A0. 1823.
N*. 24,
C O U R A N T.
V
a to
a t
Ïï.5
0 - -
tz
L E Y D S E
MAANDAG
O O S T - I N D I E N.
ATAVIA den 2 November 1822. Daar ia der.tijd
aanzienlijke fomfneri door de Ingezetenen van
Nederlandsch Indiëa zijn gefchonken ten be
hoeve van de rn her Jaar 1807 door het fpringen
van een Schip raet Buskruid ongelukkig gewo
slene Ingezetenen der Stad Lenden hebben wij h?f nie-
önbelangrïjk geacht in on* Blad over te nemen bet beffoic
des Konings, in dato 25 Februarij II., waar bij de Cora-
rnisfie welke met bet beheer dier Gelden Is belast
weest, eervol wordr ontflagen benevens de kf-nni-g';ving
van Z. Exc. den Minisrer van binneDlandfCb^ Z i
omtrent het gebruik hetwelk tot dus ver gemaakt is van
de bedoelde fondfen.
Eeoe fom van 52 duizend 241 Rijksd. 22, papier en
B3 duizend 747 Rijksd. 26 zilver, welke in der i# l op
hoog bevel in *s Lands-Kas alhier is geftort is federt
feegrepen In de liquidatie van den Indifcben Achter f nl.
en op de gewone wijze geliquideerd. Ook deze Geilen
Zullen thans nog derzelver weldadige beftemraio? kuaoJr.
erlangen, zgnde reeds officieel van het beftaan der^elye
kenois gegeven aan het Ministeeie van Koloniën zoo dar
daarop bij eene nadere uitreiking van percemsgewg-ie-
fchavergoeding kaa worden gerekend.
\_Hitr volgt het befluit van Z M.benevens de kennisge
ving van Z- Exc- den Minister vau binnenlandfche Zaken
gij het Koningltjk befluit gevoegdvelke Jlukken door ons
jn der tijd zijn medegedeeld
Deo 8ften der vorige maand in den namiddag oroftreeks
a ureis een gedeelte van het Regentfcbap Sumadaog.
Sb de Preanger Regentfchappen her toon-el geworden van
een der verfchrikkelijkfte nacuurverfchijnfeleo.
Niet minder dan 88 Kampongs en meer dan 2000 zielen
zijn eene prooi geworden van eenen alles vernielenden
Lava-droom, welken de Berg Galgoeng - Goeogop de
grenzen van Sumadaog en Limbangan die nimmer als
vuurfpuwend bekend is gewëe'st, op het onverwachtst
heeft uitgedorr. Het is nog niet mógelflk geweest volle-
dige en naanwkeurige opgaven van deze noodlottige ge
beurtenis teerlingen; voorloopig echter kao het volgende
Teeds worden medegedeeld.
Een flag gelfjk aan fffén van het losbranden van een
Zwaar duk gefchut, heeft zich eensklaps doen hooreo
waar op men eeoe zware wolk van rook aan den voet van
den Berg heeft zien opgaan, verzeid van een* zoo bevigen
wind dat Huizen eD Bootnen daardoor omver gerukt
"werden. Daarna ontdond er eene volflagene duisternis,
«n vervolgens beeft zich, gedurttfde ruim 3 aren. een
Tegen van brandende asch en een droom van Lava op
bet land in den omtrek van circa IO palen uitgegoten,
die Hulzen Boomen Menfchen eo Dieren met ziqn
xnedegefleeptbedolven en verbrand heeft. Na verloop
dezer drie uren werd liet weder licht, eo vid er éeoe
menigte van zand en kleine deenen ter aarde.
De tiding van dit ontzettend voorval kwam eerst des
avonds van den loden tot den Refident, die zich onver
wijld naar de verwoeste dreken op weg begaf,'en reeds
fpoedig in de nabijheid derzelve kwam, maar op den
I4den uit hoofde van den Lava-modder aan de eene zjj de
«n den hoogen dand der Rivieren, die door de aitftottlng
opgedopt warenaao-de aodere zijde, ondanks alle daar
toe aangewende pogingen, de hoofdpunten zeiven nog
niet bereiken kou. Er zün dadelijk op vier plaatfeo
Hospitalen aangelegd, om de gewonde menfeheo welke
den dood ontkomen ztjn, en wier getal niet gering is,
zoo als men kan beféffen, te verzorgen; en niets wordt
onbeproefd gelaten, om de menfchen uit de naburige
didrlcten die hunne woningen ontvlugt zijn, gerust te
dellen en van het noodige voedfel re voorzien.
