z
r R t D A c
ROGRAMMA
AMSTERDAM den 17 Augufty.
e-MaatlchappyTot Nut van Algemeenheeft
alhier den 13 en 14 dezer, derzei ver Algemeene
Vergadering gehouden. De Voorzitter JACO
BUS KANTELAAR, opende dezelve met eene
gering Over den invloed der 10aare verlichting op bet
Dl fVrouwen en bet Huwlyksgeluk, Welke Redevoering
ptq ifge^aan vervangen en gefloten werdt, met een keurig
■h gecomponeerd en gedirigeerd door den Heer BAR-
'u0MLUS RLTLOFFSOrganift en Orcheflmcefler alhier.
'Jyl ifct uitdeelen der Medailles in het voorgaande Jaar, aan
rd ittttn J. H. FLOH en J. VAN MANEN Adz. toegewec-
rei tücek by het Verflag,dat, aan de opgegeeven Prysft'offc:
ftTbeorien van flrafen en belooningen in de Schooienhet
raldaan wasdoor den Schryver, onder de Spreuk, uit
J Igemeetie Deutfchen Bibliotheek-: JFohl dem Erzieherdhr
fa 1 Zögling zurn gefühl feiner kraft kommen ladund tbn
uEbre empfindlicb macht* alles tburizu wollenwas er
fT tan; als mede door de Verhandeling getekend
(tel Dis 0f de befle wys kan fir af en en beloon en
w» litl met de befle vrucht zyn deugdzaam werk bekroonen
cd jtdcrbalven de uitgeloofde Gouden Eerprysbv meef-
ler ifidvras toégëweezen, aan eerftgemelde Verhandeling,
welke by opening van het Billet bleekSchryver te zyn
mei i;cr JACOB HENDERK FLOH, Leeraar der Doopsge
{Cl lente Endfcbede. Wyders werd eèn Zilveren Medaille
[tweezen aan den Schryver der tweede Verhandeling,
ktmen als AccefTit zal drukkenverziekende men, den-
uii rei typen naam, binnen den tyd van zes Weeken aan
nzt [Secretaris bekend te niaaken.
fa Vr agen1. Welke zyn de onfeilbaarc en tevens eer-.
esi mlielen die de Huislieden in hunne Huishoudingen kunnen
hi m* 0.1 hunne inkomflen te befpaarenen vjelke zyn de
èofde maatregelen die zy omtrend hunne Landerycn
!Di Hing en Veein acht te ntemen hebbenom daarenboven
3ga 11 inkomflen 4e vermeerderen
iciti IFaaraan zullen de Ouderen befl kunnen weet entot welke
lof ischten of Handwerken hunne Zoonenvolgens hunne gcaavtr
vei i(genie) behoor en opgeleid te worden
byi Scene voldoende antwoorden ingekomen zynde, worden
if itlve andermaal voorgefteld, om te beantwoorden voor
igtj eerden van Sprokkelmaand 1794.
li; V'yders word de Vraag: Welke zyn de drangredenenwaar
:Sd mm den gemeenen Man tot zclfson der zoek zyher daaden in
tri vAingvan den wtldaadigen invlgeddie uit deugdsbUrag
ude rwrtvïocit f zóu kunnen aanfpoorw? Op welke geene Ver-
chi [delingen waren ingekomen, door de Vergadering inge-
i N ikkendoch te gelyk, als nieuwe P.rysvr£agen voor den
CDi ire 1795, opgegeeven: 4
Welken invloed heeft de naarfïigheidzo op den voorfgqed.
l 'ut m r geluk van ieder 'Mtnfch in V byzonderals op hot
h fan der Maatf 'happy in V algemeen En welke zyn de
Ifi if gefchikifle middelentin dezen pligtdoor Lieden van
tJft trhi rang* meer en meer te doen betrachten?
iQtt i, Wat bederft de meefle inrichtingen ter verlichting an ver
■rdi tring der MehJ'cbcn Waar door' worden ze voor verval
JSl 'tard? --- Wat maakt dezelve voorftiofidig?
