I:
ft 9
re
3 5.
*5
rf
s.s f.
15
fr
ft
Sf *.2 S
St1.;
o
S
ft I
IT
s
a 2 g-
-» K w a?
o -ra
ft
5 a
n
!tf
CPS
Z. a
ft 2 °-
2
3f I
1 6
r i 13
r
2
is
I -
j
5. S? 5
2 4
W -
5. 4 a
o a
•3 3
8" 2
2 ->
€0 J* O
tft
*3 2
n o
re
-2.
J S g
2 s I
o
2 -S
s
S'
r J?
J-. o
-® *o O
I s
I
N 2. 3
aft
a
to a
'2
l|
a »t<
n o
a
z i
5Ï'
cc S
if
G
5
.fc. -» a
3 8
lit
o
o 5 S 2
r- 5» 3 3
8 s i j
B o a
S 5
sïfS?
'S."
a
8-
«r
13 f
4
5 2
jss
8 1 3
a
E I n-
S 2.
B"r!
Oi B
S: B
A- n
A3 2 0 ft
ft 1 w
tïü
?!»z
4
5
B
2 sr
M
I»
s
O 93 0
2 a J3
3 o
&r y I
3 2-
4
2 5-1
-2 2
s 5 J 3
'U-c
2 o 2.
O 9 Q. O
A 2
s
5
1
2
o
II
n "O
o
5
A
5.
a
S
5I I s
3
A
Z to
A
VI
a
=5 5
i
9 a 4
r o.
3 - a a
B J
Ia A
I, 9
<t -
.1 -1,1 -
■a a !J,'
a 3
S- 5 s
|3-
S£S
5
8
o
B
a 2 S
8-3
a.
5 38
S3 -
w 9
2. ex
ft o
8 J 5,
a
si
Mi
1*1
2. 5 8
3 S
- j
i i3
Ih
3 3
S fl
j t 2-
2. A 2
11
3.
til
B 4
S
*1
•- I 2
2 A
9 A
0 O
2
-. cr
3 1
9 0
o cr
2L 2 A
bs J? o
ii
2. 2.
15 t
I
Ii!
I
0
- 5
0 - 3
0» A
s J
3 s
0"
S"
8 5
1-5
8 5
0 «3
>Z A
,3=2:
S
a i?
0 o"
2. tf 5
t I A
O A
o a.
Bi?
•S3
a - s
a*
Zm
3
V. -r
St S
-TO-.
0 3-
o 0-
3
H n M 0 B
3 s. S S
g a 5 s3
Br TO 03 A a H
M* n
Z.0 s 2.
o. M a 2
8 - J cr B 4 g r
•ft A O O 2
A TO 2
5 m 2r A
5 g- A S
5
- B
2 8 B
ÏUNGELINGE N.
k «is 0 *m n Dr. P. f. Van iiebo'lb
fjd0> J apart*
S>'e Heer Vtf« Siebold zeilde den «28 Jfnojj 1823, van
'Batavia af, eo kwi.m den-laf. Aügustuë daar aan Vol*
gende, gefokkig op Japan aan.
De brieveo, its welke hë röneo vries des dil iipge*
saam ber'gt mededeeltaQo gedagtekend Óp htt Eiland
'péfir/a bij Kanga/akiden 18 Ocrobtr es 15 Nov. 1823.
MeD ootvong dezelveo den a8 Julij 1834. i» Zoo beb i-k
das eindelijk"» fchrflfi bë0 het doel mëner wenfcb.eo
bereikt. Ik beo, den IZ Augustas 1. 1. in deo haven
van Ranga/a'ki bins es gelopen. Op ratyo, klein eiland
jprciaa bevoode ik tt»8 zeer wel, eb geniet- federt dies
töA. »o huiifelök geobegeo, Vereebigd niet rssxelooze
werkzaitebcid op bet veld deg Vereenigde Natour. et»
Geoeeskubde de gelokkigile dageó m^oes levens.
