ieydse
mii
NEDERLANDEN.
&e
*75*'
H*
**5
iliil
- 2 <u 71 >-< rt. *5 cs
Maarukgfe Courant
g
o>
w O Wte*
22 C <u =5-
r/> (-.M 'rt G' y N v j; F -'•
- «*i-g.S t.
^c»w<uO .CrlC>C^
isfc.ss*:-"
■o^si
fillrg
DUYTSLAND èn aangrenzende Ryken.
—EENEN den 13 September. Dezer dagen zyn twee Iley-
V T zerlyke PATENTEN gepubliceerd, behelzende het eer/«
AJ-' ten Verbod aan de Onderdaanen om buiten de Keyzerl.
T Erf-Landen te trouwen of vreemde Landen te bezigtigen,
i, het een BeVel om deuitgehouwe Boftchen met jonge Boo-
b jtebcplanten. Men verneemt dat de FraniTe en Siciliaanfe Am-
I fideurs in't kort dit-Hof zullen veriaateji;
iaMBURG den 19 September. De Regeeririg heeft del» Syndicus
fekeren den Raadsheer Wincklet tot Gedeputeerden benoemd,
"den Keyzer en dëKeyzerinvoprDerzelver goede OfScien, diezy
jvoordeele van deze Stad byhetSpaanfelIof hebben aangewend,
anken. Ook zullen ten zelfden einde Gedeputeerden aan de Ko-
jeuvan Vrankryken Fooien gezonden worden.
VRANKRYK.
'fARYSden 18 September. Gifter heeft de Rooms-Keyzerlyke
ibaffadeur de Graaf van Kaunitz-Ritterberg zyne publike Intreede
leze Stad gedaan, in de volgende order; 1. De Koets van den Ih-
Jeur; 2. Die van den Maarlchalk de Maulevrier-Langeron
Intendant van den Ambafiadeur gevolgd door twee Zwitfers
"drie te Paard; 4. Zes Hardloopers van zyn Excellentie en der-
evrey-Bedienden5. De Huis-llofmeefter en twaalf Officieren-
mseenStalmeefterentienStal-Knegten, gevolgd door nog een
jieeilerenagtPagesalletePaard 6. De Koets van den Koning
lieLevryvan denMaarfchalk vanVrankryk terflinker, en die
ienlutrodufleurterregterzyde; 7. De Koets van de Koningin
de Lieden van den ordinairen Secretaris van zyne Majt. aan de
ieren8De Koets van Madame de Dauphine en daarna die van
Hertogen de Hertogin van Orleans, den Prins van Condé de
a van Charolois enClermont, de Princes en den Prins van Con-
j Graaf de la Marche, de Hertogin van Maine, den Prins van
ib.es, den (Jrsaf van Eu, de Graavin van Touloufe, den Hertog en
fcttoginvatiPenthievre, en dievas den Marquis de St. Conteft,
riliaifter in het Departement der buitenlandfe ZaakenOm-
idertig Schreden daarna volgde een Piqueur van deh Ambafia-
■tn vervolgens de vyf Koetfen van zyne Excellentiezoo als ook
:n de Graaven van Paar, van Staremberg en van Mercy enz.
izer Dagen is in 't ligt gekomen een Gefrhrift onder den titel
-JEFwa een GODGELEERDEN aan de BISSCHOPPEN,
like in Gefchrift by den Koning over het ARRES T van het
'itlmmtvm den 5 Mcy laatftleedcn geklaagd hebben.
Brief aan den Aartsbiftchop van Sens gefchrecven, en indé
IE Couranten N®. 97. en 98. medegedeeld, is, zoo men meend,
ilfde Pen gevloeid, als de bovengemelde, waarin de Schryver
negentien BiiTchoppenwelker Brief in de LEYDSE Courant
[91. vermeld ishoofdzaakelyk zegt
Mefeigiieurs.