Degefchfedenis van JOSEPH. Een Schoolboek,
dei. Men be oeltin, het laatfte, niet enkel de gefchiedeniflen
ir teven* het Land waar zy voorvielen benevens het ka-
Kv herder Perfoonen, in dezen te leeren kennen; moetende
Zedeleer uit de Gebeurtenfflen en Lotgevallen getrokken,
M wel tot verbetering der Jeugd, als tot vermeerdering van
EZ zeiver kunde verftrekken.
Pa Eindely* herinnerde men de Vraagen welke ter beand-
ording voor den eerften van Sprokkelmaand 1794 zyn op-
Wi ;ecven, als:
rk« Korte Schets der verpligtingen van eenen braaven Huis-
in* kr,- en zulk een Huismoederin het gemeen Burgerlyk leven
Rn '>am ecne aanwyzihg der gemêtne oorznakenwaar door in
tuU huishoudingenzo weinig geluk plaats heeft
edi 1 Welke zy de befl gefekiktfle middelenom het nog heer-
idi tüvooroordeel tegens de MaatfchappyTot nut van 't Al-
561 r.e:nweg te neeinen
l Wtlke zyn de gebreken in de Schooien waar in de Jeugd
ïyl 'luigemeenen Burgerfland onderweezen'wordt? Daar
ti' CMiide Jeugd geene private genoegzaame Onderwyzing
it,i hun kanwelke zoude de befle Schoolinrichting zynom
J v tot nyverheid en goede Zedenen tot dien trap van kun-
ij?' l'tden têvotmen welke voor haar en toekomenden Werkzaa-
M l ilaat, in V Algemeen vereifcht wordt en welke zyn de ge
it»} 'Itfle middelen om decze inrióhting lot fland te brengen
'c Msatlchappy alleen Werkzaam zyn de, voor het welzyn
et( den geringeren Burger cn het Schoolwezen vordert van
00 dingers naar den Eerprys, in tenen Gouden Medaille be
ert nde, vooralen uitdruklyk eenenbevatlyken enonderhou-
M denrtyl ,700 veel mooglyk naar den Votksfmaak gefchikt;
k' itrdtaen is elke Verhandeling .hoedanig ingericht, voor
12 rnutteloos.
kd Jvordert ook eene naauwkeurige en volkomen vermyding
7) alle Godsdiènftige en Staatkundige gelchillen, als ko-
IS: idedeeze geheel niet overéén met den waaren aarthaarer
tri Klingen.
hl t VerhaUdelingen moeten voor den boven bepaalden
M i»eteene andere handdan die des Schryvers gefchreeven,
Iri KneZinfpreuk getekend, en vergezeld met een verzegeld
u, waarinde Naam en Woonplaats des Schryvers, en van
M met dezelfde Spreuk gekenmerkt, welke onder de
M hndcling geplaatft is, vraebtvry gezonden worden aan
LENDER, k BRANDIS, Secretaris 'der Maatfchappy-, op
Ungtl, ot er het Ltyifcjoc Veer te /ImRcrdam.
«orts herinnert de Maatfchappy: dat zy geene Werken
'de.haare erkend, dan die op derzelver Tytel voorzien
W 1 metuitdruklyke aanwyzing, van te zyn ititgegeeven dtor
t' kttrlandfchc MaatfchappyTot Nut van^t Algemeen J en
>1 farenboven drukswyze geftempeld zynmet de onder-
7»iog van den tydelyken Algemeenen Secretaris.
N°. ioluTs-2w5^
CO
COURANT.
5 0
DER aj J U G US TT.
H3
N
Q Wc
Sif-Ö'
5
•s S£0£ o.
2 N ff
u;c«e.5
c S.2f u e.
