E Y D S E
74J-
Vrydagfe Courant.
«ÏSti-fSïsal
I
P O R T U
G A
S P A N J E N.
N*. I a O 4 i k S S
A* ^^5 -ü c: K C£ r. *S
T? Co O1 r. T3 brt
j: - e 9
"*- w« ÏT C v. o
O
£3
s
A*
Jj Q I |f »oS— «=\E
<i „t;
":«^T3^WC^'„ g f5 3
?C«*2 I.US'cS^^i.LWo
rs
<3
C
COÏ^
h
»- r* \n
TJ
-■£ - m
ErwI-'Stl
*Tt vï
O 9 I) N J3 H" F O
R U S O J E
?fTJ®-Evgc|g'§
^-V. ïi C O.ST: 5
c c tl kg
VOLG VAfT 'T XIUA-5AX1J ANTWOORD.
I zal men het Pruilïïs Manned van ftuk tot dulc overweegen
)e byzondere Verfc.iillen, welke de Koning van Pruiflen in
zen Oorlog zoekt te vermengen,zvn Dingen,die in bloote
nbeelding Weftaan; of ten minden aan den Koning van Poo-
end zynA1 de Twilldie tuflchen de beide Staaten we-
raakt den Koophandel of de Grenz en, en heeft met den te-
ligen Oorlog niets te doen. En alfclioon Saxen al lang ge-
lorzaaken tot Bezwaarnis in dezen opzigte heeft gehad
[elve nogtans altoos voorneemens het Misverdand of in der
terbehoorlykerPlaatze byteleggen en zig niét door kra£t
men Regt te verfchaffen. Het Manfred meld verders
rf» alleen deer bun By/land aan de Keningin den toning van
uiten ttgenfpraak bevoegd genaakt benjen om tegen it Saxife
andig te werk te gaan. Het is immers een bcftendig al-
n liet Regt der Volkeren gegrond gebruik defensive Vtr-
fluiten zonder aan den Oorlog deel te neemea of dien
rtzelven bc jonnen heeftte belecdigen Men heeft een
Voorbeelden daar van by de hand Keyzer Ferdinand II.
Koning van Poolen Sigitmundus III. Hulp-Trouppesen
cmin van Zweedch GnflaafAdolpb zig daar over bezwaarde,
ran IwtKeurvorftelyk Collegietot Antwoord: dat iet zelve
dat by daar doer beleedigd wasdewyl de Keyzer zyne by-
neetgredenan badde Zaaken van zenen Griend en Bloedver-
Koning van Poelen, niet geitel te verlaaten In het Jaar 17J5
land een groot getal Krygsvolk tot aan den Rtivn om tegen
te gebruiken, enevenwal wierd het niet voor eet» oorlo-
ty aangemerkt. Het is het ufcrk van 't Weener-Hof zig
le Tegenwerpingen nakende denKeurvorft van de Paltz te
Sgen: Dit wil men alleen aanmerken dat dat Hof dien
voor een Prinsdie aan den Oorlog zelft deel neemd ge-
teftMaar de Koning van Poolen wel verre van zulks
digenheeft de Zaak van dien Kenrvorlt op zig genomea
Jegens niet alleen aan de Koningin Voorftellingen latten
irzelfs ais Rykt-Vuariut daar over gefchreeven Doch laat
het gedrag der Koainginne omtrent de Paltz voororbillyk
nheeft dan de Koning van PruilTen regt om zulks den Ko-
J Poolen, die daar aan ia 't minlle geen fchuld heeftte doen
elfi Dit zouw even zoo wel wezen, als of een Vorll over de
di ng van een anderen klAagenmaar eenderde die een zoo-
ei ilecdiging mlspryll, zig aan den vierdenwelke de geheele
fch niet raakt, wreeken wilde. Indien iemand ter int-
ei kunnen meenen geregtigd te zyn tegen de Bondgenooten
■ei igin Rtprefaiilet te gebruikenwas hetde-overleeden Key-
Ci L maarniet die geene, welke hembyfhtnd deeden De we
si 'endgtnoonn hebbenvolgens het Manifeft z elfs, alt geene oor-
irtyen, met elkander iets te deen Gcvolglyk voerd de Koning
tl "en voor zig zelf Oorlogen dan behoord deze in geenen
t0 dienwelke tuSchen den Kèyzer en de Koniagin voor af
of by grif) t als een Bondgenoot van wylen den Keyzer die Prin
s dan vermag hy niet volgens zyne eige zoo even gem. Stel-
«Ijindgenooten van dcKoningia,om het geen een derde gedaan
,c or Vyanden houden. Het is te verwonderen hoe het
)n Hof zig zoo opentlykop de minzaame Voorflagen aan de
lata beroemen kan, daar het zelve zig batrblykelykgantfeh
.{1 iraagen heeftZal men de harde en hevige Dreigementen
leer van Wa'.lenrode, ofte dc onbehoorlyke Handelingen
2 tlinifter o:n den Ryksdag te Crodao te fchenrenen Onruft
d Iragt in Poolan te verwekken ofte de Knnftgreepen om de
rdanlhouding tuflchen Rusland en Poolen te krenkanofte
1 gvuldige met de Ryhs-Wetten flrydende Nadeden, die men
0( ixifen Koophandel heeft toegebragtZal men alle deze din-
