M
LEYDSE
go..
V.i/7*
N°. 46
Vry dag fe Courant.
SPANJE N.
ADRID den 34 Maart. Manuel.Lopez Fidrieroge
boortig uit het Gehugtvan Pozo-Rubio in bet Diftrift
van Uclis en Geefbjlyke van de Orde van St. Jacob
heeft een Moolen mitgevondenwelke een dubbeld
Gebruik heeft; aizo men daar mede tegelyk Meel maaien en Laa-
ienen vollen kan. Deze Moolen heeft Hechts een Vyvertje met
keuigWat-rnoodig, behoefd om te werken maar een enkel Paard
M kan derhalvén op veele Plaatfen opgeregt worden. In den tyd
tan een uur kan daar mede 35 Pond Graan gemaalan en in 34 nuren
Bo Varre. (zynde een Maat van 3 voet) Laakenen daar mede gevold
Worden. De Koning heeft den Uitvinder van dit Werktuighet
jüMkjsmtresi - a 'coq Reaalejl kotlact een uitfluitend Privilegie
voor tien Jiareh begiftigd.
KOERLANDEN,
AMSTERDAM den 14 April. Van Hellevoetfluis word gemeld,
Bat aldaar gearriveerd is 's Lands, iorlogfchip DE AREND, Kapt.
M. J. Servat, komende van Lisbon, van waarhy den 13 Maart na
Rotterdam was vertrokken met eeneaanzienlyke Vloot Koopvaar
ders van Lisbon en St. Ubes na de Ooft - Zee en Amsterdam be-
ftemd.
Te Oftende zyn gearriveerd J. Fokkes Nywold van Guerofy,
J, Jacobs van BourdeauxJ. Alberts van Topsham, H.Obbesvan
Powes, en J. R.deRuyter van Nantes.
Te Ooftwarhorn is dojr Tegenwind binnen gekomen Okke Ok
ies, van Hamburg herwaards.
ROTTERDAM den 14 April. Schipper Jan MatthysVrugtniet
jr< 'tende het Schip de Juffrouw Maria Aletta, die, van hier ver-
troken zyade, den 21 Maan van Morlaix te Kadix aangekomen is,
int dat hy den 14 dito op de Breedte vau 43 Gr. 44 Min.Lengte
k 37Min.Kaap FinifterreZ. O.ruim 15 Mylen vanzig heb
bende een Kaper had ontmoet, die een Americaanfcbe Vlag had
opgeh. maaraaargedagren =enEngelfcheisgeweeftHetKaper-
fch-p was rwart gefcbilderd, voerende 18 a 20 St. Kanonen had
Cy i Sch.ps tm met Prefeaning of Zeildoek befpykerd: De voorn.
Kiperhadhem gedwongen met de Papieren by hem aan Boord te
konenen 6 Mannen van zyn Volk op deszelfs Schip gezon
den die teritoiid Je Luyken gespend3 Saaien van de Laading
Waarvan zy noch de Nommers noch de Merken hebben willen op-
geeven, en veel van Scheeps- en Schippers - Goederen geroofd hèb-
Voorts zegt de voorn. Schipperdat hy aan Boord van den
Kaper van die Roveryberigtontfangende met den Kaper daarover
Wad willen fpreckenmaar dat hy toen door deszelfs Volk over
Koord was ge vorpen doch by geluk een Touw hadgegreépen en
door zyn Volk gered was, zo dat by weder op zyn Schip wa» geko
men en ryn Reis had voortgezet.
'sGRAVENHAGE den 15 April, De Heeren Staaten Generaal
der Vereenigde Nederlanden hebben den 6 dezer een PUBLICA
TIE gearretteerd en doen afzenden van den volgenden Inhoud
De Staaten Generaal onderregt zynde dat verfcheide Iuge-
zeetenen door Beloften en Praemien niet zelden direft op
Schepen van vreemde Natiën welke de Havens dezer Landen fre-
q renteerenzig ia Dienft begeévenen veele vaa hen hunne Vrou
wen en Kinderen laaten bly ven tot lafte van de Steden, in dewelke
zy gewoond hebbenmitsdien nu noodzaakelyk daar tegen diend te
worden voorzien,om dezeLanden van inlandfch Krygs- en Scheeps
volk niet te laaten optblootenen wel inzonderheidalzo hetzelve
tegenwoordig ten dienft van den Lande genoegzaam kan worden
geëmployeerd; en hooggem. Heeren Staaten geneegen zyn gratie
kebewyzen zo aan Bootsgezellen en Matroozen als aaa anderedie
voor dato dezer Publicatie uit Derzelver Dienft te Water zyn gede-
ferteerdof hun contrarie de voorige Placaaten zo ten Oorlog als ter
Koopvaardye en Vifcherye ter Zee in vreemde Dienften bebben be-
geeven, en die leedweezen over deze hunne begaaneFauten heb
bende gaarne binnen deze Landen zouden wederkeeren, en dezelve
wederom ten Dienfte zyn.
