LEYDSE
i
A» -7H
No. i ƒ4
W E' S. T r N D I E N.
P O R T U G A L.
S P A N r E N.
®tde gebragt.
POOLEN, PRUYSSEN, enz.
Duytsland cn d'aangrenzendc R.yken.
V R A N K R Y Tv.
Maandagfc Courant.
•wAMAICAden 26 September. Aten hesft hier tyding dat de Gnllioe-
I nen welke te Cartagena lagen, iu't kort naar Torto Cello zouden af-
I zakken, om daar deFeriatc houden dewyl men te Cartagena (daar de
J Negotie wat wakkerde) reeds kennis had van het alkomen van 't zilver
aldaar. In deze Haven zyn verl'cheide Scheepen van Londen gearrivcefd
daar onder de T hcodofra, Schipper R idder.
KURASSAUdcn 21 October: Behalven dcSchecpen van Marten Dusbag
en Kapt. Jan Bertrandt van Amfterdam zyn hier ook gearriveerd het Schip
Ainiïerdam Kapt. Booman met Slaven ttyt Guinee, en een Schip van Nieuw-
Joik, welk laalle (dat van Cuba naar Amfterdam gedeftineerd is) 11a zyn
Goederen hier geloft te hebben, in gezelfchap van noch een ander Schip naar
Jamaica is vertrokken. Onder de in deze Haven gekomen Barkenis ook het
P.ikctboct Schipper Willem Welvarenen men heeft sydiiig dat die van Mat-
thvs Exrecn en andere noch in goeden ft aar waren: Men hoord hiervan geen
kwade Scheepen, Schipper Tennis Duyf zal een van de cerftc zyn die naar
Amfterdam ftaan te vertrekken.
LISBON den 24 November. De Otcaan die men hier den is dezer Maand
van een tot drie uitren, uyt het Zuvd-Weften met zwaait Regen gehad heeft,
iizoo vteeslyk geweeftdat geen geheugen ofte aantekening van diergclvke
gevonden word gedurende die geheeletweeuuren tyd fcheen het als ofzich
deLugt niet de Zee verCenigdeen van 160 zoo groote als kleyne Scheepen
welke 's morgens op dezeRivierldgén zyn'er maar zeer weinig voor haare
Ankers blyven leggen62 Scheepen wierden omgeftagen, van welke rnefi
niet anders ziet als de Kiel120 anderedeggen hier en daar reddeloos op't
Strandzoo dat irièn van 't'Köninglyke Gietliuys af tot aan den Tooren van
Belleyn toe, 't geen wel 2 mylèn diltantie is, niet anders als onbefchryffelyke
tampen ziet van Wrakken van'ScheepenGoederen en Lyken, die op het'
Strand komen aandry ven; onder de in ftukken geflagen Scheepen zyn pok dö
meefte die paar Brazil moeitenwelke reeds geladen en zeylre'é lagenen de
meefteKonings Oorlogfcheepen behalven des die weg zynhebben haare
Maften mdeten kappen men heeft bereids over de 1 óo aangedreeve Lyken
op het Strand geteld 5 cri behalven dé fchade die men in de Stad aan Koop
waren, voornaméntlyk Ztiykër, Vlas en Graahe'n, welke döor 't Water in de
Pakhnyzen bedorven zyn gehad heeftis 't' niet wel te befchryven wat ram
pen dc kragt van de Wind aan degfootfteen zwaarfte Gebouwen heeft toe*
gebragt. Het groote Krujr's 't géén op den Berg van Sta, Catbarina ftondjj.
