0 -
troost beminnen, wie fchiep hun die liefde lo? Wie
gaf huo dat liefderijk vermogen? Hoe is her tr,ogelfjk j
dar de redelijke meosch zich hier alleen nier aaofchou-
wing kan verlnstigen en cict opgevoerd wordt, om de
.hoogfte oorzaak te erkennen en te eerbiedigenwelke
.alom in zijre fchepfclen weldadig is, en wiens liefde
'.het wilde gedierte ook, ia de befcbermiDg eo verdedi.
jjing zfloer jongen, tegenhialt?
Hoe rijk is de Schepping! Slechts het njillioeofle
jredeelte valt oorier ons oog: maar boe groot is ook
ile menscb, welke alles tot een voorwerp zijner aan
schouwing maakt, en zich dagelijks over nieuwe op
sporingen mag verheogeo! Hij moet zicb over z$n
yroote beflaan es uitgebreide bettemming verheugen,
daar b$ zich op eene mtgt beroepen ban, welke het
yabeel aan hem onderwerpt en zïJd aanzjn tot beheer-
febiog dec Schepping, in onderdanigheid ian des Groo
tss Schepperverwezenlijkt 1
Wijnt verzorg der Regering
'Alle pofisgeo tot weering dee bijgeloofa en het daar-
Wit voortfprultende bedrog, waardoor niet alleen oobe-
fchaifde verftanden, maar ook ligvgeloovige harten eene
-prooi der fchandeiChfte misleiding, mag als tjdel en doel.
loos hefeboowd mogen worden wanneer zij nier door bet
gezag eo den Invloed der Hongfte Magtfrt «nderfteund'
t-o befebermd worden. Het pleit voor de waakzaam,
beid eener weldadige Regering, wanneer zij niet alleen
S'.orgtdat de inwendige welvaart en de veiligheid barer
«anderboorigen tegen aanval, list en ontvreemding be.
Veillgd worden, doch bet is hierbfj vlet minder waar
iin de verlichting eener wijze Regering dankbaar, moer
rerkend wotden. wanneer zij voor de 'Zedelijkheid barer
ingezetenen zorgr en dezelve beveiligt tegen de bedrie.
jertfe o des ontzioden bflgeloofs en misdadige telenrftcl-
Uogen. Zij leent daardoor de band aan die [edelmoe
dige eo verftandlge manaen welke zich aan de bagche-
Ifjke zaak der waarheid en der befebavioge wagen en
hanoe pogingen aanwenden, om den fchaudelijkfte baat-
zocht, welke met de ligtgeloövigheid hare winden
dr|jft, te weeren eo toont, met daadzaken hoe zeer
het haar eroat is, om de kwaden te verhoeden en voor
te komen.
- Eer bebhe, in dit opzige, de Regering der Stad Ley.
den! Ginra en elders mogen op de jaar- en week.
markteo. de bedriegeltyke bórosfcoop- trekkers en lis
tige waarzeggers opeolQk gedold worden, in Leyden
vonden zij geene plaats, vee! min eenige befchermiog.
mogteo zich daar, onbefebasmdvertoonen, en
Zich sSn bonne bedriegeltjke oltkramingen wagen. wel.
dra Ronden hunne pltatfen ledig en werden zfl, overal,
©p eene bedachtzame wQze geweerd. Deze daad mag,
als eene vaderlijke zorge, erkend en gewaardeerd wor.
den. Hierdoor is veel kwsads verhoed en werkelijk
bewezen, dat het goede kan bevorderd worden. Niet
genoeg ksn deze zorg erkend en dankbaar geëerbiedigd
woeden. Eere »ti ook daarvoor de Politie, welke zoo
geheel belangeloos hierin beefe gepoogd mede te wer
ken, oa een zielverpestend kwaad te verbannen, het*
welk vooral ton vele jeugdige harten in den afgrond
des verderft ftorr.
