jjanr men verzekert, zal ei- op 'sKonings verjahrdag.
1(en Harmonie Concert in de buik van den Walvisch
«geven worden door 20 Muziekanten.
J Üit Smyrna wordt geschréven dat de Heer van
L. locff, Kommandanc Van het Nederlandséh eskader
L de Levantin den nacht tusschen den 11 en te Julij
!un cene kwaadaardige koorts overleden.
1.EYDEN den 24. Augustus. Alles vereenigt Zich om
de 16ste verjaardag van Z. M. den Koning der Neder
landen eenparig te viereu. Het karillon speelt, de
nationale vlag Wappert van de torenspitsen en openbare
{ebouwen, onderscheidene andere waaijen uit de venster
ramen der voornaamste huizen liet krijgsinuzijk laat
z|ch hoorën, het garnizoe n trekt in groot tenu naar dé
paradeen dezen avond zal de militaire kazerne schit
terend geïllumineerd zijn.
De navolgende Heeren zijn bij besluit van Zijné
Majesteit van den 22 Julü dezés jaarsNA. 138, be
noemd tot Officieren van de Schutterij dezer Stad.
tot Kapiteins:
De Heer J. Scheitema, Jansz.
J. G. Chitnacr van Oudendorp.
L. J, Van der Burgh,
Mr. C. C. J. Baron van Massow.
J. TV. M. Baron Collet tEscury.
n J. Hartevelt.
TOT ISTE LUITENANTS!
De Heer G. D. Willebrands.
Mr. F. Baron van Massow.
Dr. T. vtin Outer en.
Mr. J. N. van Puttkammer
Mr. G. van der Mi eden.
S. J. te Poolc.
tot aDE Luitenants!
De Heer Mr. J. G. ia Lau.
Mr. T. D. van Dam.
Dr. H. F. van Doeveren.
MrJ. J. Neder burgh.
Mr. F. C. C. Tydeman.
C. M. Bronkhuyze.
Mr. J. J. van Halteren.
Dr. G. C. D. Suringar.
C. F. B. de Florimont.
J. 1. Krantt.
J. C. Schclius.
H. S. Cecbcrgh.
mengelingen.
NOG IETS
OVER.
St. DOMINGO.
Fcrvolg en slot van het Mengelwerk
van Maandag den 18 Augustus 1828.)
In het derde boek begint de Heer Mitral met te
verzekeren, dat deze vrede voor de Franschc armée
zeer gewenscht was. Reeds lang had het klimaat
begonnen, met zijne schadelijke werkingen op de troe.
pen uit te oefenen, Cn weldra werden dezelve gan-
schelijk daardoor aangetast. Eeüe ziekte, namelijk, die
vreesselijker schijnt geweest te zijn dan de pest, ver
spreidde zich met eenc noch door zorgvuldigheid noch door
het aanwenden van geneeskundige hulp tegen te hon
den hevigheid, door de geheele land-armee en over
de gansdhe vloot. De schrijver schildert met eene
welsprekendheid, welke aan het beroemde tafereel
herinnert, hetwelk Thucydides, van de pest die Athene
eens verwoestte, gegeven heeft, de schrikbare symp-
tomata dezer ziekte. Opmerkenswaardig is het om in
de schrikkelijke beschrijving bijzonderheden te vin
den van die ligtzinnigheidwelke aan het Fransche
nationaal karakter zoo geheel eigendommelyk zijn.
Toen de aansteking dezer pestziekte het hoogste top
punt bereikt had, gaven zich de Fransche officieren
cn soldaten over aan alle de dolle hartstogtendie anders
door wetten en zeden beperkt zijn. Gehoorzaamheid
en krijgstucht hielden geheel en al op. Soittmige ga.
ven zich over aan dronkenschap, andere aan het spel,
nbg andere aan tengellooze wellust; lustig en teugel
loos wilden alle de weinige dagen van hun aanzijn nog
genietenonbekommerd of dit geuot hun uiteinde des
te gewisser, of toch ten minste des te spoediger en
des te smertelijker teweeg brengen moest. Muzijk,
dans, Bacchus-feestenonmatige vreugdebetooningen
was de weerklank dien men overal hoorde, tusschen
het gekerm en gejammer der zieken en stervenden.
