S np A°. 1814. iEYDSE COUU A N T. *si§~Sl£?" I PI 11 s Pf 5 8 lil f 2 Ef Pi. a 5 Nsl-H s lil s N*. 92, c S 0 V- WGENSDAS DEN 3 AUGUSTUS. - sj- -— r- l>"tJ 4/ ,5 fsSSBA»^'» -EfL J| 41. tua ^4 o 1 »->.sr- 2SSlaï t u s sr=o - C •- 2: 0 P <A~ rC I»-» 2" &0 P1 F G. _C sr i. <u- G G 4» -U e.C C. w 4>. J,»"* ^l, IS-S-ïÊ-fe-lssgj Z W E D N. TOCKHOLM den ij. July. Eé.-t zeer belangrijk Staatkundig gefchrift is in deze Hoofdftad uitge geven namelyk: Overwegingen van ten Af gevaar- digden cp den Noorwecgfchen Rijksdag; dezelve' hebben hier eene aangename fenfatie verwekt, en tullen niet weinig bijdragen om over den waren toeftand "van zaken in.Noorwegen licht te verfpreiden. Ik onderftel, zegt de Schrijver, dat. het doel onzer vereeniging is aan de. Natie eene "plegti'ge "gelegen heid te geven, om haat gevoelen wegetjs haar, toekomftig lot te openbaren, eft niet,o-ra Ldé 'verafftWqlÓïldelykhéid d.-r gewaagde ondernemingen van ."eenfge eerzuchtigen op haar te werpenterwijl mèn haar daarvan tevens de heillooze gevolgen doet ondervinden. Ais Vertegenwoordiger der Natie zal ik dus met de Vrijmoedigheid gn het vuur fpreken'twelk een Burger'voegt, wanneer het 's Lands welzijn geldt. Ik wil het teder punt niet behandelen, of wij Tiet Recht hebbenom ons aan de bepalingen van het Trac tate van Kiel te onttrekken Het komt mg echter voor, dat dit Rechtreeds met der daad door de bekende ver- klaring en waarborging der groote Mogendheden, die titans het lot van Europa beflisfen verloren zijnde, ook rechtens niet meer voor ons beftaat lints Noorwegen., feilen zo veele jaren ais eene Provincie van Deenemarken eikend zynde zelfs de laatfte guostige gelegenheid ver- zuimij heeft, 0111 ten ntinfteeenige harer ftaatkundigeRech ten te herwinnen, eene gelegenheid, welke iedere andere overzeefche Provincie, van zo veel belang als wij, en met onze voorgewende vrijheidsliefde bezield niet zou verzuinUl hebben. Wanneer wij toen ai te getrouwe On- aerdanen geweest zyn, die ons lieten wegliepen door het voorbeeld van zo vele andere Natiën, die minder naauw- gezet waren, dan wij, zo blijft ons nu niets over, dan om pns nogmaals getrouwe Onderdanen te toonenen ■wanneer wijop het voor Deenemarken zo ongemeen ne telig tijdftip, toen het aan de StaaVkunde van Napoleon was overgeleverd ons lot onherroepelijk aan dat dier Mo gendheid hebben willen .verbinden, 'zo moeten wij'titans onze heldhaftige onderwerping bckroonendooreven als Curfius ons aan de Orakelfpreük te onderwerpenen «ns eens vooral tén behoeve, onzer oude Regeering opte. offeren. Wanneer men verder, jn een geval, als het onze, tie oudé Gefchiedenis of den .ouden "toeftand van een Landen niet deszetfs tegenwoordige behoeften moest raad plegen om over het toekomftig lot van dat Land té beflig- fen, dan zouden, gelijk gij weet atïe ónze vallenen dezelfde redenen hébben ön\ aanfpraak te 'makén o'p onaf- kankeljjkheid en zich bijzondere, Kopihgen te verkiezen dan zou het mij niet Verwopdefe'p „oog .eens èenen Pries terkoning van Finmarken,, eenen Mariyn II. de Kroon aan onzen Koning te zien betwisteh. Zo echter de Vrede van Kiel voor. ans geheel geene verpligtingen mede bragtzo zjj door onze banden met Dcenemarken te verbreken, ons ftechts weder in onzen tudfti jlaet herfteld heeftzo als men heeft verkozen te zeggen dan vraag ik U welk Noorwegen is. door dien herl'cheppenden Vrede herfteld? Is het misfehieh Noor wégen vóór Harald Harfager, door zijne Koningjes ver- fcheurd, of Noorwegen onder Magnus den Goeden, Ko ning van Zwedenof dat der vereeniging van Calmer 't welk op