Li
L E Y D S E
WocüSiiagiè Courant.
1734-
DUYTSLAND en U"aangrenzende RyfceÜ.y
P O L E N PRX.TVSSEN, etTÏ lenophetVcrhiezings-Veldontftaan, mee dé kohlnglykeWaStdig^eiï
J. li. V - *-i.-ii, Ji gepraalt heeft wierd Hy nogtans floor de Alt-Ranftadl'e Vrecde zoo-
^ANfZlG den a, February. H.er een G«uch dat aHe de d) Jn i( J S naawlyhi
Kaancn en andere Vaattuygen te Thoorn ten D ft - c gelaaten wierd t Maar dlwyl. die vry.e Natie dén DoOtl. Keurvorft
Generaal Laecy befchreeven zouden weezen Dien Owt.4 Saxen DOO\ VOOI b Koninc b" cerd m4at Hem ondel dtn
beeft het Rtviert.e de Raduna genaamd, Wlkhet zoete Wé- jjagR, vsn cen UvtUnds Votft ob%n he'eftdan la
,?e, g l° dee" Sta^ brengt dóen afleiden maa men £cn ichind^ bewilligen enz. Keen zy kan dit niet
- i T
lircl te trekken als noodig is. Gemelde Generaal heeft elke Boer
10 Morgen Land bewoond op 70 Ryksdaalders Contributie voor
Maanden gefteid De Generaal Steinflucht zou# omtrent Dir-
ituw eenige Wagens met Vivrcs naar de Ruifife Armee rydende, ge-
liebben De Cozakkcn maaken óngeloofelyke Verwoeftingen,
door duyzende M-enfchen van het Land in deeze Stad komen
ichtén. De Êngelfe en Hollnndfe Scheepén beginnen weêr Ladingen
Wiemen maar de Dantziger Scheepen zyn naar de Pillau gezeild.
1 Koning Staniflaus bevind zich in goede Gezondheid, en bezichtigt
jelyks de Buytenwctken. Het Manifeft dat den Raad van zyn
sir. tegen ie Krooning van.Koning Auguftus III, den 17 Jan. 1734
Krakau gedaan, uytgegeeven heeft, luyd in Subftantic als volgd
geheele Waereld zal zich moeten verwonderen over het nieuw en
vevfoeilykVootbeeld, waarvan in voorige Ecuwen nooit gehoord is,
in toekomende mogelyk gehoord zal worden, dat cen vry Koning-
door een hand vol ontaarde Zoonen des Vaderlands den Onder-
g en het verlies der Vryheid van 'r zelve beflooten hebbende het
ttt'cbc Ryk op een geweldadige wyze in groot Onheil is geraakt,
tone bedorve Wil heeft vreemde Luft tot een nieuwe Regeerings-
doen blyken en hunne Boosheid en hardnekkige Eerzugt tot
Kroon hebben met alle kragten de ongcrymde Kroonings- A&e
doen grypen. Maat men kan zich over het Gedrag deezet
Md
itden niet verwonderen dewyl zy, zich niet goeds voor hunne geda-
Veibrceking kunnende belooven, geen de minfte acht nochteepde-
kë nochte op den óverdietbaaren Schat dei Vtyheid geilagen heb-
Deeze Vyanden des Vaderlands hebben ten dien einde getragt
P.eflïfe Armée intcvoeren op dat zy de al-oude Rechten en Ver-
inden eener vrye Katie wegneemende, teftens opeen ichandelyke wy-
cen nieuwe jRegeerings-form zouden invoeren en in hunne godde-
ofé Ónderneeming zoo verre gaan als zy kunnen onaangezien zy
noen Val voQr oogen zien enz. Masr l'choon zy hunne Misflagen al
kennen, willen zy, meeoende by derzelver Belchermers noch in geen
imcele Slaverny te weezen liever de tegenwoordige zeekerhci-i ge
wen dan zig aan 't oordcel vsn de Republik en het toekomende Ge-
bloot ftellen. Weegens den Doorl. Keurvorft van S<xeu moet
zich ten jioogflen verwonderen", dat Hy wel geweeten hebbende
uytfluyting wan alle Vreemdelingen tot de Poolfc Kroon eenparig
4en Ryksdag gedaan nochtans met zoo veel lever naar dezelve
rftaan heeft als of zulks met Recht en 't Gebruyk over een kwam.
