fJii
mm
mi
mmii
UmiiU
LEYDSE
A". 1809..
1N°- 105 $s|S|
V R Y D A G
S S
COURANT. ifjff
DÈN i SRFTEMBÈiL
D
UITSCHLAND.
RENEN den 17 Augustus. De Oosteorykfche
Generaal Graaf van Wrbnadie van wegen zyn
Son verein gekomen was om den Keizer Napoleon,
by gelegenheid van zyn Verjaardag gelnk ts
wenfchen, heeft eergister het Te Deum en he:
jcraper van den Gouverneur bygewoond. DeVteedefchynt
zekerder dan ooit.
De Heer Hoppé, Raad van de Oostenrykfché Geheim.
Cancelarydie hier altyd geweest isi« door deo Keizer
frsns naar 'Altenburg geroepenom er met den Graaf van
Metternich te werken. Derhalven heeft hy de nodige Paspoor
ten van de FranfcheGezachvoerders ontvangen. Deze Heer
Hoppé heeft reeds gediend by de Negotiatien van Udina,
raar op hetTraftaat van Cirapo-Pormio gevolgd is. Ver.
Vofgens is hy lang aan het Oostenryksch Gezantfchap te Pa-
rys verbonden geweest.
DeCo-nmumcatien tusfchenhetFransch Hoofdkwartieren
het Rosfifche Hof zyn byna onafgebroken.
De vérmindering van het Papieren-Geld word zeer aan"
met klyk en de klinkende Munt minder zeldzaam. Eenniett"
we Louis d'Or is flegts 07 Gulden in Papier waazd en heef'
jé en 40 gekost.
MÜNCHÉN den 18 Augustus. De oproerige beweegin-
jendie men in Tyrol en Voorarlberg genoegzaam ais ge
dempt befchcttwdezyn op eens metverdubbelde krachtwe.
der uitgebroken; zelfs is de Stad Infpruck bedreigd," om we-
der in banden der Opdandeiingen te vallen. De Officiëele
Counnt dezer Stad geeft daarvan beden het volgend berigt:
De Marfchalk Hertog yap Dantzig was met d» eerde Di-
vifie der Beyerfche Arnfée opSterzing gerukt, ten einde de
Divide van den Generaal Rouijer te onderdeunendie van
den kant der Infurgenten van het Puderthal in de Bergeng-
ten tusfchen Sterzing en Brixen tegendand ondervonden
had. Intusfchen had eene afdeeling der derde Beyerfche
Divide insgelyks onoverkomelyke hinderpaalen gevonden in
haaren marsch door de deuven van het Oberinnthaldie
door dukken Rotfenwelke de Opdandeiingen daarin gewen
teld haddenwaren ontoegangbaar geworden. Van den an
deren kant hadden die Bergbewoonersdoor de Hoofden
van den Opdand aangezet, op nieuws de Wapenen opge-
vat. ten gevolge waar van de Marfcbtlk, van Sterzing over
den Brenner, weder opbrak,en den 11. te infpruck éankwara
waar het ganfche Legercorps als toen in eene geconcenteer-
de Helling byeen was. De Opdandeiingen van het,Puster-
thal en Wintfchgau kwamen ook nader by Infpruck, en
ftooktengedeeltelyk door hun voorbeeldgedeeltelyk door
bedreigingenop nieuws alle bewooners der omftreeken
tot den opdand aan zo dit bet Leger - Corpsrondêin met
Vyanden omzet, geene gemeenfchap meer hid met het ove-
rige Land;
Den ij. des morgens kwitn een groot ssntiJ. gewapende'
Boeren om Infpruck byeenen beproefde een algemeenen
unval. Het gevegt duurde tot des avonds ten. zes uuren
élndelyk moesten de Infurgenten Wykenna Omtrent dui
zend der hunnen op het Slagveld gelaaten te hebben. Daags
daaraan bleeven zy een weinig verder van Infpruck vertlry.
derd en durfden niets tegen het vereenigd Leger- Corps
onderneemen. Maar te Rattenbérg ontrustte men de Afdee-
lingen van den Colonel Graaf von pbemdtjtf en den Major
Graaf van Taufkircheu, die het Corps van den Graaf van
Arco commandeerdeals welke den ff. op het bed van
ter geftorven Was. Hoe zeer deze Colomme meest uit
jonge Lieden beftond die nog weinig ondervinding" had
den, verjpeg zy den Vyind toch met moed, en verydél-
de zyn ontwerp tee bemajgtiging van de .Innbr'ng. by Rat-
tenberg. De Hértog van Dantzigdien dag alle Gekwetften
die vervoerd konden wozdeu, naar Knffijtin voorafgezon
den hebbende, marcheerde zelfs met de eerfte Beyerfche
Divifie en die van den Generaal Ronijer, uit Franfchen en
Bondgenooten beftiande, op Sch'watz en Rattenberg, en
wierd den'15. door dé derde Beyerfche Divide van den Ge'
straal Deroi gevolgd die den terugt'ogt in betNedctinntbal
moest dekken.
