leydse
couran t.lli
ssös
pb5
mi
tl
is
c es"
-
W E'N 3 D 4 G
MISSIVE VAN ZYNE DOORL. HOOGHEID DE
HEER PRINS ERF-STADHOUDER, in dato
23 Oétober 178a, AAN DE HEEREN STAA-
TEN GENERAAL GESCHREEVEN.
HOOG,-M0.GENDE HEEREN!
In hoedanigh eid van KAPITEIN GENERAAL van de Unie,
vinden wy ons verpligt ter kenqiffe van Hoog - Mog. te
brengen een gevalhet welkzo in zyn aart en natuurals
in de gevolgendie daar uit zouden kunnen voortvloeijen,
van het uiterfte belang is.
Een jgen tyd geleden wierden wy geïnformeerddatdoor
ecn zeker Perfoon aan den Heer Raad-Penfionaris van Hol
land was opgegevendat een Plan gefmeed zoude zyn om in
Je lange nap ten der niaand O&ober, by donkere Maan en met
ijcoMannen, ïVgewapende Vifch-Sehuiteaeene vyandlyke
espeditie te tendeerenop het Noorden van het Eiland Schou
we n en het Zuiden vanGoedereede en Over-Flacqud, alsmede,
Jat de Vendrig dt Witte plans van de Batteryen had opgegeven,
en eene opgave had gedaan van de Manfchappenwaarmede
die Batteryen wierden bewaard, en van de Stukken Kanon,
waar mede dezelven gegarneerd waren en dat hy op zekeren
tyd in Brouwershaven dagt te commanderen en als dan het abor
teren van den vyand te kunnenfaciliteeren.
Gely k nu die informatie van het uiterfte belang waszonden
wy aanftonds twee Hoofd-Officiers na Brouwershaven, met laft
om nader onderzoek deswegens te doenen den Perfoon van
Jenzelven dt Witte, en zyne Papieren in verzekerde bewaring
te doen nemenwaar op die Vendrig door twee Ónder-Officiers
jierwaart wierd overgebragf, en, op onze fpeciale order, in het
Provooft - Huis van de Generaliteit alhier in den Hage wierd
jeplaatft.
Vervolgens wierd dezelve Vendrig dt Wittedoor den Ad
vocaat Fifcaal va* de Generaliteit, voor den Hoogen Krygsraad
der Vereenigde Nederlandente recht gefteld en verfcheiden
malen gehoord, als wanneer die Gevangen in fubftantie beieed,
Jat hy aan een Boomkweeker, genaamd Braktl, die hemonder
Belofte van belooning, het Voorftel des wegens had gedaan, be
loofd had denVyand te zullen/avorifeeren en behulpfaamzyn,
wanneer'op het Eiland Schouwen eene vyandlyke landing mogt
worden ondernomen, en dat hy Gevangenten dien einde zou
de tragten alleen teBrouwershaven en dus ook deBattery i&n Os
j te commandeeren,als mede,dat by Gevangen,zo mondelyk als
fcbriftelykaandenzelven van Braktl had opgegevenwelke
Batteryen er op het Eiland Schouwen lagen, met hoe veel Stuk
ken Kanon en van welk Caliber dezelve Batteryen waren voor
zien, door hoe veele Officiers en Manfchappen die Batteryen
waren bezet en wie te Haamftede commandeerdezo als ook
dat hy Gevangen een Kaartje van het Eiland Schouwen, het
welk wel niet netgeteekenddoch evenwel voor hergebruik
voldoende was aan den voorn, van Braktl hadgcgecven es
op welk Kaartje de Plaaten en ondiepten, alsmede de diepten
vau *t water rondom het Eiland Schouwen waren gemarqueerd,
gelykook de legging der Batteryen op dat,Eiland endathy
Gevangen nog een ander diergelylt, doch netter, Kaartje aan
den voornoemden van Braktl had beloofd.