het voorbeeld van Zweden tegen de dwinge landij van Albrecht en Chriftoffel opftond, en zich met dat Rijk in de keuze van eenen en denzelfden Sourerein vereenigde! Of is,het Noorwegen ónder .Christiaan II. en Christiaan III. befpat met het bloed, zijner Edelen, be roofd van zijn .recht, tot .'opvolging en zijnen Senaat, eh eindelijk onder Frederik lil. tot den ftaat van een winge west gebragt Hoe I zouden wij in het Tractaat van Kiel zelve het recht zoeken om ons tegen dat Tractaat te ver. zetten? Neen! wij moeten het ons zelve niet ontvein zen; dit Tractaat is enkel het laatfte bevel van onzen ouden Souverain; wij moeten er ftechts pligten in zoeken. Elke Proteftatie tegen eene tjaad van zijn Souverein gezag komt drie Eeuwen te laat.Wachten wij ten rainften otn ons aan de heerfchappij vip Zweden te onttrekken, tot dat de Zweedfche Regeering, even als de eerfte Chris- tterns zich Rechten op onze verbittering verworven bebbe. Thans zou onze tegenftand zo min aan onzen rnoed als aan onze Vaderlandsliefde eer aandoen. Het Ts niet op die wijze, dat 2witierl»nd, Holland en America hunne onafhankelijkheid bevochten hebben. 2ij wachtten geene verandering van Regering afom zich te verklaren zij zouden de goede trouw van eenen nieuwen Souverein niet bedrogen hebben die hun van goeder harte alle ftaatkundigc Rechten, welke zij verlangden, kwam aan- beden, en zij zouden zich nog minder, zonder hem «ens aan te hooren tegen hem gewapend hebben. Neenl hun moed was geenszins die van een Slaaf, welke door zijn ouden Heer afgeijaan gewapenderhand den nieuwen Heer aanvalt, die hem eene vaderlijke hand toereikt; het was de moed van den verlichten, bedaarden Man, die zeker van zijne zaak en overtuigd dat men den Burger oorlog fteeds tijdig genoeg bij een waarlijk Vrijheidlie vend Volk kan ontfteken daar toe niet overgaat, voor dat hij alle andere middelen, zelfs Het aanncemcn van een nieuwen Souverein, beproefd heeft. Maar de vraag over ans voorgewende Recht tot onaf- hankelijkhrid eens daargelaten zullen wij thans overgaan tot eene andere die haar nutteloos maakt, namelijk deze: Js die onafhankelijkheid be/iaanbaar Kan Noorwegen dezelve niet flechts nu herwinnen, maar ook in 't vervolg handhaven Ik geloof, zonder den moed noch de fierheid mijner Medeburgers rc-kort te doen hier op Neen te kunnen antwoorden. Wij moeten toch niet vergeten dat wij die onafhankelijkheid thans niet alleen op Zweden, maar ook op de grnotftc Mogendheden van Europa moeten bevech ten. Zij bebbch allen het beüit van Noorwegen aan foJS -JD CN'c. 1 r-gö' ESi'gSxJ* g'"!'S.™£k Zweden op het plegtigst géwaarboYgd. Zweden heeft daarop behalven de Rechten der verovering van llol- ftein en Sleeswijkg, nog andere, even onbetwistbare Rech ten". Het heeft zith nfiet' RnSHpd verbonden ftp een tijdftip, toen dc i£ói.Z§r der Franfchen aan het hoofd v^n 5coïpoo man, en 'geruggefteund door de magtVkrt me£r dan half Europa, tegen dit Rijk optrok. Zouden wij nu gelóoven, dat de Mogendhcde.bdie naderhand gemeeiie zaak met Rusland en Pngeland gemaakt hebben van een beginfél zullen afgaaftwaar door zij niet alleen zelve in jiunne'oude bezittingen terugkeeren rftaar ef nog nieu we, door. de overwinning verkregeti'e bijvo.egen! Zoti Zweden alleen zich verdoken zien niet alleen van alle fchavergoeding voor die Provincie welke heteven als andere Mogendheden ,.in hare worfteling tegen het Fran- fqhe delfel van verövering verloren heeftmaar ook van alle vrucht zijner jongfte opofferingen, der diensten en Overwinningen van zynen Prins? Neen! zulk eene onder- delliftg zoü de verlichte Staatkunde der Bondgertoqten nog meer beleedigen dan de rechtfchapenheiddie hen zb By uitftek kenfenetst. Wat zullen dan nü Voor Noorwegen de gevolgen dier Staatkunde en dier rechtfchapenheid zijn Buiten twijfel eéfc Oorlog met die Mogendheden.