da» af geworpende Kloo.ftërs van de T rinitad, Sta. Rofaèta. Chriftoraz
en vcrfcheide andere, als njtdé de.Paleyzen en Kerken,zyn voor een gedeelte
gemineerden behalven veele Hoffteden, is ook die van den Marquis d'Af
reytoganfeh dcfolaat geftpld in fnnima men kan de oogen nergens wen
den, zonder jammerlyke, Voorwerpen te zien, waarvan de herftelling Mil-,
lioeiien koften zal. In het midden van de onbefchryffelykc angft daar zich-
itdet alhier toen 111 bevondontftond Brand op 3 verfcheideplaatfen in deze-
Siad, welke egt er door de goede ordres van den Marquis deFronteira geluk
kig gebluft wierd. Men hoopt dat van de 120 geftranrfe Scheepen noch vee
le Goederen gered zullen wórden en wegens die welke dagelvks komen aan-
drvvenis op bevel van den Koning alle mogelyke ordre geftelden het ge-
lieele Strand met Wagten bez.et. Men agt het zeer aanmerkelyk dat de twee
Hollandfe Oorlogfcheependie dert ïo hier binnen gekomen zynvan geen
Sidrmaan deWal geweeten hebben. Dewyl in dit ongeluk de meefte naar
Brazil gedeftineerde Schecpeh 'gebleeven zyn, ftaat voor esrft gecnVloot der-
waards te vertrekken.
MADRID den j December. Na d«t de Ceremonie van het erkennen van
Infant Don Ferdinand rot Prins van Afturien volbragtende de vreugde
"far omtrent bedreven, geëindigd isheeft het Hof, 't geen ter dier oorzake
den Rouw had nfgelegt, dezelve weder aangenomen, en het gtootfte gedéel-
'ev^n de Gedeputeerden derrrovintien en Steeden van deze Monarchiezyn
HXH'ays gekeerd, De Koning'heeft den Hertog van Gandiaen den Mar-
ftais van Los Balbazos tot Edellieden van de Bedkamêr van den Prins van
Afturien benoemdwelke eer zy by, wvlen Koning Lodewyk de I, ook gehad
htbbi
haaft
t". Men ziet te gemoet'dat de jonge Koninginne Douariere niet zoo
"aaltnaar Vrankrykzal vertrekkenals mengemeend.had. Het gerugt dat
":cr gelopen heeft als ofdeMaarfchalk van Teffe, Amballadeur van Vranke
•Jk aan dit Hof, ten eerften n'aar Parys te rug ftond te keeren bevind men
'"nier grond gtweeft te zyn. Met de Brieven van Kadix van den 21 dezer
>*ft men tydingdat het groot Biittannis Oorlogfchip de Argylcdaar uyt
1 nieuw gevonden Land ingekomen was en de reys ten eerften naar Enge-
ind ftond voort te zetten. Dezelve Brieven zeggen dat deOnetoeen van
C-Pa"nfe Oorlogfcheepen, welke den 15 in Zee gelopen waren om in Weft-
'lcn °P de Rovers te gaan kruyfl'cndoor tegenwind genoodzaakt gewor-
jkn was in een zeer reddelozen ftaat in die Haveu te rug te komen het Oor-
°gichip de Brandon, 't geen met het voorgemelde uytgelopeu was, meende
tn Jat vergaan zouw zyn, om dat het niet terug gekomen was. Met de
"lieven
ANTziG den 13 December. Dewyl men hier tyding heeft dar j a 6000
^'1nnc"k'oolfeTro!ippen naar onze Warders afzakkenis men op zyn hoe-1
Cn ons Garnizoendat ruy m 4000 Mannen fterkisftaat ingeval van
(j, '-'kclykhcid noch vergroot te wordenook zegt men dat eetïige Pruvf-
I0l!ppenin marfch zyn, 0111 de Poolen te oblërveeren. In deze Haven
Corn.-Lcfas van RocheL, Chriftoffel Holm &c. van Stok-
nn"hSchipper J au Boov cn andere, van Petersburg komende, worden
'cn 'e gemoet gezien. Hier legt zcylréé Leendtrf Schot, cn meer andere',
gfURG den 19 December, Met de F/lieven-van Stokholm heeft men.
-^/^«Bitkholtz, opper-Jag»imccftcrvooi eenige dagen met de Jagt-
Bediendcn naar dé Noordwazrds leggende Boflehen ver.rokken wasom bet
Wild aldaar op te zoeken, en alles tot een grocte Jngt te prepareeren, w aar t-.a
'c Koningin gezelfchap van veele voornaame Hceren derwaards rtoud -a
volgen. Den 5 dezér was een advys-Jagt met veele Heeren en Offic ers van
Stokholm naar Revel vertrokken.