De meergemelde Gevangen vervolgens mede by herhaling
en op het zorgvuldigfte ondervraagd zynde ofhy ook eenige
Complicen haden telkens op het fterkfte hebbende betuigd
nooit metiemant over die zaak te hebben gelprokeu,*lari alleen
met den voornoemden van Braktl, wierden de verhooren van
den Gevangen gehouden voor voltrokken, en vervolgens door
den Hoogen Krygsraad eene Sententie tegen den Gevangen ge
wezen, welk aan ons ter approbatie wierd geprefenteerd, waar
da dezelve Hoogen Krygsraad aan ons voorftelde, om die zaak,
met betrekking tot den voornoemden van Braktl, door zyn
Co'mpetenten Rechter te doen onderzoeken, en wy oordeelden
dau ook toodig des wegens aanfehryvieg te doen aan den Hove
van Holland, met overzending der Stukken van het Proces, het
welkdoorden Advocaat Fifcaal van de Generaliteit tegen den
gevangen Vendrig dt Witte was gevoerd, en zulks, vermits die
van Braktl te Boskoop woonagtig was.
Daar op is hetgebeurdHoog-Mog. Heeren dat op den 17 de
zer eene Deputatie van de Heeren Staateri van Hollanden Weft-
Friesland onder anderen aan ons heeft te kennen gegeven dat
Hoogftgemelde Heeren Staaten verlangden en yerwagteden
dataan de zaak van den gevangen Vendrig dtWittt, hangende
Hunner Edele Groot-Mog. Deliberatien gsene prejudicie
mozt worden toegebragt.
Wy gave* daar op onder anderen aan dezelve Deputatie te
leunen, dat wy be grepen, dat die gevangenVendrig door zynen
Competenten Rechter was gejugeerd.
En ten dien opzigte verbeelden wy onsdat het genoeg zal
zyn, wanneer wy,zonderte treden in een byzönderonderzoek
dier gronden waar op de Militaire Jurisdiftiein het algemeen
gefundeerd is (als welke gronden overvloedig aan UHoog-'
Mog. bekend zyn) alleen met betrekking tot deze zaak aan U
'loog-Mog. voordragen, datUHoog-Mog. by het 5end Arty-,
kei van den Artykel Brief of Ordonnantie Militairdoor U
Hoog - Mog. op den 9 Mey van den Jaare 1705 geamplieerd en
gerenoveerd, uirdruklyk hebben geftatueerd, dat die iet gedaan
of geconfpireerd heeft tegen de Heeren Staaten, het Land, Ste
den of Plaatfen dcszelfs of eenige Gouverneuren of Kapiteinen
van dien, waar door de gemeene Landen in eenige fchade of pe-
ricui' zouden mogen komen, mitsgaders die daartoe zullen
C- .ifenteerenzonder eenige genade zullen worden gehangen,
en dat in gelykeftraffe vervallen zullen alle die genendie iets
znlks geweeten en aan hunne Kapiteinen of Overften niette
kennen gegeven zullen hebben, uit welke Uwer Hoog-Mog.
dispofitie wy nietanders kunnen opmaakendan datU Hoog-
Mog. met ons van begrip zyn dat een Militair, die zigaande
misdaad van Verraad heeft fchuldig gemaakt, deswegens voor
den Militairen Rechter kan en behoprdte recht gefteld te wor
den, vermits die Artykeien anöerzintsin het geheel niet te pas
koude zyn gekomen in eene Wetwelke door U Hoog - Mog. is
geëmaneerdom tot een rigtfnoer voor den Militairen Rechter
te verftrekken.
