lEYDSE AiijV* NV I4f DUYTSLAND en d'aangrenzende Rvken. BERLYN den 14 November. Dingsdag is het Huuwlyk tuflchen de Ktoon-Princefle en den Prins van Bareith voltrokken De Ceremonie gefchiede in de groote zoo-genaamde Poolfe Zaalj De Heer Nolthenius, Koninglyke Hof-Predikant, deed daar een fraaye R eedenvoering, fpreekende onder anderen niet veel deftigheid over de hereenigingder HuyzenvanBrandenbutg-Bareith en Anlpacli met hét Koninglyke Huys, van het welkzy voorzoo langen tyd afge zonderd zyn geweeftwaarna gem. Heet den Huiuvlyk-Zecgcn gaf, geduuten'de dewelke drie Salvo's uyt honderd Stukken Kanon gedaaA wier den Na die Ceremonie wierd Bal gehouden, en men danfte tot neegen uuren 's avonds als wanneer men aan Tifel ging 5 Aan de Koninglyke Tafel zaten 30 Koninglyke Perfoonén Princen en Prin- ceffen j De Koning, de Koninginne, de Kroon-Princefle als Bruyd, de Trins van Bareitli als Bruydegom en de Markgraaf, Deszelfs Heer Vader, hielden haar Rang, doch allé de andere Vorftelyke PérFoonen trokken Lot-Brièfjens om alle Verfchillen van Ceremoniel voor te komen j Behalven de Koninglyke Tafel waren 'ét elf andere ieder van Z4 Borden j Na deeze Koninglyke Avond- en Bruylofs-Maaltyd wieid het Bal voortgezet met een Fakkel-Dans j Twee en dertig Ge neraals en Collonels droegen dezelve Na dat de Kroon-Princefle met alle de Princen en de Prins van Bareith met de Koninginné en alle de PrincelTen gedanft hadden wierden de Bruyd en Bruydegom ontkleed en te Bedde geleyd, werwaards het geheele Hof Hen verzel- de en daar noch een ijuart-uur vertoefde na dat zy te Bed waren j De Koning verdeelde de Koufleband van de Kroon-Princefle aan de voornaamfte Perfoonen van 't hooge Gezell'chap dat vervolgens zeet vergenoegd fcheydede. De volgende ogtent vond Haare Koninglyke Hoogheid op haar Toilet een paat Gespen en een Kruys met Diamanten verrykt ter waarde van joooo Ryksdaalders zynde een Preleut van den ragefe- jende.Markpraaf voor die PrincelTe. Gifter was een zeer prachtig Ball en Maaltyd in de Gallery daar ioz paar Perfoonen van de beyde Sexen tegenwoordig waren en het Bal duurde tot twee uuren na midnacht J Een uur voor de Maaltyd had de Koning den Kroon-Prins doen komen die door den Drom van zoo veele Menfchen dringende by niemand gekend wierd i Hy zettéde zich aan de Speel-Tafel van de Koninginne die den Prins aanzag zonder Hem te onderkennen, tot dat Hy zich voor haare Voe ten vèrneederde, als wanneer Haare Majeftcyt Hem tederlyk omhels de Toen ontftond een aangenaame Verwarring 1 ZuftersBroeder» en Zwager omringden Hem en een ieder tiachtède om Stryd zyn K> H. te omhelzen en te feliciteeren s Men heeft bevonden dat dien Prins veel fterker en lyviget is gewordon. Men mecnd dat zyn K. H. Staat eenige dagen hiet zal blyven en dan naar de Nieuwe Mark keeren, FRANKFORT den 14 November. De Miflïve welke het Evange- life Corps van de Ryksyergadering te Regensburg aan den Keyzer gefchreeven heeft betreffende veele lnwoendertn in de ^aittbiffehtf^elyk <SaltzJ>nrg[e Landen dit da Evangelife "Religie belyden maar die legen