Den I5den is de Refident niet zonder veel moeite ge.
komen tot Tasfik Malajja en beeft dien dag Indihi«ng,
Tjiboeroei en Lebiwangong bezigtigd, alwaar de verwoes
ting volflagen is en in ijsfelükheid alle befebrijving re
boven gaat. Bijna niet een eenig fchepfel is uir die
plaarfen ontkomen, en de meeste lijken zijn op wHnige
pasfen buiten de kampongs gevooden, een bewgs dat de
jowoners bunre woningen ontvlugtende door den ko
kenden (Iroom zijn ingehaald en aanvaokelgk de voeren
-verbrand hebbende, in den poel geftort ziju, en aldus
«den vreesfelfjkften dood hebben ondergaan.
Tot op den I7den was het diftrict Singaparna ontoegao-
keljjk. Het febijnt door den Lava-droom minder dadelgk
geleden te hebben, maar, aangezien bet laag ligt, eo de
Rivieren io de nabijheid alom verdopt zijo rigteo de
overdroomingen ook daar de ontzettendde verwoesting
aan. Volgens voorloopige berigten zouden onder anderen
twee heuvelsop welke zich een aantal Van k 80
meofchea voor het water hadden trachten re bergen
door het geweld van den droom zijn overmagtigd^ en alle
deze ongelukkigen ten grave zijo gefleept.
Daar men op het behoud van dit didricr gerekend had,
om te voorzien in de behoefte aan levensmiddelen voor
de overige diftricten. is deze omdaodigbeid dubbel rreffeort.
De Refident der Preanger Regentfchappen roemt ten
boogde den ijver v»d alle de onder zijne bevelen damde
ambtenaren, eo de goede pogingen welke de Regenten
en verdere inlandfche hoofden in het werk dellen De
onvermoeide diensten van den plaatfelijken Heelmeester
Bruyninga worden roet het be9te gevolg bekroond, zijnde
reeds verfcheidene der ligt gebrande menlchen ooder zijne
behandeling herdeld, eo latende her zich aanzien, dat
de meeste zwaarder gewonden biooeo weinige dagen insge
lijks genezeo zullen zijo.
Ook wordt nog loffelijke melding gemtakr van den Op
ziener der landelijke iokomften W-uters in het diftrict
Galo, refidentieCheriboo dieu«r<igeoe beweging, zoo
dia bij eenig berigt vsd het orgeval had hekomen. zich
op de plaatfen zelve heeft begeven en de eerfte bulp
beeft toegebragt tot het begraven der opeengehoopte lijken
Bg het vernemen dezer ontzettende gebeurtenis zullen
gewis velen onzer zich genegen gevoelen om eeoige ver-
sachtiag toe brsojea ia bet cUeraiswtitdig lec vao
DEN 24 FEBRUARiJ.
honderden arme lar?dh?woner9die zich in een ooger.Mik
var have er goed oothlnor hebben p.-zien. D--'heh efre
is min der aan ^eld ciSd aan honen tor verband vonrjge-
worden, aan kleedingl>ubkeo gereedfehappen enz. en
wij v^rjenner met genoegfeo, dat men voornemens is eene
ComnrsGe bijeen re roepen, rot het doeltreffend gebruik
oer pitreo, welke ongetwijfeld met liefde zullen geiaao
worden ren behoeve der door dit ongeval ljjdende inwo
ners der Preanger Regentfcbappef.
vervolg hier na).
DUITS. CHLAND
HAMBURG den 18 February. Volgers een brief van
Algiers van den 20 November is in die H*ven een Schip
van Livorro, met 60 duizend Piasters aan Goud eo Zilver
aan boord, aangeboden, en Schip en Izdiog beiden p'ïjs
verklaard, waaroa oogenblikkrljjk eene Ordonnantie ver-
fcheoeo is volgens hetwelk elk Schip al heeft het ook
flecht 4 of 5 Piasters waarde aan verhodeoe voorwerpen
aan boord, zal verbemd verklaard en de msofchappeo
tot fliven gemaakt worden,
Vao Tanger wordt gemeld dar de Keizer van Mirocco,
Sultan MuJey Soliman dén 28 November aldaar is over
leden en opgevolgd door zijn Ne f Muley Ab Jerrhatnan
een Zoon van zijn overiedeo oudften Buieder die ook
bereids in Marocco Fez, Teiuan en Tanger uitgeroepen
en erkend geworden is.