Maar boven dien Hoog - Mog. Heeren is het ons voorkomen
dathetvoornaame der misdaad, door den gevangen Vendrig
de Wittt begaaneigentlyk is pure Militairdewyl hy.als Mili
tair Officier te Brouwer shaven cpmraandeerende, de landingvkn
den Vyand op het Eiland Schouwen moeft begunftigen, hoedaa-
uige misdaad zekerlyk door een Burger Perfoon in cüervoege
liét konde worden begaan
fiech al laaten wy de Militaire Jurisdictie geheel en al aaa
<jh
tJ
w e
»- 5 u
2 -S
'iaQpq
fe js
go s
S*!OHo
sa^^O
Ö-Q
D£n 30 OCT O B A.
H
r* er*
Vj
ü^cQ
03 xj <v
<U frd
Q u i-O
c cq
5 Sg
3 S2°
Cc] u u u
I-I W Xi T3
Z> <u
be C
- U
aOtJ
W
ai f- c«
e tv*
a» C> A **4 |3
'2 H u w
U t 60
£<r o
o .2 5 z
«•«55
o s S
S m
E «I p, as
u c w
'■.'7 i-t
<jj bJJriL 5» e*-
CJ
- cs rt .-<
hci sï
w h ï1 S
t L, ^0
2SS e
1<< ll
i a
at
«e S
-o H
CJ
'S
■r 2 -
«I
- «t
4J
5oi
Rib
haare plaats, zo ook zyn wy (niette min'} van gevoelen,dat de g
voorfchreeven misdaad, zo wel als de Perfoon van den Delin- g v
quant geene meerdere betrekking hebben tot de Provincie van Q s
Holland in hét byzönder, als tot de zes andere Provinciën. N »b
Want befchouwen wy demisdaad van Verraad in haaren aart <5,^ I -S
en natuur, zo is hetzeker, datheteenegedeeltederRepubliek
daar in zo zeer geintereffeerd is als het andere en daar de Gevan- e
gen heeft geprotefteerd, dat hem door den voornoemden van g n
Braktl geenzins gefprooken is van een Vyandelyke landing op a g
hetEiland Gotdtrttdt, of op eenige andere plaats in de Proviti- sS
cie van Holland, zoishegaimedezeker, dat de Provincie van cj rl°g*
Holland in het byzönder, en ia het afgetrokkene van de andere c "g 3
zes Provinciën befchouwt, gesne meer diredle betrekking tot 5 S.'g-S;
de misdaad van dezen Gevangen heeft. En veftigen wy het
oog op den Perfoon van denDelinquant, die is in zyqe quali-
teitals Militair Officicrin dienft van Uwe Hoog -Mogenden.hy e 55 -ü
is gebooren te 's Htrtogtnbofcben dus een gebooren Onder- v
daan van Uwe Hoog-Mogenden, hy is nergens in de Provincie »T,-o de si o
van Holland gedomicilieerd, hy heeft het deiift in Holland niet S C3^
begaan, en hy is in die Provincie niet geapprehendeerd.
Uit welk oogpunt men de zaak van den Gevangen dan ook -a
zoude willen befchouwen, en welke fuftenu men aangaande de 3 .5.5
-jjSC-SfE
12 bjo ïfï
<2
«1 S -
H 4P -S -
M .CU'®
®CdW« a S v g
«o <n
4» rt.
O
5
s
13 ri (U-
»- w
«u ti
O
4!"^-2
c s
b u V
o
o» PW
fcD
-a
Jndicataure om dien Gevangen ook zoude willen voeren ,zo-j "um
kunnen wy niet ontveinzen, van begrip te zyn, dat in allen ge-t - >01° S9 -
valle de zaak van den meèrgemelden Vendrig de Wittt geen- ow S c g 1° 2 -5^
0 a 5
zogc o-o s-8 ""S
HoogeBondgenooten in het algemeen behoord. Q
Daar wy nu nogtans uit den voordrage, door de wei gemelde *c6|bhcJ So^ï
Deputatie van de Heeren Staaten van Holland en Weft - Fries- - f o S '5
iand aan ons gedaanmö'eten befluiten dat 1'Iunnë Edele Gr.
