B
A*. ih?.
CEYDS E
to K»o eS-2 v
0 C V M
E,D.
M A A N A C
VERS L AG, waarmede dt Staatsraad Gouverneur
van Noord-Holland dt'gewone V rgaSering van
Hun Ed. Gr Actb. de Heeren Sr*cen van Hol
land op den 8 Julij 1817, heeft geopend,
Ed. Gr. Achtb. Heër'en!
jj Art. 31 van bet opcwerp van reglement voor
de werkzaamheden der States eo Gedeputeerde
Staten dezer ÏProvincie was bepaald v dat jatT-
lijks door Gedeputeerde Staten van Noord- en
Zuid - Holland a«n de algemeenè Vergadering
w zoude worden verflag gedain van alle zodanige alge*
s, meene maatregelen of verordeniagenals door de zei-
wven, gedurende de afwezendheid der Staten» zouden
y, zqn daargefteld oF voorgedragen.
H'»ezeer nu wel dit ontwerp niet door Zr. Ms. booge
goedkeuring bekrachtigd «een maar door een geheel
nieuw is vervangen geworden, was het echter voor de
„«Gedeputeerde Staten der beide deelen van Holland ge
noeg bet verlangen van Uw Ed, Gr. Achtb. ten dezen
en de. bepaling van het nader gearresteerd Koningljjk re
glement, het welk in deze Vergadering un Üw Ed. Gr.
Achtb. zal worden overgelegd, te kennen, om daaraan
op de meest volledige wijze te beantwoorden, en alzo
aan dezelven een kort overzigt van den Haat der Provin
cie Holland aan te bieden.
De rust iatusfehen, welke, ons Vaderland, gedurende
het laatfte jaar zo naar binnen als naar buiten, m'ogt
gctiieien-, de regelmatige en achtereenvolgende ontwikke
ling vat zo .v.eele adminiftrative beftallingen als reeds
vroeger aanvankelijk waren vastgefteld, en de ftille doch
zeer wezenlijke uitbreiding van veele bronnen vaa onze
welvaart, geeven weinig aanleiding tot die fchitterende
«afere'elen welke zo gewoon zijn algemeens belangne.
ming 'té wekken en het oor van allen te boejjes.
Dar. Mjjre Heeren het is echter even verre af, dat
het 'Ceden Uw Ed. Gr Achtb. jongfte vergadering ver-
1oj»£ö tijdperk, voor ons Koningrijk in het algemeen, en
voor deze zo belangrijke Provincie in hét bjjzonderniet
even rfjk als de vroegere zoude geweest zjjn, in gebeur-
tenisfen en verordeningen, welke de opmerkzaamheid
van ieder beminnaar van zjjn Vaderland overwatrdig zijn.
Het, zjj ons vergund Uw Ed. Gr. Achtb tot eene proe
ve alleen te herinneren, hoe, gedurende dat tijdvak,
een groot deel der buirenl&ndfche Bezittingen van den
Staatin ons bezit herfteld en oedar ceu beheer ge-
bfkgt zjjn welks wisheid en zedelijkheid de gelukkigfte
uitzigten voorfpelltu. en voor den Nederlandfcben Han
del vernieuwde bronnen van leven en welvaart openen.
Hoe Neêrlands vlag langs de kusten van Africa gewap
perd e» te geJijk met den roem van Hollands Zeemagt
veeier Christenen vrijheid mede gehandhaafd en vèrze
terd beeft.
Hoe het Geflachfc der Helden van Oranje met eeaefc
Prins vermeerderd is; die, bet voorwerp van der Neder
landeren liefde en Alexander belangftelling, aU een nieuw
fteunpunt voor onze onaf hankclijkheid kan geacht worden.
Herinneren wq ons ook. Mijne Heeren! hoe, gedu
rende dat tijdvak, een geheel nieuw ftelfel.van belastin
gen aa» ons Rijk gegeven is; een ftelfel hetwelk, hoe
danig vcelen daar over plegen te oordceten en op welke
Wijze, mén bok dat oordeel door dt ondervinding poge te
wettigen, althans het 'begjnfel„dat alle Ingezetenen
w vïd Nederland dezelfdp rechten, wetten en pligtes
i,, hebben'* op eene onbetwistbare wjjze gevestigd heeft.
Dan, Mijne Heeren! laat'ons gedachtig aan dc taak,
welke ons is opgelegd meer b^zonder de aandacht van
Uw Ed Gr. Achtb. bepalénop hat günt de Provincie
Holland betreft, of met derxcjvër bloei en welvaart in
een onaffcheidbaar verband dut.