reilt en feed1 in 't genat van de Vryheid van Emigratie ofte Vyltegt gehinderd en miti xjer hard verdenkt morden trc. is Hu met den Druk gemeên gemaakt. Den Inhoud van dat Gefchrift, dat twaalf Bladzyden in Folio beflaat, b'ehelft by Extraft in Subftantie het volgende Ptïliminariter word gezegt, dat het Evangelife Corps niet kan na- laaten aan zyn K. M. te vertoonen, hoedanig in 't Aartsbisdom van Saltzburg in het voorlecden en tegenwoordige Jaat "op een gantfch byzondcre wyze in den beginne alleen eenige enkele Perfoonen en Familien van deRooms-Katholyke tot de Evangelife Re'.igie zyn ge1- treeden maai naderhand en wel na mate dat deeze eerfte wegens haat verandering van Geloof van de Overheid en de Geeftelyke zeer kwalyk aangezien, vervolgd, verdrukt en in haare ftille Uyttochts- Vryheid verhinderd wierden, meer dan twintig duyzend Zielen de E- vaiigelife Religie hebben omhelfd en vrymoedig begonnen te bely- den alle welke Menfchen vermits zy niet konden hoopen van haar Souvexeyn permiflfte te vcrkrygen om haare Religie maar in 't parti culier wel verre in 't publik te mogen oeffenen in allen geval verlangen uyttetrekken, en hoedanig nueindelyk zwaare en gevaarly- ke Onluften daar uyt fchynen te zullen ontftaan. Wy bekennen gaarne dat deeze Religie-Zaak een der zwaarfte en aanftootclykfte is van alle die welke in zoo lange tyd en mogelyk zeedard de Weft- phaalfe Vreede zyn voorgevallen waarom zy ook van alle zyden *00 veel te racer omzichtigheid en onderzoek vereyicht j Wat Ons aangaat Wy zyn geenfints in 't voorneemen voor wederfpannigé of oproerige Onderdaanen te fpreekeu, even zoo weinig als in tegendeel Onze refpe&ive hoogfte en hooge Heércn en Meefters kunnen gédoo- gen dat eeh Ryks-Stand door een buytenfpoorige Religie-lever zync Onderdaanen om de Religie zouw verdelgen é.i Hen ouder veeler- hande verdachte of onbeweezen Voorwendfelen weigeren en onttrek ken 't geen Hen de heiligfte en diérbaarfte Vrecdcns-Kelluytcn toe leggen en dat Hy dus zyne Meede-Stenden zelfs direft of inditeft cngeftraft zouw belecdigen. De verdere korte InhOud is ftls volgd Geen Onderwerp fchynd in hét Weftphaalfe Vreedens-Tra&aat moeilyker en teffens duydelykef uyrgedrukt te zyn dan'dat, hoeda nig men zal handelen met de Onderdaanen die niet alleen voor en In den tyd van die Vreede maar ook na dezelve een andere Religie hebben gehad als die van den Souvereyn.of wélke de Religie hebben Veranderd of zullen veranderen. (Hier is Attic. V. paragr. 14, jö en "}7 van gem. Traftaat in 't bteede aangehaald.) Uyt krachte van deeze zoo plechtig vaftgeftelde Schikkingen heb ben Wy aan het hier zvnde Snltzburgfe Géaandfehap zOO mondeling JÜJ by Gefchrifte vertoond-de harde Behandelingen dié men in .Jeyt teginne aan enkele Perfoonen he^ft aangedaan toet onverdiende har de Gevangenis en Boeyen met verifiindéring van haare Goéderen dopr Boeten en Gerechts-Boften, met wegneeming van haare Kinde- 'ts die noch haare amen di«eéttiem> niet en haddenmét pfotfelyké Maandag^ Cottrant dpi rinval in haare Huyzen én 'geweldadig wegrteetnen