Wat iii deze schrikwekkende beschrijving nog eenige
afwisseling geeft, is de schildering der levenswijze van
Madame Leclerc, zuster des eersten Consuls; wjj laten
hier de eigen woorden des schrijvers volgen:
Pauline n'abondonnait point ses tneeurs voiuptueuses
dans ie sein de cette grande calamité; pour respirer
un air moins ivfecté par la maladie, cite habitait une
n matsou de Campagne, sur le penchant d'une colline
a riante, qui daminait la mer; elle y' vivat t dans le luxe,
ia molleste et le plaisirelle voyait mourir autour dictie
des Officiers, des Capitaines dont elle avdit receuilli les
hommages. Mais elle eloignait avec soih tout chagrin
m de son amcpar des images douces et tendres. Tantot
elle se faisait porter en Palanquin coiume une reine
dans les sites les plus beaux. Ld, elle demeurait des
hearts enti res a contenipler le spectacle de la mer
cl ses riyages deiicieux tan rót elle s'eitfimpait dans
des bocages odoriféranstantót elle allait sur cette
ruime merfaire de promenades oü elle ie faisait ac-
h compagr.er par des courtisansdes bouffiotis et des musi-
ciens, comme pour figurer Venus, sortant de Tonde.
Mais cc qu'il yeut de plus remarquabiec'cst qu'elle
K iappliquail d braver la maladie par des fétesott elle
appel last sur ses pas la dansela mtisique le plaisir,
ct la voluptlmals autour de ees fétes, et dans ces
filesla mort promenait ses torches funestes. Les
bah allelic nc discontinua pas d donner, ne fut ent
plus qu un teudez-vous du tcreueil. La veille 011 dan
^•9
n es 1 -J f. CJ 3
-3
1 13^ 1" - z s -
tl! OJ
r d 'i o "a c <l»
S C --S-S --S-a
r- f- gj <L> (f>
0 "O JS 'is in Ê- 7Z CJC s; r
a -c w m C w 'v
rit- .c: <L>
h'
CU (li -
vg S
O OJ 1
o -c:
ft et s
--!
,-a <u
- J2 CV
0 A JÉ
m G dj Tl
C
<u O
O 2" O D
,G cn c to w
'O a, ~a b
<D O
w E
S "5 -c '5
8s
^gS_ï3£3_--.S-5S=Jlo'D:3.
9 9 oj rs o <u v x:
■Cf o r, -3 -ü»!'E'S,aa3»v
n s"il 1 ,c lendemain on ieiournit. Mais cohmt fnê ë'uire
Cliopatrcel! - transformait avec un air vtngiqtieces
n images funestesen image's Voiuptueuses. Cc sont nos
n derniers momentdisait-el/èpassous les dan's la joie
n l" danseles divertissemens
Deze.schrikkelijke krankre (w'akVvan Gilbert, Mêdpc
cin de T.lrtnée de TcXpeditltm eene uitvoerige beschrij
ving in het licht gegeven heeftS kostte aan de Ffauscheh
14 Generaals en bjjna allé Officierert van hunnen Gene-
nial-Staf, 1500 land. eii zeé-OfiicierenSo.óoo soldd.
ten, 9000 en 3000 Franschen die in het gevolg der
armée, of als handelslieden naér St. bomingo gekomen
warén; 700 Fransche Veld-Artzeh warén onder de ge
storvenen. Bij al deze omstandigheden hiélden zich de
Zwarten, die1 met zóó weihig moeite de Fransche
arméé in dezéti s'Chrikkèiijken Toestand hadd'én kutinen
vernietigen, niet alleen rustig, maar bewaakten zelfs
de oorlogschepen én vaste plaatsen aan de zieken be
wezen zij alle mogelijke hulp. De vrouwen der Zwarten
verpleegden de kranken in de hospitalen met onge
looflijke zorgvuldigheid.
De Heer Mitral verzékért, d'Ac Zeef veêl officierert
en soldfltén, hunne herstelling te danken hadden aan
het gebruik van middelen, welke de zwarte vrortwen
uit Afrika medegebragt hadden, en die zij tegen den
raad en den wil der Europische Geneeshderenmet hét
beste gevolg gebruikt hebben. De Zwarten hadden
geen denkbeeld dat de Franschen dé Zoo heilig aan huil
gedane beloften en verzekeringen konden verbleken!
