L E Y D S E
3
Woensdagfe Courant
T U R K Y E N.
Duytsland en d'aangrenzende Ryken.
V R A N K R Y K-
r.sd
AM7H-
N'. <8
lit
is l
a,
fck
KONSTANTINOPOLEN den zj April. Dèn nieuwén Dey van
Algiers heeft hier a Gedeputeerden gezonden om den Grooren
Heer van zyn komfte toe de Regeering kennis te geven, en hem
het Jaarlykfc Piezent van die Stad aan te bieden 't geen in tio
Chnflec Slaven btftaa^welke meelt alle Spanjaards zyn, van welke de i
foornaatnfte in de 7 Toorens ayn gezonden. Deze Gedeputeerdéns aan
4<n opper-Vizier veitoont hebbende dat men in Spaojen gtoote prepa-
.jiitn tegens baar maakte en dat haar Stad wel gebombatdcetr mogt
worden by aldien zyn Hoogheid geen taltyke Vloot tot haar feconts
lt»am te zenden, heeft die eerfte Minifter den Gtave Coljer Ambaffa-
deut van Holland laaien verzoeken in deAudiectie te komen in wel
ken tegenwoordigheid hy aan gemelde Gedeputeerden antwootde dat
kra de gevreesde Militaire Executie voor te komen de Regeeting van
Algiers geen beerer verkiezing zouw kunnen doen, als de Vreede met de
Republicq van Holland te flsryien, op de Conditiën welke haar in 't ge'
{afleerde Jaar voorgefteld zyn.
HANOVER den 1 Juny. Zyn K. H. Prins Frerfri'cl^ bevind zich zoo
vel ztdtrd het in-eoten van de Kinderpokjens dat hy zich begind te
kleedcn, eneerftdaags in 't publicq zal vetfehynen. Eergifteren wierden
oiie de twee Joodle Gebroeders Ifaac en Gumpcuz Behrems ter plaatfe ge
(lil Hagt, daar men gewoon is te Tortureeren men liet haqr alle de Infttu-
meuten zien, maar éven halftetrrg blyvende, wierden zy gifteren namid-
ïïj dag gepynigtmen verzekerd dat zy niets hebben willen bekennen en
cetfldaags andermaal tot fchetper Examen zullen worden gebragt.
VERSAILLES den z Juny. Voorleede Woensdag heeft de Heer Wed-
inkop,extr. Envoyé van den Koning van Deenmatkeh,zyn eerfte pu-
Hiqac Audiëntie by de Koning gehad iogeleyd zynde door de Gtaaf
van Meslay, Inttodu&eur der Ambaffadcurs die gemelde Minifter van
l'jiyi in 's Konings KarofTe had wezen afhaalen na dat die Minifter
icorzyn Majts. Officieren gctraöeert was, wierd hy weder met dezelve
jCfemonie naar zyn Logement te rug gebragt. Dié dag heeft de Bailli
ie MesmesAmbafiadeur van Maltha, mede een particuliere Audiëntie
fik dcu Koning gehad. Zyn Majeft. heefr deztr dagen den Hertog van
itachclieu tot zyn Ambafiadeur by den Keyzet, de (Sraaf van Cambis tot
>mbali'.id>ur by den Koning van Sardinien, cn de Marquis de Fcnelon
tui Ambafiadeur by de Heeten Startten Generaal benoemd,
f TAkTS de» zjuny. Voorleede Zondag wierd een Bende van agt Pcr-
fconen in 'tFauxbourg van Sr. Marteau agtethaald en gevangen, welke
yalfcb Gnnd van haar Compofitie debiteerden waar onder msn zegt
Jita Italiaans Graaf en een Abt te zyn. De Poftiljon die de Brieven van
J Nmttt naar Rochel overbrengt is zederd eenigc dagen veidweenen
HHtvaitom het Hof naar alle de Zee-Havens ótdre gezonden heert
jy'lpni op htm te paften en aan te houden. De Marquis de Rpye Lt. Ge-