van Bybels en evangelife Boeken bic. Maar in plaats dat mert van de zyde vair Saltzburg op Onze zeer gematigde Voorfpraakcn en Vertoogpn zouw hebben geletofte dezelve met gelyke Vriëtïdélykheid cn vereifch(é Onderrëehtingin fado beantwoord, heeft men getrag't zich eens voor al daat van te 'ontladen, alzoo de Gezant van Saltzburg in dé Maand February xyjo een pro Mtmtria, die Hem door den Reur-Saxifche Le- gations-Secrètaris gèpiefènteérd wierd,zonder dezelve te leezen,heeft afgeweezen, onder Voorwendsel, dat de Aattsbiffchop Hem had ver boden diérgelyke aanteneèmen om dat dé Evangelife Stêndcn zich een Jurisdictie over de R ooms-Kat holy ke St'énden wilden aanmat i- gen waar door dien Gezant van zyne zyde de handèling met Ons hééft afgébrokèn. Hier op hebben Wy in de Naaifa én op èxpréfle Ótdre van Öfize hoogfte en hooge Heercn en Meeftett Ons met éeu Miflïve gedag- teckend den xa dptïl, so, aan dén Heete Aartibifl'chop zelfs gead- drefleerd, en deeze zoo kwalyk vetzonne Befchuldlging van hét aan matigen van Jurisdiftie t'egengefptokén én met goede Grónden we- derlegt en tér zélver tyd het hoodige met too veel Moderatie al* Bevoegtheid vertoond en verzogtDoch daar is van zyn Hoogyor- .ftelyke. Genade nochtéeenig Antwoord gekohren noehte ietwes ge remedieerd geworden even als df'Ónze h'oogfte cti hoOge Heeren en Meeftérs auoad Polirita, dat is in waételdlykè Staats-Zaaken lang cn gevoeglyk in Societeyt konden blyven met ebn Stand van 't Ryk die in Réligie-Zaaken van géén Vetknóehting ofte Corïespohdcntie met Hen wil weetén. Gpdertuflcheu is aanmérkêlyk dat allege onvermoeid voortge zette harde Pioceduuren tegen ide 'Onderdaanen i die by de Aartsbif- fchoppelyke Arhptcnaaren en de Geeftelykheid ter Zaaké van de Re ligie verdacht waren, tegen alle verwachting der Verdrukkers, pieciés contrarie uytwerkingen hebben gedaah te wèéten dat 'et telkens meer en zécderd de aangeftelde Commiflie tot xp duyz. Zielen toe, dc Evangelife Religie beleedén hebben ondèi dezelve zyn 'ét véclé, welke zonder deeze Behandelingen noth langer getwyffeld zouden hebben, of zy de Roohtfe Religie zouden Veiltatén ofte pxef- In de Maand Augufty van 't voorlecden Jaar Vérklaardë dé Saltz- butgfe Gezant verfcheidemaalen, dat het Beneficium emigrations, ófte de Weldaad van Vyttochtaan de Saltzburgit Onderdaanen die vait Religie vetanderdén, Ongekrenkt, ongéhiadétd en Onfeilbaar tóege- ft aan zouw worden, in dezelve uytgeftrektheid als de Weftphaalfe Vreéde zulks vereifchte Maar tetwyl deeze Verklaaring hier gedaan wierd, zyri deeze Onderdaanen óp alle Hoeken en Plaatten zpö naauw ingeflooten geworden dat zéederd dien tyd Van zoo veele duyzendé geen een meer Uyt het Land heeft kunnen komen al was 't ook met agterlaating van Vrouw en Kinderen, Have en Goéd geweeft j nochté aan zyne bereids uytgetrokkén Vrienden wel Verre aan het Evange life Corps eenige de minfté tyding van haar toefta11® heeft kunnen toebrengen, zelfs wierden omtrent twintig Perfoonen, die bereids het Ooftenrykfe Territorie haddén bereikt, te tug geVoetd, en in