ra
ra
hebben hiinne aankondiging met deze bewoordingen
geëindigd
Zoo wénscben wij dan aan deze verdienstvoile
n onderneming een verblijdend wei gelukkenmoge
het door den ijver der mede arbeidersen de steeds
toenemende deelneming van het publiekrijke vruchten
dragen, en deszelfs roemrijk doèl volledig bereiken."
Wij kunnen bij deze Eulogic niets anders voegen dan
den wensch dat toch de geieerdttn in ons Holland wakker
genoeg zullen zijn om van deze Jaarboeken kennis te
nemen, nog voor en aieer hun dezelve door Belgische
Conipilateurs of eenige andere Bureau-vertalers overge
goten worden aangeboden.
IETS
OVER.
NIEU IV-NEDERLAND,
THANS
N E IV - er O R IC.
De beschrijving van het herinnerings-feest in Neu>-
Torkniet lang geleden, gegeven, hetwelk geheel aan
de gedachtenis van den Ncderlandschenen wel vooral
aan den Hollandschen en Zeeuwschen naam gewijden
waarvan ook in onze dagbladen belangwekkende be
schrijvingen medegedeeld zijn, heeft de gedachten van
vaderlandlievende, en'den ouden Hollandschen roem
nog zoo gaarn herdenkende, als ongaarn overschaduwd
z:ende, lezers bijzonder tot zich getrokken.
Tien jaren geleden, heeft een onzer verdienstelijkste
Landgenootenwu'len de voortreffelijke voorzitter van
het Zeeuwsch Genootschap, den Heer Ridder Mr.
N. van Lambrechtsenzich verledigd, om de betrek
kingen welke wij tot Nieuw-Nederland haddenonder -
algemeene en bijzondere belangrijke oogpunten, zaam te
trekken. Dit werk is of behoort althans in ieders handen.
Sedert heeft de zoo even vermelde feestviering, aan-
leiding gegeven, dat een onzer lezers ons heeft bekend
gemaakt met- eene Beschrijving van Nieuw - Nederland
deszelfs gelegenheid, ontdekking, eerste scheepvaarten
derwaarts, verdediging van het regt, dat wij daarop
gehad hebben, vruchtbaarheid, natuurlijke voortbreng,
selen, en koophandel van dat land; mitsgaders een schets
van Nieuw-Amsterdamwelke in 1770 vervaardigd en
gewis .niet in aller handen is. Hetgeen ons bemoedigt
om daaruit het een en ander in deze Mengelingen, bij
wijze van beknopt uittreksel, te verlevendigen.
De vervaardiger van dat opstel zegt, dat de oudste
beschrijving, welke hij, belangende Nieuw - Nederland
in druk gevonden heeft, is: .7. IS.Nieuwe Historische
Verhaten van dc nieuwe IVaereld, in Nova - Belgica
uitgegeven Anno 1621.
Dat deel van Noord-Amerikahetwelk van de Engel-
schen den naam van New-Tork bekomen heeft, is eerst
door ons Nova-Belgica of Nieuw-Nederland gedoopt.
Een gewest, dat van den Heer Kelian van Rentzelaar,
die er met kennis van wist te oordeelen, genoemd wordt:
Een Paradijs van alle vruchtbaarheid en wellust, het
aangenaamstegezondste en vermakelijkste Landschap van
de gansche IVerelddaas—het voor menschen van allerlei
staat en conduite, ongelijk beter en ruimer aan de kost,
en door de wereld te geraken is als in Holland zelve.
Een gewest, in we ik men onder eengezonden Hemel en
zuivere Lucht, als men immer wenschen kan, in alle
rijkelijkheid en heerlijkheid leven kan, van de gezondste
en smakelijkste vruchten, van eene overvloedige aarde;
een Land zoo geschikt tot den koophandelzoo opgehoopt
van allerlei produkten, en zoo wel gelegen als er eene
Kolonie in de geheele nieuwe IVereld bekend is.