tenen vaa een begeerte, o» alt Nabuurea in Vriendfchap te
t If als tekenen van Haat, Verbitterdheid cn Wraak aanmer-
lj unend: Voorflagen, welke de Koning van Pruiffsa voor het
1 det Ifeyzers heeftgedaan,zonder vooroordeel o verweegd,
10 it te loochenendat dit nooit gefchied is met inzigt om aan
ji oca Voordeden te verfduSea dewyl zulks altoos met de
K 'olitie is ftrydig geweeft. Ook heeft zyne Pruifllfe
,-e e verlokkende Aanbiedingenen die hy oumooglyk wift te
met geen ander inzigt gedaan als om Sixen van deszelfs
v Boten aftetrekken; derhalven laad men veelliever gezien,
m roe PruiMfe M«jt. had behaagd zyne Voorflagen aan het Pu
iloogen te leggenals dat m:n au genoodzaakt is dezelve
undig te maakenzig wegens de gedaane Verwerping te
v ligenen daar door van alle Lalleringenals of zyne Poolfe
1 onregtvaardige, onverzoealyke en baatzugtige Vorfl was,
f ien. Deze Aanbiedingen beftaan 1. In een verdeeling
tj temenuit kragre van dewelke de Koniag van Poolen zes
1 van't zelve, een gedeelte vanMoravienenhetVorftea-
n then nevens de Pas Jabluaka tot aemvryedommunicatie met
touw hebbena. Dat men alles wilde bybrengenoaa de
1 roon in het Keur-Huis Saxen ertfclyk te behouden3. Dat
:i en Silezien, volgens een Krf-Broederfchtp tuflchen Beye-
le ten en Brandenburgaan dat Huil't welk de twee andere
H trieeven, vervallen zouden4. Dat zyne M«jt.wanneer
L tot de Trankforrer Unie treeden wildedie Subfidieawel-
Engeland be'oofd waren, van Vrankryk koude genieten
11 (Koningde bovengemeldeKreitzen opllaande voet in bezit
R. temen en verden niet dan by de uiterfte nood verbonden
l v om te-ren de Koningin de Wapenen optevatten. Dit
li irfltren die nog by het leeven van Keyzer Karei PTT. gedaan
ai it «verlvden van denzelven door nog andtre gevolgd wier-
lijk nil de derde Bylagt ilykt. Hoe zouw de Koning van
die zigeerft kortelings met de Koningin van Hongaryen door
V wde Tra<fta»ten verbonden hadal was zelf» de vervulling
toorn. Aanbiedingen geheel zeker geweeft zonder fchen-
a zyn Eer en Confcieutie dezelve hebben kunnen aannee-
fl De Regeldat men »m zyne Grenzen en Landen uittebreiden
r ijk de Gertgtigbtid aan ten xyie Pellen kanvind by zyne Majt.
fl 'o veel ilTchrik als by dezelve het zeggen van Hené-ik IP.
[1 in het Prniflis Manifeft word aangehaald) gebillykc en geagt
e iet men uamentlvk de reielykbeid, wanneer zy nan den Aardbodem
1 kinnen wasegetrby greofe Heren weder vinden moet. De
I. lAVaereJd weet hoe-dik will de Koning van Poolen zyn eigen
iel voor het grnacene Beft iaceft opgeofferd 4 aaa.wiec ia-te*
yr o
R SI
S K
J*- C w K *i "S FS
t Sl-ï c«i
gendeel is het onbekend, dat door den Inval, welken de Koning yin
PruilTen in't Jaar 1740 inSilezien heeft gedaan, de nog duu rende -
fchadelyke Oorlog begonnen is t F
fchuldigingijgnneer men aan het Saxife
ken toefchryf tV," De vergrooting van het
ei
"•o u ENÊC s
pw stas
«Ë-Spi vf-J c| c
- ^>-1'M'°jj
het Keur-Hüis Saxennooit eenige Nyd of Na-lever verwekt, en het f -.Z^c
zoude niet zwaar vallen «nwederfgreekelyk te bewyzendat dc S g S f j1»
overlceden Koning van Poolen en zyne Voorzaate* niet weinig tót g a. c p o "i
de tegenwoordige luifter van het Huis Brandenburg hebben tóe- c a J m "P c W
gebragt; Wanneer dan de voorntamftc Ryks-Stenden en veela -c r E ö,JssÏën0
>."^3 3 <i
andere Hoven ten opzigte van deze aangroeiende ftlagt oplettend o"^-? j,
wordenzoo gefchied het uit vcrleegenheiddat dezelve eindelVk "3 E,is
Sa-s-
fK, QJ «i. O
u* v"? - M
tot ondergang va* de Duitfe Vryheid (die hoofdzaVelyk hier ih bc-
ftaatdat de Stendenbet megtig zy ook 2<ynzig de Vetten en het liegt x <J gSjj
onderwerpenen van alle Ptittlyhhcdtn ontleuden) llrekken, en VOOr het 5 r 'S -S J
Evenwigt van Eurepa nadcelig zyn mogtOndemiflchen is het niet 5 a H q pp J -ƒ,2 S
- 'b - -3 tz ,'s m
tot haare vergroot in* bediend, die deze Vrees veroorzaaken.