- Zullen wij tTenzelven lang uithouden? Ik hoop .er aa-n te durven twijfelen zon der van lafhartigheid befchuldigd te Worden- Wat zal Noot wegen aan zich zelve en zijne eigene hulpmidde len overgelaten., van alle zijden, ook van den kant dei Zee, die het dan alles ontneemt en niets teruggeeft, zelfs door zijnen grpnd die geene oogiïen verlchatcals .Vijand behandeld, -wat zal het tegen Zweden over hellen, 't welk'ongefchondeo blijft, en door de grootffe Magten van Europa onderfteund. wordt? Zün moed, zult-gij zeggen, en zyne Alpen. ;Het.zij zo! maar die moefti en die Alpen beftonden voor 800 jaren^- even als thans. Echter werd Noorwegen toen'door de Koningen van Zweden en Deeaemarkeo verdeeld. Laten wij onpa»tijdig zijn, en onze Gefchiedenis racdplegen. Zij vleit óns geenszins met-de onmogelyklieid van eenen inval. De Zee alleen biedt eene ware- grenspaal, eene vaste borst- wer.ing tegen den vyand op. V-an. ThemLstbcles tot op onze dagen,, heeft men gezien, datdi s houten wallen, waar in de Godfpraak des Atheners gelasttezich .tegen de Perfen te verdedigen namelijk de-Schepen nlleeft.de veiligfte middelen ter verdediging zijn. Op eene grens- linie van ömtrenr aoo mijlen zijn-niet oveial doortogtea zo als dft" Thermopylen zelfs a-l waren er overal Spar tanen ien de Alpen (loten Italië niet voor dé Carthagers aangevoerd door Hannibal. Laat ons voot een oogenWik .ondeTftellen dat ons begin gelukkig zy. W^j zouden dea.te meer te beklagen zyn.: NaaT. matevan onzien tegenftand. zouden de poogingen van Zweden en föno^Bóndgenooten zich vferdubbeleu. Want meend gy dat Zweden zijne pretenfien op Noor wegen zóu laten varen, pretenfien welke op zulke ge heiligde gronden rusten om dat zij zo billijk zijn? Ge loofd gij dati zo lang Zweden niet: gedwongen zal aijn om onze onafhanglijkheid te erkennen., tie: okeiige Mo gendheden ons anders behandelen zullen dan eene tegen Zweden opgeftaane Provincie Gedurende dezen ramp l'poedigen worftelftr^d zou. Noprwegen wel is waarde aandacht kunnen vestigen van eéne tegen-Zweden vijnnd- lyke Mogendheid welke verlangen zou om hetzelve .tot ee.n werktuig vanBijzonderen haat, een gewee. van,aanval (,,zo als'men dikwyls gedaan heeft) te maken: ónze v'er- mebriclp Monarch z.óu onderfteund kunnen worden even als Dacke tegen' GustaafY.^en Eerden onderfteund is ge weest; éven als die zqu .hij. zeJFs Ambasfadeurs en De pêches kunnen ontvangen maar ik vraag, u verlangt. Noorwegen eene onafhankelijkheid welk'è gekenmerkt wordt door dergelijke handelingen, die even zo..fchandér: lyk zyn in derzelver beweeggrondenals. ongelukkig en eerloos in hare gevolgen? En z"ou rnën, om tot eene edeler onafhankleykheid te geraken Zweden niet.moeten noodzaken om óns dezelve toe te ftaan?. Zou men die natuurlijke bolv^erkep piètmpetem laten varen die iften apht onbeklimbaar t^ zijn endie jn waarheid twee" derden van onzen wedetftand uitmaken? Zou men Zweden in Zweden zelfs niet moeten aanvallen, en die onafhang lijkheid den pr'ys dopn worden van,onz® overwinningen? Maar zouden wij, met ons,,in 4e vlakten van onze Na- buuren te verfpreiden ,.^niet bjootgefteid, zijn. om van onze Bergen r.eeds aap den .vijand overgeleverdafgefnb- den en totaal geflagen ie worden? En laat ons eens op- derftellen dat wy'v op zyij Hoogst gewoon aan den fenef- mutzel-oorlog over.