Le eommissiomiaire de Lille dit de son cóté: J'ai re?u
ce ballotqui tn'a paru au dehors- en bon état; de même
je l'ai remis en bon état a l'accéléré; l'avarie intérieure
n'est, pas de mon fait, ni du voiturier qui me. l'a. amené
de Paris en huit jours la mouille reconnue étant anté-
rieure."
Le/,commj«sionnaire de.Paris, qui a re?u le ballot ve-
nant de Toulouseexpose qu'il ne s'est pas apercu qu'il
y ayait eu mouille en dtdansl'extérieur étant en bon état.
Le fabricant de Toulouse s'appuie de Partiele.100 du Code
de commerce, selon lequel la marchandise voyage pour le
compte et aux risques de celui a qqi elle apartient; consé-
quemment, sortie *le sa fabrique, elle est pour le compte
du marchand drapiersauf son recours contre le commis-
sionnaire et le voiturier. Le marchand de draps de Gaftd ré-
plique au fabricant: Je conviens de Partiele que "vous me
citez; ii n*y a pas de dóute- que 1'aVarie a en lieu-dansile
trajet de Toulouse, k Parisque la mouille extérieure a eté
séchée par Pair et la chaleur du soleil; mais l'intériéur
mouille n'avait-pas d'airy ce qui a-corrompu et pourri la
marchaudise. j'ajouterai que cette marchandise voyageait
pour votre compte vous, fabricant, puisqHe vous éfiez
tenu d'aprés notre convention écrite d'après votre
facture qui l'énonce, de me larendre a Paris francoce
n'était done qufk Paris oü j'étais^ censé devoir en pren
dre livraison; jusque - la la marchandise voyigeait E vos
risques et perils." C'est ce qu'explique parfaitement le
Manuel des commerpansch. ier, sect. 2, de la vente de
marchandises entre commerfans. Si, ditl'auteur, lors de la
vente le vendeur a promis .de porter la marchandise au do.
mi -He dc Vachtttur (ce qui doit s'entendre aussi d'un lieu
indiqué par l'acheteur)la livraison n'est viritablement faite
que lorsque la marchandise a été portie et jusqu'alors la perte
est pour le vendeur.
Je dirai plus a la maison de Toulouse: Vöüs deviez
m'ihdiqifer a Paris chez qui je devais trouver le ballot
que vous- m'expédiezvous m'auriez mis par. ia en de
meure de prendre livraison, pour-vous décharger'de topte
responsabiiitè et attendu que vous Pavez fait acheminer
a Gahd de votre ordre jusque-lk le- ballot n'est pas
sorti de votre responsabiiitèles commissionnairés de Paris
et de Lille sont-vos hommes, qui ont suivi vos ordres
et que s'ils ont péché contre vos intéréts, c'est k vous,
e: non 1 moi, a vous expliquer avec eux."
Observations.: 11 faut trouver dans cette-affaire exéc-ution
de lp loi, et exécution de la convention écrite qui y déroge;
c'es} h-dire, 1. que -selon Partiele 100. du Code de com
merce, la m erchandise voyage pour le compte de celui h qui
elle rppartic.it: Nous avons démontré ailleurs que l'.inten-
tionj du législateur avait été que la marchandise sortie-du
magasin du vendeur fut réputée appar-tesir. k Pacheteur
2. mais que, dans ï'espèce, le fabricant s'étant engagé de la
faire rendreexempte de fraisa Pari»-, il est évidentfyju'il
y a dérogation écrite. a la loi, .et- que les frais et-les avaries
sont a la charge du vendeur; 3. toutefois cette dérogation
n'a d'effet que jusqu'a la- destination-fixé-e* par le traité ou
pour parler d'une manière positivejusqu'a Paris seule-
mentet que le transport de Paris a Gand est au compte «t
aux risques du marchand de draps.--.,
v f
Ceci.posé-, il reste k-examiner qui des deux doit suppot»
ter l'avarie qui%parait avoir été coneratée d'une manière
auhentiqné. La régie ept tqute tracée par ce.que nous ve-
De Commisfionnaris teRijsfel zegt van zijn kant: „Ikhebde-
Baal ontvangen die mij van buiten in goeden flaat voorkwam
ik heb die van gelijken in goeden ftaat aan de Snelwagen ge-
leverd; de inwendige befchadiging is niet door myn toe-
doen noch door dat van den Voermandie mij dezelve in-
agt dagen van Parijs heoft dvergebragt, de erkende nat-
tigheid vroeger zijnde."
