fa
ook
en
korc
lijk-
tnnd
de
van
l'den
iro,
en
roe.
en
de
te
>uro
lent
naar
ae
ien.
the
iren
mee
api-
hij
ling
be-
ge-
de
Ier,
man
ond
ure
ter
in
aar
uld
zer
de
Toe
van
en-
bé-
ek.
de
ter
de
aak
Hf,
t'4
res
te,
he
ivorden gevorderd dat met liet rondbrengen van die
Laarschiiwïngs-biljetten en van de eerste en tweede
Sn mms tien behooren te worden beiast in desteden de
comtniesen der plaatselijke belastingenen in de gemeen-
de boden of veldwachterswaarvoor zal .mogen wor
gen gevorderd a| cent voor de eerste en .5.cents voor
tweede sommatiedat het dwangbevel, door de
plaatselijke ontvangers kosteloos maar op zegel opge.
Lakt, na door liet stedelijk be.stuuf geviseerd te zijn,
goor een deurwaarder van het vredegcregt aan de na
latige belastingschuldigen njoet worden .beteekend
gat hgt bemoeide dwangbevel tegen een regr van
o0 centen moet worden geregistreerd; dat de pro
cessen verbaal-'; teh bewijze van de ibVórderbaarheïd
ger posten of van.het onvermogen der schatpligtigeu
goor de vooinöefftrfè deurwaarders moeten worden 'op-
cemaakten 'de kosten van parate executie en het op
maken van de processen - verbaal hloeten worden bere-
kend en betaald naar'de bestaande tarieven op het stuk
Van procederen in civile zaken dat 'de kosten dier akten
,jn lasten der nalatige s'chacpiigtigen zijnen in 'geval
van onvermogen de, 'gemeente-kassen daarvoor aanspra
kelijk blijvenwaarom de plaatselijke besturen naauw-
keurig onderzoek moeten doen omtrent de gegoedheid
ger schuidpligtigen om in geval van onvermogen, het
visa te Weigeren en 'den ontvanger te magtigen om
gie schuld op de lijst dér önïnbare posten té brengen j
en éindelijkdat dé deurwaarders hüiine uitgaven eh
salarissen niét zuileh kunnen vorderen vóór dat de
staten dier uitgav'ëk en s'ala'tissén doof den Vrederegter
zullen zijn getaxeerd. -
LEYDEN den 2 Augustus. Gisteren is de tiende vcr-
ja'nrdag van dén 'tweeden Zoon van Zijne Koninklijke
Hoogheid den Prins van Oranjemét de gebruikelijke
ple^tigh'eFd gevierd.
Den 8 Inlij was te Konstantinopol'e alles.stoïcijnsch
Ttistig, de Vizier nog niet naar het leger vercrokken
en de' scandaard des Profeets nog niet ontrold.
ren
en
de
/an
er-
n.
rn-
ie-
ne
u-
en
de
in
esc
ij»
en
ïar
m
de
en
e-
111
ij
O,
T3 Ja;
<-■ OJ ir-v til CJ 0
o-n o, n-='a S -a.-*
n t«Q g T <u u
cj y c a»*73 12 -a
TP *^22 W U n ai Ji ,5 r. Jj 5
2 2 0 3 "O 8 c O ^4 t)
- o M g ;5
C tkO
aj CJ
(jcj
tUJ rt -13 .S
O G
rn <U .5 i-
w .w G
-hti O a-
Sf
O U
mengelingen.
JETS
OVER DE
KOEPOK-INENTING.
Vervolg en slot van het Mengelwerk
van Maandag den 28 Ju lij 1828.)
Het js onverklaarbaar hoe de uitvinding van verder
felijke zaken meer en spoediger ingang vindt, dan die
va:i hoogst nuttige, heilvolle en doelmatige onderne-
lnlngfen. Toen een vadsige Monnik het vèrschrikkelijk
geheim van het Buskruid bad uitgevondenkwam vol-
1 strekt niemand tegen deze moordadige uitvinding op
integendeel, was men er terstond op bedacht, om van
die uitvinding in het burgerlijke en staatkundige leven
falie mogelijke partij te trekken; ja zelfs met vergui
zing van alle wetten der menschelijkheid bevlijtigde
men zichom dat onvergelijkelijke middel tot vernieti.
ging overal in praktijk te brengen.
In onze dagen is waarlijk de heilzame uitwerking
der koepokinenting door de bondigste beweegredenen
en de stelligste bewijzen genoegzaam onwederlegbaar
gestaafden evenwél moet men zich nog altijd met de
geheele magt der rede en met het gansché gezag der
ondervinding wapenen, om dezen weldoende uitvinding
bij den grooten hoop ingang te verschaffen.