Trouwens Holland hetwelk deï directe belastingen
van bet geheele Koningrijk aanbrengt, in het algemeen,
en. Amfterdam hetwelk, zeer weinige uitgezonderd
veel weer in die zelfde belastingen ala eene eenige Pro
vincie draagt, in bet bijzonder, leveren voor onze be-
frfionwing genoegzaam belangrijke bouwftoffen op; en,
het zal ons niet möeijèlpfc vallen, om aan te toonen
dat, wat dóór eene min juiste wijze van zien, wel eens
veronderfteld moge worden .de bloei en welvaart dtzer
vermogende Provincie, ook gedurende bet laatfte tijdvak
indedaad en zeer wezenlijk zijn toegenomen.
Dat dit toch het geval is van ViifcberQenbehoeft
bijkans geen betoog; tcrwfl do kleine onbelemmerd voort
gaat ian duizend Ingezetenen voedfel te verfchaffen, en
door de onbelaste circulatie over eene grootere uitge
ftrektheid des Rijks, vooral na de zuidelijke Provinciën,
weeliff tiert; terwijl dc Straatdavifchete midden van
den enfpoedwelke die onderaeming tot hiertoe getrof
fen heeft, het hoofd boven houdt, bloeit de groote en
het getal van 107 Haringbuizen, welke in 1814 de Zee
kliefden, is, van jiar tot jaar aangegroeid, zodanig dat
dit jaar, uit de Maas en uit het Vlie 160 Buizen vertrok*
ken zijn, hetwelk <ëe bloeijendfte tijdperken van daze
atnzientlijke bron van Volks-welvaart genoegzaam even-
tart en dat van 1760 tot 1770 verre overtreft.
Amfterdamhetwelk iu 1814, tot verwondering van
een ieder, reeds omtrent 3000 Schepen van en naar Zee
zag (tevenen, vond dat getal iu 1815 tot omtrent 4500,
en ia 1816 reeda tot 5500 aangegroeid, en, het geen op
merking verdient, onder dezen is het getal Schepen,
kerwelk de Colonien van den Staat ia Oost eu Weit be-
Zoéht heeft, ineeienog grootere evenredigheid toegenomen.
Indien ou mijne Heeren deze vermeerderde Scheep
vaarten handel, al niet, zo als men fchgnt te beweren,
geëvenredigde voordeden aas den handelaar hebben asar
gebragt en het al eens waarheid zijn mogtdat eene
gelijkheid vtn inkomende en uitgaande regten voor tlier-
ïeije volken in de Nedcrlindlche CoJnaiea vooral deri
ss-yvengen Americaan, door eene meerdere nabijheid met
fommige derzelven ten koste der nationalenijverheid
doet zegevieren, dan is het toch niet te ontkennen, dat,
Vthalve dat dit bezwaar»»Ji«n het blijken mug: te ba^
N\ pp
COURANT
X T. N 13 AUG us r Us,
11
5-- J3.
'O W
X
- b
N
O
C -3
ftaan Zr. Ms. vacerlgke zorge niet onrg*an sa* dit
meerdere Handel en Scheepvarrt voor duizenden et» tien
duizenden, leven, Voedfel, arbei l en welvaart hebben
moeten airibreages»
Het is waarEd. Gr. Acbrh. Keenm i ook deze Pro
vincie moest ir. de raranea deelen welke d* meeste oor-
de» vin Europa, gedurende hét jiiaz'te; tijdperk v getrof
fen hebbeo -ook zij tug g'eheeie reij.*n barer» be wo «éren
door witer misgewss llerfre vin vee •gebrek-en* eliéo-
de geteisterd; he; get*l barer uoodiij renden wietd met
vele duizenden vermeerderd cïi hér bljjfc zelfs te vree
zen dat eéni.je harer ftédeo,"geer lang zuchten tentet
bezwijken zullen onder den hst der bedragen welke
voor het vermeerderd getal hirer verarmde bewonerea
onvermijdelijk geworden z$xi.
Dar, zelfs te midden dezer ellende heeft Holland zich
op eene gunstige w^jze onderfcheiden de. mate des on-
fpoeds heeft aan het cttionaal karakter eane-dubbelde
veerkracht bijgezet en den raera der bollandfche milda-
digbeid luisterrijk gehandhaafd.