De gelegenheid van Nieuw -Nederland, is in Noord-
Amerika beginnende bij de Linie Equinoctiaalop de
hoogte van 41 graden en 53 minuten. Eertijds grensde
het teil Oosten van Nieuw Engeland, ten Wésten zoo
verre men vast land vond, ten Zuiden aan Maryland,
en ten Noordentot aan de groote rivier van Canada
doch sedert is de geheele Provincie, op de vaste kust,
niet meer dari ao Engelsche Mijlenen 160 lang, door
Hudson's rivier is het gescheiden van Oost- en West-
IerseV, en eene linie door Greenwich en Reye henen
loopende, scheidt het van NieUw Engeland; dus heeft
het, dit gewest ten Oosten, en het lang eiland ten
Noorden, tot grenspalen. De eere der ontdekking
behoort onbetwistbaar aan onze Landgenooten. En
wij zijn er, (zoo schreef men toen,j indedaad ook de
ware en eenige eigenaars danschoon de Engelschen
ons het eerste zoo wel ais het laatste betwist hebben.
Het was in den jare 1608 of 1609, dat Hendrik Hud
son, voerende het schip de Halve Maan, voor reke
ning vaii onze- Nederlandsche O. I. kompagnie afge
vaardigd zijnde, om bij het Westen een doorgang naar
China te zoekendit land ontdekte. En het blijkt uit
een eigenhandig geschreven Dagverhaal van hem:
Dat hij van de Kanarische eilanden afzeil makende,
en koprs nemende West ten Noorden, twintig Etma-
len met goeden spoed voorestevenende, eindelijk land
ontmoette, naar gissing 320 graden bij Westen; "en
merkende aan verscheidene teekenen dat er bevorens
nooit eenig Christen-menscb geweest was, nam hij er
bezit van, als de eerste ontdekkerkust en strand be-
kwaant ziende. Gevoegelijk oordeelende, dat men het
den naam van Nieuw-Nederland gaf, om de gelegend-
heid tot de zeevaart en om het goede klimaat aldaar."
Dus werd het voor bewezen gehouden én uit dit
"oerigt en uit de registers niet alleen der voormalige
W. I. kompagnieen nog daar te boven uit twee ge
drukte brieven van Johannes Mcgapolensis Juniorin de
XVIIde eeuw Kerkleeraar op Renselaarswyk (de oudste
Itoicnie in Nieuw Nederland}, waarvan wij dadelijk eén
uittreksel tot -staving van ons regt van eigendom te
beide zullen brengen, maar ook overtuigenduit zoo
vele Holiandsche namendie aan uithoekenkillen en
I strcoroen gegeven, aan dezelve ook-zelfs 1111 nog bijge-
bliven zijn. De Engelschpn zijn Dimmer in staat ge-
W est aan te tc-onen dat iemand van hunne natie de
ot id -kking van dit land gedaan heeftveelmin dat zij
uit c.enige afidere oorzaken zouden kunnen vooiwen
den regt te hebben tot deze bezitting. Doelt iverbir
komen de zoo even ber'oelde woorden ven dJn boven*
femelden Tred>knnc Jokinnes M'jgapotcnsh (uit dezen
bi:ot neaft yrdriaan van der Duik zijne beschriiving
van Nieuw Nederland in 1650 nteest zaantgeste'd jin
zijn tweede briefdie op bi. 3 mee deze geografische
ppektilatie zijn bewijs aanvangtEn dit Nieuw Neder.