neiaal,is voot «enige dagen met zyn Zoon van hier naar Marfeille vet-
trokken, om met de <S Galeyen die men daar geëquipeert heeft in Zee
At fteeken, zonder dat men weet wqar toe dezelve gedeftineert zyn. Men
hrtfi de twee Getuygen welke van Londen hetwaaids gekomen waren
"ai regent de Moordenaars van de Engelfe Heeren omtrent Calais ge-
confionieett te worden weder te rug gezonden zy hebben vetklaatd
d«i dit de Schelmen zyn die de Mootdcn begaan hebben waar op
Hen aan't Lichaam van een dezer Moordenaars een Hemd van haar
Wttlle s gevonden heeft. Het Hof heeft 11 Carthuyzers tiyt het Kloo-
dezer Stad jn Ballingfdhap gezonden om dat zy zich tegens de
Confkitutie aangekant hebben en men fchynd meer en meer gerezol-
ijApetrt daar omtrent met rigeur te handelen. Men heeft hier een gerugt
v«lB.s of de Hr. de Salvere het Fort van Atquien in Afrika van de Hollan-
aouw genome» hebben en dat zülks zóuw gefchied zyn op bevel
'an de lodife Comp. alhier 5 waar van mén de nader confirmatie ea
P^'iculariteyten zal moeten afwagten. Voor eenige dagen wterd de La-
S»ey van een Hollands Heer in Arreft genomen, om dat hy met eer.ige
'an tyne Makkers de Dames in 't uytgaan van de Tuyn van deTuille
pts infnltecrden doch zyne Medegezellen zyn't ontlnapt. Zondag
a'■•"Jen twee Mannen de malligheid van als half dronkene de Mcn-
jt m op de Straaten met Kioderlyke grimafien oveilaft aan te deien
ilfeygden eitidelyk aan het eynde van de Brug Maiy «en Vrouw te
M'n die haare befpottelykheden haitelyk berifpten waarop een Prie-
,,,n Sint Louis daar pafleerende hen zogt te bevreedigen maar
f "idelden deze Religieus zoo kwalyk dat elk als mede eenige Ar-
fct's 'ot 'f" hulp kwamen toefchieten en een van haar artefteetden
ir den ander falveerden zich met de vlugt de eerfte wierd voor de
iij-»"""iffatis Duchesne en van daat naar 't Chatelet gebragt. Dezer
^'Efd ^'n-^ ,tn Pat,lcu'''r Man naat 'l Katthuyzer Kloofterom een Brief
iliF" ptiororer te geven, welkers inhcuwd was, dat by aldien hy geen
wYi^ G°ude Louizen van jj Livr. iederaan den Brenger van de
E" ,lwam toe 'e tellen hy zyn leven in onzekerheid ftellen en zyn
cr geruineeid zyn zouw men verzekert dat die Kaetel geatiefteerd
r|'»ezen. De Hr.Taxis Onrfanger van deTailles van de Generaliieyt
1 "'ad, heeft mede zodanige Brief ontfangen, welkers Eyfch hy eiet
1. '!.n maar nam geduurende eenige dagen en nagtcn 7 a agt
llC»en in zyn Kuys die 't bewaakte ,'doch 't is tot noch toe by het
f""nc dreygemenr gebleeven. Dingsdag heeft men de Kamerdienaar
f Filmeren <le Broeder van den Kamerdienaar van den Envoyé van
L ?tar,fftctrt over 't inbrengen van contrabande Goederen. De be-
P ™°uchiaan <jD ichateler die zich re Bisceftre met de vlugr ge
it iu c\'^ 'S tC £""'ve' 'n Vlaauderen aangehouden geworden door
t es Zoon van Mr. Ciozat Colonel van *r Regiment van
llii f°CC|' W3at 'n 'icfi wilde vetbinden. Volgt de ciiculai-
L. *elke de Heer Dodun Clnntrolleiir ooneraal tte, Pinünrlrn a-,n
"i
Stil
(II
lil
ItJ
Kit
irnd
i-l
"I
kil
«i
Ift!