kar is het recht en gebruykelvk dat cejiige honderd meineedigeVyan-
idcs Vaderlands zich tegen een getal van byna 100 duyzend een-
«ige Stemmen aankanten i Is het een Ryks-Vryheid d.t men door
iddel van een Kufiis Leeger ten Koning verkieft 1 Zyn het Formali-
len dat men zonder Vniverjalia die noodvwendig voor af moeren
im aan geene zyde van den Weixel een tweeden Ryksdag en een
[ks-Maarfchalk aanfteld enz. 1 Is het een gewoonte dat men te
nag, 't zy te Kamien of Grochau, tegen dc aloude Regtcu en Rvks
iSelltngen eenen Koning vetkiafi ls het cen Recht dat de Biffchop
in Polen zich de magt van den Primaat toeëigend en in een oproc-
{tByeenkomft eenen Koning tot bederf .van de geheele Natie ver
til} Na den geëindigden Verkiezings-Ryksdag op welken zyn
lajt. Staniflaus eenparig tot den Thtooii benoemd is die Hem recht-
natig toekomt heeft dat kwaadaardig en gering oproerig Gedeelte
n de Republik zig eerft geopenbaard door den Inval 't wslk het Rul-
Leeger aan geene zyde van den Weixel gedsan heeft. Masr toen
tiige van Hen met even groote begeerte na de Kroon ftonden en
ich onder elkander niet vergelyken konden wie dezelve hebben zouw
ia. wierd het Geheim openbaar men uytede zich vryer dan te voo
n, én de Doorl. Keurvorft van Saxen wierd tot Koning uytgeroepen
De dag op welken die Keurvorft voor Koning van Poolen is ge
nei ameerd is een dag der gekruyeigde Vryheid en een fatale dag
'»teft die gantfeh Europa in Vuur en Vlam gezet heeft als by de
Itkomft blykr. Den Weg welken die Oproerigen in den beginne op
to goddeloofe wyze hebben ingeflsgen is' door Hen vervolgt 1 want
Kuffifch L-eger dage hnn nier genoeg te zyn om 't Vaderland te
'trheeren, daar moeft noch een Saxife Magt bykoiiien, op dat zy ee
'tye Natie tuffchen twee Vuuren zouden {tellen dm dezelve volko-
i'n te martelen en in Slaverny re brengen. De Hertog van Weilfen-
sbegon zich aar.ftonds uyt Naam van zynen Principaal met de Zaa-
<n van de Republik te bemoeyen enz, j De vsllch verkooten Maat-
ibalk, wiens Aippt'masr een Herflënlchim is heeft onderftasn tegen
'landdagen en zelfs tegen de Kronings- en Ryksdag, Vnivtrfalia uyt
'lasten gaan fchoon nooit een Maarlcbalk zich zoo veel Magt had
'ogematlgt enz. Hoewel wy Ons over eeu zoo abfurd Gedrag ver
ouderden, hoopten Wy nogcans dat de Doorl. Keurvorft van Saxen
'en regtvadidig, Godvteezend en verftandig Heer, dé Krooning van
30 een gering getal VryheiS-veibreekers nooit aangenomén zouw
toben. Maat rerwyl Wy zien dat Hy onder.de Byftand van eenmag-
hunnet Voorouders in Hen meer was gebletven ene. D.e. magtigfte Po-
tentaaten van Europa trékken zig reeds den Hoon die Ons aangedaan
word aan ja de geheele Waeiéld zal mogejvk onvërnoegt daar ovet
zyn, en God, als ren ieverig Regterial onze Wapenen z«egentn en
Ons kloekmordighéid vetleentn tot redding van Óns Vaderlund enz.