Bene voortreffelijke Incbtftreek een betoóverend fckooae
baai» esn net, van allé Enropefcht gertakkea voor
zien, huis, uit her welk detooneavan m^o Londonfcbe
forti'pianoia ftrijjne ledige tireo, bp de van de eene
eëd® oDoverzlenbark. zee» en ep de andere in de voor mQ
liggende ftad. wedergalmeneeae voó>tr<ffelQke be
dieniag, een? koatba/e tafelen dat alles onder be-
fcbermiog van onzen Gezant, den Kolonel Bar»n van
iStudtir den Vriend der Wetenfchappen, en mëd Vriend
en Weldoener. Hier bO komen mijne opafgebrokeoe
navorfcbiogen ib het gebied der Natudrkindé en isQne
uitgebreide gelukkige Pvikttyk in de Stad. Mfjo.bQië
la de verzamèrplaMi vaó alle wQsgerige Japaoefera. Ik
beb een Koüegie over mëoe geliefde ftndie opgerlgti
kot (land gebragten geef driemaleo in dé week, in
de bpllandfcbe taal, les over devbürooemde Natuur-en
Geneeskunde; Ik word yao de bëkaüaaiafte Artfen be-
tocbt. Möoè aangename betrekkingen kan ik ,U met
geeoè woorden affcketfen» Met de Plantenkunde gaat
bet fteeds voörtwaSrts. Ik heb reed» maerdan over
de vijf hónderd planten bjj een verzameld, onder welke
vele nieuwe ëo b^zondere. Een botapifche, tuin in
werking, in 'tkprf: ik arheideonpphoqaelflk, om bier,
met voordeel, mëne ondetzoekiBgeo ar té verken- Ik
zal voor eerst Japan ia geene zes jaren verlacea, ën^
in géeo gevej eeider ybof dit ik de Chaos van dit,
Vfondëryólle land in orde gebragt, itn Jfpftum.Jdpf**',
e*m,t jèwv ZoaltgUcht Apnéaëtonifrfa befgbtttvtng en»
afbeeldiog van alle beliogiflke dierea van Japan eo-
eese flara, Japonie*. sajr.4fgewe.iki hebben... -Io-de
Jaren 1815 en laAó zii .ik.. met bet Gezaotlcbapc de
bofrelajaar iedp doen. Verwacht binnen kortr met
bet eerfte Scbipeea bqjfcbrtyvtnf m^nel reiZe, oc
metkwaakdifbeden. die..ik gezien beb." Mogte deze,-
100 wel ala de ie bet vervoeg te leveren.atbeid.^ea ver.
gaderde kunde van dezen w.erkZaroan geleerden, jongen-
Reiziger tot kennra van bet publiek gebragt wnrdept.*.
N 9
lï
n B'
8
S
ö- SI -
2 I»
ffSS
o", 2
«r
5 5 h
H li
O 8-/
r. o a m
i&r
a A
Cu o o
a
2 A
B
f 1 r
dï: a "2!
3,3 5 -
3a rf CL
^95-2 - A
s
S
-2 =-
S
o
4
-5
a
O
8- 8- 5^
i 0 o
«t 2
S, S n
3 0
TO A A
3, TO A* bp
Q» A a T:
K
A 2 0 - Z"
OS at n
r> 9C m
s
Bï s
a m
t
5
2.
2 TO-
2
irdn.i tp htt Sctlp Ft»»'.'
hei I, I, l8»>» IÖ4» ."ftrttld ft worden dtr dé .nor
wiKfe Gouverne.T v»n Bfnlfoffit, Sir Tbomat Smmford
Raffiet her oobcil is wederVsreo, dst hei Sctiip iamt
•in welks boori h8 ficb deo o Febrast^ I. I., bene
vens »t)o feheel getln e. verdere inbooiifenntsr
Europe bed ingefebeepv. In dra eerlben ptcht, ce del.
xelfs verfek, niet verre vso de k.sren vsn Somstrs
is verbrsnd. Her v.lpende verbssl vs. deo Gduvern.-ar
Mlvéa, het geen de Enselfthe dsgbiadeo mededeeleo
bevtt ecu beleogrfik tifereel vie date rampziligé fr.
be.rteoit'.