Maar Bonaparte begreep het anders. Naauwelijks had
hij den mee Toussaint gesloten vrede en de in het leger
uitgebarsten ziekte vernomenof hij was bedacht om
dien vrede te breken, eii liet geleden verlies, door
versterkingen welke hij naar St. Domingo zenden wil
de, te herstellen. Hij geloofde alles gewonnen te heb-
ben, wanneer het hem gelukken mogt om zich van deh feQïïL"S-g§S;S94i.i'o:SB5S
*3 SS-s - ~'a
p- - c
C-Z** U
"O *o iu
s C O
§C3 X
-
bï.¥8'i.. -
flt'Cu V O ft
ÏO o:5,S s- -
S Ec-Cn"V>"Ï>.S
|I
III|2|gSS§5gg.§
N-O -U <u O J2 j£ (3
tJ c i ,5 i bo to <u *«2
r; o £0 ^9 o bo C K ra
N - OrJ-CJ«2^d
*- 01-Q qj Q,..
j-r IS,
uy -a -a u-
ai S>
t1
>-a ai J5
bo a c -
<u
4> -G
•5
j= -a
^.2 'U
■s
t£ a
o» tr CD o
cj c> o ei
T3 C cj <J
•- W tn e XI *2
ucj"s!c5iiËi!
persoon van Tóussaint meester te maken. Lcclerc wist
dezen onder voorwendselnaar de Kaapstad te doen
komen op zijne reis derwaarts werd hij in arrest ge
nomen én hls gevangene naar Franktijk gezonden
alwaar Hij zijn leven als zoodanig in het fort de Tous
eindigde. Hoezeer Botïapartè op het eiland St. Helena
volgens Mcara's vèrzelteringtoen er van Toussainfs
dood gesproken werd, uitriep: Je tsavais pas diiniiret
d faire mourir un misirabie nigrc l" Zoo laten ech-
ter de door Mctral jn het voorliggend werk vernielde
daadzaken geeuen twijfel overigdat Toussaint zijnen
natuurlijken dood niet eestorven is. Leclere zocht,
dooi middel eener proclamatie j Zijn gehouden gedrag
jegens Toussaintmet het voorwendsel van een
door hem gesméed verraad hetwelk een bloot ver
zinsel waste regtvaardigen. Deze fabel was te lomp
bedachtdan dat zij geloof kon vinden. De wegvoe
ring van Toussaint was intusscheh het teekeh tot een'op-
atand onder de Zwartendie zich Weldra op onderschei
den punten verbreidden cn aan de verzwakte Fransclié
krijgsbenden dood en verderf dreigden. Weldra werd
Christophe de aanvoerder der Zwarten. Leclerc die zich
met het overschot zijner krijgsbenden ingesloten vond
stierf den 1 November 1802, door zorgen en verdriet
afgemarteld! Pauline troostte zich spoedig over het
veilles hares echtgenoots, terwijl zij den schoonstert
der Fransche Generaals, Humberttot haren begeleider
naar Frankrijk uitzocht.