Oorgriefd van eerbied voor de Biftchoplyke Waardigheid, lees
ik nooit dan met fmert de Gefchriften der BiiTchoppen welke
Temoed van 't Volk het hooge Denkbeeld, 't geen zy van hun-
fiers moeten hebbenkunnen verzwakken. Alles wat uit de
«BiiTchoppen vloeid diend met de grootheid van hunAmpt over
itekomen. ZyzynhetLigt van de Warereld. Alszyfcbryvenbeb
legt van hen te eifchen, dat zy my Verligting geeven, onderwy-
lligten. Metdezegedagten, Mejèigneurs, heb ik Uwl. BRIEF
iKÓNING ten opzigte van het Arreft van 't Parlement in dato
geleezen. Maar hoe groot was myne Verwondering! Ik vond
tlvegeen Ligt,geene Onderwyzing, ongeregelde Uitdrukking
«nonregtmaatige Pretenfien: Is dit, zeide ik tot my zelve, het
kvan negentien BiiTchoppen
ile voorgaande Eeuw heeft het de Vyanden van de Genade en
"VLeerevan J. C. door hunne Lafteringen gelukt, 0111 in het
id der Mogentheedcn het Geloof van de Heiligde BiiTchoppen
ite maakenZy vervolgden onder den titel van Nieuwigheids- I
Iers de regtzinnigfte PrieftersLeeraars en Kluizenaars: Zy
zelfs den Aartsbiftchop van de Hoofdftad verbondenom
Onthouding der Sacramenten te woeden tegen Heilige Dog-
[«elke door de Vrees van haaren Eed te zullen brceken verhin-
derden om zig aan zyne Wil over te leeverenHy wildedat
totGetuigezoudertneemen van de waarheid van een Daad,
minden zeer twyftelagtig was, en waar omtrent zy zig van zelfs 1
«zeekeren konden. De Rampen fcheenen op het hoogft geko-
izyn, en de Schikkingen waren reeds genomen, om de Biflchop"
te zetten en zoodaanige Leden, die het meeft bekwaam waren,
'Kerkzoo wel van binnen als van buiten te verdeedigen, als
'tnnigen tegen de Kerkte ftraffen. Maar op betoogenblik dat
inhoopigfeheen, verwekte God negentien BiiTchoppenom de j
nietalleen aan den Paus maar ook aan den Koning te openenI
itoogenblik afontftond er meer KetteryDe BiiTchoppen, God-
™,GeeftelykeDogters,alIe wierden zonder Herroeping we-
kolyken, omdatzy nooit hadden opgehouden dusdanige te
feOnweer bedaarde en de Vrede wierdaan «h: Kerk bezorgd. 1
:«een onderfcheid is erMESSEIGNf URS, fuflehen de negen-
'igtuien BiiTchoppen? Die van de voorgaande Eeuw bezorg-
"Vrttnkryk een Geluk, 't geen het zelve heden nog betreurd: j
MESSEIGNEURSde Zaak en Party opvattende voor een
die de Verwoefting in zy« Stift brengtdoet ons niets anders
Onlnflen en Kwaaien zonder einde. j
tanige onder UI.welke oud genoeg zyn dat zy het Stift van I
jjfizyn Luider en Roem gezien hebbenkunnen zig te binnen
"n,hoe geleerd deszelfs Leeraars ,hoe deugdzaam deszelfs Mi- 1
enhoe regelmaatig deszelfs Kloofters waren. DeGeeftelyk-
'ide daar in zynde Parochiën onderwees, ftigtede en gaf moed. j
"iisgtig in Woorden en Daadcn vervulden dePredik-Stoelcn. j
WGeregtshoven vertoonden aaa de Zondaars Priefters vol
|ert Verftanden Liefdaadigheid. De Sorbonne was als een
h aan welker Muurcn honderd Schilden ter Verdeediging van I
[Ste hingenZooverre als de Oogen zien konden vernamen i
overige gedeelte der Waereld niets, daar de Gaven Gods zig
w gevoelige wyze vertoonden: Ziedaar wat men zag: Wat
'egenwoordig Wat een GefteldheidEn wat een Gefteld-
'i'etfeaikftii Ik laafde Daadën ip^eekendie meer In-
tt/Stl
fcf
vel
)0f8
rot®
.S.
