A". 1805.
L EYDSE
f
1
MAANDAG
BERICHT E N;
l'/iiens den ttgenvotrJiftn jlaat dtr
,<t. BOVEN. RIVIEREN,
ft) 4«n *4 January l8oj.
D«»r thans de aandacht van atle oplettende Bewoo-
nera van ona Vaderland op deo tegenwoordige»
toeftand derRivieren geveftigd is, vermits een groot
gedeelte van hetzelve, waar van ieder voétrttp,
als bet wareaan het geweld der Zee en Rivieren
dook Knort onttrokken wordt, «net overtttooming wordt be
dreied, tooordeelenwy herftilzwygen te moeten afbreken,
al/.o reeds onderfcheiden fchrikbarende geruchten ai» het
publiek zyn mede gedeeld, die hoe zeer wy tan derzelv.r
geloofwaardigheid geeniints willen twjlfelen echtervol
gens de tot op heden ingekomen berichtennog van geene
daadlyke overftromtngen, door Dykbraken veroorzaakt
gevolgd zyn geworden.
Beneden de Stad Emmerik, ven Waarom Land voornaam,
lyk by de gefteldheid vin de Rivier den Rhvn geinteTefleertl
is, hrgon het Ys reeds den 32 December 1804 af te dryven,
•tgeen geftadig in meerdere of mindere hoeveelheid eanhou
dendebenedenwaards zo in deWhaalalsin.de Neder-Rhyn
en de Lek op eenigepHatfia zich vaftzettede. Hét Panner-
denfche Kanaal was reeds op den 2 Jannary dezes Jsars by
eere Waterhoogte van ld voet 3 duim digt geireyén gelyk
ook benedenwaards voor en boven Arnhem het Ys gezet en
iet Water voor die Stad omtrent 3 voeten opgeftuwd was
teekenende toen aldaar aan bet Pyl it voet8 .luimt wanneer
ter zeiver tvd de Yfftlmond hog opendoch deze Rivier be
nedenwaards óp onderfcheiden plaatfen dik mét Ys gedopt
was. De Whaal Was ftstuflcben tot voor Nymegen nog open,
doch met veel Dryf. ysbet Peil voor die Stad teekende toen
ter tyd 12 voet 2 daim. Benedenwaards op deWnaal waren
cenige Yaftoppingen-, welke de foelheid van het Drvf-ys
vertragendewederom andere Ysrtoppingen veroorzaakten.
De Rivier de Rhyn was toen te Keulen metDryf.ys en hóóg
7 voet 8 duim.
Dusdanig was de ftand dezer Rivieren by bet begin der
Ys'loppingen. Vervolgëns zette Zich het Ys op de Wbaal
ook op onderfcheiden plaatfen vartwaar door laags deze
Riviertak bet Water aanmerkelyk opgeduwd wierd. Voor
Nymegen onder anderenwas bet den Z january tot erne
hoogte van 19 voeten 6 duim opgeduwdterwyl het by Pan*
tierden Op de Whaal 16 voet 6 duim teeketidéen te Keulen
fiech's eene geringe aanwas vin Water tot 8 vOet 8 dnimbe-
fpenrd was. Ten zelfden tyd was de hoogte van den Neder*
Rhyn voor Arnhem fiechts 11 voet 9 dnim, en dm het
ganraerklyk verfchil der oppervlakten dezer Rivierrakken
Volgens deze Pei.cn f voet 9 dnim, of volgens de Redu&le
tot een waterpaffe lyn rnita voet.
Zo dit de Dyken langs de Whsil voor Nymegendoor
~de'e Ysftoppingen maat ruim 4 voeten boven Water Waren
toen die by Arnhem Dog ruim 8 voeten keereo konden.
Vervolgens heeft zich het Ys door h»t daar after opge*
flpwde Water op onderfcheiden plaatfen verzet, waar door
de ftand van *t hooge Water ook veranderdef hebbende
den ondcn RhyumondVan welks overftortingen onze Re*
pnbliek ZO dikwils de nadeelige gevolgen ondervonden beeft)
toen ook gewerkt. Van bovenwaarde kwam gelnkklglyk geen
gtooter toevoer van Water, althans te Kèqlen was de hoogte
van den Rhyn den 15 January tot d voet jr duim gevallen.
Het Ys fchoóf aanmerkelyk op en over elkander, waar door
de Ysftopping'n meer en meer verfterkt wierdenterwyl
het Water meert: overal valtende was.
Den 16 gerukte het Ys *s avonds by Emmerik in beweging,
waar door het Water alda'sf tot ifij voet aan 'tpeil in hoogte
toenam doch vervolgens Wederom viel Te Pannerden was
bet 's morgens 14 voet. Den 17, roormlddags kwam er be
weging in *t Ystegen over Scbeukenfchansedoch met
geen aanmerklyken aanwas van Water.