«|M
kt.
co
in
III,
m
c. V.
ci dl
ider
ïói-
,0.1
■lib
M
)&<r\
TU
ldfi(l
lil-
CO'
nea
DK
Bof'
Uii1
CJC
4"
Ct>-
:r«'
M
uit
sd
"nitndanten
Uter
1 Heer Dodun Controllrur generaal der Finanticn aan
van de refpeftive Provimien gefchreeven heeft.
<le 'ermiadering van de Geldfprciac die de Koning komt te
'ccordeeico door dcszdfs Arreft van den »7 dat voorled» Maand*
nu een verfchit maakt van de derde part van de wdardé, v/arit in de Spe
ciën waren in de Maand July van 't voor'ceden Jaar, is '1 billyk dat het
Gemeen ook gevoelen heeft van deze weldaad door de vetmindcring van
den prys der Ko'opmanlehappen en EétWagren. Tot nu toe hebben dd
verminderingen van de Geldfpecien de Oytwerkingeo riet gehad die
men daar van wel moeft vetwagten door dien de Koop- en Ambagrs-
lieden in de meeoing die zy hadden van een noch aaoftaande vermin
dering zich bedienden als een pieteAt om de Pryzen te veihoögcn in
plaats van die tc verminderen. Maat aangezien deze vermindeiingen dé
Specien op een voer zetten waar op zy lange (yd bleven zullen 100
het niet voor altyd mogt zyn, en het Gemeen by gevolg vóór geen ver
dere vetminderingen te vieezen heeftzoo moetéo alle dingen in een
ftaat van duurzaamheid en vaftighefd komen om zoo wel dé prys det
Koopmanfchappen en Eetwaarenals ook de Dagloonen deiWerkliedeu
op dien voet tc herftellen als zy waren vodr dat de circulatie der Spe-
eten geftremd wierd door het Papier, en daar na door de vreeze van ver
lies op dezelve, gehielde Prys en Dagloonen rot die hoogte gebragt zyn,
als men ze tegenwoordig bevind. r
Jk moet UE. dien aangaande doen obferveerendat de Specien doof
't Arreft van de Maaad Mey 1718 gefteld zynde op do Livr. Het Mark
Zilver, nogtans, fchoon dezelve op een zeer hooge prys waren, de Koop
manfchappen en Eetwaaren geen mèrkelyke fteigertng hebben gehad, en
alles op een redelyke prys geweeft is tot in de Maand December 1719
als wanneer dezelve begonnen te ryzen tot de buytcnfpoorige hoogte
daar ze tegenwoordig noch op zyn zulks dat de Spccien weikelyk eea
zesde verminderd zynde van haar waarde ia 't Jaar 1718 allé dingen
noch driemaal duurder zyn als zy in die tyd waren 't geen uytweiken
zal dar de vermindering (die maar alleen in de proportie van de Munt
van de laafte Maand July met de propórtie van de tegenwoordige tyd
een derde op de Koopmanfchappen, Eetwaaren en Daglonen zyn zouw)
oneindig grooter weten zal, ten opzigte van de andere omftandigheden
die decze vethooging veroorzaakt hadden en vtelke tegenwoordig niet
meer beftaan.
Docb nadien men tot detze vermindering niet komen kan als doof
een algemeenc opmerking op alle de deelen, en die gelykelyk in alle d£
Provinciën desKoningryks gevolgt word, zoo is de intentie des Konings
en van den Hertog van Bourbon dat Gy daar op alle byzondere appli-
caticn zult aanwenden als op een zaak, die onder allé aan UE. toever
trouwt op de wczcntlyVftc wyze raakt het afgemeene welzyn van den
Staat Gy zult dan tot dien einde fpreeken ofte in Uwen naam doen
fprecken met alle Kooplieden die de eerfte Stoffen ofte Ingrediënten
verkopen, om dezelve te beweégën, ten eynde zy aanftonds de prys van
hunne Koopmanfchappen, ten ffiinfte een derde verminderen, op dar de
Aambagtslieden cn Fabriqueurs die ze van haar kopen, ook na propor
tie de prys van hun Werk kunnen verminderen. Een der voornaamfte
voorwerpen in deeze foorten van Stoffen is hfC Tzerdat in de Smitfea
en Smelt-Ovens op een buytenfpoiige prys en boven alle proportie vet-
kogt word UE. zal geen zwarigheid vinden om daar in ordré te ftellen,
re meer, om dar het Yzer, 't geen in vreemde Landen op een zeer voor-
deelige prys cn met giooten aftrek verkogt word ren opzigte van de
verfcheidenheid der Specien tegenwoordig een derde minder aldaar zal
worden verkogt op den voet als onze Specien na zyc. Deyyl de duurte
van de Vragtenveroorzaakt door gebrek van Vonragien ook veel in
vloed op de prys van deze Stoffen gehad Hebben, zal zulks door de gun-
ftige dispozitie van di! Jaar, dezelve mede doen verminderen.