vShw
iratiti
Igf
druk dan myne Woorden öp de Zinnen geeven kunneti-
Het zyn die Daaden welke gelegenheid gegee ven hebben tot een
Arreft, wfrrfWerGyl. aan den Koning geklaagd hebt:
Het Parlement., -zegt Gyheeft niet gefchroomd daar in
"te melden, dat de Aartsbiflchóp vamParys zigöpen-
baarlyk voor de Scheuring durft vdrklaaren.
By aldien deze Befchuldiging ongegrond is, moet mén toeftaan
SlejfcigitetirsdatUwe Klagteii Wettig zyn. Maai'ftaatinsgeiyks tóe
dat, gclykmengrooteBewyzen moe'thebben, omZyrienAartsbif-
fchöptebefchuldigendathydeScheuringbegünftigd-, men alzoo
ook geene geringe Bewyzen nodig heeftom het Parlement te befchul
digen-, dat het zelve zyneh Aartsbiftchop lafterd.
Laat ons tot de Zaak komen: Tiet is bekend, dat zedertde aati-
komftvandejSa/geUNIGENITUS inditRyk, men nietophotid v'ah
Kettery te fchreeuwen tegen Liedendie hun werk maaken van alles
te geloovèn't geen de Kerk geloofden re veroordeelen alles het
geen zy veroordeeld. Nu wil de Aartsbiftchopdat mén die Lieden,
die alles gelooven't geen de Kerk geloofdtot hunnen dood toe van
de Sacramenten beroove. Weeft dan zoo goedMefeignèursoffi ons
te zeggen ofhet geoorloofd is aan Liedendie een publike Belydenis
van alle de Symbolen ofGeloofs-Artikelen der Kerke doenonder
den titel, van dat zy Novateurs zyn, de Sacramenten te weigeren. De
Regtvaaydiging of Veroordeel ing van den Aartsbiftchop is van de De
cide van deze Vraag alleen afhankelyk.
Ikzouw denken, MeJJeigr.cursdat ik Uwl. Veriigtingen Billykheid
te kort zouw doen,als ik UI.wilde verdagt houden dat Gy deUitfpraak
wildetin bedenken neemenDat bet niet geoorloofd is lie. Sacramenten in
bet voorn. Geval te ontzeggen. De Vraag is van Regtswegcn onWeder-
fpreckelyk. Daar kan in dezen opzigte geen zwaarigheid meer zyn,
als over de Daad: Ishetwaar, dat diegeenendewelke men onder
voorwendfel van dat zy zig aan de Buïïe UNIGENITÜS niet onder
werpen van de Sacramenten beroofdgeen ahder Geloof dan dat van
deKatholyite, ApoftolifcheenRoomfcheKerkhebbenDitishet,
DTeJfeigncurs, 'tgeen zy by alle gelegenheden verzekeren, en waarom
trent zy niet dugten van ValTchheid overtuigd te zullen worden. Zyt
Gyl. in ftaat om hen te overtuigen en te bewyzendat er in der daad
Waarheeden van Geloof zyn, welke zymietgelooven.en Dwaalingen,
die duidelyk en uitdrukkelyk in de geheele Kerk afgekeurd zyn, wel
ke zy niet insgelyks afkeuren en veroordeelen Dit weetik, datze-
dert veertig Jaaren geen Biftchop van Vrankryk eeneenig Appellant
in een regelnfaatig Vonnis beeft kunnen overtuigen,dathy iets nieuws
heeft Ingevoerd. De Daad is zoo klaardat het Parlement meer dan
eens aan den vofet van den Throon getuigenis daarvan gegeven heeft.