In 't PaDnerdenfehe Kanaal verwachtte mek toen fpoedig
de losgang van het Ys, De Wtcershoogtc aldaar was toen
14 voet 9 duim.
Voor Nymegen en voor Arnhem zat bet Ys nog onheweeg-
lyk vart. Dé Whaal ftond *s morgens voor eérftgemelde Stad
op iS voet 9 duim, en de Rbyn vpor laatrtgemeide op 11
voet 5 duim, terwyl de Lek voor Vianen dien dag F2 voet
8 dnim tekende, zo dat de Dyken aldaar nog rnim 7 voet
boven Water waren, het Ys natrt daar zichtbaar af, zelfs
waren er op veele plaatfen door den dooi reeds gaten in ge
komen. Den 18 was de gladde Séhol zo veel ge'ftetehdat
dezelve nog maar de dikte van omtrent 1 half voet had.
Den 11 January was de Rivier de-Maas voor de Stad Hens-
'deD hoog "ii voet 3 duim, en in den Baardwykfchen Over
laat 2 dnim boven de itap of het peilwaarop die Overlaat
begint te.jverkeny Den 12 waa de Rivier voor Heusden tot
Jij,voet 9 duim gevallen, en bet StorteheJde in den gemel-
den 'Overlaat liep zeer weinig meer ovey.
Na het in beweging komen van her Ys vooé Emiiierik,
'S avonds van den itf January, en den verdere» lósgang van
het Ysdes voormidoags van den 17tegen over Scheoke-
fehans, kwam 't Ys ter laatrtgemeide piaatfe by de Tolka
mers in fterker beweging, tot namiddags te» 3 nuren. w»n-
«eer het wederom in rurt kwam. De opRnwIng van bet af
komend Water, daar door veroorzaakt, deed den Ouden
Rhyn-Mond met een Peil van it i 17 voeten en dós ter
hoogte van 3 8-4 voeten overftorten waardoor, tevens veel
Ys afdreef, en eenige féhade aan de in dézen m'ónd liggende
RVsberm kwam, door welke meerdere diepte van dien mond
daar dbor veroorzaaktrtleerder Water en Ys op den Neder*.
Rbyn en Lek tot bezwaar dezer Rivieren gebrajtt wierd. Ia
*k Panacrdcnfche Kanaal kwitii toen ook wel eenige hewe-
fipg in het Ys, doch het Water kwam fiechts tpt 14} voet
aap'tpeil, tor dat' 'a namiddags van den 17. de Werking v»u
't Ys meerder wierdzetténdezicb by hetpunr yas fepsratie
fterk op elkander, en doende hét Waterrot tgj voetaanWad-
fen. hetwelk echter's wonds wederom vallende was..
Den iS January voerde zich' het Y» des morgen* Va» ho
ven het Spyk aan tot by Emmerik j het Water klom fldaar
Het begin der telling van het Pel! rr-.Arnhem ftaat,
volgen* eene onfangs gedane zeer nauwkeurige Wt-
terr.asfing a voet 1 duim fvp ffoogtr'das tet bc-
ptn dei telling aan het Peil te Nymegen.
COURANT.
ÖEN 28 JA NU AR. V.
*'Vy.W
.2?
stelhoS
jyo, o
i», Iz.g, as:-?
S o .'-C S
ffl kénvJ
5 S »3S
.z? k *y Ki
•a
sg-.5
2||AI§
r
nó tot 17 voet 9 dnia «4 tan *g Spyk tot 18 voet 4 duim. ei -■* c5
Het Ys bleef, niettegenftaaude deze groote maffa Waters, oj
sgter hetzelve benedenwaards nog onbeweegtvkwaardoor0 g1*?
dv Oade Rhyn mond met de geheeie wydte van deszelfs mond CJ5 *S 5 K
tuflehen de wederzydfche Dykhoofden van 90 Roeden werk-J b J
te, én langs, dezen weg Neder-Rhyn ea Lek, terwyl de Ys- 5. g .2c^;s>"ji
fel nog geftjpt bleef,metdit Wsterbezwaard tyierd. Beurt- -
ling»naar mate het Y$ óp de Rivier mier of min afdreef eü^BS t go,
Zich verzettewas er toe- of afaeeming in de hoogte des g
Wztgr*. J -
rtr was
en ftond
1 verzette, was er toe- of afaeeming. in de hoogte pes
ters. Het Ys zat by de Tolkamera nog vart, en het Wa to o
wal waifende. Ta Keulen wies de Rhyn, langzaam aanO g 5 b\
ftond den t8 op 8 voet 10 duim. In dé niondeo van de L»
.li A k... fiI I*. 1_ 1 AF .ail.l til.. K n. V m alon T A Sb tb.. Tj Vs
■c tub 2 2
4J.-Q Va. v -V)
C v 2 52 -5 fe»
S? Se v - w
-bw2 c -WÉJI
fM S M
DUf>?«sSg
s
cj u 2W in S
O - -p aft -2*
^*3
I
v'P
g
gv5
y» o 2
O
Té
<u C3
«"|;S:2Sb*5
c p-h* -«
haS:
'•bSS. Szli
-s g.gSl,
Jss.