F R A N K R Y K.
PARYS dsn »7 Auguatu». Twee Escadröns vtn de Na
tionale Garde dezet Hoofdftad, ligte Paarden genaamd zyn
ttéda geformeerdhebbende groene Uniform; 50 derzel-
ven hebben gister reeds gemarwiivreerd. Dif Corps, zegt
men moet binnen weinig dagen voltallig gemaakt Worden
era Zvne Majefteit te gemoete te plan als welke in deze
IJonfdftad wordt verwagt.' Er loopt hier een gerügt dit de
Yreede met Oostenryk zou gegoten zyn.
Men vindt in een onzer Dagbladen hét volgend Artikel:
b« Dagbladfchry vershierin gelukkiger dan deGcnees-
n heeren, zyti wel eens in het geval van de Lieden, die
zy naar de andere waerelÜ- zenden, weder levendig en
gezond tezién veffchyngn'. Men zal zich nog herinneren dat
publieke Duitfche Papieren naderhand ook die van andere
Landen, den beroemden Hay in onder het getal der dooden
plaatften dat op veele plantten een Lykdienst me,i Muziek
ter eere van dién grooten Componist gevierd wierd, intus-
n fchen woonde hy gerust iteepe der Voordeden vanWeenen,
en men vernam wéldra de tyding van zyn doodhet zy die-
uit nyd of uit dwaasheid verfpreid wat. Wat moet men
nu denkep van den Brief van Aken geedresfeerden
met byzo'n'dere omftandigheden het ongelukkig, ép niet
onwaarfchynlyk einde van den Luchtreiziger Garnerin
medtdtelende Het Publiek vergelyke dezelve met bet
volgend Artikel in het Akentch Dagblad van den fa dezer
gtplaaiet."
Aten,'den ae Augustua, 1809.
De Luchtreiziger Garnerin, den ly dczer ten tien uuren
e des avonds van Tivolj vertrokken, is den volgenden
dag, tusfchen 7 ep 8'uuren,, de» morgens te Vaels,
11 een uuirjc van deze Stad, nedergekomen. Wy hadden
1, nooit verfeber tydinget van Parys geleezendan die
•1 var. het Journal du Commerce van den 19, 't welk de
- Heer Garnerin met Z'ch gebragt hia.
De g per Cents zyn 78 es 7e; deBank-Aftiëu Kil es 5e,
PARYS den »8 Augustus. Men verneemt, dat Z. M-in
tere Dag-orare gedateerd uit bet Camp van ScHkibturu
«b is-dezer tau süe'de Gtnciaai»,.Officiers tn Soldastsu,
,/s
•S
sfsats
"a'§0S
-. .1;' V b'i-O-EH
die in aeVeldilagenvanTènU, Abensbefg, ÊckmuhlRe-^^ ^§5
gensburg, Esfling enWagram, een lid des ligchaams verlo-
ren hebben, en dien dag nog in leven zyn, de volgende S
Sergeants en 2 5 -3 H
SJ.»sS
Volgens bérigten nit Comorn is onder andere veranderin cdiOJ*
- - - - - <-c
gratificatiën heeft tbègekend:
Aan de Luitenants. Tweede - Luitenants
Soldaaten 500 Francs Jaarlykfche Renten.
Aan de Kapiteins en Hoofden van Battaillon of Escadron.S
aöoo Francs, en aau de Generaalt, Cólonele en Majota
4600 Francs, jaarlyks. - - £5 fc
gen in hét Oostenrykacb Cabinet ook de Graaf van. Zichy 5 a
tot Cabinets-Minister benoemd; «i-iSjS
Onder de kostbaare Handfchriften door de veroveringen >- S"
0 u j--* Es
v - 7 rvv?
•ïïöïïa,!?
8 «s> mr-i»
■f ".o o-ëgj;
2 j e gz 2
*s si e3
■g 1 2'.:SS-&ÏI
«DE VZ
J> jn ««-W;»
lasiSsfï?
8gö|öS°^
vSHs-Sg;-
03 D «Jva 00 O S
ss^lsrsl's
*0 «0 4i 3.