Het gaat met elke nuttige ontdekkingeven als met
elke nuttige verbetering, beide hebben onmisbaar vier
soorten van vijanden te bestrijden.
I. Lieden van den goeden ouden tijdgehecht aan
oude gewoonten, al wat nieuw is, zonder de
moeite te nemen van het te leeren kennen, on.
voorwaardelijk verwerpendelieden die volstrekt
niets meer willen weten, dat hetgene men of reeds
voor hunne geboorte wist, of hetgene zij toén
als iets nieuws misschien aangeleerd hebben lie
den die zich overreed hebbendat de natuur hare
grenslijn om het geslacht heeft getrokken, het
welk hen ter wereld zag komen, en steeds pre
dikende, dat men binnèti dien Uring maar stil
letjes voortleven moet.
tl. Wangunstige wezens, die elké weldaad, wanneer
dezelve niet uitsluitend vöor hen bestemd is, da
delijk belasteren en als eene dóór den toom dés
hemels ons toegezonden onheil dóén voorkometi.
ill. Liedeni die, zoo als men zegt, niet verder zien
dan hun neus lang is; die zich misschien niet ver
beelden kunnen hoe het mogelijk isdat er iets
goeds teweeg gebragt wordeom geene andere
reden dan wijl zij zich zelve tot niets in staat
gevoelen.
IV. Baatzuchtige wezensdie slechts hun eigen voor
deel in het oog houden èri zich volstrekt niet
otn het algemeen welzijn bekommerenwannéér
zij daarbij voor zich zelveh geën voordeel kun
nen halen.
Bemint iemand rust en vrede, vreést iemand tegen
spraak, jaloezij en kabalentrachtë hij dan toch
niets nit te vinden, niets te verbeteren, niets te her
vormen en vooral niets te ondernemenwat onder
scheiding van of boven anderen zou kunnen veroor
zaken of ook maar in schijn Zoude kunnen bedoelen!
Maar begint in iemand de zucht naar roem, de liefde
voor het algemeen welzijn werkzaam te worden;
verheffen daden, talenten, kundigheden, iemand boven
zijne medemenschen, dan bereide bij zich vrij óp alle
soorten van tegenkantingen, moeijeiijkheden en kwel
lingen. Niets is gevaarlijkerzegt een befoemd schrij
ver, dan gezond verstand of genie.
In het jaar 1798 maakte Doctor Jenuer zijne waar
nemingen omtrent de inenting der koepokstof bekend.
Deze ontdekking mag dan al méér het gevolg van een
gelukkig toeval dan van geleerde nasporing geweest zijn.
Doctor Jenucr dacht verstandig genoeg, om dezen echt
wijsgeerigeu stelregel te volgen s
.o
"U M
Veracht niets, elk mer.schelk gevoelen heeft zijné J' j
wamde dat is, onderzoekt alles, en oordeel dan! in _2 «77.
verscheiden streken. Van Engeland, die wegens <le vette
weiden beroemd zijn, lijden de koeiien aan zekere soort
van puisten die zich inzonderheid, aan. hare uijers
vertoonen. Deze. ziektê .schijnt reeds in de grijZo oud
heid bestaan te hebben echter is zij 'geenszins uitslui.
terid eigen aan Engeland mén heijft dezelve in Duitsch-
land en ,in Italië insgelijks opgemerkt',, ien- 'de Heer
Montgenotlid van het Genootschap van Koepok-inenting
te Parijs heeft er in de dorpen in den omtrek dier
hoofdstad eenige sporen .van ontdekt. Reeds sinds lang
had men almede opgemerkt., dat deze puisten besmet-
tend waren, en zich aan de boerinnen mededeelden,
die zulke, koeijen melkten. Een vrij oud verhaal ver
meldt dat de kpepokstof een behoedmiddel tegen de
gewone kinderpokken is.
In het Jaar 1768 had Mr. Fewster Heelmeester te
thornbury, in gemeenschap met den beroemden Inducer
Mr. Suttonreeds zeer vele inè'ntingen der gewone
kinderpokken verrigtdoch zij zagen na verloop van
eenigen tijdmet niet weinig .verbazing.-, dat hunne
inenting op èen groot gedeelte der ingeente landlieden
volstrekt van geene uitwerking was .gewéést. De land
lieden verzekerden hen, dat dit van 'daar kwam., dewijl
zij de koepokken hadden gehad.' Men deed nader
onderzoek, en zij bevonden dat de bóeren indedaad
gelijk hodden. Mr, Fewster deelde deze ontdekking aan
een Geneeskundig Genootschapvan hetwelk, hij lid
wasmede doch het ging ook hier zoo als het meer-
maals in Genootschappen gaat:,men beloofde, zich mei g '5 .S .2 -g
dit onderwerp bezig te zullen houden, en [men s» «-8 "5
vergat het!.