hier boveó gemeld iseï was echter meerder, toevoer van 5 o
Water. Te Arnhem tekende de Neder-Rhyn 14 voet 8 duim, z J .ïy^
en voor Nymegen de Whaal 18 yoet. - ""«S»
Ült vergelyking der groote verfchillén der Peilen te Am* g 2
hem en te Paneerden in *t Kanaal moet men beduitén, dat °-*;5
v 2 o-_a
M
O* «t ïi -to J"r
Isls^sic -P?ri S r.
H 4J rw e».
ot 'Z V -iw
oD S
K
2
T* @4
a
r op den NederiRhyt»;boven Arnhem een Waterkeerende Z '5
Ysdam is, térwyl inenuïi de gedurigt^pzetting va»,deW-iaal g
voor Nymegen kan opmaken dat beneden die Stad zich een m p *n
foortgclyke Ysdam zal gezet hebben. jfc
De ftand vap den Boven-Rhvn was pp den 19 January te j
Bislich ia voét 5, duin) f met rtêrkén ftroom dpch weinig B 5
Dryf'-y»; te Rees 14 voet, eó vermeerdering van Ys; te Bie-4 n
nen »(S voet3 duim; te Emmeriknamiddag18 voetïj duim, o E j
op't Spyk, 'savonds, i9tvoet 3 duim. Sj'^Siw.jigzsrocic
Den so Januarv was het Water te Pannerden tot 17 voet05 g p< o>ïg 0.5
duim aan*eirafien De Lobbèdfen Polder C^ynde een g S g »g n
ho shie Jvkte Uiterwaard^ was ingeloopenWelk.-Wacer zich >0.^0 ~Z 'S 1
6
- S o
dj 2'
p
a
fckO o t
.-aw
ie C O
7- -v-t
T,
Sfl
ho gbeJykteOiterwaar^ was ingciuupcnvyciiü^yii aif=i
wederom benedenwaards over den Zomerdam iii yhet Panncir- &3 "J j
denfche Kanaaltot bezwaar vatt Neder-K.hyn en Lek ont-
lastte; ook was de Zorgdyk die den nibnd van *t pjnncr H o- -ë a
- J - - 2"^ 5 A 2*' i.-n 2!
rap4N«! P.VO V, B
Pannerdentche Kanaal hog vaftzitten.
Te Nymtven waa dé krarershóogte den 40,18 voet duim
èn re Arnhem 15 voet 8 duim i voor laétrtgeateldé "rid vzzs
het Ys nog zo ft rkdat men nog oyer hetzelve psff erde,
De,,henchtep van,,de Rivier. d|e.Lékgtande tot den uo.
(tès'kVBnds. behelsdendat de Rivier .willendé *vflS', ên bet
Ys voor Coleroborg fterk in beweging waï geweert; dar het
Water aan dan f? -order Lekdyk tè S.ch»lkwv>even boven
Culèinhorg, namiddags Ümtrent t aut co dnim boven bet
Hsgenrteinfchen Schairdyk en tan de r,yde van Vreeswyk gfj 'i -ë
ook in beweging gekomenen is bieren daar opgekruidna-, t-j^
der anderen is het Ys tót gélyks de kruin van den voorn, q O e
SchatrdykiOpgefchoven. .,s g -
105 L
«5 C N}
A
si f
sa a E,
Bislich tot J3 voet ash *t reil verhoogd. Te Reës. was het C<i; '5 "-i e
Water den 20, f4 vtiet 3 duim geweest, doch den 2t tot 14c st m v g T: c
voet gevallen. Te Bienen ér.^é het den 20 tot 16 voet 9duim .0 G sr~ S, o"^ 2 E gév
geweest, en was den 21 tot 15 vóet 5 duim gevallen. Ook 22- - 0
De (land van dèo Boven - Rhvn was op den 2t January te^f~«^J-o<ö,g K g
Hr>h tnt f* unpf «aéa V nOtI uark.niriï To lJnnt ifteé.'liini' b. -■
>ij p V \y er ^3 fc.