Mogt het voorbeeld vso Leydens wjjze Regering,
alom, werken en nigevolgd worden! Weldra zon,
©p alle markten, de kwakzalverij zoo wel, als de waar.
zfgferf) geweerd z|}b en daardoor die ellendige ledig,
loopere, welke oiet alleen als ballasten der Msstfebap.
pi), maar al© volksmisleiders kunnen aangemerkt wor-
deo gefebuwd blijven! Mogtea alle Regeringen tegen
zoodanige bedriegingen waken, welke, als misdaden
moeten befebouwd worden, en die 200 ligt bon oog.
merk bereiken, daar de menigte bflgeloovig is en niet
zeldeo flagroffera van dat bedrog wordt: ja, mogt eene
algemeeoe wet voor iltfld een kwaad weereo, hetwelk
voor bet algemeen de uideeligRe gevolgen met zicb
kan flepenl
EEN BERIGT wegens de nooidzlijkb
GEWESTEN van NEDERLAND.
Hoe oppervlakkig en onnainwkeorig de berigten der
Reizigers en Vreemdelingen zijn, zal de volgende (laai
met opzlgt tot onze Noordelijke provinciën, kunnen
bewijzen. Het Rtalcje, door de Arnbemfche Courant
van dra 8 dezer No. <W zullen wi) hier door bevestigen.
De Heer Lombard de Longrts wis voorbeen gevolmag-
tige Gezant van Frankrijk bi) onzen Staat In a* Graven-
bage- Onlangs heeft hflio twee deelen uitgegeven:
Memoires relatives i la Revouthn franeaistwaar in.
onder andere, ook het volgende berigt omtrent de Noor.
deljjke Provinciën van Nederland wordt medegedeeld:
Op Holland, zegt hfl kan men het Spaanfche
fpreekwoord toepaafen: De wind, welke dikwijls niet
to fiaai Ueene kaars uit ie klazen kan echter eene»
mensch deodenBijzonderlijk' tin de Zee wiilt éen zoo
koude wind. dat bij dikwijls gezondheid en leven rooft.
De fisnfch? Soldaten lachten, toen zij lo Holland kwa
men, over de dikke klederen waar mede de Hollanders
gekleed zijo. Z8 £>ngeo io nanking ztfdeD vesten en
konsfen eo een dunnen frak, tot dat zö oaar het Kerk.
bof wandelden. Vele oorden der Noordelijke Nederlan
den zijn buitengemeen ongezond. Er is een eiland,
alwaar men, met veertig jarenreeds een boogen ouder
dom heeft beleefd. De Hollanders beminnen bet gemak:
de febaduw een groen plekje rast en een pijpje tabsk
vergenoegen ben. H0 zou gaarne zien dat de Zoo
overal bare kracht deed werken en de aarde verdroogen,
maar echter plaot bij boomeo lo de osbjjbeld der kanalen
legt overal lustboBfcbeo aan, en boawc voor zicb daar
een ltndffoisje, waar bij, geheele dagen, bij de bierkan
zit. Dezë lusthuisjes hebben eebter fcboooc namen.
Hier ziet men op velden: daar op bergen: bier is een
rustplaatsje, aan Flora gewijd: daar de zetel van een
Wijsgeer. De liefhebberij voor bloemen is lo dit land
oog zoo algemeen, als over honderd jaar»
Op vele piaatfeo beeft ieder boer twee boizeo: io ber
eene woont bijio bet andere worden, de kistan en kas*
ten met porceleinmet rijke ftoffen en foortgeljjke kost*
baarheden bewaard, welke ztyne voorvaderen oir Chios
Indién eo Japan overbrigten. Hij wordt daarin ge*
doopt: hij geleidt daaroit zijne bruid nasr bet Altaar i
eo wanneer bij Rerfr, wordt zijo Iflk daarin gelegd.
Anders bezoekt bij bijna nooit dit geheimvolle buis
en even zoo weiDig durft een vreemdeling al was bj)
de Koning zelf, hetzelve batreden.Wijnfabrieken zijo
er, io de Nederlanden, vele. Men leest in het algemeen
op de nirhangbordeo. Hier maakt men zuivere wijn,
wanneer bi)vier uren te voren, befteld wordt. Het
Stadhuis te AmRerdam beeft verbazende fommeo ge.
kost: niemand weet meer, boe veel zij bedragen heb
ben* De toenmaals tan bet roer zittende Hoogmogende
Hseren betaalden eo verbranden dan die rekeniogen. De
gevaogenisfeu van dit raadhuis zijn buitengewoon zin
delijk eo niet zeer mat gevangenen opgepropt. In Hol
land vindt men bijna geenen bedelaar, eo daarom ook
bijna geen misdadiger. Geduld en matigheid «ftn de
nationale deugden^ en de hoofdbronnen dei rtykdoms.