N cn t
33° 53
drig dtWittt, zo hebben wy gemeend niet langer te kunnen ofel?5<E:.ïï<;o -«
mógen afzyn al hetzelve aan Uwe Hoog-Mogendèn en daar door H -2 <2^1-
aan de Hooge Bondgenootenter kenniffe te brengeneen einde o.H gS n
Hoogftdezelve met opzigt tot die zaak zoude kuatien refolvee- «H u «C S g '5 c
renzodaanigals na derzeive Hooge Wysheid ten meeften - o "S E? S
nutte van het dierbaar Vaderland zuilen bevinden te behoo-
ren. Waarmedeehz. g
Behalven de gemelde IMiffi ve-, heeft ook Zynê Doorl. Hoogh.
ten zeiven dage eene byna dergelyke Miffive aan de Heeren
Staaten van Holland en Weft-Friesland gefchreeven, betref
fende de Zaak van den Vendrig DE WITTE, mitsgaders tlog
eene andere Miffive van denzelfdèn datum., over hetRaport
der Heeren Gecommitteerdensin dato 16 Óiftober geplaatft
in de Leydjcht Courant No. 128 en betrékkelyk de bewufte
expeditie na Breft.
In deze Miffive geeft Zyne Doorl. Hoögh.aanHun Ed. Gr.
Mog. kennis van het antwoord deri 3 dezef aari den Heer de Gy-
zeiaar en verdere Heerenden 27 September ingevolge de
Propofttie der Stad Leyden uit Hun Ed. Gr. Mog. gecommit
teerd, dppr Hem gegeevenGatnaamelykZyneHoogh.vanin- 7
tentie was eene gedetailleerde opening aan Haar Hoog - Mog. te
geeven van zyne geboudene direftie als Admiraal-Generaal
der Uniehet geen ook den 7 dezer volbragt zyndèZynê &S
Hoogb. vermeende, dat daardoor het gantfche verder objedt-o -
1 _p.. 1J 1 O CY cd ^r""'
vap «ie voorfz. bezending van zelve kwam te cefleeren. 2 9 ,j| g o 0
»fsWy haddenzegthoiggetn. Vorjl te meer verwagc,4atweL 5 «^9^ S
gemelde HeerenGedeputeerdens dit ons antwoord aanftonds g^"2oSi§ "a g'B/g 2
ter kenniffe van UwEd. GrootMog. zouden hebben gebiagt,
om dat wanneer Uw Ed. GrootMog. zo als wyals nog billyk a g
-
B°S
2
i
c A
S Z
vei wagten, daar mede genoegen zullen gelieven te neemen, c u v
het ganfche verdere Objeö van de voorfchreevebezending -«^5
daar dcor van zelve kwam te cefleeren, en ora dat dezelve S -
Heerên daar uit aanftonds bemerken konden, dat Wy, uk ,2 S oj J*Jlo £.=f~'S
hoofde van'ons daar hy medegedeeld fentimentons in gec- "2 3f "3 m I
ne verdere particuliere difcuffie van eecige zaaken met Huh
kondenmlaaten:
Wy kunnen vervolgens niet ontveinzen, dat wy ten uiter- §"2 "-7 3 r-: 7* 3
ften zvn gefurpreneerd geweeft over het Voorftel en de z-= CS-5 c
Vraage, door welgem. Heeren Penfionarifleo en Secretaris- a 0
fen, benevens den Heer Raadpenfionaris op den u dezer aan v Bg
ons gedaan, niet alleen om redenen zo even aan UwEd. Gr. 3 5 jg
Mog. voorgedraagen maar ook wel byzönder om dat het .7 s "g a S c E 0 5
objeA waar toe zig hét voorfz. voorftel bepaalde, nimmer'- r u S"3
geworden is of heeftkunnen worden een ingredient ofpoinf^>*1| u J;
van derzelver commiffie of qualificatiealzo het ons toe- -2 gï.;ï
- 0 - E.3 5
s £h
n fchynt, buiten alle mogelyke bedenking te wezen, dat er ten 2 jj
tyde van de gedaane Propofttie der Heeren Gedeputeerdens o-q'S
H van Leydenen ten tyde van de daar ovvr by Uwe Ed. Gr. - c M
o
ft W N 5
O»
S
T3
Cl 4»
Z 2
o
CJ P -a nr) CU
- f7 S C O
Mog. gehoudeneDeliberatien en genome Refolutie* de zaak
waar over 'tevengem. voarftel rouleerd, nog nimmer ter £Z p t: e
kenniffe van UwEd. Gr. Mog. gebragtoftot eene ftoffe van „c g S k^-2
derzelver deliberatie gemaakt was, en deze onze verwonde-
i
(b
c a c v
O
7a= S
se 0 e
•2 5. 3
Z v u a
-3 gs 3
O
Cj «X O
W
E? Z°3.
