDEN
ItTtttZEljJI
JAPAN.
I.
De Nederlandscht Factory op het citand Desima
bij Nangasaki.
E enigen tijd geleden iets in onze Mengelingen over
de Japanscht taal geplaatst hebbende, werd een onzer
lezers daa,door opgewekt om ons ook eenige bijzonder
heden over [apan of irzrmede in verband staande
mede te deelen, welke wij gaarn alhier opnemen. Hec
is bekend dat de derice aankomst det Hollanden in Japan
g'-"eld wordt in het zevendJaer -ti'o - d»>'' tffaj.
Dat zij al spoedig eenige voorregten ver-re.'.i.i'rffij'fie-
vestigd \yerden door Gongin in 1609. Dat in het dertién
de jaar Kouang. - young1636, het .eiljad Decima werd
afgezonderd tot hec verblijf der Barbaren uit het .Zui
den die verlof fiekwahleii om zfch daar neder te zetten
en handel, te. drijven. Dat nade'rhancj hunne .Faktorij
naar Nangasaki verplaatst wer;d, namelijk in het acht
tiende jaar Kouang-Toung 1641.
„De plaats waar de Nederlanders wonen', draagt den
naam, van Desima dat wli zeggen het Vooruitstekend
eiland het eiland voor de stad. Óofc noemen de Ja
panpers het somtijds Desima-matsdat isvooreiland-
srraat, omdat het onder de straten vaO Nangasaki be
hoort, en aan dezelfde bepalingen onderhevig is.
Het ligt niet verre van zee, en is met kunst in de*
zelvé opgeworpendaar 'de zee hier vol rotsen eh
zandbanken en zeer ondiep ij. Dè grondslagen zijn van
anderhalf tot twee vademen diepte, van hardsteen, en,
bij hoog water, omtrent eene halve vadem boven de
oppervlakte, in gedaante heeft het eiland veel vaneen
waaijer zonder handvatsel zijnde een langwerpig vier
kant waarvan de twee langste zijden stukken van cir
kelszijn, met de stad gemeenschap hebbende door eene
Kleine steenen brug, eenige schreden lang, aan wier
einde zich een goed wachchuis bevindt, altoos mèc
schildwachten bezet. Aan de zuidzijde van het eiland
zijn twee sterke poorten waterpoorten genaamd die
nooit geopend worden dan bij het laden in lossen van
onze (Hollandsche) schepen, in tegeniVoordigneid van
eenen gelastigde» des Gouv'ememencs. Het geheele eiland
Is omringd met tamelijk goede houten schuttingen, met
kleine daken voorzien pp wier top eene dubbelde rij
scherpe oalen staatgelijk de Cheveaux de frise in den
vestingbouw; het geheel is óver het algemeen zwak,
en, ingeval van nood voor tegenweer niet geschikt. In
het Water staan, eenige weinige voetstappen van hef
eiland dertien zeer hooge staken op redelijken afstand
van elkander, met houten bordjes in den top, bevat
tende in groote karaktershet verbad des Gouverneurs
met de scherpste straffen aangedrongen varl alle vaar
tuigen hoegenaamd, om voorbij deze staken het eiland
te naderen. Bij de brug naar den kant der stad is
een hardsteenen plein, waarop de bevelen des Keizers
en de plakkaten van den Gouverneur, op houten bord
jes geplakt worden. Een dezer bevelen heeft betrek
king tot de Wacht, het andere tot de bevelhebbers;
de straat van Desima en elk wie daar iets te doen
heeft, én dien weg uit moet. Men rekent den platten
grond van ons eiland gelijk met eèn stadium of öooö
voeten lengte en 04breedte. Eene wijde straac is
zoo lang ais het gtheele eilander is ook een pad
om te gaan, langs de schuttingen die het omringen.
Dit pad kan gesloten worden, als bet noodig is. Het
water loopt af in de zee, door naauwe krommfe pij.
pen. voorbedachrelijk zoo gemaakt, opdat er niets van
het eiland zou uitgesmokkeld kunnen worden, hetwelk
zij meenen dat ligteljjk Zou kunnen geschieden, als
de pijpen regt waren. De straat die in de lengfe over
liet eiland loopt, is de eenige, die aan weerszijden hoi-
zen heeft. Dezeivt werden doof sommigeyinwoners
van Nangasaki gebouwd, aan welke wij, volgens het
oorspronkelijk ContraCc$,500 stlimome moeten beta,
len, hetwelk veel te duiir is. Alle de huizen zijn van
hout, meestal van dennenhout, en verbazend lomp ge
bouwd. Zij zijn twee verdiepingen hoog. en dienen
gelijksvloers voor pakhuizen, terwijl de mensthen bo.
