LE YDSE
NVi
Vrydagfe Courant.
A°. I7<58,
T3 a. i
C O S3
S
o £•- *3
N cG'
SJ'H
rt
rt C St
^5 C JJ
I
1^1
ic^
DUITSLAND en aangrenzende Ryken.
\J~ T EENEN den 9 January. Rfen verftaatdat de Marquis
de PaUavicinidie na verlocpvan weinig dagen Aiec
een Co**miflie v.an dit Hof een keer naar Italien doen,
maar na .Volbrenging van dezelve alhier terug komen
j(],befteradis, om de Aartshertogin Carolina aanftaaude Gemaa-
•j/#van deti KONING der beide Sicilien, na Napels te verzeilen.
De Sledevaartwelke het Hof volgcnsmyn voorigen eergifteren
wel in .weerwil van de felle Koude [alzoo de Thermometer van
fdrenbeit des og tents ten agt uuren op twee Graaden boven o
ilond] heeft gegeeven.was één der pragtigfte die menzedert
ft tie Jaaren alhier gezien heeften beftond, hehalven de zooge-
jstmde Wotfl - Sledewaarop de Muftkanten zaten, en die met
les Paarden befpannen was, uit agt en rtv;n/;gArre-Sleden, en een
gerlitt van 't Hof, die op een Slede geplaatit en insgelyks met zes
Paarden befpannen wasIn deze Berlin zaten de Grcotmeefte-
rellen van de Aartshertoginnen Voor de Arre van den Keyzer
die de Aartshertogin Anna by zig had ,reeden verfcheide Onder-
Stalmeefters, die gevolgd wierden van vier Hof Pagesvier Edel
lieden van de Hongaarfe Garde, en aan weerskanten van het Paard
waren twee Hardloopers. De Train wierd gellooten door de Offi
cieren, Hof-an Levry-Bedienden enz., alle te PaardDeze hadden
feharlaakeoTKleedcren'met goude Galonnen; Die van dePrins-
fen,Staats^Kaaden en Kamerheeren,welke de Sledevaart bywoou-
den, waren in hunne Gala-Kleederen en hunne Domeftiken in de
groote Levry. Na dat de Sledevaart geëindigd was hadden alle de
Perfoonen, die daartoe genodigd waren, de Eer om met den Key-
tcr het Middagmaal te houdenen des avonds op de Burg het Bill
by te woonen &c.
HAMBURG den 15 January. De Brieven uit POOLEN in dato
5 dezer Maand behelzenDat men in de bewuite Staats-Confe-
rentien te Warfchau de meefteen moejelykftezwaarigheeden
vind in de Zaak die de Rooms-Katbolyke Geeflelykheidbetreft,
naamentlyk, om zoo als in der daad de Billykheid vereifcht, naar
maate van haare Vermogens of Bezittingen, dewelke zeer aan-
zienlyk zyn de Laden ennoodwendigheeden van den Staat te
j, helpen onderdennen: Men voegd daarby dvx.de rykfte Geeftely-
H ken zig wel het ftcrkde tegen dit Point aankantenen het min-
de daartoe willen bybrengen: De Jefuiten, welker getal,in Poo-
len en Lithauzven (volgens de Opreekening die men daar van
in het Geheim buiten hunne kennis gedaan heeft)by de vierdui-
zend beloopt, en dewelke hier en daar zeer ryke Praebenden
hebben neeraen tot voorwendfei dat zy ten behoeve van de
Staats-Onkoden weinig of niets kunnen by brengen, om dat zy
j, tegenwoordig ter Onderhoudinge van hunne Medebroeders,
3 die uit SpanjenPortugal en de beide Sicilien verdreeven zyn
zeeraanzieniykeSommen moeten bedeeden; Doch dewylhet
zeker is, dat de Jefuiten altoos hier op uit zyn om de bede en
M mceft-gegoede Oindei daanen tot zig te trekken, en in hunne So-
9 cieteittekrygen,ishetzecrwaarfchynlyk, dat dezelve binnen
zekere Bepaalingen zullen gebragt worden.
vrankryr.