Van Petersburg, alwaar de Graaf van Nesfelrode van
Verona is aangekomen wordt nog gemeld dat Z. M de
Keizer op den eetften FebtuariJ ook io die Reftdentie
'gearriveerd is"
Voorts wordt noe van de Rusfifche Grenzen gefchreven,
dar Keizer Alexander het Zendeling - genootfebap der
Moravifche Btoedets Hernhutterste Sarepta hééft -
vetnYerigdeo hun' verbóden oai voortaan Heldenfcbe
Kalmukken te bekeeren en te doopeo zijode hun nlleeo
toeg ftaan om Bijbels te veifpreideo en ftrekr dit verbod
zich uit, over alle Proteitaoilchc Zeodeling - genootfebap-
pen io Rusland.
GROOT-BRITTAN NI EN
LONDEN deD 18 Februarjj. Tot hier,oe heeftdeHeer
Canning in het Parlement zich voiftiekt nog oier uitge
laten, over her zoo gewigtig ftuk van Oorlog tusfehen
Frankrijk en Spanje, eo her bsard veel opmerking dat
ook niemanr der leden van de Oppofirie par'jj ten dien
opzichte eeoige vraag heeft gedaan waaruit men opmaakt
dat er eene buiteogewooe famenftemmiog rusfehep bet
Mioifterie eo de Oppofirie, wegeos die zaak plaata heeft.
Io de Kamer der Lor ls heeft Lord Liverpool, reo op
zichte vao de Oo$tenijjkfche Schuld, verklaard, d3t bet
Oosteorgkscb Gouvernementde regtmatigheid der vorde-
ringen vsn Engeland en het groodbeginfel van fchikkiag
voor derzelver liquidatie erkend had dus hg hoopte
eerlang deo aart dier ichikking. welke bij.tnrende dat wel
tor ftand zou komen, aan de Kamer mede te deeleo.
Overmorgen zal de. Heer PluokettProcureur-Generaal
van Ierland eeo voorftel doeo betrekkelijk de vrijft-lliog
der Roomsch Cath^igkeo. en Lord Alrborpe heeft een
voorftel aangekoodigdftrekkeode om de Acre, waarbij
aan Engeifche Onderdanen her dieostoemeo bjj aodere
Natiën belet wordr, te doeo iorrekkèö.
Gister is de Hertog de San Lorenzo, gewezeo Ambasfa-
deur van Spanje te Parijs, alhier aangek >meo; omtreod
op de helft van de Kentroad, werd bjj herkend door eeoe
menigte lieden die op hem ftoodet} te wagteo de Paarden
van zgo Rijtuig affpanden en hem onder veel gejuich tot
aan het Hó el van den alhier refideereodeo Spaantchen Ge
zant vooi ttrokken.
Dezer dagen is aan alle Leger Chirurgijns hevel gezon
den om op te geven of zi) al of niet in ftaat zjjn om
onmiddfigk te dienen ea federt gisrer loopt een gerugr,
dat men voornemens is bet aantal Marrozeo voor de Ko-
ningljjke Marine te vermeerderen. Zoo men zegt, zal
aan het Parlement de nodige voorziening gevraagd worden
voor 25 duizend Zeelieden. Io het vorige Jaar wareo er
flecb.ssi duizend, eo io 1820 niet meer oao 23 duizend.
DeActiën vao de Bank zijn234; de J pCts. gereduc.74;
dito gecoi f 73 en I achtfte de Wisfelop A nfterdacu 10
It en 6, eD op Zigc 12 eo 3; op Rotterdam 12 ea 7-
FRANKRYK.