ven wonen en zich op eigen kosten nioeten meubile
ren met geschilderd papier, in plaats van behangsel,
volgens de gewoonte des lands, met matten op den
vloeren met deuren en slotenindien nien veilig
wil zijn. De andere gebouwen zijn wachthuizen een
aan elk eindeen een in het midden eene plaats
dlgt bij dén ingang, met de noodige gereedschappen
voor hét blussfchen van brand, en putten óm water te
scheppendie echter met planken gesioteD èii zóó
toegespijkerd zijndat men zé in geval van nood
spoedig kan openen. Al het Water dat men voor de
keuken nobdig heeft, komt van de rivier, die door
de stad Nangasaki loopt, en wordt met pijpen van
Baniböesriet aangebragthet valt in een bakbinnen
het eiland aangelegd. Voor dit watei moet men af
zonderlijk beialeu. De Oost-Indische Kompagnie had
achter de groote straatop hare kosten een gebouw
doen oprigtengeschikt voor den koop onzer goede-,
ren, en twee pakhuizen, bestand tegen vuur: want de
bovengenoemde welke men gelijkvloers vindzijn
noch tegen regen noch tegen brand of dieven bevei
ligd. Het eiland bevat ook eene ruime keukerf, een
huls voor -den Afgevaardigde van den Gouverneur,
óth het oog op onzen koophandel te .houden, een an
der voor de tblken, die men alleen gedurende den tijd
der verknopingen noodig heeft, een keuken en speel
tuin, eene plaats oin het linnen en andere dingen t»
wasscnen, eenige partikuiiere tuinen en eene badplaats.
De Octona of Hoofdopziener der straat, heeft ook een
huis en tuin voor zich. Er is nog eene ledige plaats
open gebleven voor kramen, die er zoo iatig staan als
onze schepen in de haven liggen. Er is ook een af
zonderlijke hoekWaar de noodige touwen en het pak-
linuen, óm de goeoefen in te pakken, bewaard worden.'
*1 0, 0 o 5 bi
-30 oQ gro .aS^g
vt" Jj r» >- r.
S
"O»
hD 4- 3
oC c O t:
WC N *H S
- bil C 5-» - nj C
4. f2 a .c "3 2
U-. c M D s gd 2 f* CC
SS^g-sSs:*-^*
s-
3 0
•S-3 e-2.5n.ox
- O -O W S O
S M 3.35 5f§ o
S s s o is o -§>
"P. u CT3< «2 V
■rt "3 1» flj 'S£ O »-^ -i? 5 I- N r
sj "o 'S3 V5, 0 sü
- - O A rett!
T3 p
a tl'
5 4J 3^
»'d
o
|S|oSl5-Ssi
JJ-O bfl li 0
g S ?.-£ 'v F. oJ
o-SS"
'O
a X .*3»
0 - N 60 C
.3
jS 1
CU C
e m q> s C
-■ - U tsj 4»
o
Sq 'b w
V.
O c W. nS 2 Cl CJ
v o<; .".««a-js
r, p -to rz
<D ^2 -
O 1
*"Sf
w
«i s
aj re y>
e T-t <u
s s
OJ
•XJ OJ OJ
O ft O
<u V Q 4»
"Q J; Va M
s J 5
r* 14
i 11
gölï j!?-
T3 O
a K "U
3
Z 45 S :=- 5 *2
ZJÜ f u w u .3
C - - Sl-O bi C
laii'So-sr4i^l-5|
-c O S w 5 o;
j O u"U oj u-
-•o
C U v
oe 5^ OJ u V >..re
N z. rz rz dJi -JZ K O a
e w
52 E 4» to Q
«i a
na oj
oj -o
4»
w>
O E
o 5
t* W)
5
ï-
a ,H O
W CD
C 41 It Z OJ
n -a -a
4» jx
*0 u
C *- u.
E -O
5- N» U. OJ
~.0> CD «S* T3
'S 5
4» u 3
12
dj TJ S "3 re
cp
O- u. »-q 4»:
„5 OJ -xz Qj re UO
50 - cï'-OA
s v v t I
-43-
er oj 41
i_ owe
Ji -c Q ~o c 3S
N u
OJ OJ
<D
e
s
V" T3
Z. fi o
■f, 2- 3 -
1
O
b£
°a5"
«Sc5.S«iü«2
«D E
QEXc-*O»-E 2 e gw O
4» re oj oj O 41 O
4l 4» a- "O XJ'TD N
IS
-3 C
gs° 5,-S
«ao"*2 '5ï C
1 B E -•
C 4,
al I-
S o
B
-Cu
S'°-S1
-»c
O
«yj
s
o-1 *v« Uo
B o
15 jeu!
siN!
-O O.r
X.
-X
'5 f
'"VtVl
o"
<5
men, óm de goeaefen in te pakken, bewaard worden.' *'a -g- 5"|.gi s L
Een naauwkeurig en uitvoerig model van het eiland ,»<S o - jj 75*0 ,»jSf^
Desima bevindt zich in het Koninklijk Kabinet vfö Sj J 5-o^tEw
Zeldzaamheden in '1 Gravenhage. S Jo 0
Et 5 B -r A o o; -~Z -»
1 1.
j» O \afl ai
S c
Harken van Kón foul sée C t
De japanners gelooven, dat de grondtekst of het
oorspronkelijke van een* der' voortreffelijkste wërken
(Het vervolg op den kant van deze bladz
(f) Kon outséedikwijls Confucius genaamd, leefde
'gelijktijdig met Pythagoras, en honderd jaren
voor Soirates, preuikte verlichten Godsdienst
deugd en kennis. Zijne leer staat oog hebei»
ia China en Japan in d« hoogste achting;
fa -.5 -
.5
Sl O O
.S ^c-f r-k <-> -
Jst u
sf.sa| gr