De Commisfionaris van Parijsdie de Bkal, van Totiloufe
komende, ontvangen heeft, draagt voor dat hy niet befpeurd
heeftdat er nattigheid van binnen was zijnde het uitwen
dige in goeden ftaat.
De Fabrikeur van Touloufe-beroeptzièh op Art. 100 van het
Wetboek van Koophandelvolgens hetwelk het Koopmansgoed
de reize doet voor rekeningen de rifico van den geen aan
wien het toebehoord gevolglijk voor rekening van den La-
kenkooper, behoudens zyn verhaal tegen den Commisfionaris
en den Voerman. De Lakenkooperantwoord aan den Fabri
keur lk ftem het Artijkel toehet geen gij mij voorwent
er is geen twijffel aan darde-befchadiging plaats gehad heeft
op de reize van Touloufe naar Parijs; dat de uitwendige
M nattigheid is opgedroogd door de lucht en de warmte van
de Zon maar het inwendig bevogtigde had geen Iuchtj'het
,t geen het goed bedorven en verrot heeft. Ik zal er bij voe-
gen dat dit -goed voor rekening van u FSbrikeur reisde, na-
demaal gij volgens ons fchriftelijk accoord volgens uwe
factuur, die het uitdrukt, gehouden-Waart mij hetzelve
franco te Parijs te leveren; het-was derhalvén alleen te
Parijs dat ik geacht wierd er dé leverantie' van te moeten
neementot daar'toe reisde het goed voor uwe rifico en
m gevaaren." Dit wordtvolmaaktelijk verklaard ïnhextHand
boek der KoopliedenKap. I, afdeel. 2. van de-verkoop VanKoop-
waaren tusfehen Handelaar^s Indien zegtde Schrijvertijdens
de verkooping de Verkooper beloofd heeft het goed te voeren ter
vroonplaats-van den Kooper hetwelkötrkteverftaan isvaneenc
plaats door den Kooper-aangewezenis de leverantie niet
waarlijk gedoan dan-watineer het goed Is gebragten tot- dan
toe is het verbies-voor den Verkooper
Ik zal meer zeggen aan hetHuisvan Touloufe:',, Gij moest
mjj te Parijs aanwijzenbij wien ik de Baal moest vinden
die gij mij afzendt; daar door zoudt gij my in de-verplig-
ting gebragt hebben öm leverantie te neemen om U van
alle verantwoordelijkheid te ontheffen;ven aangezien gij die
hebt doen voortgaan op VWe ördre naar Gend is de Baal
tot daar toe niet buiten uwe verantwoordelijkheid gegaan;
deCommlsfionarisfen van Parijs en Rijsfel zijn uwe Luiden
die uwe ordre6 hebben gevolgten zo zij tegen uwe be-
langen hebbem gezondigd is het met hen dat gij U te ver-
klaaren-hebt."^
Aanmerkingen. In deze zaak moet men Vinden uitvoering
van de Wet, en uitvoering van het accoord dat daarvan afgaat,
datis te zeggen1. dat, volgens Art. 100 van het Wetboek
van Koophandel her Goed reist voor" rekening van dien geen
aan .wien het behoord. Elders hebbèn wij betoogd, dat de
gezindheid van den Wetgeever was geweest-, dat het Goed uk
het Magazijn van den Verkooper gegaan zynde wierdt geacht
den Kooper toe te behooïen maar 2. dat in het onderhavig
géval de Verkooper "zich-verbonden Kebbende.->hetzelvé "Vrjj
van kosten te Parijs te leveren,, het baarblijkljjk is, dat er esn
geichrecven argaan van de Wet plaats heeften dat.de kosten en
befchadiginge* ten- lasfe-vrrt den:Verkooper»z^n;' 3. evenwel
heeft dit afgaan-geene uitwerking-dan tot de beftemming hjj
de handeling vastgefteldof-, om op een&ftellige wijze te
fpreeken, alleen tot Earjjs en dat het tranfpoTt van Parijs tot
Gend voor rekening en rifico van den Lakenkoper is.
Dit géWfM zijnde blyft te ondeizoeken wie van beide ffe
befchadiging, die op eene autentieke wijze fchijnt uitgemaakt
te zijn moet dragen.. Door het geen wy zo even gezegt heb-