de vuyl- fte Gevangeniflën geworpen, en andere met geweld van Sóldaaten ujrè hunne Huyzen en Beddéh gehaald en tneedé in Gevahgèniflcn ge bracht. Dit is, ^tlLrgeradigfit Km*r en Heer, itret wéinig Wooidtn dé dióevit e Staat en de gevaarlyke Crlfij, yoor zoo veel tot Ónze kennis heeft unnen komen van deeze Religie-Zaak die in Euxbpa béreids zóó veel Opzien heeft verwekt, Van de Saftzbuigl'e zyde ttacht men wel dit allés te óntfchuidigeii met deeze viet Pointén t. Dat die Menfchen Stellingen hadden, welke met de Augsburgfe Confeflie niet Overeenkomen of dat te- zells niet wiften wat zy geloovén, en dus als Dwaalgeeften géén deel aan de Privilegiën van de Weftphaalfe Vreéde hadden i. Dat zy té gen haaien Souvercyn én deszelfs Amptenaren hadden gerebellëera door verboode Samenkcmften weigering van algemeene Beladingen te bétaalenBedieiging met Vuut en ZwaardLafteringen, Affeheu- ring van Ordonnantiën Sec. 1. Dat zy den SoüVetejrn een opentlyke Réligie-Exeicitie, ftrydig met het zoo-genaamde Decretoriaalo Jaar^ trotielyk wilden afdwingen 4. Dat men de Belhamels eerft ha Ver diende moeft ftraffen alvoorens van Emigratie te fpreekeri Sec. Maar op het eerfte Point diend te weéten dat by na illè déezé Menfchen éénvoudige Boêrën zyn die tot nu toi geeh Evan6cl*'c'lt Predikanten nochte Schoolmeeftei, en dus geen andere Ondcrwyzing hébben gehad dan in 't particuliët van hunne Ouders én weinige Boeken, en dat zy dus haare kennifle van dé Evangelife Raligie die mogelyk ten tyde van de Reformatié al wortel geiohóoten hééft van tyd tot tyd hebben voortgeplant, zvnde by gevolg geen wonder,; dat die kennis by r. en noch zéér onvolkomen is Indien de genleeue Lieden vbn dé Röoms-Kathdlyke die van Haat Kindsheid af doof haarè Géeftelyke en Schoolmecfters on4etweézen zyn doof Evan gelife Predikanten kwamèn ondervraagd té worden gélyk hier doof de Rooms-Kathölyke Geëftelykén by de Evangelifche gefchied is zouw men zcekerlyk meede veèl gebrek en onntfozelheid bevinden j Hoé 't ook zy het is zeeker dat dié Onderdaanen doo'r een énkele Confciéntie-Scrupel en innërlyké Beweeging van de Rooiftfe tot de Evangélilë Religie iyn ge'tteeden, ofH dat zy^('t geen wel te bemer ken ftaat) door die verandering geen tydélyk Voordeel kunnen be ha alen, nemaar ónéenriydelyke Schaden en Vérjiés m'oëten verwach ten. Aangaande het twééde Point verkla'aren Wy nöchmaals, datW/ geen moment zouden willen denken,:om Rebellen te réfdeedigenj On- dettuflehen indien eenige enkele Schuldige ziéh ondér zoo Veele duyzénde Önfchmdigén bevinden kan men die alle niet op gelvké Voet handelen maar den $ouvexeyn moet de Regelen van Recht én I^eédclykheid en van Voorzichtigheid volgende zorg' dragen dat -de.Mcnfchch door al te ftréngc ofte gantfch Onbéhoorlyke Behan delingen niet tot Wanhoop gebtaeht worden En aihóewpl deeze Oniftandighétcf' een zoodanige Schuldige niet getroegfaatfika» vfP- ontfchuldigen, maaken zich échter die wélke met Hc'n te hire heb ben gehandeld/ Odi ejr d^WaéiaÜA i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1731 | | pagina 1