^innlngên^ mqgtèh, beyegten. op .Troe pen die ons te, boveft ga.an. In aantal', in krijgskunde j ondervinding, en die,,trots.^ijn pp nieuw .geplukte laü- rên verontwaardigd van hun Vaderland aangevallen te zieq door een reeds door de wapenen onderworpen Volk; aangèvoerd onfier i|e óogerV van eenen ervaren Vorst, en welke zijn roem alleen verfchuldigd is aan zij ne Wisheid en aan de groote; berekeningen van den Oor log laat ftiis onderftellen dac wij-, dq-or hejhaalde over* winningen ëenen Vrede konden yéroVerendie orjs deze onafhankelijkheid verzekerde die vVede laten tvlj het niet ontveinzen £ou nooit anders zyn dan :ien ftilftand van wapenen. Zweden zou weldra den oorlog .hervat ten, en Noorwegenbedekt met piiirihoq'ppn overftroomd van bloéd, zoü elnéigeh met zich gelukkig te achten den Vrede dat is, de onderwerping, aan té némeni tèn koste van alle ftaatkundlge en maatfchaplijltê rech ten die de waare onafhankelijkheid uitmakenen welke het thans dooT zich met .Zweden tp veréenigen zon der de minfte opóffering kan verkrlj^n»' Laat ons van dit weinig opbeurend'maar waaipchrigTa- fereel overgaan tot een ander het welk zich natuurlijk daar nevens plaatst, ï,ot de yoordeelcn yan de vereetiigivg van Zweden en Noorwegen.Men behoeft flegts -een oo£ o;i de Kaart te (laan en niet meer dan eene oppervlakkige kennis te hebben van de gefteldbeid der beide Lande^n, -(Hei verve'g ep de la\:t van dsz* f-. c. c a? P.** C.H 3^ U 5 C-o.d n 't? o. <u.a Un 'O-1—'-A h a> e-J Cé-t s s- g-5. N 5.5-° g -g «S c g *0 r. c o>-J-1- '•au-rjüM.MO G qi. G. NW'i ll 'S o- <0 c S é.-1" ÏS.H S -•=•3 3' g. S. 3-g o ts>ï'g-s:;E> co -O 2 c co .5 -O lS N 5 O sS O rt e ^s-3- s'Sl'S g 5 s d J S.Ju -g r &.»*3 c t-s .x:s*c O M ;p G a> tj u 2 -3 5 r- 'A *9 rZ y 5 j G G O C3 O - J JE» O - ,a— - <y <u S G L o t ca N--c -o "2 O P N g u O C S, S-.'c p c-| ƒ4»- rt r V h- r- T3 c» O X3 <U'-tP VC -G te ert: - c O Cl Q V 1» 4» W ns M ;<U-4> T3 bCra W» 65 V Ji C -r, ,3 t S-3 c c.5 s w-> s g £15ji jo1! g t S r ï"- c u*0 c t "C X 'G 0..4I-O 5 O-3 - 4» !- ;p? Z. tX v 41 ba o u l» U N 4» -3 o» o» F t-e o Ti P -CG - -t c- -V 'f. g 6 s .5 y -5 n c v* Of) t- -Sr.c c. fl» O T3 4)- 4» ;C 3 O -,-Ad c Cj u la u-, Z" CS u U -N t3 'ui zn, ^=- r: ♦- .y f s o M T3 O - Sg G C G C S }- -y O E, y.TO M -G- u 0» n a 4 2? S o vE? »- 1- Nt.J4 J* C O c PS rt f ws 5 C N P C -o G 0» Z «J C W fc M - GeC 4» "E r je ■n c Si "1a.ü'3c -é- E c SS E c £"5 c ■-=*■- u c - ff feS b'E 4» u -P - - JcC. -a {s. r-.o k c r r w. 0 *=Vc -2-? c ot 4» r =5c, G c c 2 E (UN «J CJ c c -t 1> Cl r u :S J5 "tï- Nó' TJ' 4» «c o: k 0 N i~ CJ Q ?i l N JN c N-P zti -i< 4I G 4» T3 -J_ p y b.s «c 4» :-4? V, 1 4» ij i 5-g .E 'e g rC .G4 c 0 '■^f c siSEs'S^ 'A e s - 'S T N 4> C 5- .0 Jr" oia - Q':ü - XI- T3 i M 'r, c c «j ir: Cï P M.. C P r o u p- c k «- 'U 0 c P«3 E •n qj es xc A >-« 5 E G -r^ 0 <U .G .C a O E <U t *J o .E a» u ".-O -4» -4) ft G ;G ~èj 2 *0 G -F o G G 2 S-S8.|«"I5SSE: C 4> U C G 4. p c fe „.sw 5 S £3 g C Ji. c A_ J?- ;j c 0 c E a» O ■s~ ÜJ -O JjS U. w t-< 4» Jri p y w .-P C -O G t- ft 2 a» S •- is -ïï"S^ 2 tJ a-C O 2 c f3 u 41 CO .8? t S 3 g. 'c C c» tC? 'S'*? c c G O .5? c O - Jé- 'M P W P "I Z Z j 4» c 4» /s s i« S giBStè*l-o c"é n g 0 P 'r* o r- -3 t- - S 0 - '"it,! "F y v =s TJ O, - o> g 5 kï s Z oO C -G G 4» C V I r.Jd O l'u i-2 O c •S .2 ox t »J K 'J 9 T3 P 3 VS o C 'K - oj l— a» c o Tt -ra -r TJ P G 4» o w o t- n o ■- t j c C* >4i> Ui G i»T3-3 B vr c t c c :s* 1 t- N - na >f A b.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1814 | | pagina 1