P AR.Y S den 30 Februarjj. Io weerwil vao alle drin
gende vertogen f gen deo Oorlog mer Spaije gedaan door
de Pairs Vorst Talleyaod Barante, Diru deo H r?og
de la Rocbefaucoulteo bjj de Afgevaardigden door deo
Generaal Foy Duvergier de Hauraone, ie-Seigneur, de
Generaal Sebastiani en anderen fchjjet her dat de Oorlog
vast beftoien is; ten miofte wordt ia de hoogegezelfckap.
pen met anders gefproken dan van een Redevoering vao
den Heer de Chateaubriand, welke bijna geen hoop voor
den Vreede meer overlaat, waaraan men dan ook toe-
fchrtjfr dat de fosdfeo die tot 81 gerezen wareo weder
eenigzins lager zija.
Men vindt bet vreemd dat de Ambasfadear vao eeo
grnote Mogendheid coofereotiëo houdt eo bezoeken oot<
vangt, waarvao de Mioliter-ieele Dagbladeo dageljjks fpre-
ken. Toen de Amb^sfadear de li Garde, vao Madrid
frog kwam, beeft hij zich raet deozelveo onderhouden.
Thans verhaald men ons dat hg een bezoek heefr ontvan
gen, vao de Infurgeoteo - Generaals Eroles eo Qiefada.
Men hoopt echter dat men geen berigt bekomen zal, dat
bg een bezoek beeft ootvaneeo van de Franfcbe Generaals
die naar bet Leger vertrekken. D3t Ls^er is verdeeld in
vijf Corpfen; bet eerfte zal worden gecommandeerd door
deo Marfchalk Hertog vao Reggio (Oudiaoc}; bet tweede
door den Generaal Moliiorbet derde door deo Prins van
Hobenlohe; het vierde moesr gecommaodeard worden door
den Marquis de Lauriftoa Minister van 'sKooiogs Hui.a;
Z. Exc zal zich oiet naar het Leger begeren, eo mein
weet nog niet door wieo hij zal vervangen wordco. oq
het 5de door den Marfchalk Hertog van C »negliaoo,
Qüct vervolg of de K&nt van deze &la+z»y
*a«r^3wd<, a Je
F - S 0 u
ój - J£ p - o
r - .2
6» i'ït i
pi. Ci -C -Tl i.
s-8-8 s
- u 5
- j- 73
57 j
"O c
15-3-i
e u ti - D
«*t k. v *i o E. n J=
2 Z 1; e»
J) fi V i,
*■*2 *t Q
Ï-S g
iA
S Si 3"
4J.S „i#
k t
O S
<U a u C
ej u f» ar qj 1
c w 6 f E x; t w' 3
'2 -
O -
O c -
- Ju
>.X'
a 2
o ja
ïs'
0
>?b
- S-
S a
a 6.
S':
O O -
"a v a
k. O.
4. C "O
"O <u
«- "O -O
j "O -
73 73
0 I
2^8-'
Ssf 5
- m e -
m "o
-
o
E v
O b
O
iïs:
C
öfc V
5-
- -»j
I 5 -
S --S B:
-O g B
o "O
- ..g
u B V
i- C
0 C 1
cj
5* 7
t» a
^.r,ss:
r e
,u
c
V O
"O
BS]
- O
-
a
-a w a
O O ca
U O
1 e -
i 2
- 9
i.
o Ja D
4 o
u t 0
I o a -5
I a a- 1
i, ai
i Slöi
ii
C9 W
ft Z
<u
2 u."*
v B 3
I S - -
C0,£
j
W tm
-o u
3 n as
Ju 2 3
o a
j* c a
13 m
T
c u» O
k w-
•g 5 5
k
6
•"as
.0 Z 0
ai -* a a
i t "5 - -
p 2
- -
o'sS
SS<8fl4"! "5S
s. <u - a
a
- 2 ~^5.>3
..Z, a J -
a rr v-k - Ta h
- - - - "o 5 "w
i' J
a J T
*-» -
z
a
Sm
<A tl
4 se
<a a -c - -
my-g o <n «a,
-
B* a e- ïl
Kin i -C.2.K. 'ij
-Sft
Q W *%-»
- «a -r
w «N j!; - -o
w .V <U B «i C TJ
St-'S-gi;
»-„-S.!5ÏS, C.
<JmJ 2» M AJ fl|
X v u
fe tsi
7j o», a j n
O. O» - fc - CS
- ~zit*" w c:s
c a - m-o h 2
A -9 9T
Ï-S 2
--S
