leydse
W
M;W '^Naatóf
-A'&v
sw«ysgm
,N;. J 4*
Vrydagfe Courant.
ill
llfiVéSf
ftipiil
Ê|tfi?ii
I-aft
I-s
^ll
*4fr
fe «£-
a
ë-|>
fctó
AL 7êfi
"imkw
•tt *r
ns r e
-«rj i>
I si
'*- ci
='.2
la
i 2'-s -
t X N K
*w pj
O "O
-<♦
-
i* v s
o O
b/; gj
-T* SJ
O G o i
kJ S"3
UUi
DUITSLAND en aangrenzende Ryken. i
EENEN den 23 November. De Graaf Jofeph van
Colloredo Generaal Major en Lieutenant van dc 1
Adeiyke Duitfe Gardeis gifter van hiér ha Warfchau j
vertrokken om volgens één myner voorigen uit naam i
van dit'Hof den Koning van Poolen over. zyne Verkiezing en j
Krooning te compiitnentecren.
Zedert eenige dagen loopt nier een gerugt*t welk meer en meer 1
gelooffohynt te vinden: Dat de Prins Albertus van SAXEN tot
Lt. Generaal of Stedehouder van de Keyzerin Koningin Douarie-
re in Hongaryen zal worden verklaard en wel op dezelfde wyze
als de overleeden Keyzortoen lly nog Hertog van Lotharingen
was, r.a het Sterfval van den Palstyn Graaf Nicolas van PaiS die
Waardigheid onder Keyzer Karei Vï. bekleed heeft;" Tcfens
■wqrd gezegi Dat tuflchen den hoóggem. Prins en één der Aarts-
hertoginnen een Huuwelyk op het tapyt is." Dit is zeker, dat
den 30 dezer Maand, zynde het Feeft van St. AndreasPatrooa dér
Orde van het Guide Vlies, eenige nieuwe Ridders van die Orde
zullen gecreëerd worden.
Voor eenige dagen isdePrinsBifTchop van Paflau alhier aange
Jcomen. De Graaf van ZinzcndorfF, Prefidentin de Reken-Kamer,
is gevaarlyk ziek gewceft maar bevind zig eenigfints beter.
Men verzeekerddat de Infante Gemaalin van den Groot-Her
tog van Toskaanen, zwanger is.
V R A N K R Y K.
VERVOLG cn SLOTvanhetBerigtomhetZEE-WATER
zoet te maaken Qzic LEYÖSE COURANT No. 143.
De Machine, welke wy gezien hebben, kan dienen voor een
v Schip van 50 Stukken Kanon *t welk in tyd van Oorlog omtrent
350 Man Equipage heeftDeze Machine is ter grootte van twee
•t Vierendeel - VatenDe Oven is in 't midden en heeft een even-
E, lange en ronde (Cylindriquc) Figuur, zynde van onderen ge-
n flooten met eenRoofter- Werk, 't geen men kan wegneemen
De Kooien worden in dqze Cylinder gelegt, en ontvonken door
de Lugt, die vanonderen door de Roofter komt: Onder de Roo-
fter ftaat een Vat met Water't welk de Aflche cn de daar door
s, vallende Vonken omfangt: De Rook gaat door een Pyp heen,
dewelke van onderen begint, en zoolang is als men dezelvebeb-
ben wileven als 'van de gewoóne KagchelsHet Kapiteel't
welkmidden op de gehcele Machine, gcylaatft is heeft de ge-
daante van een zeer ingeboogen Venvulffel, en word vervat in
t, een koperen Ring: Hetzelve is geheel van Looden ter hoogte
i, van tien duimbeftaande dit twee in een gevoegde Stukken
tf Het Snik,'t welk de Kap uitmaakt, is zeven duim dik, en heeft
een menigte.kleine Gaatjesdie naanwlyks een pink wydzyn:
De Ring is omtrent een Voet in de Diameter De Uitwaaffe-
ming, door de gem. Gaatjes opftygendeverdikt ziginhetOp-
pergedcelteen lekt af langs de zyden van de Kapworden-
cle wyders in een byzouder Kanaal on fangen en geleid ineen
Pyp, die in dc Diftille tr-Slang uitlooptHet Deur je is van voo-
ren in het midden ter grootte vaneen Often-Oog, 't welk geo-
pendword, als men de Kooien wil doen ontvonken, en gefloo-
ton word, zoo dra het Vuur aan het branden is: Eenweinigbe
necden^et Deurtje is een Kraan om verzekerd te zyn dat er
Water genoeg in de Machine is, en geen gevaar te ondergaan,
dat het Opper-gedeelte van den Oven door liet Vuur bcfchadigd
werde't geen zekerlyk gefchieden zoudeals de Machine niet
n ten minften twee duim Water hadZoo dra men de Machine
tot het diftilleeren in gereedheid gebra:,t heeft, worden alle de
n boegen der verfcheide Stukken met ruuw en natgemaakt Lia-
nen geftopt, ten einde ee geen Lugt kan inkomen In 't beneden-
gedeelte van de Machine is een Kraan, om desnoods zynde het
Water, als hetzelve al te veel met Zout bezet is te laaien weg-
loopen; Na den kant van de Kap in de hoeken is een Canaal,'
door het welke men het Zee-Water, 't geen men diftilleeren wil,
laat inkomen, zonder het Kapiteel weg te neemen.