Doctor .Tenner handelde beter dan deze geleerde
Heeren. Hij zettede zich mee der woon in het Graaf
schap Glocester neder, waar de koepokken het aller-
menigvuldigst warén, en besloot, ont-zich door eigen
onderzoek van de waarheid der zaak te overtuigen.
Met dat oogmerk entte h,ij verscheiden personen in
die reeds door de koepokken besmet waren geweest
doch zijne inenting was, en bleef zonder vrucht. No
11am hij de koepokstof v?,n de allermeest besmette koe
entte dezelve den landlieden in, herhaalde vervolgens,
die inénting met de gewone pokstof, doch kon hen
de gewone kinderpokken niet doen krijgen.
Indien Doctor .Tenner een kwakzalver ware geweest
zou hij zijn geheim voor zichzelven: behoudenennlzoó
zeer spoedig zijn fortuin gemaakt hebben. Maar deze
ontdekking scheen hem te veel belangrijkveelte
r.nttig voor het menschdomom haar niet ten
spoedigste algemeen bekend te maken. De Docto
ren Pearson fVeodville en Simons herhaalden zijne, on
derzoekingen en de uitslag wap steeds dezelfde. Aldra
kondigden de dagbladen dit gewigtigë niënvvs aan. De
geneeskundige school van Patijs beslootom er zich
mede bezig te houden en Doctor Colladoneen Gë-
neefsch Geneesheerbragt de eerste koepokstof in Pa
rijs waarop Doctor Pinel met dezelve de eerste proe
ven 111 het hospitaal van de Salp'etriére nam. 6Jen zontj
naar Engeland den Heer Auherteen jolig Geneesheer,
van uitstekende kundigheden en onvèrmoeiden ijver., en
de kommissie der geneeskundige school.droeg hem eene
reeks van vragen óp omtrenc welke hij bij de Britten
inlichting moest trachten te erlangen.
Doch om deze eerste pogingen aan té moedigen
was er een man ndodigwien een brandende ijver vopr
het algemeen welzijn bezielde. De Hertog de la Ruche'
foucault Liancourt was in Engeland gecuige van de uit
vinding der Koepokken geweesthij stelde dus voor
om te Parijs een Genootschap op te rigten hetwelk
zich uitsluitend aan deze belangrijke ontdekking moest
wijden. Spoedig was die Genoocséhap gé'/.estigdmen g s
deed koepokstof van Londen komen en den 21 Mei 1800
ondergingen 38 kinderen van het hd^pidat de la Pitié
deze nieuwe inenting.
Indien deze heilrijke uitvinding doof niemand bestre
den ware gewofddn indien zij óp haren zegepralende^
vdortgang niet eeii enkele stem ontmoet had die hare
zegepraal beschimpte dan zou men zulks tnet regt als
een ongehoord wondér hebben mogen beschouwen.
Toen de inpnting der kinderpokken te Londen .inge
voerd werd verklaarde' den Predikant haaf van-den
leerstoel der waarheid voor eene helsche uitvinding
voor ëene ingeving des duivels, en bèwèerde dat ,de
iiëkte Va'n Job volstrekc niets anders gdWeest was,- dan
de kinderpbitken. Een Fransch Geneesheer beweerde
mede openlijkdat de koepok - inenting een geschenk
van Pitt én van den Prins van Koburg wasNaauwèlijks
was het gelukkig gevolg vaii Doctor Jenners pogiqgen
in Groot - Brictarlnie bekénd geworden, of een vijftal
ouderwecsche Doctorendié nog groótë pruiken droe
genséberptèfi hnnné pennen tegen hem. Vaume
Chapon MouïelGoëlz Reynald verzekerden: dat het
inenten der koépokken eene allernpocllóctigste ontdek
king wajgeschikt om den méns&hden Kontng cfër
Schepping to: den rang van hèc rëdelooze dier te ver
nederen ian de schoone sekse de' gedaanté-verwisseliDg
van Nimf js te doen ondergaan én aflerwege vetwarring
en onheil in de stelsels, der geneeskunde te bréngei).