PARTS den 18 December. De Koning neemt onaangezicn het ru'uve
Weêr, nteeft alle dagen het vermaak van dejagtDingsdagwas zyn
verzeld door den Hertog van Bourbonin het Bolch v an St. Germain cn La-
ye op de jagten kwam eetft des avonds weder te Verfaiilcs. Gcpw(leerde
Donderdag heeft de Abdiffe van Chelles een folemneele Lykdienft voor wy-
Jen den Hertog van Orleans haar Vader, in haare Abdye doen vcrrigtcn. Di>
Koning heeft dén Abt NoblptZoon van den Secretaris van zyn Al a jr.tot
de Abdy van Ste. Melaine te Rcnnes benoemt, Den Hertog van Rohan
Chabot, Cu de Graaf van Mstignon zyn zeer ziek. Dc folemneele Lykdienft
die voorleede Vrydag voor wylcn den Koning van Spanjc'n Lodéwyk I. in de
Kerk Van N. D. gedaan iswas zoo ongemeen pi agt igen tieOtnamentefi
zoo magniftcq dat men een byzondereBefchryving daar van in Druk heeft
"ytgegeeven 5 De Kerk was van binnen en buy ten nier Zwart bekleedc>e
Dienft begon des middagsen eindigde ten 4 uuren de Geeftelykbciddie'
zeertalxykwas, plaatftezich in deSacriftieden Hertog van Orleans, dé
Graaf van Clermonten de Prins van Conti waren daar tegenwoordig vrr-
zogt zynde door den Koningdie de Lykdienft deed verrigten 3 dén Hertog
van Gevres Gouverneur dezer Stad ,het Parlement en turpsen de Univcrft-
teyt waren in deGeftöeltens aan de r egt eren de Kamer det Rekeningen,
het Hof der Aidesen debyzondereCorpfen van dezeSrad in die aan deiin-
kei zydede Kardin. deNoailles deed den Dienft in Pontificaal Gewasten
vertrok wederna dat de Revetentien gedaan waren en den Abt Mongin op
de Fredikftöci getreeden wasom deLykreede te doen welke zeer geroerr.t
wierd. De bovengemelde Belcbryving van de Lykdienft en dc Cieraaden
begint met een betuyging van het deel dat Vtankiy k neemt 111 de regtmatig»,
fniertdie Spanjen gevoeld over de dood van Lodewyk I.die in zyn tedere
Jaareneen volftrekt Held in alle zedige en ftaarkundige Deugden waswel
ke by na teffcnS'bloeiendeen ryp geworden zynde, hem om zoo te fprecketr
uyt de Wieg op den Throojj hadden doen ftvgen, doch na een Re'gecring
van 6 Maanden tot verwondering van geheel Europaen fmert van alle de
Natiën dopt'de dood wierd weggerukt; terzelver occazie !s ia 't midden
van de AattsbilfchoppelykeKerk de pragtigo toerufting van dit.drpevig Spe-
ftakel ppgeregt. Dc Decoratien van het Koor zyn zoodaniggofteld, dat
men by.'t inkomen terftond het Praalgraf ziet aan het uyt erft fv au 'r Altaar;
San dc.b.e -'dez.yden van het Koor zyn 14 Albaftere-Pilaarenwelke 12 groo
te Lji-ftf onderfcheydenop dewelke een Xcoonement is vai> zwart fluweel
met LelJen, Toorens, Granaden Goudecn Zilvere Leeuwen bezaaidde.
