LEYDSE
A° '7^-
N°. io#
Vrydagfe Courant.
"I
PORTÜGAL.
I T A L I E N.
DUYTSLAND cn d'aangrenzende Ryken.
VRANKRYK.
NEDERLANDEN-
LISBON den I6 Augufty. Men zoekt zoo dooi het aanhouden der
Brieven als op andere wyze re ontdekken, of hier ook geheime
Correspondentie met het Hof van Romen gehouden word. Op
de Taag zvn gearriveerd John Jemeifon uyt Engeland, R. Tu-
per en Johu Burford van^Cork Hend. Pak van Aveyro &c. en ver
trokken Th.Thornwood naar Londen, Th. Rood naar Livorno, John
Thomas naar Palermo, Francois Saul naar Napels, John Boumau naar
St. Michicl, KI. Lenzy naar Hamburg, Robb. Smith, Nic. Fiowct, en
Tb.Wal naar St. Ubes, J. de la Motte en W. Harwig naar de Straat.
ROMEN den zl Augufty. Woensdag hebben de zeven Kardinaalcn
Gedeputeerden tot de Zaak van den Kardinaal de Noailles haare
vierde Vergadering gehouden en men zege dat het Accommodement
met zyn Entin. r opende de Cortftitutie Vnigenitus en de iz Artikelen
by na gereguleerd is. Donderdag hielden de Kardinaalea Corradini,
Zondedari, Origi, Lercari, Pips a en de Heer Riviera weder een Con
gregatie wegens de Zaakcn van Portugal. De Koning van dat Ryk
heeft aan alle de noch hier zynde Portugeefeo doen ordonnecren
deeze Stad en den gehcelca Ke,kelyken Staat binnen zeekeren bepaal
den tvd te vétlaaten en na haar Vaderland te keeren op poene van
Go: fiscatiTvan haare Goederen en zelfs Lcevens-Straf. Zyn Portu-
geefe Majt. heeft ook geordonneerd, de Kotunglyke Kerk van St. An
tonio te fluyteu, en de Revenuen daar van te adminiftreeren. Onder-
tuiTchen niteiid men, dat de Paus echter de Godsdienft in die Kerk zal
doen houden om aan de Verplichting te voldoen waar toe die ln-
koir.fte* gefchikt zyn.
VENETIEN den z» Augufty. Maandag is de Maiquis de Mootc-
leon, Ambaffadeur van Span jen, van Farma hier te rug gekomen.
WEENEN den 18 Augufty. In de Keyzerlyke Hof-Kamer worden
tegenwoordig de Diplomats ofte epene Brieven gereed gemaakt wegens
de Donatie van de Stid Mongstfch in Hongaryetweike de Keyzec
(an den Keurvorft van Menrz gefchonken heeft, cn waai van zyn Kevz.
Majt. aan zyn Ketuvorftelyke Genaden met een eigenhandige Brief
heeft kennis gegeeven. Viyiag heeft men begonnen noch veele Stuk
ken Kanon op de Wallen alhier te brengen om op den iz September
(anftaande het merkwaardig Ontzet van deeze Stad, welke in den Jaa-
re Kg) met omtrent ze* duyzend Turken beleegerd was plechtig te
vieren. De Prins Eugenius van Savoyen heeft Ordre gegeeven de Gar-
nifocnen van de Wald-Steeden en andere Keyzerlyke Grens- Veilingen,
te vermeerderen, en met alle Noodwendigheden wel te voorzien. In
Moravien Boheemen en Silczieu is den Oegft van Graanen zeer ryk
geweeft, maar in Hongaryen lchynd aan eeriige Veld-GewafTen, voor-
namentlyk Haver en Hooy, gebrek te zullen weezen, waarom deHof-
Krygs-Raad, zoo men zegt, getezolvetrd heefteenige duyzend Man
te Paard uyt Hongaryen naar de kant van Silezien te doen vertrek
ken, om beetet Vourage te kunnen hebben.