waart welzyn van Saxen is aityd in een goede Vcrftandhoitdingtner S
zyne Nabuurcn, en dus byzonderP,
weeft want alfclioon men een Corps
hulpmoell zendenzogt men nogtans
fchen de beide Landen stoor oogen te huuoen a nier viuunioi dc- c J; Q
wysftrthkendat het Prniflis Garnizten, 't welk in November 1744 «.c r
de Stad Praag verliet en door een fterk Detachement van de Armée
van Prins Karei vervolgd wierddoor de Saxife Tronppe*die toen g a q 5 z t S c B's i
ter tyd op de Grenzen van Lauiitz waren, niet in 'c minfte beleedigd Z Si'-J g T o "§2 {j o
of gehinderd is. "5-g ï-8 g J ^gM-S
In het Trartaat van Warfchau word niet één woord wegens Sile- jg -5 3 t
zien gerept: Daarenboven is h« onwaar, dat de Koningin van Hon- 5 c
garyen in de geheime Artikelen van dat Traétaatofte in een nadere
te Weenangeflootè Conventie beloofd heeft Haare Regten op Glo-
gau, jauer e* Wolatu, zoo ais ook op de Koop-Srtden iti het Gebergte,
aan den Koning van Poolen aftefttan Eindelyk is het tén vollen on- 5^ -o
gegrond', dat door den Koning van Engeland voor zyne Poolfe Msit. c>"g~^c" 2 S f O E
een fomme Gelds hefteind Is. ten einde deze in ftaat zouw zynom f-5"^ n S •-
het Koningryk Poolen in zyn Hnis erffelyk overtebrengenDit is H 3 g -S if g g z s.
niet dan een Voorwendfellicunende alleen op een ongeoorloofd, SJ o o'i
oogmerkom dat geene't welk door den Kohing van Pruiflen in de "5 'I? 'J- 5 'J i: i' 2 *2 o -j;
bovetigem. Voorflagen aangebooden maar van de hand ge weezen n 5 fl" - E
was het Hof van Dresden te lade te leggenom waare hetw.ooglyk o Je èJ,U v
de Poolfe Natie in haare TrtSBWBuft en Geluk te doen wankelen. S B E <i 2
Doch deze Natie kend zoodanige geraarlyke Konftgreepen meer dan -° N
te welen is veel te verftandig, o'm zig te baten verblindenZy
weet hoe haar Koningaan wien de Rvks-Wetten rot een Rigtfnoer r
«yner Handelingen dienen, gezind is. Indien maar de Republik Poo
len de GefchiedenifTen wil nagaan zal zy bevinden hoe het Hui»
Brandenburg geheele Provintien aan haar ontrukt heefte* tefféni
geen het minfte ftsoor zien van eenige Voordeden die door de Na-
huurfchap van dat Huis aan dezelve zyn toegebragt. Ook ftryd v
het tegen alle waarfchynlykheiddat de Saxife Minifters niet ondui- "g t H
O a
W
delyk aan verfcheide Hoven te kennen gegeeven hebben, dat deKo-
5
':Z "SS
o
ning hnn Heer op het Hertogdom Maagdeburg doelde en darmea g
zig reeds in't geheim diesweyensverftaan had; Wantbehalven dat S*
cUe Minifters niet genoemd worden volgd het uit de manierboe 5 ~J a
men zulks voorfteid, bereids van zelfs,dat'ernietsaan 1s; Enhoe? 5 r S
hadden zy toch iets kurlnen te kennen geeven 't geen geheim aioeft *r f
wezen, en dus aan hen zouw hebben moeten onbekend zyn T Men o ~C
heeft in Saxen nooit aan de Beleeeering van Glogan gtdagten ten
dien einde nogte Artillery nogte Pontons doen afzenden. De
Auteur van het Manifeft geeft zig veel moeiteom de Zcegeden 4 jj
Juny door de Pruiflife Armée behaald, te verheffen zeggende dat de g 2 -4 C
Goddelyke Voorzienigheid zag een genoegen maakt, om de Raadjlagen der S -
Troffen en van die welke op tigt kragten peetben te verwarren
fpreekt zeer wyslyk: Het is dié zelfde Goddelyke Voorzteni- H
2 S "S k :s J -s
S 5 C •So4-»
Troffen en van die welke op eige kragten peeeben te verwarrenhl' z 3 i u -J 5 c"
waar op men zig verlaat, wanneer Saxen door den Koning van Praif- g 1 fc"
fen vyandig mogt worden aangetafteri men mogt wel vraagénof "P. g
niet de hoogdravende woorden waar mede men de dapperheid der 5 fl -ï ^'SS5Sr- -
Pruifllfe Trouppes verheffen wil, na die Trotsheid zwe#mert,dewel- S "51 h k jf
ke de Goddelyke Voorzienigheid zoo zeer nsiihaagd. Het zyn in - - z f v Z '<-& ■-
R
O
•o V 47 Ji 5 ®-o 6-3
o
c2s
-■ S-5-=
geenen deele zulke Grutvtldaadendie door de geallieerde Armée o. o.