De Wb"«l Wis.den ah mét ^gsfénd Water van lichten tot Q *J>8 5 Stalt S l.'£ g N u
Thicl nóg 'onbepèeéglyk vast en Koog ain 'tpeil voor laatst- ,N gó.» E Ig 8 jgïïig »4?' S
gemelde Stad 16 voet 6 duimook Waren de Beneden Whaal x u t*.""
en Maas van Megen tot Loevefleln tdegelyk ook de Mer-ia^.'S'?
wede en de Killen, deb 23 nog v"? <a 9*
Water wies lingzaaui, Den 22 was
9 (Éqitn aan 'tpeil, en den 23 lleébts 1 duim hooger.
De Baartw^kfclie Overlaat werkte den 21 niet, zvede den*edz2
Watershpogté aldaar duim benedon het ia dien Overlaatd wu; «c g s g,5*
liggende Startehei g SS S-Ë S S ;5 8
■v.,3 O
*i 2 s s -
Op den Neder-Rhyn én de Lek is het Ys den 20 boven u q
Axperrnigeo, én den 21 namiddags;.y*n-boven het Calemborg- J
fche ^feer t.ót aan het Öud Slykej Veer; alsmede van
Klaph'èk tot beneden Jaarsveld in beweRihj? ge^eefb.'
Den 32 was ^.et Ys op de meefte p'laarfen met walfend Wa- j fx v
ter wederom vaft. De Watershoogte te Culemborg #as '7S *^*5 5 c "w
voet 9 duimte Viad?n-15 voet .4 duimen te Am-yden 45
cf t
u X t
J C O p
m ri *7 bc-°'
-» P y> aj w 2 M
w T> *-• tóf öj c »r>'.
r-, O
«r .-c: ïJ O r o
4 Sus?1
*"«i V. "SS
voet 6J duim ondir dén Krtiin yan. den Zuider Lek-dykr ofioj.-
9Cj dnim ónder den Kruin der Noordkeering van -'en AlMas- x
fei'waard.. Het Ys Was daar nog fterk genoeg om gepalfeerd w
te worden. Te Krimpen was het Ys aan-de ,2uidzyde der <- .2 s> gi
Rivier door het maaien der Elshoutfche Molensfterk ver Q'L 'J Cr g:»
rainderden de Watershóogte hy Ebbe of laag Water 3 vt. e »'S3"r;< J H
'*v- - a v S b.éfcZ
-sjti e oW
r-Sf^ 'AUS-S^S-S!l&H
fcheide reizen tn beweging §eweeii» De Noord tor Hord- 3-g g A'ü g
recht en voor die Stad nog vt-ft. -Den 33 ftond de Lek öa- q'^ "5 t *5
rtiddtg* té Viaoen met waCTénd Water 38! duim hoven het Jj v'5-5 'o A S;S;«2
Klókflag aldaar, of Ayl duim onder den Kruin des Dyks; «.oS-j f 0 0 «2*'
Langs dsn Noorder LeKdyk was alles nog wel. - A t? 5 f 2 TS
Uit deze hsrichten blvkt, dat de-toevoer van Water v»n>o|,g3?g,«j§ S od
den Boven - Kjiyn by dezen tegenwoordigcn ftand der »be- 5» c i? 1?'v -
c
^"2-;
\1 CVj CJ f~" M
- A. 5?^ .2 P os Ki
2 'B05
5 duim béneden het Klokilag aldaar. T>e Maas van Rotter- 2 - y;
dam tot ia Zee svks meeftat los. TuCchen Rotterdam o"§.<'
Krimpefi ten deele open én ten deéle nog vart, doch ver- m v- - j
i_ t--...il n. ktJ r*--J H p! S k. .3
da«r door dé Dyken in daaalyk gevaar zyn gehrag:.,' Dat de
Whaglofrefcoon oog vaft blyvëmie zkien meerder in het
van pavee .kproend Watet begint te ptrticipepren 't geen
fen Tninften.tóin btkomm^rende-vooruir^ichTen gee ft i Welke
menby dëi'oigende berjc^bftn boópt bevestigd te zullén wor-
den_, soffdhi»on sutTden anderen Kant ciè b'Wfnde Verft voor
het fpo« dig opruimen van het Ys op bef benedenfte gcdeelrc-7
de^ Rivieren.,.wein|g gegronde boop oplevrré, en bier, of
dsf'r wèl ccn's et,n ^evaatlyk? opftuwing vaa Ws.ce.r zo» kun*
itéa. verodriWcèö-
bi'O U'H 8 &\4