ZO IS 'T, dat Hunne Hoog - Mogendeconform het Advis van
Zyn Doorluchtige Hoogheid dén Prins Erf - Stadhouderuit zonder
linge gratie by dezen vergeevenk .vytfchelden en pardonneeren de
voorfz. BootsgezellenMatroofen en anderedie voor dato dezer
Publicatie, zonder behosrlyk AffcheidOnZen Dienft te Watet ver-
laaten en zig in vreemde Dienften begeeven hebben, al het gunt zy
door hunne Defertie tegen het Land hebben misdaan,mitsgaders alle
Boeten, Breuken, PoeneB, corporeele of andere infameerende
Straffen, in welke zy om de voorn. Oorzaak vervallen zonden mo
gen weezenmits dat zy gehouden zullen zyn na deze Landen we
der te keerenbinnen een Jaar ua deze Publicatie zig aan te gee ven
aan een van de Colleijjen der Admiraliteit en wederom onder een
van de voorfz. Collegien in Dienft te treedenzullende dusdaanige
welke dit Generaal Pardon zuilenhebben verfmaad, en naderhand
zullen worden uitgevonden en agterhaaldzonder eenige ooglui
king na de uiterfte ftréngheid van de Ordonnantiën en Placaaten
worden geftraft. Verders beveelen Hunne Hoog-Mogende, om al
le Pretext van Ignorantie dezer Ordre voor te komen, dat de Vrou
wen of naafte Vrinden van de geenen, die reeds vertrokken zy nge-
honden zullen weezendezelven van den Inhoud dezer Publicatie
te waarfchouwea &c. dcc
V LEYDEN den 13 April. Even als betoonde Deugd en Dap
perheid, ten befte van het Vaderland, in onze Republik .genoeg
zaam nooit den verdienden ?,.oem of Dank miftenisheteokaller-
billykft geene Liefde noch Erkentenis te weigeren aan Hunwier
edelmoedige Poogingen de Behoudenis van verworven Zegen ten
Doel hebben, aan hun, welke zig bezig bonden met het nitdenken en
vrywillig bekoftigen van Middelenomterwyl menGod Lof, tot
hier toegeen uitwendigen Vyand te bevegten hebbeeen niet min
gevaarlyken cn inwendig wroetenden Vyand te beftryden, het Ver
ft! namelykvan onze inlandfche Handwerken. Aan hun die al
les aanlpannen om eeneuit zodainig verval noodwendig voort-
fpruitende, Armoede te keeren, en den reeds vervallen Mede - Bur
ger tragten in ftaat te ftcllen om zyn eige eerlyk gewonne Brood
wedt. te eeten,hem uit te lokken omzyneKindertjes een arbeid-
zaamen Aart in te boezemenhet geen een ongelooflyken Invloed
op derzelver zedelyk Oaraébr moet hebben, dit Kinderen, by hun
nen meer gigoedden Mede - Burger als braave Menfchenals Lie
den van Verdienden te doen btfehouwenen hen dus r iet enkel
den Weg tot een eerlyk beftaan, maar zelfs tot grooter Fortuin aan
tewyzen.
Dat zulks het Doel zy van dieVaderlandfchelnftelling, inbyna
alle Steden van ons Vaderlandonder den Naam van OECONO-
MISCHEN of HLISHOUDELYKEN TAK reeds geveftigd, wee
ten alle wien deszelfs Handelingen niet geheel onbekend zyn
Pryslyk derhalvtn is het wanneer verarmde Zielen, die heilzaame
Poogingen bevatte ode,in hunnen geringen ftaat Vcrftands en Moeds
genoeg toonen c m ..ich daar van te bevoordeelen, en gebruik te maa.-
ken van de edeiaoedige Belooningen, ter bevordering van Deugd,
Yver en Naarft'gkaid, aangeboden, als daar door bewyzende onvat
baar te zyn voo" ^.tlsrgc Wangevoelen,evenofZy,enhunneKin-
uerca,enkci uue, jefiD.c. van uiucien, lot tic.1 Albeit? w crdenr.su
gefpoordfchoon er wSarlyk niets anders mede word bedoeld, dan
den Yver van ieder Ingezeeten aan te moedigen tot het eendragtig
helpen opbeuren van de Vaderlandfche Handwerken en, op het
Voetfpóor onzer oudefpaarzaame ennaarftige NederlandfcheVoor-
Vaderen, onze Stoffen in Deugdzaamheid boven uitlandfche te doen
Uitmunten.