en veel minder door d'e Saxife Hulp-Trouppes in Silezien gepleegd c 2 c - o o
zynDe Plaatzen die men in dé Papieren van Breflau Berlyn tnïï'g'j^^Ej^EurOc
Halle genoemd heeftzyn voor't meefte gedeelte in Opper-SileZith 3 g S c 2 2 'Z fj .2-
geleegen.wenviard» op dien tfd niet één Man van dezelve giekomen - T e i al 3 ÏS, o <3.
k c c1 IP r. ~z a- «- a
SaxisSolJaatgezien Daarenboven is de ftrengfte Disciplinegehou- '3 O r. - 'f W A c o'
onvertf. vdelyk -
4 1 ^-1
i f 5
j-,|l
eenige mooglvkheid van bewys wil fevbreugen dus geleegen was, E T' z f
zouw het nogtans by de BuitenfpoOHgheden, die door de Pruiflen in -r" 2. J
Boheemen eh Moravien gepleegc zynniet in vefyelyking komen. c s g -•* at
liet Vervolg bier na. *c Sf1* c I J
-»J c
was: In eetrtge ahdere heeft men by den geheelen Veldtogt geen
SaxisSolJaatgezienDaarenboven is de ftrengftcDisciplinegehou- a
den, zoo dat, wan*eerieti,'t welk by een Armée onverth vdelyk iü, 5 0 e s s ft-j i
tnisdreeven, zulks terftond by deGenéraliteit geftraftea de fcha- «5 'K 3-ga
de vergoed isen alhoewel alles't geen men daar'omtrent zonder
3 et
:?5
a na •- 5.
2 5
fi -a
r Vervolg
LISBON den s8 September. Eergifter is hier een Ante da Fl ofGe-
loofs- Onderzoek gehouden, volgent 't welk zevén Mctifcben zoo 75 "C t
wegens het Joodendota ala andere Wangevoelen» vërtjfanJ zyn, als <y
made één in Beeldtenisnadien hy ontvlogt wasDaarenboven zyn f J "J 0
sd tot de Galeyen gecondemneerd enz. Hier zyn aangekomen Jofc x e
de Medeiros Silva, Man .Jacinto Lima, Man. Lopes en Pedro Ecrrei-
ra van deEi!andea,Ju»oDuarte vanKadix Jam. Oranrtand van Ter-
e c M w
r" a a E •- S
raneuf, Man. Caêtano da Silva van Scvilien de Engelfe Oorlogfche, I3 T. je S c f Vi
pea de Blandftri ea deAldernty, nevens de Kapers de Pearl en de Sand- 5 T ,E' Z £'gS.S
with van la kruidenen vertrokken Jonas Borgenfon naar Gotten- J; v 'J f -' J, '7
burg, Manuel da Silva Perry ra naar St. Micbiel fltc.
Sc ILDEFONSE den 3 Oftober. Het Hof heeft met een Expreffe 5 o x c o r.x
- - e 1 O J '~j - -tt. r
van Parya vernomen 1
laatftleeden tot Rooms-
deze tyding is veel grooterJH.
Italieei, en de voortgang van deze Verkiezing word zeker Hof te lafte g- S; 5-.'c cCjï
gelcgt,'t welk zyrkans heeft laaten voorby gaan, om deZdre met al X X -3 'C <X'c -o
1 zyn magt te (luiten. Den 30 i» teSegovi» «enStiere-Gevegt geweeft;
De Heer de MurofiniAmbalLuleur van de Republik Veoeiie.t, had