Kapiteeiein der Pilafters zyn verciert met Goude Zegereckenenden Scepter-
en de Spaanfe juftirje over 't Krirys boven die Kapifeelen zyndeV/apenetr
der vtrfekeyde Kontngtyken van -wvlen zyn Kathol. Maieft. j boycrt.bcty»
Kroonement zyn veele Cyffersen op dezelve dubbelde,feftoenen: van Hen
myn dié rondom het-Koor loopenuyt alle de Leliën, Toorqtis, Granaden,
etj. verder gezegde Ornamenten, komen Ligten te voorfchyti ,van de eer e
tot de andere Pjlaft er tvn formen van Feftoencn vau zwart Laketf, d-ar.oy
vetfeheide Doodshoofden met Gotide Vleugcis vanboven van 'tLyftwerk
hangen gtsoré Gordynenverbeeldende zwart Marmotwelketerfegteten
linker zvde met zwaare Zilvere Kooiden aan de Pilafters vaft gebonden zyrv
en dus in'c rondt2 Alcoves mankenagter dewelke men A.mphitheaters
voo'r de Aa.tfchouwers gemaakt heeftdeze Alcoves worden geilooten doot
Kerbelen by forme vanBalluftrades, waar over zwart Laken hattgd met Hei -
myn-vellenvercterd met Doodshoofden en Feft oenen van Goude Cyprefi
feu, waar tuft chen Zilvere Armen zyndaaf Kaaifen in brandenboven het-
Altaar is een heerlyk Verhemelte met zwarte Gordynen, bezaait met Leiren;
"forens,Granaden; Leeuwen 8c c.op de 4 hoeken ftaan Boffchen wirtepluy-
menen van.de eenerot de andere hoek hangen Feft oenen van Fluweelins*,
gelvks met Leliën TorensGranadenen Goud eft Zilver Borduurzelhet
voorfte van 't gitaar ondsx 't Verhemelte is vercierd met een Fluweel K'eed
met een Zilver Mooi-^niysen de Wapenen van Spanjenin Gouden Zilver
geborduurd; de beyde zyden van'r Altaar zyn gelyk aan de Ornamenten
van de Amphitheatersen beneden in 'r Kooi zvn 4 andere Alcoves voot d#
Mulicqinsgelyks.yercterd zynde. De C-eraden van het Praalgraf zyn z.ort
fraay dat men niet moede word van die te zien; het zelve verbeeld on
der anderen de Trophécs van Lodervykde Ecrfte, en die Monarch,fchyuik
daat in de uyrmuntenfteTdomplicH begraven te zyn; dit prachtige Praal
graf ftaat aan den ingang van het Koor, op een agt-kanre verbeevea
plaats van verfcheydc foorten van Marmor, met gebronsde Lyften, het «4
14 voeten lang, en 14 voeten bieetmet 6 Trappen aan iedetFace, op ie-'
der van dewélke 4 Beelden zittenals uyt wit Marmot gchouwetiverbeel
dende de Juftitie, deWysheyd, deReligie, en de Hoop; de eerfte zie: op
den ingang van het Koor, detweedénaar't Geftoelteaar deregter, de der
de naai het Altaaren de vierde naar het Geftoelte aan de linke; zyde, ia
confidmtie dat deze 4 Deugden by wylcn zyn Karhol. -Majeft. de verkies-
lvkfle waren vermits de 3 eerfte zyn Harten allezyne Aftienbeheerfcntcnj
cn de 4 in zyn hetogfle Talenten uytblonkuyt de verhevenheid royhd ceu
Goude ovaalc Tooren van 24 voeten hoogmet 4 Bogen doorboord -welke
een zwart Fluweel VerwulfTel ophouden, 't geen met Zilvere Ttanen bezaait?
Isdat Fluweel ftrektzich uyt tot bivyten aan de Bogen, en form'eerd aan ie
der 2 Gordynen, waar made Bcelceniflen van de Dood bekleed worden y
de Tooren eindigt door 4 Goude Leeuwenwelke naar de 4 hoeken yaw net
Koor zien, en de Kroon van Spanjen dragenuyt welkers Bloemwerk Ligroq
fchyueudie den luyfler van der.clve oneindig verheffen, Het-Wulft geen
dc Bogen van den Tooren uvtmaaktverbeeld het GrafvanzynMajr. 0 bo
ven het zelveis de Reprezentatiebedekt met een zwart Moor-Kleed i dosf
dc Wapens van Spanievop gebo'dmirdzyn; daarop lpgt de Kouingl, Mano
telde Kicfon, den Scepteren de Spaanfe Juftitie opeen zwartfluweel Ki iz
feu, alles met zwart Krip overtrokkendroevig Zinnebeeld van deeeuwi-
ge ycrduyfteriug, die cindclylc op denluyftcr dei Alenfchelyke grootbedta
volgtboven het Catafalque is een gr oor agt -L i.rt Fa, ïüocn c-ageteg t