Dat die Heilzaame-Bedoelingen ook reedaop eenige Plaatzen van
ons Vaderland met gelukkigen Uitflagagtervolgd zyn, bewyzende
Berigten van Uitdeeling der Pryzenop het befte Spinwerk gefteld 4
want te SCHIEDAM is aan Elsje Woensdrecbteen gouden Ducaat
voor een Premieals befte Spinjlervereerden Adewy van Woens-
drechtJannetje GryzenhoutHendryntje Gryzenhout en Maria
Luimdie alle, zo wel als het eerftgemeldé Meisjenog geen 1 s Jaa
ren oud wa: en, ieder kieteenRyksdaalder voor hun fraai fpinncn
beloond wierd; Desgelyks verkreegen te BER GEN OP ZOOM,
Mieke Huibclyn en Toon Vorffraalen, als het befte fpinnende, ieder,
een gouden Ducaatterwyl Pieter BasketWillem Ftrftraaien
Hermanus Huibclyn en Thomas Huibclynalle ook beneden de
twaalf Jaaren, den Prys van een Ryksdaalder wegdroegen.
DcrgeiykeUitdeelingen hebben ook te ROTTERDAM en HIL
VERSUM plaats gehad; maar alleraandoeulykft is het Toneel,
door UTRECHT daar omtrent opgeleverd, als hetwelk doornje-
mant, met eenige Menfchlievendheid bezield, zonder het tederfte
genoegen bcfchouwd kan wordenen wy uit dien hoofde ons ook
aangefpoort vinden om de plegtige Uitdeeling van Pryzenaldaar
op den 30 Maartlaatltleden gedaan, wat breeder op te geevea.
De Heeren A. WELSINGC. VAN PESCHJ. VAN
NIEUWENDYK, G. en H. BETTINK en A. VAN SCHER-
PENZEKL aacgtfteldeCommiiTaniren over de Fabry ken, zich,
door edelmoedige Giffen van aanzienlyke Lieden, onder welke
n Veele Vrouwa-i v-n Runf b*i?b#n nltgemvocin ftui ziende da
vaftgeftelde Pryzen in Getal ec Waarde merklyk te vermeerde -
ren begaven zichmet dirigccrcnde en andere Leden van den
OECONOMISCHEN TAK., als ook de verdere Heeren en Da-
meswelke deze nuttige Inftellingmee hunne milde Gaven, be-
vorderenten 3 uuren na den Middag, na de Wees Kerk: Aldaar
H opende de Heer A. WELSING de Vergadering met eene wel
gepafte Aanljpraaken vervolgens kwam Gysbertje Brandtien
Jaaren oud als befte KATOEN - SPINDER in de Vergadering
eenigen tyd [pinnenAls befta WOL - SPINDERSkwamen
nabem.omvoorhetGezelfchap te pinnenJohannes Leusden,
oud 11 JaarenLammert van Os en Johannes Hageman elk
tren en één half Jaar oud; Myntje ven Roffumoud9en 1 half
Jaar; Rcrnardus Caflropond 9Jaaren, en Johannes Caftrop
welk Kindfeboon maar 6 Jaaren oud, zyne tedere Vermogens
zo vlytig had gedeffend, dat hy mede als een der befte Spindertjet
mogt pronken."
Na zy hun Wark gedaan hadden, kwamen nog 23 andere, zo
m Jongens xXsMeisjesdie mede eenigen Tyd voor de Vergadering
fponnen; hetwelk alle») onder opheffing van eenigePfalmen
verricht zyndewierden de zeven eerftgencemde Kinderen, door
twee HeereaCommiffariffennit een naby zynde Vertrek gehaald,
en, allen van Top tot Teen in 't nieuw geftooken, met Kleederen
die men hei vereerd had en welke meeft alle binnen Utrecht ge-
fabriceerdnaren, na hunne Zitplaatsen» geleid, en ieder,bo-
ven de verkreegen Kleedertjesnog met een Gouden Ducaafke-
giftigdwaar na de laatftgemelde 23 Kinderen de volgende Bc-
n looningen ontfongeaDe twee eerfteiederaanDucaat; devyf
volgende, ieder vier Guldens; zes anderenieder drie Guldens
nog twee anderen ieder twee Guldensde zeven lattftenieder
een Daalder, en aan de Baazenwelke de meefte Kinderen ,lem
na den Prys tl dingenhadden aiagebragt, vereerde men f 385,
als aan Baas DRY VER, twee Ducaat en aan Baaa MEYER
zeven Guldensaan de Baazen HESSELSERO en HUNTE-
NA AR, ieder ast; Ducaat en aan de Baazen SCHOOMAADE
en VAN BEMMELieder een Ryksdaalder."
