L E Y DS E
w.
i'cé
vac
<cs,
'i,
ed«
Jij
Mf.
ecu
i ta
2n,
ntn
oot
A*. »?11
Vrydagle Courant*.
NEDERLANDEN.
ANTWERPEN den i5 April. Men riet hier eenGefchrift in *c F rèru;
dat tot Tittll voerd Tfeflexions fanes par un ancien Marin, entendis an
fait des Ports de Merleepuel a vu le Projet propofe'par le Sr. Canr, pour
ameliorer le Portd'OSTENDE le rendre bon ir navigabledat is
„Aanmerkingen van een ond Zeeman, ervaren in de Zaaken van Zee-Have-
„nen.ovet het Projeft van den Heet Kaan, om de Haven van OOSTENDE
„te verbeteren, en dezelve goed en bevaarbaar te maaken. Dit Gefchrift
«ord van de meefte ervarene Zeeliedenen die de H aven van Ooftende ken-
ren zeer goedgekeurdmaar alzoohet eenige Vellen beflaatis het te groot
em hier andets als by Exrraft plaats te vinden.
Den Autheur begint met te zeggen dat men van dat Projeft niet andets
kondeverwsgtcn als zeer gtooteOnkoftenen geen andere uytwerking als
het geheele verval en bederf van die Havencn dat de Heer Kaan dwaald en
tich bedricgd.
Den Autheur onderzoekt vervolgens niet allemaar alleen eenige Artiku-
]ca van dat Projeft.
Over Art. IV. en IX. zegt hy, dat de Heer Kaan niet wel verftaat wat
ly zegt ten opzigte van de Kreeken en Schoorrenj dat Ooftende ten ty-
de van het beleg door ilbertus geen H aven geweeft ismaar dat zich grduu-
rendt dat beleg een foort van Haven geformeerd heeftdat de Kreek vart.
Stntevjorde kan dienen om zoo veel Water in de H aven te brengen als men
ton* willen, dbor middel van een houteSluysdie men met weinig koften
touw kunnen maaken tegen de Vaart van Bruggei dat door dit middel alle
Schoórrea zouden kunnen bedykt wordenzonder Poldersjrodig te hebben
des<n ^at Kreeken volftrekt r.oodig zyn tot ondeihouil en behouding van d«
*ut. Haven.
Att.XXV. De Heer Kaan noemd de Haven van Ooüende een Baat, ofte
2-
vy;
den
"it
rit»
vb,
De
C.
en
eft,
ng<
'V
raai
me
ier
ret.
en in de voorgaande Artikulen een Golf, waar door hy te kennen geeft
.Jlat hy geen kennis heeft van Zeehavens nochte Zeezaaken.
Tweede Point Art. I. en XI. Al het geen de Heer Kaan zegt van de oor-
Hak dat de Haven bedorven is, en van de diepte der K reeken van Senteworde
kCaignard, is mede zonder fondementen de Haven van Ooftende is geen-
jlf- ins te vergelvken met die van Middelburg en VliJJingcnvan welke de Heer
Vy- [aan noch weheenige kennifie kan hebben
;en. In Art. X VL XX. XXI. XXII. XXIII. word gefptoken over de Schoorren
:de, kPolder vanStenne, ende Wantyenzeggende den Autheur, dai in deHa-
oy- tt van Ooftende geene Wantyen kunnen wezen Stc.dat de Heer Kaan
lere noreénlangbeftudeerdDiscours, er. door een aaneenfchakelingenover-
en béd van kedeneeringen gemeend heeftzyn Projeft te doen goedkeuren
I dat hem dit Oogmerk zelfs fchy nd te gelukkenom dat men zyn Projeft
to» tloofd goed te wezen, om dc Haven te hetftellen, maar dat het in den grond
ri. hynd, dat de Heer Kaan een nieuwe Haven wil maaken onder hetpretext
mg iade tegenwoordige te vetbeeterén, zoo dat men niet twyÉfelen moetd u
Hls niet over de andethalf Millioen zouw koftenDat het niet te verwon
en, kcd isdat Perfooncn van conlidetarie, en zelfs bekwaame Ingenieurs zoo-
Ids. 'aig Projeft approbeerenom dat zy het wetk van een Zeehaven niet ver-
tan, en dat men een zeet goed Zeeman moet wezen, om door dat Projeft
ter, verleid te woiden.