Om de Koften van de Kooien te fpatren moet men, na maate
dat het Water in de Machine verminderd, dezelve door nieuw
Water aanvullen en dus zal men twee Wecken agter één kun-
nen diftilleerenzonder vrees voor eenige onaangenaame Uit-
werking, en zonder dat de Machine ia Wan-order gebragt of
koud werde.
Het fchynt dat te Toulon de Koften van de Kooien zwaarder
zyn, en de Quantiteit van hetZoete Watergeringerisalsinde
1, andere Plaatlen: In de Havens van Brefl, IlocbcLorf er. Orient
heeft men met agt Pond Engclfe Steen-Kooien 57 Pinten gedi-
ftilleerd Water gekreegen, daar men in tegendeel hydceerfte
Procfneeming te Toulon roettwaalf Pond Kooien niet meer dan
w 45 Pinten Watergehad heeft: De Redenen hier van kunnen dé.
ze zyn: 1 Dat de Machine gantfeh nieuw is. (2) Dat
'het Water van dc Middckndfe Zee zouter is als dat van den
Oceaan langs dé Kuften van Dretagneen Saintonge. Kn 3
Dat hier geen Kooien zyn uit Engeland maar uit de Streek van
Roquevaircby Aix in Provence,daar zy kortelings uitgegraa-
ven, en by gevolg nog eenigfints vogtig zyn.
De Portie van het Poedel'ofte wei van het.S.-."/ neutrum, door
den Heer Poflonnicr uitgevonden en waarvan dezelve tot nog
toe een Geheim maakt, is twee Lepels vol opéén Vat't weik
omtrent 244 Pinten tiaar de Maat van Parys inhoud: Met twin
tig g? Koojcn van Provence heeft men by de laat Re Proefneeming
160 gg, zynde 8oPinten, Water gekreegenDus is de proportie
van de menigte der Kooien tot het geen dezelve uitleveren als
1 tot 8
FONTAINEBLE AU den 27 November. Gifter en heden is een
Courier van Renncsaan 't Hof gearriveerd; Decerite is vandaar
hcrwaards gezonden door den IR er lt Peilrtierch Beaupri met B?.-
rigt, dat deStaats-Rasden en Requcftmccfters by hem als Ptcfident
vergaderd zyn, en dat zy heden de Zitting ziillcti hervatten: De
tweede Courier is afgevaardigd door den Advokaat Gene.rsal Heer
<1* Chateaugireudie benoemd is om de Funéticn van Procureur
Generaal waar te neemen Deze Hee*heeft aan den Koning vonr-
gelleld datvermits hy met den Heer de la Chalota-is in concurren
tie geweeft is om den Heer de Bedoyere op te volgen en deze Z: ak
eenig Verfckil tuftchcn hen veroorzaakt heeft, hy de Faeéfien van
Procureur .Generaal niet koude, waarneemen om den Heer de la
Ch&iatais t^jounifTcn.
So ca
w-gk;
t
W G Pm
ili.
z
O
u:
PAI^rS re n 29November. Eergifter zyn in het Parlement.-.1-
gens gewoonte de zoo-genaamde Alcrcurialci;gehouden;
CJ
ee 0
O t-4 g
KQ
O .cl o
b,0
co
Asi
'c
■ci w
o
O
O,
cao
-O
P- 9 v2f
r!
f=*»H r
KM
n et
o -*
o O
■Jt o
-o
ti. '1
j
hiervo^f
Waarna deeerfte Prcfti'-cnt bekend gemaakt.heeftdanie Kamér,
aanftaanden Vrydag zullen vergaderen om de Opene Brieven no
pens de Eftéften dewelke in h« Edict van Decembtyy J564 ver
meld zyn, te regiftreeren. Vervolgens heeft de PrefideXVHeer dc
Sarrou, die de Vacatie-Kamer heeft gehouden, verllag ge daan van
sïïes 't geen daarin ten opzigte van ae Acten4erG; efte!vkheidis
tvoorgevallenWaarop vaftgefteidis, dat op den 10 December
eerftkomende daar over.zal worden geraadpleegden Jat des Ko-
nings Procureur Generaal verpligt zal weezen om op dis.t dag re e.
kenfdjap te doen van alles, 't geen in dePtoviucièncen opzigte van
de gent. Aften ged,aan en gefchicd is.