*>r g 5 2 s a
onzer Armeéen thans jK'deze Höofddad byeengebragtbe t3*g 5
vindt zicb ook een vat Euclidcs 9' *t welkvolgens het on- S-S g
derzoek van id©# -in de Wiskunde, Peyrard, ^5^
veel compleéter en naauwkeuriger van Text is dan de ge - E o 5 -
woone uitgaven van dien grooten Wiskunstenaar, an door J s"2
middel waar van men plnatfen heeft verbeterd, die tot nug aca-g g
toe geheel bedorven waren. g
Om den Zondag geene Fondfen genoteerd. 5- 5 -r S
HOLLAND. g!«<g
GRONINGEN den 15 Augustus. Heden wiord hier het oi F S 5
Jaarlyksch OPENBAAR EXAMEN vin de Kweekelingen M i_a
van het INSTITUUT rot onderwyzing vin DOOVEN en £2^ g;o
STOMMEN, ondereenen grooten toevloed van Aanfchou
wers van allerlei (laat en rang, nit onderfcheidene gedeelten 5 N
des Lands by een gekomen, gehouden-. Dit piegtig onder- 5 S
zoek dezer Kweekelingen het welk telkens met nieuw en u S?
{leeds vermeerderend genoegen voor de Aanfchouwcrs wotdt g-"®
gehouden werd geopend door eene Redevoering, in welke g'5 o 'g
de Inilitutenr de hoofdbeginfelen van her onderwys der «"3 -
a k o
2% g-5
«SQ
W M o
C .(öD r 2
- 2 O (d D "1
Ztg,'
- o5?
>1
C fcX
rt 3
>■0 3'
Pi
s;üv B o"2-g
K.Ö;S4'iUyjj'
tl Q "ïj S
52 c ILCd a aï
O o vj face5'
gZ|d"?5"°"S«
-•5 >->s 2
p
O S' H
M -1
t
tk:a4'cd5 SSïlO'
- w j
Dooven en Stommen op eene^treffende wyze openleideeti r Q E 8S3* 3 Sfa
uit dezelve tevens «anlèidiög nam, om eenige zeer gepaste •- 05
aanmerkingen omtrent de gronden van de Opvodding en het 5^ j
rVnilArnrae Aa* ttAAvonrlA at» (Vryptunflp If itiflprAti ?a melrfln 1/ S 14 Q w W C "9* I, u
00 'a .«u
g 2® 3 H o-s dl
(«n a
Onderwys der hoorende en fprekende Kinderen te maken. 'u
Hierop begon het onderzoekhet welk by Klasfen werd ge- S
houden, met het vertoonen der Schriften, welke gedeelte-—.s
lyk uitmnnteden, doch alle, zelfs de geringfis, de tyd vau £-a "i
het onderwys in aanmerking genomen, byzonder, cn al»
naar gewoonte voldeden. Hierop wérden den Kweekelin
gen eenige völzinnen, eerat woord voor woord, en daarn*
by geheele volzinnen, door teekenen gediéteerd, terwyl zy
vervolgens het gediéteerde op het zien van de bewegingeil
des monds opfebreven, en fommige hetzelve overluid en
zeer rerftaanbaar oplazen. Na deze proeve gaven de verat- - -
gevorderden niet alleen blyken van hunne vorderingen ia
de tsal der teekenenmaar toonden ook door het lezen van
onderfcheiden {lukken, het welk door teekenen géfchied. J jj J J g
de, ian de omtlanders de duidelykheiden verilaanbaar- s a ^!aM
beid dezer teekenen, en de kracht der uitdrukking, wélke g
in dezelve ligten waar door zy zich zoo voordeelig on- g,S S
derfcheidenen aan allen aanbevelen. Vervolgens fchre-g 0 jj
ven de kleinen de hen omringende voorwerpen open de c 45 a
onderfcheidene Klasfen gaven proeven vati hare taalkennis,-a
door het uitleggen van moeijelyke woordengelyk daarna dJ
van hare vorderingen in dé gronden der Spraakkunstdoor 'g O o
het aanwyzén van de on ierfcheidehe Taaldeelen het ver- g "o 5
buigen en vervoegen van Naam- en Werkwoordenenz. g O s -
Nu gingen de Kweekelingen over rot het maken van Opftel a
len, welke zich door den verfcbillenden gang van denk-1® gU
beelden onderfcheiddenen by opklimming de mate van-S-- E „-g,
eidars vorderingen leerden kennen; waarna Zy ook eene® g o
proeve gaven van hunne rekenkundige kennis, door eenige-5 'S. g-S S