W(J febeepten ons dén a Febroir|J 1, I. op de Faint
fo en zeilden I met bet st.breken vs. den dig met
een gonftigeo wild en slle boop op eeoe voor pnedlge
Co fcbielqke teize nasr Eogelsed if. Her fchlp wis
vin illes op bet bestc v.ortieo, ea dssr Ik »e<r ver-
bedgd wis,mtjoe embtsbrzrtbeoen slbier gedodigd t'e
Hebbes, zoo wit deze dig ess der gelukkigfte mflnes
levees. W(J wsren misrcbles' re gelukkig, wsnrdes
svoodsnsm dus 1st eese rresiige wending. Stphia
vn ue eve. nsst bed gegasn.- en Ik bid mQ -half
ontkleed toe. wi] door bei geroep brsbd I brsndl
io onzen gero'sfe. i.eft.nd verfebrikt werdeo so, binnen
vijf minuten, ftoid bet gebrale (chip in vlemiseu.
Ik fnelde rerftoed toe.' om ie onderzoeken .es Waar de
Vlammen eijeeltjk vonitkwtmeB^ ea1 vded dst bet
v,ot, Oomtddclijk .onder oeze kejoir, oetdtin was.
tu floep io het water! wear i) Sophie f fAer
tit Hinderen t liter ttn teuw ep ait elfde fchieüjk
Ledy SAIFLtsi, tsar htneden gee/ haat dan mij I
toepr de cent Ik xal kaar aannemen roepi d- K
pireie, if trpt het kruid ever hoerd men kan aaae
tiet tij ktmen het it ia het nagazij» atgt tij de
trend! opent de watertonnen I water! water!
Waar is Sir Stamford f kom hier in de jldif
titlfoaj tteijth 1 ken In de floep I hen afi hen af I
Dit tlles volgde veel foeiler ep elkanderdan dst ik bet
fchrtJvc: wijllakeo, io de floep tf, cd, tn dit ocgeoblife
floegen de vlammen nie onre ktjuit, en bet gekceie
acbierfte gedeelte van het Icbip flood ia braod: de
masten en zeilen werde» pu.oek*. door de vlsiomeo eso-
gegrepeet wü verwijderde» bos-eoo verre vso het febip.
als eoodig wis. om voor de O'tbarstlng vso het kraid
veilig te zg)n s de vlammen brskeu o» door de hoofd»
valdeur uit, cu dasr wij de» rebi vso het febeepsvolk
henevebs den Kapitein, bfl voortduring, sso boord za»
genzoo oaitrdeo w8'weder Zooverre mogelijk va»
die tijde" verwijderd wasr bet kroid was. Tneo w(J
nabij roeiden, befpeUrden wij dit de teruggebleven»
miofcbtp van de overeflde in eene sodeve booc
klom e» tfftiet, wQ rièpen dezelve toe: „Hebt gQ
slleo san bcOtdl" Ja', 'allen, behalve een: wss het
astwoord, wie is Oat I Johfon welke ziek in zijn
hangmat ligt, Kunnen wfl hem niet reddeotNeen t
onmogelijk! Io dit opgenbljk brak de vïim op het dek
uit', en de oogalokklge johfon dien Ik m0 voorbelde,
als met de vlammen woisteleode, verfebeeh óp bet dek
en febreeuwde eo gilde ontEstteód. n Is wil hem red-
deol^ riep de Kapitein. De beide floepeo waren, ia-
tusfebeoa elSnoder genaderd, en wijeamen uit'deeene,
die overladen vii, eenige përfo&ei io de oo»e ovcj»
De Kapitein redde deo goeden JvhCon. „200-2$ allen
gtred?" Jat w$ zijn cu alleD b$ elksnder! ftooc v«n
bet (chip af: zie op die eene (Ier, Sir Stramfordij]
is de eenige, die dnidelftk zigtbanr is.
voeren nu zoo digt, a)imogfl$)t was, b$ elkan
der benen, en befpeurde dat de Kapitein, gelukkigste
een kómpas bad gered:wö Jjaddeo geen aoder licht»
dan dit, hetwelk van bet brandende fchip ons befebeeu»
Önze verw$dering van Benkoleu febattedeo w$ op twintig
of dertig Eogelfcbe m01ëo in eené zaidwestel$kerigtingZ
daar zuidwaarcé van Ëènkolea geene landingsplaats Is»
Zoo bleef ons niets over dao naar die haven 'terug te
keereo.- Da Kapiteid zeilde Vóóraan; en w$ volgden
hem, Zoo goed wij konden, noord -noord oestwaartc
bp1' tr' wi geene mogelëkbjio meefom bet fchlp r&
nadere^, bet welk bef gecigt vao eeoe gloe$ende vsur*
oven opjeverde Masten eo zeilco ftooden is vlammen
eo dreigden elk oogeoblik, naar beneden te (forten.