- E
5 BV c-S
ifg o
in 't kort zal er ook de Veld-Bakkcry heen gaan, en men fc S?
voorziet niéuwe belegeringen want daar het Cainp van Cezar 11
door de Franfchen verlaaten nu ook opgebroken is, wil
men dat een op nieuw gehouden Krygsraad oordeeld voorzich- 'J ai J g-"3
tiger en zekerder te zyn zich eerli: meefter te maaken van de 2 S W o B
plaatfenwelke de Sleutels van Vrankryk zynalvorens daar
in door te dringen. Quesnoy en Maubeuge zullen dan het >..^>"3
eerft aan de beurt leggen. Uit deze laatlle Stad is voorleden
Zaturdag een fterken uitval gedaan, doch de Franfchen zyn -"2
met groot verlies terug gedreven. S S-o S"3
AMSTERDAM den ai Augufty. Gifter zyn in Teftel bin-
nengekujuen J.AlgervanSurinamcn, W.Whiton vanNieuw-
York, C. Boekjes met 6 V. 205 Q.C. Pronk 3 en 1 halve
V. Ito Q.en T.Tromp 2 V. 85 Q. uit Groenland, J. Abra-
hams, R. Hendriksz en C.Nlcolaas van Nerva, G. Hommes ^2 aja
en J. Rippc van RigaJ.Puole van KoningsbergenN. Mar-,^ 7
ftrand van Dronthem, G. Geel uit Noorwegen, en J. Byer3'3-u g 3 g
uit Schotland. Voorts zyn in Zee gezeild B. Rogers, P. S. c— g
Taiiger en L. Heeren na RigaJ. Smit na GöttenburgJ. D. c j» 2
Commies en F. Óepts naar de Ooftz.ee. M. Kreeft naar Mar Ag 5 ",7^
ftrand, G.Samfing, G. Lee, J. Jacobsz, E. Efchelfen en L.
Broers naar Noorwegen. ®a 5'; a
Den 18 dezer is óp de hoogte van Teflel gepraaid C. Ye, - g 2
uit de Ooftzee naar Rotterdam. es "H J a
Aan boorJ van bovengem. A. Cramer bevind zich Séhip 5.,^ 3 0
per G. J. Rogge, den tsdezeruitTelfel na Elfencur gezeild
doch wélke daags daar aan to myl vau de Wal ten Z. W. J, S 3 g 3 2
van het Vlie door zwaare lekkagie zyn Schip verlooren heeft, 2 2 3
zynde de Schipper en drie Man die in de Boot gezaan wa S 2
ren, door gem. Cramer opgevitt, terwyl de Stuurman meeS.> •-3a,
dc Jolomgcil igen en verdronken is. -3 i 5.7S 8
GRAVENHAGE den 22 Augulty. De Heeren Staaten S "J, 3
3 zS
3s
*5 2 w
C
c c-a
5 c
C ,7Z
S
X> CC C
C r/ l> a M
T- «'O c
ji3
S ï-
«r 'C c
S 'S u
'S-o gë
szrz oj-
W
4> N JS
"C <u
Cï *TJ
"Sb
c-
J 1 V
•o m
J r Cj t-
c W
«KüS,
£Z|
wr N 2
r1 u c
-a 1
c f cl
0J a
.Sog«2
E "d g 2
o 8 E w. e
Cd 3 >•£>'2
2 3 3 -J
- 1 N d
-ï*3 ■- -
u cc £^32 O J5 et
tj0 cs H
cj re Q O bg V
N T3 OJ SI
s/s -«."S
tn O c 3 u
jtvg z: c cd, a
S a 1
CL.c r 5 °S M
E 5 P* !i
c p 0
Ü- jr <u iv.- c n
O
c -•
c c
a rt
a -O O
l2> U C 05
|?|A'ss.E
"L c .i
bc
U f- O
§5 S
arst;
2
p c 1/)
e. .2 rr o
O a
c
- C f DO
0 0 'C
304»
- <tj
«■j -
o. 0
UO"
Ni j
SN 3
'co -r 1
g S g-SSjë S 3 r s
-O w B 3 «5; 22 5 v»
vj -d "v5 p -o
gï'i!S-^§l-S|aa^
».5 as O
'5 a 8 2
- <u e. 51 -f 2
U Ch w o
C-
-o
'cH
door 15000 Ooftenrykers ver- ,2 H c
„„1'P„„./<ni«nUn D n/»lr"Zlir. d> 7^ B C C a_l t-f 3_
Z 17
- 63 'S i£ »-J
w -rt SC N _J .oP W»
2 oCHf, F^Ö
o 5
d F C: i
O. s
3
Pd
i O
f P c»
w-.: c* ,c«
- u.t—
SS ■Do'?