Naauwelgks toch kende men det omving der rampen,
welke een gedeelte van Zuid-Holland en Gelderland teis
terden of de ingezetenen van Noord-Hollandb. v.
beantwoordden volvaardig aan eene uitnodigingdaartoe
door de Gedeputeerde Staten dier Provinciën gedaan, en
bragtcn omtrent 70,000:00 ter'leniging aan; terwijl de
Gedeputeerde Staren van Zuid-Holland door foortgelgke
collecten, voor dat ladend gedeelte hunner Provincie,
het onmogelijke beproefden-; en deze daar te boven bjj
ZM. niet zonder hoop op goed gevolg, hebben aan
gehouden, op reraisüe of altans vermindering en uitftel
der grondlasten voor al de Landen welke door den ramp
des waters geteisterd warengeljjk tot dat einde, op de
plaitfen zelve, door hunne gecommirteerden de geledeot
fchtdeo zó veel mogelijk met niauwltéurigheid zijn op
genomen; daarenboven hebben beide de Golleeien, door
gepaste reclaxnatieu gepoogd, het nnzienüjk verlies,
door de fterfte van het vee veroorzaakten hetgeen in
Zuid-Holland omtrent ao,000 fluks Hoornvee eB 8000 Scha
pen en, in Noord - Holland omtrent 2C00 Hoornvee
ruim 1000 Varkens en meer dan io,ö30 Schapen bedralgt,
van 's Rijks wege gelenigd te zien op welke .poging zj)
van *a Gouvernements regtvaardigheid eenen uitflag blij
ven te gemoet zien, gewijzigd naar *t gunt1 bij foortge
lgke rampen ia anderé deelen des Rijks -zoude mogeh
gedaan worden.
In alle deelen van Holland wierd voorts met eene aan-
doeuelijke bereidwilligheid beantwoord aanvde uitnoodi-
gingen door de heide Cnllegicn gedaan, om, door milde
bgdragengedurende den nu afgeloopen winterhet lot
onzer lijdende nsede-iacezeteneo te helpen verzachten;
eó terwijl Z. M. reeds, vroegtijdig vrijheid liet, nm al
de bij het Gouvernement disponihle fondfen der gemeen
ten tot aankoop va» levensmiddelen aan te wendenen
er alzo .van alle zijden tn den dringenden nood voorzien
wierd. vereeitigen zich overal weldenkende mannen,
vormden coramisfien van ónderftindzamelen de giften
der menfehenvrienden isgingen met eigen voorbeeld
voor, en zagen hunne weldadige bedoelingen zo gunstig
onderfteund en de bijdragen en de onderftanden zodanig
algemeen en menigvuldig, dat men., van eene officie!»
zijde, in eene onzer dagbladen gezien heefthoe, alleen
in Noord-Holland gedurende de vier wintermaanden van
1816 en 1817, omtrent ij millioen Guldens aart behoef
tige» door pnblieke adraiöiftratiea of coramisfien zijn
toegedeeld geworden.
Trouwens, Mijne Heeren! terwijl Europa door gebrek'
bedreigd wierd, handhaafden het wfjs beleid en de ftand-
vastige ernst van een verlicht Vorst de vrijheid van den
Hollsndfcben Graanhandel, en gaf, gelijk dit zo wel uit
den aard der zaak te voorzien als door vroegere ondervin
ding bewezen was, gelegenheid, dat in.de voornaamfte
Kooplieden dezer Provincie, door ruimen aanvoer en ver
tier de Graanmarkten voor het Zuidelijk gedeelte van
dit Waerelddeel gevestigd wierden en deze rak van handel
eenen trap van luister en vertrouwen beklom welke niet
alleen voor het oogenblik vele voordeden aanbood, maar
voor de duurzame welvaart van Hollands Haadel, de
gunstigfle uirzigten opent.
En, zo wij, geljjk dit onvermijdelijk was, ih de ver
hoogde prijzen der eerfte behoefte deelen moesten, zo
getuigen echter juist die duikende lasten Graan, welke
v«n onze Steden naar buiten *s Lands verzonden wierden,
dat overal Wn rondsomme grootere opofferingen gedaan
eb raeérdere rampen geleden wierden; hier is het alzo,
Mijne Heeren! dat wjj gelijkelijk moeten hulde doen aan
vsKonings doorzigt, en het ftil vertrouwt* van Hollands
Ihgezctenen in Hoogstdészelfs Vaderlijke Regering,
waar van de gelukkige zamenffemmingook otif nu ea
dan hebben in ftaat gefteld om, bjj het klimmen van
den noodal die bronnen vavi hulp en troost te doen
vlieten, welke de Béwoneren 'van dit goede Land onder
een weldadig Beltuur billjjk verwachten kondèo; nergens
dan ook was gebrek; bjjna overal ging duarte met over
vloed gepaard; 'en, ten einde dit geene tnagtfpreuk
fchijne, zal het genoeg zijn op te merken dat van dea
iften April tot den iften Julijtlleen uit Amfterdam
omtrent een duizend ladingen Graan uit Zee zijn binnen
gerailen iets hetwelk in de gefchiedenis van den Han
del beftesdig'als een buitengewoon verfchijnfelvooral
in dat faïzoen zal blijven aangeteekenden reeds den
gunstigften invloed op 'de Markten der Granen heeft
daargcfteld.