Wil men zeggen, dat de Appellanten de Dwaalingin het Hart ver
bergen, zoo ftemd men toe dat hunne Mond Kathol yk isen als dan
moet niet de Menfch maar God aileen bun Regter zyn. Maar kan men
van Hui^chelary verdagt houden Lieden, die zig veel eerder aan alles
bloot ftellen, als dat zy uiterlyk zouden willen fchynen 'tgeen zyvan
binnen niet zyn? Als zy maar een weinigje wilden veinzenzouden
Zy Vrede mét de Menfchen hebben: Maarzywillen dien Vrede niet
hebben, ofzy moeten denzei ven te gelyk met God hebben.
Het Vervolg hiér nat
AMSTERDAM den 23 September. Men ziet hier een Brief van
'sLands Oorlogfchip den ARENDwaar in gemeld word Het
"was den 5 Juny toen wy uit Teflel zeilden; den 8 July arriveerden
wy te Maderahebbende tot nog toe niet éénen Zieken of Dooden
"gehad; Wy zullen ten oerften Ververfchingen aan boord neemen,
en binnen twee dagen na Kuraflau ftevenen,
De Maria Geertruy Galeyden 27 April van Rotterdam vertrokken,
is den 2 July te KuralTau gearriveerd, van >v tar dezelve den 22 van die
Maand de reis na Surinamen meende voort te zetten. Den 7 Augufty
is te Smirna aangekomen Jan Hekke te Dramme Stoffel Joh.en in
de Zond Baftiaan Bikker, alle van bier; te Lisbon Tb. Bunnan en Th.
Hill van Londente Porta Pon KI. Anyid liahlburg uit de Memel, en
Piet. Janfle Schol van Riga; te Rochel Lamb. Tjalïings van Dantzig;
en te Orient het Schip deSibilla niet iöocoofjgGomvan Senegal, van
waar hetzelve onderzeil gegaan was met het Schip le Cerf, 't welk oek
eerrtdaags meteen gelyke Lading verwagt wierd.
In Brieven van MADRID word gemelddat het Gedragdoor
den Gouverneur van Carthagena omtrent dè Engelfe Vlootonder
"het beftiervandenCommandeurKeppcIgehouden, nietalleen by
"het Hof is goedgekeurdmaar ook zoo welaan dien Gouverneur als
aan alle andere in de Spaanfe Havens zeer flipt 'Bevel gezonden is
om op alle verdagte Schepen naauwkeurig het oog te houden.
"Te KADIXwaren agtienTartanenalle metTimtnerhout gela-
den, en een menigte Ambagts-Lieden aan boord hebbende,van Na-
"pels aangekomen, ten einde agt Schepen van Linietevoltoojen.
Het Brits Ooft-Indifch Schip tbtTVirvikk, van 'tFoft St. George in
Engeland gearriveerd, heeft aanboord gehad het Scheeps-Volk van
een Schipte Whitehaven t'hnis hoorendeen metTarvve na Dublin
gaande't weikin het Kanaal verongelukt was ,Jjeb bende het gemel
de Volk in de Boot op Zee gezworven. Op de Theems zyn gearri
veerd John Hayes uit de èorunhaFerd. Bówd uit CarolinaChrift.
Knowler van MallagaJ. Ant. Ganda van BilbaoW. Thomfori en G.
Hill uit de VirginienAnth. Daniels van Petersburg, Daniel Goatley
van ArchangeJ, St. Whietherdeu uit Noorwegenen R. Rynders van
hier. In'tViie is binnen PieterUnger vanStokholm.
HELLEVOETSLUYS den 23 September. Hier zyn gearriveerd
Jan Luvt van NefvaFr. Barret van LinnJ. Galiilce van Newcaftle,
en vyfSchepen van Sunderland. Gifter en heden is op deMaas niets
gepafteerden niettegenftaande de fterke Wind van gifter zyn alle de
voor den Briel leggende Schepen nogin goeden ftaat.