F*
P 2 Cf"
C CO, c 5
u.t:
"p -o ai
nr r-7 !P
van Holland en Weft-Fiiesland zyn heden vergaderd geweeft.
Zync Hoogheid de Heer Erf-Prins van Orange, Gomman-o g
danr-Gcner. van het Hollandfch Leger, heeft Hunne Hoog- S
Mog. by 2 Miflives van 17 en 19 Augufty geïnformeerdvoor o -g '3
eerftdat de Hertog van York met de Engelfche Hanover- g
fche en Hefiifche Trouppes, door 15000 Ooftenrykers ver-
fterkt', den 16 dezer in den omtrek van Tourcoingen Ronck zvn n w vi--
Leger opgeljagen,en in dc eeritgen. plaats zyn lloofd-Quar- 3^ wW<
tier genomert heeft, met vooinéemen den 18 dezer by Mcenen
te komen campcercn, en van daar naar Yperen te vertrekken.
Voorts dat Zync Hoogheid, om de gedunrige Schermutze-
liiigen vqfor te komen mot twee Colommen den-18 clezcr was
uitgerukt tegen de yyandtyke Poften Bh ton en Lincélles
waarvan de eerfte, door deColomtne aangevoerd door den
Lt. Gener. Furft van Waldek wierd bemagtigd, en de laatlle
door Zyne Hbögheid zelve in weerwil van het hevig vüur
der vyandlyke Batteryen het geen door alle onze Troüppes
onvcrfchrokken is door geftaan, zynde de HoUandfche en
ZWltferfche Gardes liet eerfte daar tegen aangemarcheerd.
Het verlies aan onze zvde w^s gering; namelyk 3 Dooden
en omtrent 30Gekwetften. Z-y^ne Hoogheid de voorn. Poften
bezet gelaaten hebbende, keerde weder naar Mcenen, doch
des namiddags berigt ontfangende, dat de Poft van Lin- "g <u N
celleddoor een Zeer aanzienlykc overmagt des Vyands wierd' S
g^ateacjueerd zor.d Zyne Hoogheid Trouppes derwaards 3
om die Poft tc fouteneeren doch toen die verfterking aan-
kwam was onze bezetting genoodzaakt geweeft te retireeren «5 2
maar de nieuw aangekomen Trouppes attaqueerden terftond'S a 2
die Poll wederom namen denzelven ftormenderhand in
dreevcn den Vyand met groot verlies terug; bleevcn dus 2
meeftervan de'/iefterke poftwelke door de Trouppes.onder den y v
■Herto» van York en de onze nu bezet word,terwylZv-ie Hoogh. *2 t£W
Arbeiders derwaards heeft gezonden om de aldaar zynde •L'Q
Retranchemenien tc ruïneéren met voorneemen 0111 als dan' g 'Z*
die Poft te verlaaten. De Trouppes, welkeBlaton hadden be-.* g'Èg?'
magtigd hebben cloor overmagt des vyands moeten rerireeren. 3
DtRaporten van Dooden en Gekwetftcn waren nog niet ingeko- s
men; doch de Major der Artillery Muller was in de eerfte at- c*§
tacque gefneuveld. By gertlgten was vernomen dat de Fran- jj o Z
fchen van ons eenige krygsgevangenen hadden gemankt: p ij
Onze Trouppes hadden daar tegen een Officier en 17 Man a>
van de Franfchen krygsgevaneen'gemaakr. S'S
Intulfchen blykt uit deze MMfives, en men weet het buiten j'H g v
dien ook met de volmaaktfte zekerheid, dat er noch'fchyn 3. 3 "g."^
noch fchaduw van waarheid is aan de tyding. dat de Prins
van Coburg en den Ilertog van York op marfch zouden zyn g» c
naarParys.