rgi- Pen Autheur zegt vervolgensdat het enkel en alleen de Kreeken zyn
utl lotwelke de Haven, die vol Zandbankenis, moet herfteld worden,
egt Pen Autheur van dit Gdfchtift beroemd zidh de Haven better te kennen
ICnig anderom dat hy een particuliere Studie daar van heeft gemaakt, en
n dat hy tegenwoordig geweeft is by alle de Onderzoekingen, die zoo in het
itet ar 1714 dooi den Gtaaf de Lalain en den Marquis Del Campoals in het
iea IUI7ZJ door den Ptins van %ubeneprécn den Heer Swarts Raadsheer der
finantien gedaan zjrn.
lUjl Derde Point Art. XIIl. Op het voorgeeven van den Heet Kaan, dat het
en, ^tegenwoordig aan de Haven van Oojlende de nodige ptoportie van Water
lig-|docn hebbenzeer zwaar en miflehien onmogelyk zouw wezen, word door
ng- a Autheur geantwoord, dat by aldien de Heer Kaan het middel niet en
nl- W, om die proportie van Water te bekomen, men hem't zelve in minder
het Ren Maand tyd kan doen zienen dat 'et geen zwaarightid nochte onmo-
tea lykheid in die Zaak isalzoo 4000 Florynen genoeg zyn, om dezelve tet
es- tvoering te brengen.
'aa Den Autheur beweerd dan, dat het tegte middel, om de flegtan ftaat, w?ar
•b. deHaven zich bevindte verbeeteren, geheel anders is, als het Projeft dat
dit tHter Kaan gemaakt heeftom dat het zelvebehalven deextr. groote on-
In- ften, meer als derdehalfjaar tyd vereyfehr, om uyt te voeren, in welken
snd Ide Haven hoe langer hoe meet zouw bedervenvoorts zegt den Autheur,
sn* de Resdedie den Heer Kaan belet heeftdeuytreekening re maken van
Materialen en Koften tot zyn Projeftniet is die geene welke hy op het
'de van zyn Memorie bybtengd, maar om dut hy de Onkoften zoo buy-
fpooiig groot gevonden heeftdat hy die Sommen voot de Waeteld niet
!ft durven noemen.
*tt. XLIX. Op het voorgeeven van den Heer Kaan, dat de Haven van
hende een Haven van een Baay ofte Rhcde was, en dat men dezelve in een
Rn van Ebbe eD Vloed mdeft veranderen antwoord de Autheurdat ge
lde Haven gien Baay- nochtcRhede-Haven, en die verandering onnodig
tlroo dezelve Haven in der daad een Haven van gety is, en dat men de ge
it Vloet moet hebben om daar in te konten.
LV11. De Heet Kaan zegtdat de BitardeaseBeer of Damvolgens
00 hProjeft te maakenvan kleine Koften zouw wezen Daat op ant-
<r- leidde Authtur van dezefeflexitndat dus by hemden Heet Kaan een
mevan «oo duyzend Guldens, welke die Batardeau zouw koftengeep
cSomme moet wezen, zonder noch tt fpteeken van de Koftcn, die meu
moeten doenom de noodige doorfnyding te maaken, tot de afleiding
het Watet in de Sluyzenals mede de Koften om de Sluyzen zelfshaar
en de gcoote Dyk te bouiven. Die B at ardeau of Beer zouw volgens
f'Ojeft van den Heer Kaanbeginnen var. den bedekten Weg van 't ïoit
Philippe tot aan het Paalwerk van de SchaapfialU»*t geen ten minften
.Voeten in de lengte, 14a in de breedte of dikte, en 140 in de hoogte
rd-lw uytmaaken, behalven dat gem. Beer van buyten en vanbinnen met
Pk» bezet moeft worden 8cc. In het geheel» Projeft word nrets gevonden,
«lo«d i> om uyt te voeten, all de dykagie d« Ümrdwyea van At ïaiteot-
ea
Vf-
tin
ks'
on
00
tn
ea
i'en, aan de Sctaapfl allen.