opgaven uit het hoofd te berekenen. Eindeiyk lazen de 2
jd «n i»
a
u «y S
Dit afgelaopen zynde, vertoonden do Kweekelingen proe- 2 S
ven hunner vorderingen in de Kuaaten er. Handwerken 0
door hen beoefend: waarna de eerften in elke Klasfe met o'sS
Eerepryzen en allen met Gefchenken door de Hoofd- 'o„Oo
Direftie werden begiftigd, en drie derzelvenmet r-amer-olg® m
Hinder tin Esftlina de Jong van Zwolle, Dina de Hrie< 3 «jfn
van Amfterdam en SieSge van Waterborg van Rotterdam,O S"o2
de beide eersten na het doen harer Belydenisde laatfte van aj
den J'oodfchen Godsdienst, allé als genoegzaam bekwaim,g "JHo
om in de Maatfchappy mét nut te verkeerenmet een loffe- o -5
lyk óntflag van het InftitUut zyn ontfitgen: voor welk ont-c g
flag, en alle bier genotene weldaden zy in gepaste be-l—,S
woordingén hire oprechte dartkbaarbeid tan de Hoofd-Di-v5 3 o
reétcuren fchrlftelyk te kennen gaven. '«."isJ su m
En zoo eindigde dage plegtigheid tot genoegen van alle c -
•geé
dl
^-S 2
O
b©B
ai aS
*ls
tb
Pi
s r
"EaOl
«C 4J ^3
u 0
w fi M
03 -
éSe
«J O
eS
O O
S
O 41
S
-SS
8 Bfl 0
e"q?ss;
g>g=;-5-ë-|
-Ö n U
U n a td 4>'
W r tt O u
S.5 35 5 c "1
iff
S"8 5jï|'
fc s-5-s-
tos Co S Se
-S Ti R M ts 3
C C1 N U
O u O 2
S S '^o
s a>
«O
«j "Zi
0 a
f 2
S N •*-. "3
ga-
O 3d; S «-
S S fa o 2
w S
2 g. e H K 2> -
5 2 5 3 1
'Z-J* K S a 35 (5
J N S 4, tj M..
o c
JfJÏB
3-5-5-©o-
u --T
AS*
aanwezigen en wekte' in dézelve op, of bevestigde het v 5
lotfelyk voornemen,' om door het onderfteuften dezer in-2 <*5"3
ftellihg, welke, meer én meet hagen Werkkring uitbreiden -M 2^o o,3 u
de, de onderftenning der luenschlieyendljeid van dag totg S g<a
dag meer' noodlg heeft, deel te nemen aan de weldadige 0 13 0 g. 0
uitwerkingen van dezelve.
Die hier toe gelegenheid wenfehea te erlangenknnnen c M g-a "g a
Zicb vervoegen by de H®ofd-Direéteuren van het Inffitnut S; '!£o2-
te Groningenen in de andere Departementen by derzsléef «fiv ;MO --S
DireAeuren. 2 _-"H,5 gg3
S
Q 2
i n "3 <S-.s -
P §3, a g r
B <u g
a» cj <u" s c b/%.
M a Z 4> o»
ti J T3 c M
<- Ev5i-S>
Seé-5 o'-
S-ïj Q '-S -H
^o-s Ï,a3s
M 5 C -'"5' «.WW jj.
y ssfesS v s?
mm ssvyw. 5?. ufSFR'*'
Sas dat op den.pintel is aangelegden waar men bezig 2 'A~Z d'w -e16
Batteryen optewejrRen ».te landeneen Corpraalen vier Man. - "g „*"S L, "*■- S^*2-o'vS33
van hètB'ft'e Regiment, die voornit geposteerd waren heb- gr,3 ;Sü"SB.£Ëw2 - u
ben zich niet laaten verrasfen: zy zyn tégen de Engejfcben2 tï»'; ^^.^1 ïc
voornit getrokken hebben dezelve aangévallen ed ,'oaeen w «j, 5 N c 01
zeer hevig vuur té hebben gemaakt, genoodzaakt zich we-g g -^*
derintefchepen,.vddr dat de Hoofdwacht, aangekomen was.« S.®o f-®*
na
De Miarfchalk de Winter Kommandaat en Chef van de
Land- en Zeemagt op den Helder en Zu'ider,- Zee by voor
raad.belaat met her Opperbevel over de Mga's en Zeeuwfche
Stroomen beeft-Z. M. een-zeeg yoordeélig bétigt ingezon-,
den, over het gedrag van den jongen Luitenant vu» Herdt,
in; bet laatfte gevecht van deFottiVle, onder de beveltn van
dea Kolonel Tvient"met dep Vyand.
De Maarfehalk de Winteringevolge *aKoning» bevelen» e
by zyn kommando op den Helder en Zuider-Zee moetendïfe
blyven, ia, in het bevel over de.Fottille e» Zeemagtns.ith
Maat e» de Zeeuwfche Stromenvervangen door den
öd C u' W
c r 8.3
'rt u m aj 3*
c."0