Tcrzelvertydis het Befl;:it genoomendat aan den Koning we
gens de Zaaken van Bret ague ootmoedige Vertoogen gedaan en de
Onderwerpen van dezelve bepaald gullen worden door Commiffa-
rifTen dewelke van dienzelfdqn avond af ten dien einde vergade
ren en aanftaanden Vrydag aan de vergaderde Kamers daar van
Verflag doen zullen.
Mad.emoifeilc de laChalo'.aisZuftcrvan den Procureur Gene
raai,-is dezer dagen met Hacren Nec'f, den Ridder de Carradciix,
zynde de tweede Zoop van den voorn. Hecr de la ClJaJotaisuit
Bretagne alhier aangekomen.
Voor eenige dagen is alhier een-Gefchrift van meer uan honderd P', 2 3
Bladzyden in 121110. in 't ligt gekomen onder den ti elREQUEST
van een groot getal GeSoovigcu aar. 'den Airtsi-ifcl'op van kb:kas, "5
-Preftdcni der Generaals Vergadering van de Öeejhlykhtiddie te- jo
genwoqrdig te Parys gc/jond. t. word, tennpAgtc -van. de AUTKN,
die dezelve heeft eloeu drukken met vey.dek dat by 'dk iUquef
aan alh Prelaalen van de gem. Vergadert! g gehevè te communi-
ceereu. Deze titel geeft genoegzaam te kenti.ndatde Schryver
geen altc yoordcèlige Aanmerkingen over de meergem. Aften der
Geeftdykheid gemaakt heeft.
N E D E R L A N D E N.
AMSTERDAM den 4 December. Volgens dc jongtle B-ieven
van B&LM1NAin dato 2 July heeft men tydingDat Je Koning
va" Ajjiantyn gereed ftond om te Veld te trekken, en zyiie Vyan-
tt den, zynde die van WalTa cn Akiin (die hem reeds zedert twin-
tig jaarén den Weg na de Straat der waards (na Dèfaitut) lei-
dende,gellooten hebben gehouden) het hoofd te bieden, en dat
1, volgens 't gerugt de laatftgem. op die tyding gevlugt waren &c.
Uit Zeeland waren vertrokken J. Leger na de Kuft van Guinea,
Mart. B Hogerzyl naar Africa en verfcheide andere na de Weft.
Te Harlingen was befchadigdte rug gekomen [an f. Muiier,de
welke voor eenige Weeken van daar na Plymouth was vertrokken,
enzedertdien tydin Zeegczwprvenhad,
Op Ameland was verongelukt het Sclup van Fred. Chriftiaans,
van de Eyderherwmards komende, en metjtoolzaau gclaaden, het
Volk en de Lading is geborgen maar lietSchip weg &c.
Op de NoordfeKuft by Arendsdaal was geblecvcn II. Joch. Vo
gelzang, Ballallfcheepsvan hierna Gottenburggedeftinecrd.
Schipper Anne Jac. Stooker, van Ccudres na ir Aviles,moeten-
O e -« !>-, - *-*
Zni'%
O "S -♦
c
-%S
ïa '5' '3
J
kk i"
W <c «3 S
^7 G «5 TJ U t- Ei
'ewvÉ^5^
«raOpgS&gs
«-• b/J e t- S
td -o S C -•£ 5 O 'S
m c j nii w
P c C E-t 3
co S 4S
S s g a ti s 1L
K S
CJ - 7, K, c cr-s s.
g;S.fc 22"K S g
S«f!
o: r* - G #-• 9J. fix)
- *7 o H P fe; i- V
c- 2^2
V L-' - ï- *r 0
CH es -5
;o
L-l
H 4P fi"
«H c. !a0
S.'C.e-t p M- 9 W
oKÏ -
r. C'
h-A-s ||'s
5
_j - o -
rj er.
V: «g g g
cj P F-T-' O k
e - n h I*
!K $Ti>.gS gf'g
c.'„3 7 i?
e? 3F-5!3
C - H
b eas
Q
- 'gj S
r«K«S f
c O 3 s ti
7
m «-a S
O #r
O rs. r - r~
I- rt O
B '-c
-s «3'.£| l 5
S7 '7 -
~Z
-j r.
e.-
O 'G P4 K~>
- C 'r°
F V2
r- O
v Ti
co C
Ju, C.1 hsj A, J-
X vP -
O V
M O rt
O i O X C
c.» K.. o c> O
o i 'B *H
cj p -3 LÜ
CJ c Z
o kü O a
v a>-0 2
F v. F-<
KJ ti
bas
~Q
a
c
O
r-3'
c -J
O <y i. - 0
9 S
O 1
t-J o 1
de, is den 28 Odober door Storm en Tegen-Wind te Gigon bitfnen g if
(yAlrtAD/atfi plo TM O 7VT o,tn wi Kov rr/\o Ja* lino, Canlrn Dlo N} P 'éjj
<U fixl ,Q O
geloopen; ais mede den 3 November in goeden ftaat SaskePie-
tersvan Londen.