De Allerdoorluchrigfte Koning Staniïlius Onze genadige Koning ei^
Heer had zich op het opeu Veld daar Hy verkouten wield konnen
laaren kroonen ja zyn Majt. zouw om deeze krooninfc noch voor-
rreflyker te maaken, naar Krakau de ge&oone Plaats, hebben konnen
gaan enz. Maat hooggem. zyn Majt. heeft zich van dien Spoed niet
willen bedienen, als zynde dit by vtye Natiën die haaren.-&onir.g een
parig verkooren hebben, niet gebruykelyk. Dewyl Wy nude gefarnent-;
lyke Raden eriz. én een gróót getal Edelen die op 'r Verkiezings- Veldj
zyn geweelt vsn den Dcoi). Kenrvorft van Saxen nooit-gehoord eri
Hem ook nooit tot onzen Koning begeerd, maar als een Vytlander af-
gezwooren hebben j VeiklaarenWy Ons voor God en de geheele Wae
reld niet alleen regen £yr.e valfcne Verkiezinge en al zyn Gedrag
maar ook tegen de valkhe Kroonitig dië onder 't geweld .dpr Wïpe-
nen van de Rulfife en Saxile Leegers gefchicd is 3 Wy verfoeyen ook
alle de Bedryven dér ontaarde iconen des Vaderlands en de ónge-l
rechte sanmaatiging die de DOo>l. Keurvorft van Saxen zich van ii
KoninglykeWaartligheid over een vry Volk gedaan-beeft. En ten ein
de «11e techtfch-ape Fatriorren dei beide Natiën hier van.Onderricht-
mogen weezen, hebben Wy tot ineeider bekrachtiging -dit ManUdft éi-r
genhandig onderteekent. Dsntzig den 10 February tyi4, -
(was get.) THEOD. PÓTOCKI, Aattsbiflchap en Eerfte Vot^
FRANC1SCUS VAN BN1NRADZEW5W'i
Onder-Kameiheer van Pofen Sec. 1% - 1
BRESLAU den Z4 February. Vin Kr.kau wórd gefchretyren d^ï
des Konings Réyze. van daac naar Warfchau op den eetftèn fflaarr was
vaftgefteld, en da: het Leeget 'r geen zyn Majt. zouw very.eüéri^.doot
den Generaal É.iiidiiz gecommandéerd zouw worden. Men ziét iliêr
her volgende Cnronograptium
•VgVftVs Sefl.rlsLaVs
De Regno poLonlz Certantes
oMnla ln eVropa tVrbant.
Dat is i Ttrwyl de K.cn tilth ^dugüfiih tn StanijUia *m lut Paplttt
flrydtnJhllen z.r alles in Europa, tri rer tn roer.
BERLIN den 2 Maart. Het Hof heeft een Expiêfle van fhegens-
butg ontfangen met tyding, dat de Ryksvergadeting hét Befluyt geno
men had om aan Vianfcryk den Öorlog te vetltlaareu. De Koning
word Vrydag van Potsdam in deeze St.d vérwagtom de Regimenten
welke uyt Piuyflen naar den Rhyn ftyan te tttkken, te zien defiïeërem
FRANKFORT oen 4 Maart. Ken ziet hief een Extrafé uyt het
Vetdtag tuffchen den tegenwoordig regeerenden Hertog van Wqrten-
betg en deszelfs Dootlugtigftta Voorzaat toen die hoeh'in lèëvc.n
v/as taakende dészelfs Landen en zulks op begeeten van den éerft-
gemelden en bemiddeling van dén laatften vó'.'gens gegeeven Reverr
en Verzeckering tot Wiènendaal in dato den at February 17ii be
helzende voornamentlyk
i. Dat in 't ganefche Hertogdom en deszelfs Gebied, van nu ntii én.