HOFF de» 29 Augufty. In 't gebied van Brandenburg-Culmbach
omtrent Schauenftein heeft zich aicuwelyks een minetaale Bron op
gedaan, die door Doftor Hechte! en andere bevonden is te beftaao uyt
een Sale Vitrioli Mart is fubdulci if alkaliVeele Zieken zyn bereids door
't gebruyk van dat Water gfneezen.
ÏARYS den 4 September. De Koning ftaar den Rouw voor 4 Maan
den aan te neemen wegens het overlyden van zyn Gteotmoedcr
ANNA MARIA, Hertoginnc de VdhisDogter van Philippus I. Hertog van
Orleans, gebooren den Z7 Augufty 1669, getrouwd denpApri.l 1684 met
ViSlor Amadaus Hertog van Savoyen nu Koning van Sardinien Die
Princefic was de Moeder van MARIA ADELAIDE, die getrouwd ge-
weeft is met Louis Hertog van BourgogneVader van zyn Majefteyt. De
Graaf van Sintzendozffcerfte Plenipotentiaris des Kcyzcrs op het
Congres die zich voorleeden Dingsiag met den Baron de Fonfeca
naar SoifTons begeeven had is heeden hier te rug gekomen en ftaat
Borgen met den Heer Proly, Commiffaris van de Ooftcndife Compa-
gaie, naar Fontaincbleau te vertrokken. De Hertog van Bournonville
cerfte, en de Marquis da Barrenechea derde Plenipotentiaris van Span-
jen, zullen zig ter zeiver tyd daar mede bevinden, en gem. Hertog zal
weinig dagen daar na een keer naar Madrid gaan doen. DeOcderhan-
delingen van'tCnngres blyven langfaam voortgaan, en men kan daar
hiets met zecketheid van melden. Al het geen in de publique Nou
telles gemeld is van een Treves van 14 Jaaren en van een uytfttl van
alle Pretenfiea der Mogentheedcn voor dien tyd is zonder grond.
Ondertuffchen zegt men voor zaekcr, dat de Kardinaal deFleury voor
(enige dagen aan de PlenipotentiarifTen van den Keyzer en den Ko
ning van Spanjen gecommuniceerd heeft een nieuw Projefttot hand
having van de Ruft in Europa welk Projeft zyn Eminentie met de
Minifies van Groot-Btittanaien en de Staaten Generaal had gecon
certeerd De ccrftgemelde PlenipotentiarifTen hebben ieder Copy
daarvan genomen en naar hunne Hoven gezonden. Nadetcrug-
komft van gemelde Expreffiens zal men mogefyk.kunnen wcetm, wat
keer dit groot Werk neemen zal. Eergifter is Don.Emanuel Taboada
Revidaaeira, Secretaris van zyn Kath. Majc. ander de Ördresdes Her-
togs van Bournonville hier ovcrleeden tot leedwCereii van zyn Ex-
ccjlentie, Om dat Hy een jong Heer van groote Verwagting was.
Niet tcgenftaande de Brief, welken de Kardinaal de Noailles, Aarts-
tiffchop deezer Stad en elf andere Biffchoppen voor eenige Maan
den aan den Koning gefchreeven hebben tot Verdeeiioing der Kpchten van
de Biffchoppen welkt door de Sententie by het provinciaal Concilie van Ambrun
tegen den BiJJchop van Scnez.gevoeez.eh gekrenkt z.yn geworden zonder eeuig
Effcft geweeft is als zynde door den Graaf van Maurepas op Ordre
des Konings aan gemelder, Kardinaal te rug gezonden en Hem ter
ïelver tyd verklaard geworden dat z.yn Majt. bet Gedrag der twaalf
Bijfd tjpen en baars gemaakte Afftciatit ten eenemaal afkeurd om dat i,y rvit
1 gejtbroomd hebben zjch aar. te kanten tegen gemelde Concilie, onaangèt.itn hft zalft
is een Canoniyue Vergadering ivetkprs Vyifprankcn door de beide hoog/Ie Geefrt-
I jie en Waereldlykp O verbieden dat is den Paus in den Koning goedgekeurd est
jgejlaaft tfkHebben egter de vootlz. Kardinaal met 9 BiJTchoppen
goedgevonden naderhand een tweede Brief aan den Koning tcfchiy-
ven om nadere Vertoogen tegen dat vermaarde Concilie te doe» en hunne Zaak,
als mcede die van den gecondemneerden Biffchop van Senez. /taande te houdsrt.