Te Gibraltar waren volgens de jongfte Brieven ingeloopen Sybr.
Giels en Gabr. Mosveldals mede volgens fchryven van den eerft
gem. nog drie andere Schepen, alle van Aiicanten herwaards ko
mende &e. 3 te Bilbao Jan M. del Calhote St. Malo Gerr. Lode-
wylts; te NantesD. A. LamJ. J. de Jong en P. W. Velfen te
Bourdeaux H. Sjoerds, alle van hieren Th. Mytfcl van A la Plot
te; teBajonneSiebeAmjesvanRotterdam; ente Honfl;ur Anke
Tjerks van Alicanten.
Schipper Bsrend Wopkes van Koningsbergen herwaards ko
mende en in de Kloof ingeloopen lag aldaar den 6 November we
der tot zyn vertiekgereed &c.
Volgeps Brieven van Lisbon over Engeland dato 9 November
zynaldaargearriveerd Chrrft. Wiek c-n Hendrikl'lecn beide van
hierdeze laatfte in dagen uit Duins.
Te Kadixzyn onder anderen aangekomen Jac. Blauw van Ali-
canten", en Die go Ogilvievan St. Crux deTeneriiTe.
In deSwinemimdczyn van den 14 tot den 21 November, (wan
neer men aldaar zeer fterk vriezend Wcof. had tnet Sneeuw) gear
riveerd Jelgrr Jansz. ,T.Tietje ihngaAbelAnnefen Chrift. Of
fert van Koningsbergen Piet. Groot ea Jac. Kruger van Gottcn-
burg, en nans Minlos van Petersburg,
S O MK.
Oïoa
5#
JC U s
sa
O r
.5
3 S
T: 2 rïC tj n
J>
3&Z
Ti O
t,
2*2 '"-a's
- ■- e f
0 71
SI li J-1
e-, w
V n 9-r
cj 5? Ci- «1
'O
to
n «o
o as
ij?M
k i
K. SJ CJ g
01 O
■i
O "V .S3
.i 3
a M) a
£3.
'i
t<3
g-sSB
f-1 W *5 5S
P
a 2 .a?
•a a S k
cr rt u* «j.
-fizz
c>..^ r-4 w
5 O S
N s
cj jg,
i-tSÉ
a«-3.a
B sts-x
<.ïicra...
tMV
^0
q R-5 J.:
f-vi 'S c w S
f ci o w 3
d "5 :c
j r, va C _id 'V
c v
i y C cV
-3
-a26 c n v
p
ït
/-T V t/4
0 n u
O -7- O
Pi Ad p*
tgf
- 53 -ry Cf
rj
w .PT ïa fV''
's GR-AVENHAGE den 5 December. De Heer Mr.
Ardêfch, Secretaris der Stad Arnhem, yipliats van ayylen den iïeer
cn Mr.Benjamin Dutry van Haefcen, aangeftcM zynde tor Setreta- £2 7 c "k 7 q Si-
ris en Grifiier van acu Raad van zyne Door!. I Ioogheid den Ilec, e V o .2 6 V'i. H 2
Prince Erf - Stadhouder, heeft in die qualireit den Esd afgelegt. P
De Ileeren Bewindliebbeftn en Hoofd-Participanten 'van de A "o i-a g
Weft-Indifche- Compagnie zyn naar huis gekeerd. "I's' 3
Door Hun Hoog-Mpg. is op Noniinuie van zyne Hoogheid den S rJ,_3 J; s;
Heers Veldmaarfchalk Hertog van Brunswyk als rc-prefenteoren- P-isl;
de zyne Hoogheid den IJecre Prince van Orange 111 Naflau in qua- g 2
liteit van Kapitein Generaal van dc Verecnigde Netk-rlatidenge- rd.T 7,
duurendë hoógftdeszelfs minderjarigheid, aan'cftclJ rot Oom-
mandeur van het FortYfénlykc, in plaats vin svylen din Colore!
N. van YtTelfteyn, deLt. Coi, meiKapitein- CommaViam en Re- B-~
gitnentsKwartiermeefter in het Regiment Zwiiferfe Gardes 'o g~io
Charles Matt heyhebbende dezelve in diequ-diteic ook ter Ver- 1* w n 'C
gadéringe van Hun Hoog - Mog. den Eed afgelegt.
2 a '3
a-S y
- r/fcM A"*
--4
ip
n
S u*
X -O
•■■1 cj -