Toen nog de vloten der Republiek op alle zeëeo bunne
vlaggen deden wapperen, en de Engelfche, Franfche,
Spaanfche en Portngsefche vloten floegeu, braken de
trotfche Hoogmogende lletrtn buone langdurige zittin
gen af, om eene wtyl voor bet Raidbuis uit te rusteo,
en, tegen den moor geleuod, een Ruk brood met kaas
te verteeren hetwelk zij in hunnen zak droegen. De
Engelfche, Deenfche en Franfche Scbeepa-Kaplteineo
nemen, op bunnen reizen, kajuitjongens, koks, boen
ders ganzen, champagne met een woord, alle gerie
felijkheden mede; de Nederlandfche Reeders pakken
kazen en aardappelen, bier en jenever io: een bood be
waakt het dek: drie matrozen maken de manfebap oir.
Hiermede vaart men naar lodiën, China, Suriuameo,
eo komt, met volle handen, io her Vaderlandweder
terug. Over bet algemeen, reist men io de Noorde
lijke Provinciën der Nederlanden Reeds te water: dooh
me© kan ook over goede gebaande wagen overal henea
rijden. Dat kost Rraatgeld. Een barrière, een flagbootn
Rrekt zich, bier en dsar, dwarsch over deo weg uit.
HU wordt gemakkelijk geopend eo gefloten. Het ope-
nen en fluiten is echter de zaak der reizigers want een
ontvanger van bet Rraatgeld is nergens, maar overal we!
een bus voorbinden en een Itysr, waaruit men kanzleo,
hoe veel men betalen moer, hetgeen eene kleinigheid is.
De eerlijke reiziger Reekt de tol io de bus eo rijde
voort. Alle twee of drie dtgeo komt de rentmeester,
om de busfen te ledigen. Gelukkig landwaar men
zoo vele eerlijke menfeben vindt
Moet men zoodanig gefchrijf niet bejammeren? Hoe
is bet mogelfjk, dat iemand, welke zicb zulken boogen
rang toefcbröft. niet alleen zoo oppervlakkig durft
oordeelen over een Landwaarin bj) een voorname©
post bekleedde, maar zoo geheel, zonder kennia, zon-
der onderzoek, gebeel onnaauwkearige zaken optee.
kent, eo vertellingen, ja fprookjes, welke onder (bet
gemeen rendloopen. als gewone daadzaken uitvent? Er
is wel niets onteereod voor onze Noordelijke Gewesten
in. docb iets befpottelflkshetwelk gee© eroRigen op.
merker past. Had de Schrijver, naauwkeurig onder
zocht en een behoorlijk vergelijk getroffen, dan zou hg
ontwaard bebbendat, boe verre de Noord-Nederlao-
ders ook, met opzigt tot het Zeewezen, zijo gedaald,
zij echter in verlicbtiog en befchaviog oneindig veel
gewonnen bebben, en dat hunne Raat zicb nog, io
weerwil van zoo vele febokkeu en omwenteliogeoge-
zegend mag noemen, en geenszins behoeft te wijken
voor inRellingen eo gebruiken, welke1 ieder vreemde
ling in zijn eigen land, footkeode beter vindt.
Uitbreiding van het Christendom over de geheele aarde:
Uit een tabel, ontleend uit de redevoering van den 0
in den voorlede© jare oyerleden Secretaris vin oer Brit-
Het vervolg eP de kant ven da volgende Rladu. 2 j
8
8 1
co K
a 2?
B
o
o
cd
2 a
- an
m 0
S J
O V
Jt
So
Sr
o
N ta
«ta o
O
2 2 Al
o 2
J5 S
g I
I 1
p - a
S
o JS v
ÏÏÜ8
"3 -
2 o
o I
a
Q sa
W f-t
e
s -
C V
•O B
J jCT
,2 -
c "5 Tg
a
T. <0
41 4J
2 M
O ^3
s "S fe
S- s s
-s
2 s - 3
o J. O. «J
- T O V
o -
«ta O®
- a
«-
ta o
"S 0 0*
0 a
a a
X i.
I m i
I
w
•S
I «s Ot