versailles den 13 January. De Heer Lt RouxMeefter in
de Vrye Kanden by de Umverfiteit te Parysheeft onlangs de Eer
gehad van aan den Koning en de verdere Koninglyke Familie het
eerfle Deel te overhandigen van een WERK 't geen hy noemd Jour
nal iPEducationZedert dien tyd is het Ontwerp van dit Jour
naal waereldkundig geworden en de Auteur fteld hetzelve voor
sis een WERK 't geen duks-gewyze in 't ligt zal komen, niet
alken ten nutte van Ouders ,Meellers en Kinderen of Leerlin-
gen, maar ook ren gebruixe van de Collegien Koft- Schooien
3 en alle andere Huizendie ter Opvoedingc van de Jeugd be-
3 demd zyn
De INLEIDING,welke de bovengem. Auteur tot dat JOUR
NAAL ter OPVOEDING gemaakt heeft, is van den vol
genden Inhoud.
3 Nooit heeft men beter dan in onze dagen het Gewigt der Op-
voeüingevan de Jeugd fchynen tebefpeuren: AllcMenfchen
3 zyn genoeg overtuigd zoo wel vaa de nuttige als van de verder-
3 felyke pevolgen, die de Opvoeding na zig lleept: Wat Invloed
M heeft dezelve niet op het Geluk of op het Ongeluk van gantfche
3 Volkeren Want het is niet llegts het Voordeel van eenige by-
3 zondere Menfchenmaar het is het Welzyn ^an het ganfche
Menfchelyk Geflagt, 't welk in de Opvoeding belang vind. De
Geeft dien wy uit de Opvoeding gekreegen hebben verfpreid
3 zig meer en meer, en word teifens door de aangroeiende Jaaren
1, met ons voortgekweekt.
Door het vormen van één Msnfch worden er een oneindig ge-
3 tal anderen gevormdzoo dat zulk een door wien die Vorming
3 gedaan word, wanneer hy gebrek aan lever of geene Bekwaam-
H heid genoeg heeft ter Opvoedinge van een klein getal Kinderen,
3 zouw kunnen vergeleeken worden by een zoodanigen, dewelke
3 een Pontein die ten dienfte en tot nut van het Algemeen be-
fterad is, vergiftigd.
Het fchynt dan dat deze Overweeginggn moeften doen ver
slangen naar een Werk, waarin de meeft-onfeilbaarc Middelen
3 gezamentlyk wierden voorgefteld om gelukkig te weezen in
3 ecne zoo moejelyke Kunft als die is, dewelke in het bellieren en
3 wel opvoeden van de Jeugd beftaat.
Zoodaanignuishetjiournaal, 'twelk wy bellooten hebben
3 aan dc Waereld mede te deelen.
Wy hebben in het minfte geen gebrek aati iveekelykf» of maan-
3 celykfe Gefchrifccn over allerhande foort van StoffenZouw
men dan maar enkfcl en alleen diergelyk een Gefehrift moeten
3 outbeeren overeen Onderwerp *t welk voor de Menichelyke
Sociëteithetgewigtigfteis; cn zouden wy beroofd blyven van
3 de OpvoedingdëWelke een zoo nuttigen beland aan 't Mcnfeh-
3 dom verfchafï
3 in een Eeuw, die zoo verligt en in het voortkweeken van
Kuniier.en Weetenfc.happenzoo vrugtbsaris, als de oaze, en
daar de geheele Waereld zonder ophouden dat gröote Woord
van Opvoeding in den mond heeft, komt het al» iets wonders
voor, dat men nog geen Werk heeft onder'toog gebragt, daar
dat Onderwerp weekelyks of maandelyks verhandeld word,
eveM op dezelfde vvyze, als men hedendaags omtrent zoo veele
andpre Stukken te werk gaat: Immers kan men zonder voorin-
_3-Henoomenhcid zeggen dat een Journaal van dien aart, onder
alledeperiodiqueBladeujdie met geen minder Greetigheid als
3 Vrugt geleezen wordengewpTelyk zouw moeten aangezien
3 worden als ééa van die welke voor het Menfchdotn het meefte
3 lief en waard zyn.