De Correspondeerende en Honoraire Leden des Ge- 3 c 3
nootfehaps tot Verdediging van den Chriflelyken Godsdienflgg
opgericht in 'sGravehha^e, worden verzegt de Algemeene 5
Vergadering van hetzelve Genootfchap, we'ke dit Jaar 1793 Z
ftaat gehouden tc worden op Donderdag den 5 September,
*a den middag ten één uur, in de Zaal van de Schurters g
Doelen in *s Gradenhage met hunne tegenwoordigheid te^
vereeren. j
LF.YDEN den 22 Au
werpen zyn niet zëer klaar
van Zaakenaan de Franfche urenz.cu w 1 uc w. uu
tende dat de Geallieerde Trouppes zich niet kunneride fou-
teneeren, direct lasten volgen, dat men Quesnoy en Mau -=-J
beuge ging attaqueeren; terwyl de laatfte Brieven berigten0 5
dat dc gecombineerde Arméc terug retireerd, zonder even d G 5 2" c
wel het gëtingfte voorval te melden, waar door zulks zou ci <*3 J'co 3.tv;"52'E F -
veroorzaakt zyn. ?tw u w g g-.S
O
ca
■E
J
Rg
C u,
1» Cl
f,>
u.
H re
•s.?
P»3 Tl
Ï4 CJ
>- O
tv. CJ
b9
01
CS
u R Cl V O b.
r y
s o2
a
3 S co 'g.
2 r-s
41 E;
«i
W j
v
63
en
H
25
o
c «TT C
y- S: r 'I o WC
P ci Sg g >-g tv: 3
i'ï a at 2 3 73
§58 5T S 5 S-o =S-S'
- -3 1- 23 u aJ
'O W ,r g
r 7* 7 "n w bO
.^3 «- O» r- N -
>.63 01 t: N3
S =>'ZE'2 <vj
41 O c' 0
I
bO
T. W 5 W
Cr, C
3
I 3W12 sx 5£:g
- S g,B Si :*?H 3
„J...
Hetfchynt, wyders, datde Geilllieerde Trouppes allepoo"5,q «eg -S Sar
gidsen zullen aanwenden om Vrankrylc hoe langs hoe fterker.» -ü5 2y 0^,*^ "-r3 ■- b
aan te vallen; want behalven Quesnov, Meubeuge en Duin- 753~S^£J3^1.3au(— ï-öj
- - - et - 03 S i -3 o ■- S3
csi"""'1'
tehalven Quesnoy, Meubeuge en Duin-£C Ë^S 3 S3 S-o c'
kerken wordook Landrccies opgenoemd om belegerd te wor-g 2
den. Be voorn. Trouppes worden ook aanhoudend verfterkt, N a g W« cjZa14 g 5 5*2^5 3
zo door Duitfche als Engelfche en Hollaudfché Manfchap- go. S. S as.-
penzynde van deze laatfte voorleden Zondag te Antwerpen Jf S - g "g."" 5 3 Cf i1®
aangekomen, too Man Cavallery van Oranje-Vriesland, .en «SisgS. 0 S
omtrent 1500 Man Infantery van Douglas, Dundas, Nyven- g aia g-a °<5-: 0 S"3
beim en Monfter. Des Maandags wierden alddri'nog een gé q fc g "j bS O W f, w c"<o
lyk getal Manfchappcn verwagt, allen gedeftineerd om naar 5? 2 "S os 5^2
het Leger in viaandf ren te marcheeren. Waarfchynlyk dat
onder deze laatftcn zich zullen bevinden het Veld-Batailloh
van Saxen-Gotha, den 17 dezer uit Geertruidcnberg ge
marcheerd; mitSfadéfs efe Grenadier'-'Cómpagnien van.Oranjej
.Na'flau, en Oranje-Gelderland, dié uit 'sHage naar Breda,
zyn vertfèkkénom n.et andcré aldaar liggende Compagniëh
é"n Grenadier -Bataiiion tdformeeren, en veorts den rnarfth.
naar Brabadd aan te neemen.