Art.LYlil. en LXI. De voóionderftelling van den Heer Kakn, dat dé
Gauvelofe, deCaignaid, en dé Inondatietot het Dok, ofte de Kom voorde
groote Sluys zouden dienenword dooi den Autheur mede tegen gefproken
en de ongegrondheid daar van aangetoond.
Art. LX1II. Den Autheur brengd verfcheydeReedcoen bvom tebewji-
zen dar de Hoofden van de Haven niét moeten verlengt wordensondet
groot nadeel vpn de Haven.
Art. LXV. Wat aangaat de Terres fiottantes of dryvendLand, waarvan
tfeer Kaan fpreektzegt den Autheur, dar 'er geene zyn, nochte in de Haven
nochte inde Kreeken.
Art. LXXX. De Heer Kaan zegtdat het niet meet nodig isonderaardft
SluyzenEnthiois-Dtiykers genaarpd te maakendwars onder de Vaatt vaa
Br»SS'tOtn dat die Vaatt minder breed en meer diep is &e.
Op dit Point antwoord den Autheurdat men reeden heeft verwonderd t*
zyn van dat een Perfoonwelke pretendeerd kennis van Wateren te hebben,
zulke onnozele vctbeeldingen kan makenIn welk Land, zegt den Autheur,
heeft hy de Heer Kaan, gezienof hooien zeggen, dat 'eronderaardfe Sluy
zen zyn Hy had zieh moeten bedienen van de ordinatls benaming van Duy-
kers en Rioolen. Voor't overige kan de Heet Kaan niet voorgeeven, dat d«
Vaart van Nieuwpoort dieper zouw zyn als die van Bruggen, welke 19Voettb
diep isin plaats dat de andere maat j Voeten diepte heeft. Ook is het b&-
lachelyk, voot tt ftellendat men confiderabele Onkoften zouw doenom
buyten noodzakelykheid de paflagete veranderen, welke bet Water zeden!
zoo langen tyd gehad heeften waar mede men zich wel bevind. De Ver
beeldingen om het Water by't Fort Slik te doen pafieeren; zyn enkele Chi
mères of dwaaze gedagten.
Art. LXXXV. Ik wil niet geloovenzegt den, Autheur .dat dè Heer Kaan',
om zyne geprojefteerdc Sluyzen ftaande te houden, en om te doen gelooven,
dat dezelve de Kreeken niet met Slik en Vuyligheïd zouden vervullen, zal
willen bybrengen het Exempel dei Sluyzen van Sai-, van 't Fort Sti PJsilippe,
en van de Vaatt van Brugge, welke niet fchóon gemaakt worden als eens in
vtele Jaatenwant hy zouw doen tiendat hy de reeden daar van niét wet<",
welke isdat die Sluyzen meer gtflooten zynsla andere en dat dézelvt br
gevolge minder vuyligheid ontfangenals anderedie men altyd moet opei
houden. &c.
Art. LXXXVÏ, De Heer Kaan vootondetfteld altyd eeBWanty inde H4-
ven van Ooftende, fchoon 'er geen is.
Att. LXXXVÏll.yDe Heer Kaan zegtdat rich z Zwaaiightden opdoen i
omdejtttees te verlengen, de eerfte, dat zy veel-Geld zouden kofltn f Hiei
begind hy de waarheid te zeggen; Maar in Ait.LXXX1X. tragt hyaanx*
toonen de onmogclykheidom dc Haven te vetbettten zosdet.dat .Wérk era
die Koften te ondergaan, V -
Art. XC. D'e andere ZWiarighdid is, cr« de Haven ngauwer te jnaaken, c|
hér Paalwerk te verplaatfen Sec. Den ^utbeut van de Rrflexi^r zegt daat
omtrent ,1 dat zulks wel goed zouw wezenmaat dan zouw men de geheele
Haven moeten verandeten't geen onnocmclyke tyd en Geidlommcn zouw
koften. SiC. .ürait'fT
Deze RefleJlien zyn gemaakt, om die géene beetet ttagten teondertegteti^
welken de Heet Kaart zouw hebben kunnen doen gelooven-, dat zyn j'tojeft
bekwaam zouw wezen, den bedorven Staat van de Haven te vetbetctenaan
gezien de uytvoeting van gera. Projeft juift het tegendeel zouw te weeg bre%>
genDaar en regen is het Projeft, 't geen den AUtheur van dat Gefch ri(*
gemaakt en oveigegeeven heeftzoo wel gegrond en wezeutlylfdat hy hat
Succes daar van volkomen kan verzekerenin weïrwil van al 't geen daar te
gen voorgebragt zouw kunnen worden.