3 DeSchryver van TelemachusZegtDat hetin den Bloeffem
is, daar de Vrugt bereid word Het is ook in dc* Jeugden zelfs
3 Van Kindsgebeente afdat men dc Gronden leggen moet tot den
3 toekomenden Menfchtot den Rc-gent-tot den Dienaar der
3 Autaaren, tot den BurgerWelnu! Wat al Hoedaanigheéden
worden er dan niet vereifcht oTh zulk een groot Werk te voi-
3 brengen? Van hoe veel byzoridere Bronnen moet meri zig niet
bedienen om daar in naar wenfcli te flaagen Deze Bronnen
zyn het dan, dieWy indit Journaal hebben zoeken na te fpoo-
3 ren en te bevatten.
Het is nu ten minften tien Jaarendat Wy met bet verzamelen
3 van alle de Stoffen die tot voltoojing van dat Werk dienen moe-
3 tenzyn bezig geweeft en dat Wy uit de allervei maardfte
Schryvers alles verzameld hebben 't welk door hen als het aan-
3 merkelykfte nopens de Opvoeding gezegt of gefchreeven is.
Dus beftaat hetweezentlykzamenftelvandit Werk uit eeu Ver-
zameling van de zekerfteLeerftukken, en de gewigtigileGrond-
regelen van Opvoeding; en het vervat eene Uitkiezing van de
fra-aifte Gedagten, en van de fterkft-overtuigende Voorbeelden,
3 dewelke uit de Bronnen der befte Schryveren, zoo Oude als He-
dendaagfe, zoo Gockgeweide als Waereldlylte zou welPoeë-
ten, als Redenaars en Philofophcti gehaald zyn.
- Voor alle dingen hebben wy ons verknogt gebonden aan de
3 Voorbeelden, en veel liever deze inzonderheid onder het oog
gebragt, dan dat wy het Werk hebben Wiilen overlaaden met
eene menigte van Leeringen of Ozdcrregtingendie dikfuls
meer laftig dan nuttig zynEen der Ouden heeft niur rede ge-
zegt: De.Voorbeelden leiden ons bebendiglyk en zonder moeite
3 tot de Pfeiigd en tot de JVcctcnfchappenterwyl de Overvloed
3 var, de Leeringen den Weg daar van ved moejelyker en langer
maaktMondelinge Redenecringen kunnen ons besveegen, maar
de Voorbeelden zyn het alleen aan dezuelke men de Uitwerking
vwet toefchrftfendat zy ons voortjleepcn [Verba mauent,
Esempla trahunt.
Van hoe groot een Gewigt moetdan niet een Werk Weezen
waar in de Ouders, de Mecfters en de Leerlingen op esse even-
3 gelyke wyze hetAfbeeldiel vinden van hetgeen zy moeten zyn;
3 waar uit zy Onderregtingenen Voorbeelden haaien zullen, die
bekwaam zyn om hen te beil.ier'en in ds Functien, dewelke door
3 de Natuur, door den Staat, en de Religie hun worden opge-
3 legt waarin men eenige yat ftandige GeJagcens en iVc-gdcns
3 zaajen zal om de Weetgierigheid, deze zoo ïterke Drift van de
3 Jeugd, gaande te maakeneindelyk waarin men niets vergee-
3 tenzalom dentreffelyken Na iever, die de Ziel van Opvoeding
zoó wel als van alle de Kunften en van alle de Staaten is, te ont
vonken.
Zoodaanigis de Eigenfchap van dit Werk,waar Omtrent reeds
eenige Geleerden van den eerften Rang deze loffelyke goedkeu
3 ring gegeevcn hebben dat hetzelve een groot Voorneeihett, en
3 een zeer gewigtig Ontwerp aankondigd. Z' uw men van dat
Journaal niet mogen zeggen 'tgeen Titus Livius vandeHifto-
rie zegt [dat hy onder't oog zyner Lcezeren ScVetfen brengen
zalom na te volgen en Klippen om te vermyden Inde iibi
3 tuaeque Reipullicae, quod imitcrecapias: Indefoedum in-
ceptufoedum exituquod vicesdat is: Neem hier uit voor
UenuWGemeenebell, 'tgeen gymoet volgen: Teifens neem
hier uit, 'tgeen, als zyude by de Ojiderneeming verfoeilyken in
den Uitflag verderflyk doorUditnd vermyd te worden]Ten
minften is het met dit Oogmeik dat men dit Journaal otniernoo-
men heeft."