Deeze tweeden Brief behelld in lubftantie
SIRE,
DE Kardinaal de Noailles, Aartibiffchop van Parys, en de andere Biffchoppen,
we.kc de Eer gehad hebben aan Uwe Majt. voor re dragen haare
fegtmatige Klagten óver 'r geen in het voorleeden Jaar in de Verga-
de. ing te Ambruc gcpaffcerd is tegen de Rechten der Biffchoppeo,
tegen de Ganoniquc Regulen tegen de g'-heiligde Wetten en tegea
de H. Vryheden van de Kerk van Vrankryk neemen oog eenmaal het
vertrouwen om voorden Voet vsd Uwen Throon te komen en aan
Uwe Majr, haare ootmoedige Vertoogen te doen in een Zaak, die bet
Biffchoppelyk Arnpt in 't algemeen is raakende, en waar over herHen
even zoo weinig vryftaat ftil tezwygen als hc: zoiïw ovet een komen
met de Religie cu Rechtvaardigheid vaa Uwe Majr. Hen zoodaige
Srtlzwygentheid np te leggen Ncque Imperiale eftzegt Sr. Ambtofius,
lchryver.de aan den Keyzer Theodofius Liberiatem diccndi denegart
que Sacerdotale, cjuod fentias non dictie, dat is Het betaamd de Keringen niet
de Vryhtid van Sprteken te verbieden trok^is het onbitaamelyk_aan de Bijfchoppen,
niet te Zjtggeu 't geen z.y denken.
De Biffchoppen welke haar tocvlugt tot Uwe Majt. genomen heb
ben SIRE hebben niet dan met de uyterfte Smeii kunnen zien, dat
de eerbiedige Brief, welken Zy de Eer gehad hebben aan Uwe Majt. te
fchryvea, Hen Op een zoo harde wyxe terug gezonden eo tcfFeas te
kennen gegeeveD is dat Uwe Majt, niet wilde treeden in den Inhoud
van gem. Brief, onaangezien dezelve hacdeld flvet een heel byzonderé
Zaak die van het uyterfte gevolg is alzoo wel voor de Kerk als voót
den Staat. Maar Zy hoopen als noch by Uwe Majr. te verwerven, dar
Dezelve zich van een zoo gewigtige Zaak wel zal willen laacen on*
derrechten.
De befchryving der Irregulariteyten w;ta: ove» de Heet Biffcho'p
van Senez klaagd, is een hoogwiehtig Voo.werp, dat Uwer Majefteyts
gantfehen Aandacht verdiend, Die Klagten beitaaa onder anderen ie
lubftantie
Dat men op het Concilie va» Ambruh de Canonique Vryheid en
Ordre heeft vcikrachr dat men den Biflchop van Senez heeft be-
roofd van de Middelen tot zyn defenlie en van de Hulp en Toe-
,t vltrgt welke de Wetten zelfs aan de grootfte Misdadigers vergunnesj
dat men dien Pielaat als een gebannen heeft gehandeld voor Cat
zyn Zaak in Staat van wyzen wry gebrachtdat een Metropolitann of
Alrtsbilichop, siie gerecufccid ofre verworpen is zich nochtans als
Rechter heeft„opg«worpen, in wcêtwil van aile Goddelyke en Mets-
fchelyke Wenen darmen de Proceauuten tegen gem. Biffchop
heeft begonnen voot dat het vercyfcht getal Biffchoppen oftcRech-
ters vergaderd was, en dat men Eiftchoppec daar toe geioepen heefr,
zon.der dat de aangeklaagde Biflchop dezelve had verkoren, zoo als
de Wetten van dc Kerk van Vrankryk vereylchtn.