Dao viel de befaanmaat l daar barste bet kil^id uirl Do
Hemel zij gelóófd, dat wö gered zjjot
H Om zich ten begrip van ónzen toeffand te maken»
»s dat bet eerfte alarm tan boord", b'öna twintig minuteu
na acht Ure géhoord werd i'ën^fiët fc'bip ia tuinder ».4an'j
tJco minuten, in volle viamméè (lood na half negen
u/a waa«'er1 #eene ziel mVet èai b'óord i eo 'in 'minder m
daq rèen* minuten lïter, was' het ïchip nïeti anders,, dan
eeir gróote'vobiffolotöé
i, Zoo- bevoadeo wff ont feu in twee klefn# k«ns..s
20naer cen'drbppe! watbr êea bruimei brood of eezign
kltedëteo dm" ©u» Vè cfekkeémet uitzondering ya«
die faelk-e w^ atFThrdcfei)op het tniddêovan den wgden
oceaan-dankteu dëo Hèm'el voor onze reddiog. D«
ongelukkige Scphit, welke, in allen f)I van her bed
getrokken was, had'niéts' dan een Shawl en geene
bonzen'tf och 'fcbóennii "tfe kioderêo waren, ailaeo io de
bemden. zoo ale zQ in bet bed"gelegen hadden: bet eene
wva ftedaUóót de vlam 'gézengd. Met een wooid;
hadden iKcen zóó véél t0d gehadom twe-e zaken in
oUtrwetiog tè oemsö r oaïnelijk kan bet (chip geredl
wordët)? néefll welaan dinj redden wö ons zelvenl aai
al her overage waa nriet:;f9 dtfb'kfen.
M W$ maabten ons Wer'zicë w$d verfpreide licht
van -kfet <ktawèen^e fcVip ^e» nutte, om too fpoedig,
als moieftjk was; op de kdst aio te ftoreo. Hat fcblp 1
brandde»- rvoopbotr^elök Vórfrï tot middernacht, out
welken t$d het falpetef'Siéaar van zicb ftS.O tonnen tam
baeró bevdrideo vab het vuur werd aangetast, eo eeon
der febitterendffe eo voertreffelökfte vqorkolom welkn
oroit des gezigteioder veriichr beeft, wei vöftig miontsn»
wijd en zQd 'lóndofti ziek vér toon xfe, docb nit hetwelk
oen bleaowe damp ftroomdewelkt gezlgt verfekrikke*
10k wit. Zoo braóde'bct fcblp tot dea morgens tn^een.
af twee nrre voort, wanneer dikke wolken van rook
her wrak geheel "bedekten nn aio ons gezigt onttrokken.
Nocb Net'tn noch *Êtllonze Arts, baddeo iet»
van bounë kleedereo gered. Een pand van möa r°k ea
eeo zak werdeo gebruikt, om Stphia te verwarmen, ear
uit ÓDfe dtafeo maakten wQ kou zen voor de kinderen.'
Het begon té régebènhe; geen, gélukkig Piet lang
duurde en wij werden weder droog. De nacht werd
beider eo (tarrelichr. Wwkrëo nu van ónze boert
Zeker: de matrooteo gedroegen zich ktap co naaonelöka
zÖ reefden welgemoed ën onvermoeid. Nimmer hebben
der velingen angffigér naar bet daglicht en het Laad
verlangd, dan w$.
0 BÖ bet aaobrekrh van deo dag befpeurden wö de
kost Rah Islandwaar door w$ ®ei nienwen moed
bezield werden, en, alhoewel wij on* vlak ia bet zui
den Vaoi de haven bevondeq, zoo bielden wij ons nog-
tans voor behouden. Sophia bad den caebt beter door-
eëbragt, als men bad kunnen denken: wij roeiden,
met alle krachten, op het £aod aan, eo ontdekte, tus-
(then acht en oeee» ure, een febip, het geen, met
volia zeilen, op ons aankwam. Men bad op de recde*
{Hu 9trv$lg op d* katt tan «fcxs Blaat.)