PARYS den 15 January. Ilet is meer dan bekend, hoe veel
Oneenigheeden zedert eenigen tyd de W'raakingoT Vercordeeiing
vanftet Gcfchiift van den Heer Mar ruontel onder dén titel van Be-
lifarius tuifchen de Leden van de 1 hcoiogifche Faculteit verwekt
heeft Om nu deze Verdeeldheeden re ftaaken heeft de Koning
een Lettre de Cachet aan uie Faciliteit gezonden in dewelke zyne
Majt. onder andereu liet volgende zegt
In de voorfteiling der Grondregelen welke in hét Slot der Be-
3 rifpinge van Bilifarius itaan word niets gevonden cian'cgeua
3 de Faculteit over dit Onderwerp heeft otiderweezc-n of moeten
onderwyzeu; Uitdien hoofde vet bied Ik ten dien öpzigtc alle
3 verdere Raadpleegingen en bevel aan deti Deèken etdenSyn-
3 dicus van de Faculteit, om een waakeud oog daar op tehou-
3 den.
ln weerwil van dit evengem. Kouinglyk Verbod zyn #5t nu toe
de gevoelens in alle de Vergaderingen even odeenig gebieeven,
en verfcheide Leden van die Faculteit hebben volilrekt verklaard,
dat^y by hunne Berifping volharden ikc
Den 12 dezer is aan de Vergaderde Kamers van het PARLE
MENT alhier een Exemplaar van iiet EDICT des Koningsbe;
helzende het Reglement voor den herfteldea Gfootén Raad
overhandigd; Dat Geregtshof hee' t eenige Aanmerkingen ojadat
EDICT gemaakt en Cornmiffariifen benoemd om dezèive te on
derzoeken en Veiflag daar van te doe n
^ieti dag is ook aan Ac Vergaderde Ilamers kennis gegeeven van
een Verfchil't Welk te St. Qiuutinzytjde de Hoofdftad van
't Landfchsp l'srn/andois in Ptcardyen tuiféhon den Stedehouder
des Konings en den lloofd-Ojficier v.11 die Stad is voorgevallenHet
zelve f.citaat hier in
De Stedehouder heeft zig hetRegt van de Jagt op een Leengoed
van den Hcofd-Officier aangematigd; Deze deed niet aileen-
c n v 8
C
a 'rs
- oM.
-Sot:
v 12 8
T3 O v k
5 S.a^
O O
fao J'
cQ
<3»>
-■ P
O
c£.
Q- to - -«-
Pd 5 Pt
D
y* y. cjj
ÏÏÏZZ,
te o u
h a
Cfl w
cd "A,
Je di
ri cl Cl
5 <5
Bi S
.ï1 d' r?
c e J±> *a
t) f3
c.- br,.Ü
A .5.0 K (-
te Cj
S
i«
M-i CJ 1
s
S c.
r-k <L» JD
<U &-0 fc
3 S 'MN
a
q N uë
na -ès .S
S S k
H o:S
O 13
,j2
-o"
F g<|'
s-s
.J! c
B 5
■C p n-
"2 "-^3
P O u
v
B -
O *-* '->"2
S
o .j
- O
p-
o S
c£r tD c -r
c ,ZJ
-p bz tx®'
c..g o u,
qj J3 P
w L WJD
5* c
r-
O r, 5
r C
K
•rr t5 H
E
Ng
c ^3 c?
(DG— V>
"O g
S - s^»
JcSi
w W
W bü O cK
jr u u s
m e ,cd U
n c -ft 8"
N o> gh O
C c q"£
O -H ïq
O ja
R M s
C3 3
<u"V w
«~s O
a
»G c9
E^ J? J
H CJ W
<U 43 13