De Blydfchap welke de jonge Kinderen bezielde, toen zy zich
zo mild beloond zagenis beter te begrypendan uitte drukken
S, en het Genoegen van alle Aanfchouwersover de Vreugde dezen
tedere Spruiten, ftraalde, in aller Aangezichten, ten fterkfter
H door, in de Dankbetuigingen, ten Hemel opgezonden over de Ze-
geningen,waar mede hunne loflyke Inzigten bekroond wordeh.
Wenfchelykis het dat zulke aandoenlyke Gelegenheden dikwyls
herhaald mogen wordenalzo dezelve dienen kunnen om milde Be
vorderaars zichals met de Vrugten van hnnnen Arbeidte doen
vermaaken, terwyl den Baazen cc Sens en Leer- Kinderenhet Mid
del verzorgd word om de Achting hunner Mede-Burgeren te win
nen, zich aan Brood te helpenieder Ingezeeten aangefpoord word
om de oude Liefde tot het Vaderland te doen heileven, en dus de
pas ontftooken Yver hunner geringere Mede -Burgeren niette ver-
dooven, door, onverfchilligderzelverBelangens te verwaarloo-
zenen hunne Uitgaven liever te befteeden aan den Arbeid van Uit-
landers, dan voor dien van hunne naarftige Stads- en Landsgenoo-
ten. Wat is het «iét een verbaazend en teffens heuchlyk onderfcheid
Kiodereatezien, die met naakte Leden flegtshalf, metLappenen
Lenren gedekt, als redenlooze Dierenin luye en ftoute Ledigheid
enkel voor den Bedelzakten lafte der Burgerye en tot Schande van
•t Chriftendom opgroeyen, of Kinderen te zien die, reeda vrosgmet
zelf gewonne Kleedertjes proakenals redclyke Wezens de Belan
gens eener welgeftelde Maatfchappyen de Plichten der Menfchlyl»-
heid bevorderen; ja, dat meer is, braave Chrljlenen worden!
S|ü s E 1121* s
i J g J a5-B
w C8 C V' 5. bid fcf|
a sl c u a g a t-.
c t. a
O C 3 S V Ui 'f5
c- s .*""21
L--5S-S g ny Feel's 2 2
>>eé -Ai S 1 s' S g -f.
B"l-g e fe:g
S O 53 jr; jo 4J CJ
è-> ISgeS
O W gw a j- «J r e oQ
«Z B S-g 1 gg-fsj
l*™'l n ié fir ai O C h S i-i s^.
g 5 3 c"
s
N85S-i.3g«?91dS.f 83
S-a.?.s«5.g8si|5^
■c U
;pgB
•uOü
8 U'S!'
<n ÈC
ca
Bto» CO
y O ra w
^3 kS »-> *rt fl
u S; m 3
w 2 3 0
-o i o
ja «-» Q wq
3 «u 5* N g
S a 25
Ov< g N
rnCN
N.^! >C8 u
S a
>>0 ï»u
Sü b$ O
o§ S,"
si
g^ <5 a
«E w»!r
A! S 4>"3
«Tl f
S g I «.2
o H -r?
o-S
o H -"O -3
o
23 4» o
2.0,
g>
•2H® g a
SïH H
«PsSS
M g Sé
v Ulté u A
'"51 -S
S s
ijSgs.a^a
a o Ci c a
■gï^-Ss^S..
bS "ei 23 "O"
U
43 f v S
«O
(U u>
§%S>Q
iitt 41,
a 3^
tri g
O *-• eK
»-»5 'P«»25 S
h u g Oi2;^
S i S
S 2 I 5
rn Ui ca 2 a>
W ti S o»
Q B jO
ajöyüS
*Z 3 -ra ^-}
1 £3 £3 (jjg
O W ^4 u, v r*
f? <S
m "d B J C e.'
(O fl
w-OjH B u
T3 1-^ Ci
»a7S«I
H O o c, e
e W M
y V 53. WT3
CJ
PS-C CS w P-i
2 O-S g 2 c' g a
Q IJ Ni B JJ J5 M
séss
•S mw.S5c3
cO Sg
ï3 'et
•ga J *vs
3 3g^ g
■soiifllS
<u -23 'rj 'vJ
T3 w «-> Ch fti --1 Jrï
J1 BD 0 3'
3
g
<2is - Sïï
P E-S^ a 8«j
•n SJ o g
f O'S N -a
i
- ASgl'»-
ci vj r: <u
C5 -"3^ fc s>
tsS-Sü'Sgl
K '3
»t3 be C o#
p O O rJ B L
^C4*r cj a 3
<0 s*
B^-= - -
Z ïf
5 a»
Sé«
-r,w g-t
«s
„°i»5
.Sues a
rj o
S3 -
n 5ï r>- m
toobt! 0,45
é„OZ
S &|0 S "2
O
a