Dit is her, waar meedc men de Procedumen tegen deo Biffchop vim
Senez begonnen heeft Het vervolg is meedc een aaneeufchakeliog
van Irregulaiireytcn en Verwarringen.
Voornamentlyk is het vreemd dat Biffchoppen die gebooren
Franffe zyn in een Concilie in Vrankryk, zich verftout h ibtjen een In
breuk te doen in de groote Hoofd-Regcl, welke wvlen de Koning, U-
wer Majts. allerdoorluchtigftp Over-Grootvader heeft aaugezten als
het Bolwerk van zyn Koniugryk en dc Sreun van zvne Krooa, te wee-
ten, dat door het hippel aan een generaal Concilie V geen honger is dan alle Gee-
ftelrke en Waereldlykf Staaten de Macht des Trechters van welken geappelleerd
word, z.oodanig Word gebonden dat alle z.yne Cenfurtn Vennijftn en Serittrnitit
abfolut nul z.ya
Dus klaagt de Biffchop van Senez ovet de Sententie van 't Concilie
van Ambru, als over een Vyrfpraak die onbeftadnbaar en nui is, van welk; kavt
men dezalve ook btfehouwd Nul door het gebrek van de wtezxntlykf Form j nul
door het gebrekyan Vryheid nul wegens incompetentie van het Gerechtshofnul
ten opz.igte van het Corpus diluli en nul door het Appel aan 't algtheetnt Concilie
(Het overige hier na.)
BRUSSEL den 6 September. De ASttshertoginne heeft een van
haare Hovelingen benoemt, omdc Koniogione van Vrankryk uyt haar
Naam te gaan complinunteeteo over de Geboorte van de jonge Piin-
ceffc, waat van haare Majt. onlangs in 't Kraambedde bevallen is.
AMSTERDAM den 8 September. Het uytgaaode Ooftitrdis Schip
Bcrkpnrooit legt te St. Jago aan de Zout Eylanden in goeden ftaat.
Men had te Livorno tyding, dat het Holland* Esquader van den Schout
by Nagt Grave na de Vreede met die van Algiets vernieuwt ta lt«b~
be», van daar naar Tunis en Tripoli was gezeild. Te Livorno waren
gearriveerd Th. Jonas van Ankona Mich. Oxembeiy van Sta, Crux,
Viftorio Simiam van Marftille Guill. Arnouts van Salonika John
Karpur van Londen fcc. en onder anderen te Genua John Baut.Tra-
ry en Jet. de Cotro van Trapany.
's GRAVENHAGE den 9 September. De Pointen var. Bcfchryving
waar op de Heeren Staaten van Holland en Weft-Fiiesland aanftaandè
Woeysdag hunne ordinatis Vergadering zullen aapvangen zyn naar
de refpeftive Steeden deezer Provintie afgevaardigd. Haat Ed. Groot
Mog. ftaan den volgende Vrydag van Politique en Militaire Cli ngcs
te dispooeeren. Deer.cn nagt is alhier in zyn Sjfte Jaar ovcrleeden dit
Hoog- Edele Heer en Mr. CORNEL1S VAN AARSSEN, He-t-e vso
Hogerheyden Ontfanger Generaal van HOLLAND en V, -FRIES
LAND &c. Btc. hebbende het gemelde Artipt zeederd den tyd vant,
50 Jaaren met vre! Lof bekleed gehad. De Gr^af van Chefterfield
heeft eenige uytlieemfe Mioifters eo Heertn van dc Regeering ttt
Mathyd outhaaid. Mei) heeft tydifig dat den Hftf Vv-fa, Kspiceya