Na dar Gy attentie op de eerfte Materie gemaakt zult hebben zult
Gy ook Maatregels weeten te beraameD, met de hoofden van de Manu-
fa&uriers en de principaalfte Fabriqueurs van Uw Departement om ze
desgelyks te verpligten de prys van hunne.Goederen in dezelve propor
tie te vétlaagen. De eerfte Sloffen die zy trekken nyr vreemde Landen,
hen eén derde minder koftendc als voor dezen en die geene welke rf
uyt de Piovinticn van Vranktyk hebben door Uwe zorge ook vermin
derd zynde zullen zv in ftaat zyn de prys hunner Goederen in gclyké
proportie te veilaagcn ook moet men om dit oogmerk te bereiken, de
Werklieden die zy gebruvken verpligten de piys hunner Dagloonen te
verminderen en de Cabalen die zy onder malkaodetea daar tegen ge
maakt rnogten hebben, met ftrengheid van Straffen regen gaan en ftuy-
ten om haar dus door eenige exempelen van zwaaic Straffen tot hsat
pligt te brengen, waar omtrent ik bereids ondervinding heb in deze Stad
met de Zydewerkets.
Vervolgens diend Gy Uw asndagt te rigten op de kleine Kooplieden,
ten eynde zy hunne Waaien in dezelve proportie verminderen. De te
genwerping die ze zonder rwyfel maken zullen, dat deWaaren welke zy
tegenwoordig in voorraad hebben, haar duurder komen teftaan, zal van
geen opmerking wezen zy hebben zich te vooren fchadeloos gemaakt
van 't verlies op de Specien door de onmatige prys waar op zy zederd
eenige tyd hebben verkogten zy moeten dezelve vermindering onder
gaan op het Kapitaal hnnner Winkelsals de Particulieren die Knpitaa-
len in Geld ofte Landgoederen bezi;ten hebben moeten lyderi op de-
waarde van dezelve. Die geene welke ieis fchuldig ayn buyten 's Landt,
verliezen daar niet by wyl die dc Schulden afdoen met een derde pro-
fyt en wat aangaat die geene welke binnen het Kooingryk fchuldig
zyn (bchalvcn dat 'er maar weynig van dar getal zyn kunnen, nadien
zy voor de vermindering verkogt hebben zoo veel als ze fchuldig wa
ren het meefte deel van Brieven en Wiffels ruffchen de Kooplieden ze
derd lang al gedaan zynde op den voer van de Specien ten tyde air
(feze Brieven en Wilfels gegeven zyn) die zuilen gelyk voordeel vinden,
wanneer zy die Schulden betaalen met Munten na den tegenwoordigen
Cours.
Al *t geen ik Uw in deze MilEve aanmerke, is maar van de eerfte al-
gemeene irzigren daar UE. kan byvoegen 't geen Gy geraaden zul»
vinden ten aanzien van de byzondere geftehheid des Koophandels ia
Uw Departement.
Ik verzoek U my alle veertien dagen te fchryven, en zoo grondig als
omftandig te informeeren van de maarregels die Gy genomen zult heb
ben ten opzigte dei veifcbeyde voorwerpen; en my te betigten de vooit-