land, als ik u gezegd hel», door den schipper en
koopman Hudson eerstmatil gevonden ligt op dezelfde
hoogte van Sardinië en Korsika,. in dé Middelland-
sclte zee, en van Spanje en Frankrijk aan den Oce-
aan; want de Zuid-rivier respondeert netto met de
Vlaamsche eilanden, met den'. Taag,, en met den
Zuiderpunt van het eiland Sardinië en van hetpunc-
turn meridionale of oriëntaledaczcl.ve OosteÖjken
koers te rekenen van de Kanarische eilanden bij Wes-
ten op den 316 graad, of regt Westelijk te tellen,
zoo ligt het 44 graden van liet punctum meridionale
daar men de Kanarische eilanden ophoudtdat zijn
6<5o mijlen en komt hier overeen met Cabe Mcsurata
op de kust van Barbnrijë, in het Koningrijk Tripoli,
ook met^ Cabo Spartavèntozijnde de uiterste hoek
van Italië aan de Middeliandsche zee. E11 wie het
anders mogt zeggen, dat wij van dit vruchtbaar en
welgelegen land niet zijn~de natuurlijke eigenaars en
bezitters, mag overtuigd worden, want door den
naam zeiven, die dat medebrengt om zijne vinding
door Hollandersen om zijne gematigdheid zeeha-
vens, capabelheid tér neering, waterenvisseherijen,
weder, wind en andere.prijzenswaardige eio-enscnap-
penwelke hoedanighedenzoo men die ook zal
gelieven te roemen, tnet uw Nederland of Holland
te gelijken zijn, maar die waarlijk wijt overtreffen
en om welk alleshet op goede redenen door onze
ontdekkers Nieuw Nederlandis genaamd geworden
zijnde zoo veel te zeggen als een ander of nieuw
gevonden Nederland, doch op de eerste vinding komt
n het meest aan, en werd in 't gemeen op de over-
is eenkomst van temperatuurbij anderen zoo zeer geen
regard genomen, maar voornamelijk, op de heuginge
en niêruit blijkt .het voor alles klaar, dat het door
T-TrJlanr1f»rc f»prcr crpvnnHpn 10. j.
c cj
0 c\ ty
■ss^eii 1
3a - ~C n CJ
g 8
3 W
o i
g Vfcl 2
.u»
I S-S S-5-S 2'!
s 'h - j55 c 3 1 3
.a cj-o n
-° sa-s S! ,2 B n.-2>g
A3 5> 3 O-r °i 51 -- -
p .2 g
i b
§7
13
o
CJ
i N O rj
CJ 3 ra -
T5 a
4 5 rc K 5
S c
«3
- C «->
1 i> 'X
1 3
t> O» (D
e -a
-P o -
4_» «- O
3 S
>^^07
■■cv ha oj. h
S S t
N
3 O .5 m 5» O
u,1S
T3 aj ^3 QJ ,3
O fc. Mb1' <Li T3
•'9 w'3,.* 9 N
v» 0
fcJD C "z:
- Jti
C 'c 20'
U. O N a>
La -O
s t- .Si 5-p 2 -c; 5
a a So a.-N-'^ jS_sj
a S-
O
•S 2
•Ie b
1-
O
S S E
3w_.S«2"g
a cs
JA AA
u 5 13 -
2 cs"3 2 «J -
u J=i a E rö
D i- v;
g.O XI c'bö N
3 O
D w a> "r *-
3 u
3 3.2 '5 a
3 N "2
j— o
O- VJ
0 P 0 .2 O
Jji
ai 1
H-.jl
OJ
H
-~--j— utnai Udl lie L UUU1 - »-
Hollanders eersc gevonden iswane wij hebben de êS
Indianen of inboorlingen, die er nog veel in leven
-o-" j «'v ci uug veei jh jeven
zijn en wij dikwijls en verscheiden hebben hooren
„spreken, zoo oud, dat ze daarvan heugen, ronduit
hooren verklaren dat voor het aankomen van ons
schip de Halve Maanin 1608, zij inboorlingen
niet wisten, dat er meer menschen in de wereld
waren als daarvan haar 's gelpenomtrent liaar
veel min schepselen zoo ver van haar slag en fat-
soen verschillende, als hare en onze natie, zoodac
sommigen der hunnenons schip van verre eerst
ziende aankomen, al heel niet wisten wat daarvan té
oordeelen, en in zwaar'beduchten stonden, of-het
ook èeii spook was, dan of het uit hemel.of hel
mogt komenanueren zagen het voor een zeem on*
ster aan.: altijd het gaf groote verslagenis bij. aLde
Indianen, gelijk mij dikmaals vah hen betuigd is,
dies wij hec dan voor een zeker bewijs houden dat
de Hollanders, de eerste bezitters vah Nieuw Neder-
land zijn, en wat behoeven hier andere bewijzen?