ten eéuwigervdage, Hy Hertogen deszelfs Opvolgers den lot nog thé
geoeflënden Evangeiifen Godsdiénft volgens de onveranderde Augs-
burgfe Geloofs-belydenis alleen zul en handhaven en aan de zulkéo
die van anderen Godsdienft zyn geene der tegenwoordige Kerken in
ruymen nogte het opbouwen van nieuwe toelaten vëel rpindcf.dat
Kloofters zt'Hen worden geftigt, «énige Gceftelyke Ördens aan-'of in
genomen, nogte dar eenige byzóndere Huyzen daar toe' zullen mogen
worden bekwaam gemaakt. j. Dat ten gëenen tyde nogte ,ityt
eenigcrley ooizaak een Simulraneum zal wórden ingevoeld, en «at men
voorts niets zal laaren ondernecmcn wat direft of ibdrfeft eenine vet-
andeiing zouw konnen toebrengen in den Staat van een E/anjjelifcn
Godsdienft, zoo als die tégenwoórdig is. 6. Her Vorftclyk Theo-
logis Stipendium rot Tubiugen en de Kloofter-Schooien zullen in den
tegeiwootdigen Staat- gelaaten worden. 7. Dat ^ïogte op dé Uni-
verli eyt nogte in't Uluftre Collegie aldaar eenigt verandering onder
nomen zal worden en men zal. noch op dt eene noch op de andere
Plaats toelaten dat ecn-ige Ptofeffooren die van eenen'anderen ports-,
dienft zyn, aaogefteld worden. Dat ingevaife eenige noodig»
verandering zouw moeten gcfchieden in de Provinciale Wetten nierr
zal gedaan worden 't welk tegen des Lands Inftellingep en den Evan-
gelifen Godsdienft firvdig is. 9. Dat de Gehei'mé Regeetings-Raad,
het Regeerings-Confiftorie het Synode, Hofgerigt, de Cancelafy, én
al)e de Bedieningen in Ketken en Schooien als meeds teb platren
Lande in alle Geeftelvke en Waeteldlyke Ampten, irugeiyfcs dc Stads-,
en Hef-Régterfchappen door Évangelijen waargenomen zullen moe-
gewapend Leeger naar deKtoOn yld en het ordeotclyk Gedrag ten worden. ra. Alle .Ondérncèmingen en Inbreuken die direft en.
l!ïyde fteld hoeren Wy ook met onuytfpreekelyke Droefheid enz.' indireft aanloopen tegen dén régtnwóordigen Staat van God-Hienft in
't Hertogdom zullen ip 't algemeen vermyd wqfdeó. 14. Zyne
Doorlugtigheid beloofd dat Hy tot de Gezandfctiappea zoo wef by de
Zwabife Kreyts als in Landsvetgade/irigen vooitian altyd Evangelife
Perfoonen gebruyken zal gclyk tot noch toe gefchicd is gis méede
dat Hy zoo op de eene a's andere Plaats na mate van het jKreyts- Di-
teóonum en de refpeftive voering van't Votum by'i Evangelife Óorpj
altyd hét roodige en dienülige vólgen» de Évangeljfe prénden in acht
"Hy de Ryks-Teekênen fpoedig met zich uyt Saxen heeft gebragt,
'uch onder tie befcherming diet Wapenen ja onder de vervloekte
'paftiginp des Biflchops van Krakau heeft laaten kroonen, ia weêr-
•lv»n de nytdrukkelyke Buile van Romen welke dat Recht alicen
"t den Primaat gééft. Hiér dóór is de Perfoon van den Paus veracht
lB®t4cn alzoo dezelve door zyndn Nunciu» den Allerdo'orluchtig-
Stauiflaué bereids voor Koning erkend had; Hiet doof is dc gant-
KeDuhliir'TtnndiflTTÏir- trr-hóonrl A Lt A+ Wonanp-n
kepublik zoodanig1 gehoond geworden, dat zy de Wapenen heef; i.zaj doen rteitien. En dit ailet wéetenflyk <n weiÉédagttlyk by VOtfter
f! Al èa ft, ft A A III a I Ift 1, A V If 1 4 Aft I 'I n rt Aft— If ft.. I. A. J a 1 ft El T K rft a.. I - aft ft 1 1 -ft— TS' ft ft'J ftft- ft Aft,.,. ft I, ft, ft A ft'ft. ft -» E ft A f V Iw