's GRAVENHAOE den 24 September. Don Jofeph da Silva Paf-
fanha,extr.Envoyé des Konings van Portugal, en de Ridder deMann,
extr. Envoyé vati den Landgraaf van Heften-Kaftelzyn leder afzon-
derlyk met Heeren van de Regeering in grfprek geweeft.
Eergifter zyn twee Compagnieu Gardes Zwitfers van hier naar
Haarlem gemarfcheerd0111 in die <tad Ga n izoen te honden zvmle
liet Bataillon van Orange-Naftati na 's Herfogeöboföh getrokken.
Een Courier van het Hof te Dieren is derwaards teruggezonden.
Aanftaanden Woensdag zullen de Heeren Staaten vatf lioltaud ei
Wefl-Friesland hunne ordinaris Vergadering beginnen.
£"2 5 3
Ü.S^Ï'
f< C O
55 s tg
g
s 9.^ SP
tlif-
a
O cr, th
F EPtf
-- e: !w-
.1 g
c- on
-r-
*2 a
O C GJ S CO
>J 3
vcT PS
c
U ot
2 |-g p
af*
O CJ rt
|ra
1© E.sl
GJ CJ r
ivT S <k> aj T: 2
U Orb «-ai B'acSill'S
M S3 c O
cf, S 3
d tn
U
C O -
GJ B K.' lz
E o c
O
r 3
a
GJ
§5 ^.5^
s
Oj •r c
r c a
*- r,
ir; .Ai c
tsl -
b a
Is ëgp-isp
rr M
Jc H s I
2 cj bo ri
5-!. gj cj o H ■-*
Êf(2*o o R a
lêïl!
VS ÜJ
C K^l U
5- -5? Jfv
Q R .U -5 4> bkü_ <y GJ _4>
"Vs,B o'£« cv ei Scg
r. C M V •- 5i >V1 Sit èi
o£ g 5-wO^ g g fjf
w c -s 3 O 8 c e O
G nj G r; COW-
5 S
t3 O
|a§
6 g
c a
c2
O
Si S
(O O
*-»
O H o
w
U, Q
CJ GJ GS
T3 'V
c t: -g
0 5
"2.E
S
NP h
S S'g
ME 5
CEO
sisëi
H3 p S
s-* C
N w
w Si
<U "C *G
nzJ O
o 2-
o 3 c
MO
CS
.ts **8
J3 G m
9> &0J
rO G J»
rO r, bfi
o
5
c 2
ZJ G O
S>£ S
5 S B
Six
1--36
tl6 2
.2 «rij Cu
CPP
CJ O
<U 13
fXJ GJ GJ
GJ TJ
g g
e.
3 ï-
O es-,
J V
2 g a
C C5 S 4-» «K
CU O rt OJ
o C rz
•a g I e
'I
U g|
c'cl 3 c|
^.sf|
E3et.sodri
ïfSSfS 'C
tn P, "F tt ff
- S,'S o - 3 t
C s -o o V S
o- cxü t" S
C O g l^g-ë-rg
"E g o
J-ög 3
tï, a s
3 ~i r
-O
02 5P 73
G PU
Jf 5
<r|
Si a
«•1^ g-S 2 O
9VÖ g Of
P, 2 ft
■«N; ets
5 w.5 s o^-rl
SïiöftËaï
C K-
GJ GJ -
E E c
s r.
t J)
OJ li C r
GO
I
ti. rjG. w
e- JG r"
dj TG
If
ffïpfi!
ti in F b -- c
M z- *P KrO S
V gó B
<yOJ cs
a-1
S3 G
T it O
- 3 O
"KW
rs u E GJ «w
141 S3 §43
A- CC M >-.C GS'
c -G O 72
sg g Ij
gzsJf
3 g 'K S a -£j
O C5 t
•5^
e s cJ -A 7; S u 8
g.Syë «5|!