Wie zou hec mogen tegenspreken, daar zijn'wilden,
die over de honderd jaren heugenen zoo er nog
epnig volk voor de onzen geweest ware, zouden
zij daar niet al iets van weten te zeggen? Zoo zij
hetzelve niet gezien hadden, zouden zij er'ten minste
niet van gehoord hebben, van hunne voorouders;
CHet vervoig op de kant van deze bladz
Heden .overleed mijn geliefde Man CHRISTIA AN
ALTENHOVEN, in den ouderdom van ruim,eeu-en
veertig jaren, na een langdurig lijden, aan de gevol
gen eenèr .longtering, mij nalatende vier Kinderen, die
grootendeels bmTverlies nog niet-kunnen beseffen.
LEYDEN M. E. van HARDEVELDT,
den 9 April 1828. Wed. C. Altenhqyen.-
NB. De Metselaars - Affaire Zal provisioneel, onder
directie van L. H. IIoutmujjsf.n, Mr.'Metselaar
oji de Hoogetvoerd bij de Bolwéritstraat alhier,
ten behoeve der Weduwe worden gecontinueerd.
e
J=
a
uy S
ra 3
bO 3
.5 "O 3 -p
s 2
Jt S O s"
t-S
5 o c
CJ
<J v,
l I S gl
3 S se e
3 n O ft
J Q-> :x> ra
ba
c c a - u
CJ ty. <D <U to O <U
C T3 ra o JD
9.H-§"g S-o -
f B-13 tc22
5 O r~" CJ
0 ut bfl i- c; CL. 2
U CJ' 1) *"-• 5, JA
*-"a U
Q G JA E u 01
3s - eo
o 0 2
SI 3 u xj
SL >3 -
T3 N 1\S 3
a .2 s ax .g w
JA T3 ^3 O a u -
a h uvo 2
o .S, a s? s-
-O -ra>g bO ca
C N CJ
bO
J-5-n g-5 S 1^1
->aC°cjOra
3 -2" U. bD *0
a> bn .5
O 3 S
i
Sz|.ï
I T3 i
5 J
ra 1*
e - - %Z
g -=B N S
.SJ c g -§1
Z
;»AJS 3 S i
S 3
sljji
T3 a cj
5 oal
2 o
QJ CJ 3
2 530 3
v» C
3 O
cj ra
*035
c i
CJ tt
CJ
-is 2
<u
bO
V bO--—
CL, T*
O S
a ra
3 G
cj cj
"O
3 CJ
c SJi
cJ rf
a: 3
CJ o O
bü
«u.2 S
■sf
■p— -Q
§1
E -0
g ra "2
rT 3
c o cj ra
o c3 k- cj
a O ra
O "7" CJ
N
CD CCïi
bü^
3 5;
-5
o
CJ
u
CJ "O
cj O
-o cj
ra
O ttD
<u _2
.5 a
"O -•
-Z
Gevoelig voor 4e menigvuldige en hartelpè
blijken van deelneming, door Vriendén éii Bekenden
bqtoopd, bij het, treurig afsterven van mijnen'geliefden
Echtgenoot Johannes SchultZ, zoo betuig ik daar
voor'langs dezen .weg., ook- namens mijne-Kinderep en
Behuwd-Kinderen, den op regesten dank, tevensvven-
schende, dat ieder nog lange voor smartelijke verlie
zen moge bewaard blijven.