Minder bevooroordeelde Doctorën, hebben zich ver
genoegd met aan de kracht en uitwerking der kóêpók'-
stof te twijfelen, daadzaken' tegen over daadzakep té
stellenhunne vrees voor de resuftaiën dezer nieuwe
inenting te keftnen te géven en te betoogendat ztj
niet zonder gevaar was, dat hét gif dér koepokstof
zich met 'andere giften kan vefeenig'e.néène. volstrekte
wanorde in het werktuigelijke van het menschelijk e'n
eene reeks van onbekende ziekten teweeg te brengen
kortom, men heeft tegën dé vaccine, zelfs in die plaat
sen vijanden gezochtwelke haar zagen geboren wor
den, en mén heeft zich gehaast met Engelsche werken
te vertalen, dié haar regtstreeks' of zijdelings'bestreden'.
Er werd èen boë'k uit het Engelsch óvergebragcgëL
ticeld 'dé Koepok -inenting besnéden in hei land,, waar
zij uitgèvöndcli werd. Du werk is in drié afdeèlingen.
verdeeld. Vooreerst, bevat het eene verhandeling van
Doctor IVilliam Rowley, lid der Universiteit van Oxfoin,'
(Liét vervolg op de kant van deze bla&z.f
4.; v 8 -
CX. O)
a cq
•CJ
•V
cj r
O -a ft> <i> >3
CJ "O 0--7D
- O <3
CJ
«1» a >•=•-' Kt
•S| pi M
O Jt' r o „w a»
cj ^*n~i cj ^4-a j>'- -.j. izj
.370 a 5 '5>-g js S -af»
oiS S n
i' N (U >.ïS O - e,
~a .c - o u w
5J u e "O w c 3
Tl s -0ib|
lillik
c S
v. cj X
3
.cj cj n n
cl. s o
s a-1 o^yt
oj
VHL-a,«S!5'as"S!'M«"s!
-O W .SL O ja -c
S
s el, >-2 s-= 1
tL pj-
bD^G
<U-
T'g s-
S'E-a
e a-=^2.6 JK:s?
s^iln^ssr-if t
TJ ,2P Jr w OJ .S, Jo JU Jui <y <U
3? -c S N 'r, a» g
5 „-g S E 2
15 c.a tz CJ
u 73 2 P
O Jr N G w» fl>
JSn 50 "'E SoO-oïS
as 5«!3
-G -O G G"7 C **r
u «j s 0 3 w
wv:o G>K>2Jc;t>jIiL_
c '<2 T: e 1- 5 '3 S -= G
g -.Hg
O M' -O M O s tl M 5 -2
i: o O "o 2 'rj
fm, - i_ r, n li C O O G
"Bticaj;ï>Tj>^SS;,55
-Sas
:;6?
N O -P
- Sl
9 cj o
O -73
I'S s 8 g g 8 i g'ê -S -fd
1141^1-5 :S*a5
G cj t- rm
fl> -O u JU -O 4
E JE2 R o; „w
„kil! O
g s.
c-1 w S -0
s r - 's g-g s- s
i- c u o 5 o ,S 5 5
fcj> o) cj cj «-» jü r* c g oi o»
13V»U» S f, O 0.0 H H
czi ov ,H "-o."
U S" O-O 5 M.'
s -
a 07.
- ..9
_Sou.il,'
en - tD C
- b£ 5
<D v-
D d) JU
a cj
"O *-•
to
a «v
ilt
0 „2 0 9 - «>-, 2 3 S -Si t
R 00^
SQ
«•"2 o
- o
- Si O
5 h#ü, O o W CJ
U O E '2 S _G CJi
T ai 7: ai n -.
G G G
O). c CJ JG
eA 4_, ff
*3 cj v
ai
C S 3 0 G. -S -SS "2
-r Ms u a
-3= Eg 3,
O O
2^3.8 Sll^a
bo^a G
W md
.1 Jff «-• vi B
a Mg 'S ,!-
°gS-6X
O fcf) di
ÜJ~ 3 ^3 OJ
a T3 -o
QJ
«ö-s:» PSss
G O
- C i
'G bO
E -
G G w O CJ .G
O G O E»
£•2 SS 2.1 .2 o-a 2
<u o -r o
ai -O tJ r» f) "r— JS nn
nu 'öog:
c CJ
GjQ csN g a O O
w l-s -• cv cj g 'g f cj
■sï p slo-o S 3
5 -a «éQuu^ju, .S,'£ v W
«G^^OGtu^ *0 CJ
S u o r .5 s Q .22 c fca
Tin him
OJ
g
u «j cj fa 1
CJ .^r. V. JUd O
-•* O Jn. Q,
CJ frt 77
pG S
C .tri
8
aj cj
G o
0v§.C
J. g g
ilaÜlal-gll'IS'liS,