Maar zoo men daar tegen zouw willen inbrengen, dat met jèr ty4 dc Vaart
veel breedet zal wordenom dat de ftérke lpop van 't Water de oevers van <5e
beide zy den zouw verteerén en affpoelenword daar op geantwoord>dlt zoo
wel de grond als dé zyden van die Vaart van Kley zullen wezenen dat d#
Wateren in regte Ltnie loopendezonder iets te vinden dat haar ftuyt, afloo-
pen, even als het Water van een GlybaanEn als men zelfs vooiondesftelde,
dat het geen tegen gïfptokeu word, rnogt komen te gebeurenzouw rr.cn cg».
terdeVaait met geene Planken behoeven té b^kleedenyéej.mea zotiw.he?
goed zyn, dat de Vaatt zichdusuytbreidedé,om dat het zeékct is, dat ip tyd
van 3 Jaarfn,het Waatcr de Haven zoodanig verdiept zal hehfcen, dat men
genoodzaakt zal wezen de Vaart wy der te maaken<)m de kiagt eu mcenigte
van 't Watet te verminderen, ofte ten toinftén een Beet te maaken-Scq..
Her Landen de Aarde aan de beide zydeu van de Vaart zyngzoot en breed
genoeg, om dezelve te onderhouden ,éh Voor honderden vajijaaien duur-
faam te maakenzoo dat de boorden van 't'Water zoo vaft ais Maturen zui
len worden. &c.
Voot't overige, indien men Ooftendezötrw willenfortificeerea meer als
men door eenig ander Werk zouw kunnen dóen heeft den Authetjr bereids
de Eer gehad aan zynExcell. den Heer Graaf van Visconti het middel date
toe voor te ftellen,- en dat hy zulks rtiet 46 duyzend Florynen zouw uyt voci
ren, en ter zei ver tyd mede te weege brengen een Komdaar de Scheieptn on
der de bedekking van de Stad veylig en met genoegfaam Watet zouden kuit*
nen leggen.
Tot btfluyt zegt den Autheur der Reflexiendat Het Projeft,, 't j^eenmeR
komt te examineeren, op niets andets gegrond isals op een rneerygte opger
hoopte Vooronderfteliingenóm dat men van de Zaak kwalyk onderregr is
geweeftEn het is zekerdat niet tegenftaandt alle de goedé Intentien dim
men zouw kunnen gehad hebben met Het maaken eh opftcllcq van een zoo
danig Projeft, het zelve egter geen andéte uytwerking kan hebben, als dc
Haven hoelabger hóe meer te tuineéren,
NAPELS den 26 Maart. Zaturdagis de Graaf van Alt han, Neef van dril
Kardinaal Onderkoning, van Romen bier aangekomenen vermits hy aati
zyn Emin. de zekere ryding gebragt beefi, van het voorneemtn van den
Paus om een Keys naar Benevento te doen, wilde Collateralen RaadWoens-
dag vergaderdcn wierd daat in beflooten in geval die Reys zouw voortgang
hebben dat men op dc front ieren z Jtiomph-Boogenzal opregtenr «frer ie
Rivier Guerigliani een Brug (laan, en datden Onderkoning, v»--itp(j met ve£
Ie Hceren vau deh Adelep met een groot DeUcJiciP*;nt Trouppès, den Pau«J
te Fondi ontfat^co *alen zyu H. vac dïïtciet Oacta, Sella, Capua, Mswa-'