?-a
C O, Q
sgg^
^ri i-u 4»
Ssria
JJ>^ O
B
o 62 R -!
o«
■szgz
•S-sj
G fQ 5>
CJ
4)
a ca
- co
-3W'3'ocC.H
2«B -5»iS
ring is nog merkelyk toegenomen zedert datwy, zo uit de
mondelinge vaordragt van den Penfionaris dt Gyfelaarsls^" 1= r c >5 cö c")
uit het bovengem. doordien Heer, en de verdere Heeren js o y mj- f
Mede-Gedeputeerdens gedaan rapport aan Uw E- G. M.' van -th«ïï
den *6 dezer hebben vernoomen dat dezelve Heeren daar -
.CO M
- ja 4»
E.£
O
m
f JJ
OJ 4» M r*4
S 5?
o (3 j ,Q
W5
F7-W
2 c a .2
cc u
Vj> T3 5C A»
"u'a'!'
Ctf-33ct^£=c'tJ1 .ZiP *3^'
f2(±j'rtC<yo^O,~' t os
:>Z-Sït< 3 S<oE-.'«32«
<U r- Zj H *-> k. eb- r-<
"3 r' |J ïgü
-- q '1 n
zy voorwenden gedefereerde g.eneraale qualificatie tot het a q glo-o-c?»? SS-SS B 5
doen eclairciffeeren van alle zodanige objeAen indiftinfte zo - 2 a 'V. f 7 n n o^ne
wel voorleedene ais toekomftigen en van
w Zeewezen in'c generaal en 'tbeftiervanden
Oorlog in 't byzönder betreffende.*'
Wyzttllenonsonthouden om alle de. gevolgen, welke üit<ö 3 5 x g.
S j 3 to- f t*
toe meenen bevoegd te zyn door eene by Uw Ed. Gr. Mog. 2 g cr-2
voorfx. Refolntie van 27 September laatftleeden op hun zo «j 2 0
deze fuftenne van wel gemelde Heeren Gedepntqerdens van
M ge nadere eciairciffementen noodig tehebben,endathet Uw 3 c 3 S b.
Ed. Gr. Mog. behageri magzulks fchriftelyk aan ons mede - S oïïe ca-°'H «ja»
w tedeelen wyopUwEd.Gr. Mog. requifitie niet zullen na- v üo"S "®3 0,8
laatenzo fpoedig ons êenigfints doenlyk is dezelve fchrif- nj "g «ai °i g 2 0 S -o -S '5
télykte geeven en daar fnzo welalsin alle andere oceafien •ïlSïo.SSa&Sfs'v
aan Uw Ed. Gr. Mog. alle mooglyke blyken te fuppeditee- g S n,
n ren, zo van onzen ievêr. én waare deference als van ons ver- iga^SSS 2 ÏÏLg 2^
langen omhetVaderlandd'en meeftendienft tedoen enz."
NEDERLANDEN.
V ZWOLLE den s4 Odober. Ëy gelegenheid van de thans