Sommige iogézetenen van andere Gewesten rcojten dan
ook op de 2orgen van Ket algemeen Beftüur minder on
bepaald berusten, en orde eu veiligheid aan het geweld
en onrust in eeae meerdere of mindere maté zien prijs
ge;ven; Holland, over het «ÏKemeen, en Noord-Holland
met de Honfdftad in bet bijzonder, handhaafden den
Vooryiderljjken. roe» erjde goede geest der Ingezet»*
hmt »p dé **»t itxt I/4M.)
S3
o <J
TJ -O
0 V
«i -n
Ti o
sl
c ai
'<U
Ie
;i
P&-'
R Z
0 a.
-c r
v
i i £.4
8
WC
i
§00* O
J-. f' ^ttc »-
9 Jr.-
Ji •-«= w
.0 «f a W3 -**
a -y «i 2
V,
o
'i! ^:u'ou}
.- a*« -
- n
v m :S c
- r.^ ,'a
o
*J rC
- M '3
*-
aj o
U. o
éjfti -
.TT o j
O Wja -Gl ,3
-a
O e g "f g
S£OJ3o-^S'
- "TJ-'
W O
R
O m,, to O
r O ";3*T3
"f'as sa- -
Sss^üeStfêSgs.'S-
t=fï--^lS«s-n
- •a„ .«2 g- - S S ■-
I O 3 2
w c »-« v "2 o :p'i' 2
go O r. S 'o C
O W O
n r)
~y~
I»*
•si
a X
m .- c O
="o
c m c 5
5 5*
JO
o a
>:óo Jl M u
:Q S ;7:»5t.ï;
1 -o "o «J
■3 -3 G
S-a
s Es e
r>. V ti
o3 c 1
1 fl O N»
I c
O
".-8 8
-a -a
u uo 5
">«5;
t3
Q O
- to
y. «j
3 ét >r«
u-
- a a
ïi-ej 5 -o
c: S
««i o c o
3 Jr e o
S O J
0 u c 08
K 0
,=t» S
cm es
?Sa-s
Ou v
C .e
Jr 0
'r -
ïi x.
o
o 2 0
S r -
B'
1 J»
0 O v. o
u. CC
n *7,
13 c - 'i
.c G» V m
-/■c§
O - *31
- fO c
r?
o 5
O ét
t^jo a
-■S
s
s
O 'o *2
c -2
J >t»^
k -2
X S
"g c<
S
J3 «->
3 m o
1 w
j
88«
B. - tj 03
r-S®
n O
-e o
2 »i*ee S3 S
gï 5 O
- ss-° s
t .S-
- to -
1 R H
s S-S-
'A
l. O
"3
g
S z c 0 Sf
- Es
Z :s? o
•2 .2
a* u
M -C C
e-o''i-&
^3 - o 35
u c a 0
H Jgt to 10
3 Z 0 5
-
a a®
•r* -e
■r v
35
c
u ,2 03
•uS
*j V
:c?
- k
c v m
E. C
o t>
kz
-ë
ET
V C
C.
1
c B
e
s -
NJ W1
*J .C u. i,
M M O a
-a '5
t J3*
-C
-B D C
o u
«5S5
p
- -gjfc
p :P- Z
I b C o
I C
I c .ïf to V
'J3 C-o
o
M
.S c
to c 2 L
QM
a £,-5
f
c a
-2?°
c 6
B
- s
"-s o
-
Se
5=0;
SH3-S
S 5W
O C 5 u I
to to O
Q n*a "vo s
1 u '.D jc T3
-S 2
S 3-° -
t0
to-
i S
n Z2
O °W
J o
- 2 »-.*
- V O CJ
S 'VJ JÏ Jé
et N C
•Sr o is -a
-a m
««S 5
3 -j,
C O
•- -■ B
o
cy-v£.
s
e. -» 31
ti S w