LEYDEN G. A. BRUG MM AN,
den 10 April 1828. Wed. Jons.. Schultz. -
cj
O M JQ 1
O U-. Ti
0 3 3
cj ,2 <y
J S
■2 2 5?
S M g
a
S «5--
S
3 .r-,_a Lj
"r"
OJ
s
C,
S
VO -Z
- E
a o
c
ZeI
"k-S
bX) p ju
t
s
CJ rjt
^GZ o 3
Ï5 O o U
SP j-C
ra CJ '3
5 M
v» o
-o
T3 N 1»
S V
b£) ÏS
C.7*
J JX 'u,
J=
3
CJ
O
u» CJ
Qj CJ
O
>3
<u 3fc
CJ bjj 2
8 b
ra <L>
c -o
r- 0
<u s 8 -
P TD -O
a
>'2
ra a
m u, ra
n
O»
e
s
CJ "V
-o 'qj -
öB 5
H W
*0
2
Ut t
O 5
PRIJS-COURANTderEFFECTE
Amsterdam den \iden April 1828.,
Holland Werkelijke Sebuld 2| pCt. 535 a
Rest. Uitgestelde ditoj| a
Kans - Biljetten. 18J. a
Stellen van uitgeloten dito - a
Amortisatie-Sijndic. 4A pCt. - 97J a
Domein Losrenten 2§ „3 93J a
Handel-Maatscitappij
Frankrijk, Inschrijving Grootb.
Dito op dito
Rusland bij Hope en Camp.
Ins. op:'t Grootb.
Pruissen Obl. Neg. Londen
dito in Londen van
Spanje, Obl. bij HopeenComp.
Nieuwe geldl. van 1822
Oostenr., Obl. bij Gollen Comp, 5
dito
Certificaten
Neg. Metaliek
Dito Bnnk-Actien
Napels, Certificaten
dito dito iu Napels
N.
531
o aj c sc S
ra -G -U qj 0 ^2 V.
aï5 O o-EP
S-° s 6> s
a» tJik-- s Q
•-1 B s
.'•fek "a b cj cq K
x) tto a -7--
e s g jj
üOOiiT!
J
-Z '&.S
O
'JO
ra -3
2
D bO L
- -cj
I
3öo ft <U
ra c «u t3 cj
Si a .5
'S - E
•2 s -o I a
2 cj 3 jj
oj cj xi -c 5 -o
'3 t.- 2 a
a"°^5
3 rn
cj •-
- b0
0.0
- ja a X)
ra; p CJ z:
Z, a M
'i? ut J4
o Z u - o
Ui-O C O
2§
4§
5
3 y)
5 r>
6
5
1822
5al pCt.
4
2a
5
- 685 a
- 98f a
- 5= a
- iod| a
- i°6f a
23 a
-8 a
- 7<55a'
- 61} a
- 40] a
- '85! - a
5 PCt.
1220 n
"69f "a
d9i a
98
931
87!
Ö9|
99Ï
52§
i °7S
107}
'231
•Si-
77'
6i|
41
•85
1230
7°è
70
cj iu:
be o
bo
3 x®»
xj cj i
sSi
o -
- -2
^3 a a
cj oj
b1 (a k ra
OJ— Q CJ ^.5
cj ft
- «5 a M
u
oe o
v. "i u bO
b
S O G
cj 2
boa G
cj
cj -
A= "D
3 LS -5 fi
- '5'. 3.
I rt
R R R a a a
cj
Sd -S S K'ë-r-ip
CJ SCJ
CJ
7:^5^ 3
_i_x re CJ
■^Si-I's
Hr r" w cj G
t~r~ cj gj bn a a
3 "O JD <D
:a> be cs
2 i-jS c .0
1/3 QJ 'bi
li y C CJ 41 3
ce>ON«