Iu het vierde Boek, berigt ons de (schrijver, dat
Rochambeau aan Leclerc in het beVelhébbe'tschSp op
volgde; hij was kundiger krijgsman, dan Zijn voorgan
ger, maar had zeer bedorveh zeden en was schrikkelijk
wreed. Met de versterkingenwelke Bonaparte hem toe-
zond, gelukte het hem, de Zwarten terug te drijven en
eenige stedén en plaatsen ótidèr zijne gehoorzaamheid terug
te brengenhij geloofde door een schrikbewind den opstand
té zullen dempen. Zijne wreedheden tegen de ZWiirtert die
in zijne handen vielen, gaan verre weg 'te boven; die
zelfswelke dlva~écns in Nederland begaan hóeft. Mftnr
zijue [wijze van dóén wekte de Zwarten nog steeds
meer tot wraak en opstand. Over fiet gCheele eiland
liepen zij te wapen, en noodzaakten zij de Franschen
om zièh binnen eenige steden aan de kusten terug te
trekken. Inmiddels was de oorlóg tusschen Engeland
en Frankrijk weder uitgebarsten. Rochambeau kon mi
op geene hulp uit Frankrijk meer rekenen. De Engel-
scheu blokkeerden hem ter Zee, en verschaften bijstand
aan de Zwarten; hij werd gedwongen om met liét over
schot der weleer zoo sterke en trotsche Fransche arnrée
het eiland, met uitzöndering der Stad en het district van
St. Domingo te ruimen maar alleen om ais krijgsge
vangen in Èngelsche handen te vallen. In de EngeL
sche gevangenissen smachtten die Fransche krijgslieden
(die in DuitSchland, Italië, en Egijpte zoo vele over
winningen bevochten hadden van November 1803 tót
1814. Slechts weinigen hadden het geluk gehad, om,
bij hunnen aftogt van St. Domingo de waakzaamheid
der Èngelsche schepen te ontkomen. Toen Toussaint
op eene zoo onregtvaardige wijze op St. Domingo in
de gevangenis geworpen werd zeide hij ais in eenen
profetisclien geest En me renversant on a sculemcnt
abat'tu le 'tronc de C/lbrc de la liberté des noirs mats il
repoüssera pèireequc ses racines sont nombreuscs et prof on-
des. 'En roen hij aan boord gebragt werd van het schip
dac lrem •iiirar Frankrijk overbrengen moesc, zijn laatsten
blik op' liet eiland vestigende, riep hjj uit: Je serai
vengé par la justice du Ciet."
o-S S
e-<2
G O 1/5 lj 5 O Jj O tA
a*- "JE: b *p Q 4»
vk-'3S;Nüa"'l O
CJ OJ c
"«S'gks w-2 s>
F -£•
<L>
tU *o 1
oj o c O o «j - H' a
r hu <u <L> _q CU ■>s- qj tu
o 'z: jd c
S-Je-Sf aj£88|id2g^i
5 ""O c3-a >JS a
cr 5t-.- a o -a a a c -° T3
E^yufcSiGrtOO^ «sc-O
iswllïgfssgfijjji
-o-SSS-Sg -S2||g
N 3
2 a c
g) 4J C J
J S
"E a
5
<u -O tu
5 --sM
at g-C 1
CJ u. B"0 JJ
-£3 cJ
ba
OT3 c
6
g G :c?.a
S o b
o
c "5 v w til
CL - eu -O "O -
P N ME I
8 =41
Cbj
O "a a u
•ga]r(
KZt'
a> C o -
n U 2 O
S T3
ttz JU
.fep c
O n 2 «n DTI
O K _3 br aj
"9
•S s
O kj U kl
ïgel" -1^
b a N r r.
cfio - - c-
•s o
S'Jgjo
■S 2^0
8 5 gij
eaïS?
S "5 g SS f - o - t f 3
S g -„ c®
tb Th tlk
*a
jz
^-a c
o Z t: t. r S
3
j o F c-f o'ës!
ïïSÜü-S «ISÜS'8^18 8
a
•S
vi
2
II15 It
<5: s
-j c
J
cd
TS
to„-a
V- 5
2S2-S
F. Z u
S «o
a tu b a
®J r C O (u o
g,« g a 5ÜO a-o
dj a -t i- 6 ,'ug
s 3 g .2 ia
a 5 5 g c JJ
-g.Efn 1= 1
s»;,°éos
jc sur s.z2
S V
Nf,»S«cï
•8 s S 5
Vj-= e §2 -i a>
Si, w
mS g a -
i s - "S S3 g
-Sa
c .2
txD
S— Ci
j i 2
O
WILLEM TELL*
GRONDLEGGER
DER
Z vv 1 T S E R S C li E V R IJ H E I D.
Vijf en twintig jaren geleden, geloofde men alles
wat onder den naam van hijheid maar ingang en toe
juiching beloofde; heden is liet ipnode om niets van
dit alles te gelooven. Veertig jaren geleden, vertoonde
men op den llaagschen Schouwburg Guillaume Teil
{liet vervolg of de kant van acte bu,dz.)
M 6 s
e- -o zt v
,a-.b -s- 4
I 1
•n js .a
CD r- <U
oc"o
c O b C
Li m 2 Jim n
C OJ .2 »-
C6 CJ O
Zi H2 8
ë«3?og!}
O 6 jjo k 5 3
