1 L E Y D S E
H
W E S T I N D I E N.
«ft POOLEN, PRUYSSEN, enz.
N*. 41
4 z W E E I) E N.
j Duytsland en d'aangrenzende Ryken.
1 'Ca Kon'nê'y't* befcherming en gunft wy zullen onze erkentenis
r;|f0vct ''oen utiblinkeo, met alom te veibteiden de Brittannife roem,
bevnotdeeltng. Voor het overige bidden wy dar de
V* in zoo veel Eminente gevaaren bcl'chermt heeft, wil conti-
>h6A<\i7*4-
C0:<
'«4|
H
ttv;
:mti *AMAICA den 13 January. Onze Barken zyn van de Spaanfc Kuft
co; I oog niet te rug gekomen. Hier zyn gearriveerd de Thomas Rich,
'clm I Butler, de Betty Kapt. Lamb, de Tort Roval Kapt. Pariot 8cc 700
Igï J bonden als Briftol, de Sr. George Kapt.Warin van Nituwjoik,
Dagg uyt Guir.ee in tegendeel zyn ic a ia Scheepen naar
r oifltiliol 8cc. vertrokken.
I WARSCHA'JW den 17 Maart. De Koning is zederd agt dagen van
^\tetrnkow in zyn Paleys te rug gekomen maar men meend dat zyn
;ilTI,;i, in 't kort weêr derwaards zal keeren. Gepafl'eerde Zondag.hebben
lycG?aeputeei(len van de Commiflie van Radom alsmede vetftheyde
at: Astrant en van Palatinaatfrhappen publique Audientie by de KoniDg
■dVhtd! *yn Majt. deed de Palatin tan Mazovie de eeie van nevens eeni-
"•fefoolfe en Saxife Heéren de middag-Maaltyd by hem te houden en
""deKoning bevond zig daar zoo wel dat hy 'et de avond-Maaltyd me-
ntLd:hield en niet eer vcattok als des morgens omtrent 3 uuren die Pa-
tin bedienden zig van deze gelegenheid om de Koning al zyn Poree-
°"ieyn aan te bieden, en zyn Majeft. had de goedheid het zelve re accep-
'Dtl|ew- De Primaat van 't Kontngtyk heeft dezer dagen mede Audientie
'\i Jen Koning gehad. Heden is de Biflchop van Krakou in deze Stad
J" jingekomen om te aflifteeren in de Confetentien die men wegens de
inken aangaande de Kioon ftaat te houden waar toe de Palatin van
olok zig mede hctwaaids ftaat tc vervoegen. De Palatin van Kiovien
n mat Feterkow gekeerd om daar de Funftien van zyn Ampt van
'(laaifchalk van het Geregtshof te gaan bekleeden. De opper-Generaal
■"tin Littauwen is heden oaat dat Hertogdom gekeerd. De opper-Gene-
tfilran de Kroon blyft nog zeet ziek, en is voornecmen* van Lugt te
itrrnderea zoo dra zyne kragtcn z
ti;..: A..J
zulks eenigfinis zullen toelaaten. De
"Baron van Swerin Minifter van den Koning van Ptuyffen, is hiet aange-
Bomen, als mede de Graaf van Watzdorff, geheyme Raad van Saxen.
V1 WARSCHAUW den 21 Maart. De Koning is naai Czernikow ge-
om daar het vermaak van de Jagt te neemen. Zyn Majeft. heeft
tit't Bisdom van Smolensko gedisponeerd ren voordecle van den Heet
e"Gorzinsky. Eeo Officier van de Heer Pociey, opper-Maaifchalk van *t
'olt'ltget van Littauwen, heeft een ander Officier dood gefteeken, met wel-
'J 'ke hy Ballttte fpeclcnde, verfchil gekieegen had.
Pji BTOKHOLM den 19 Maart. Her Traftaat van Alliantie met Rus-
lard gellooten is voornamentlyk de Commercie betreffende eo men
|e ybee t daax aan gehegt een Reglement aangaande de Regten die door de
Aijtbtcpen betaald zullen moeten worden. De Vetfchillcn welke nog o-
tttigtyn om met het Koningtyk Poolen gereguleerd te worden (taan
nKcpten goeden voet van vergelyking waar door men de Harmonie tr.f-
rjliSjien die Kroon ca ditKoningryk wel haaft volkomen heifteld zal zien.
ftjlttei dagen ontfing de Koning een Brief van Staniflaus maar dewyl
tiiditmet alle de Wapens van Poolen gezeegeld was zond men dezelve
nat Straatsburg te rug zonder dat ze geopent wietd. De Graaf van
joining, voor dezen Gouverneur generaal der Hertogdommen Breemen
toisVlicideo continueeid de bctaaling te eyffchen van de Penningen
„Min «ylen de Koning te Sttaalzond geavanceerd, als mede deAgtetftal-
ttndichy te vorderen heeft,
BERLYN den 25 Maatt. Haare Majefteyten onthouden zig noch te
loud,m daar men meend dezelve haar verblyf tot na 't aanftaar.de
Tnfch-Feefl zullen continueeren. Het vertrek van den Koning naar
ir(L'""Sn 'S aan^aan<'e Maand Mey vaftgefteld en men zegt dat
8«ton van Gorne geheime Raad, Miniftet van Staat, en eerfte Fre-
?ruji
tidtm van de Kamer det Domeinen voor uyt vertrekken zal zoo dra
jJP "nige Confetentien met rfe Baton van Strurckede, Preztdent van de
^ftgceung van het Hertogdom Kleef, gehouden zal hebben,
EIYPZIG den 26 Maarr. De aanftaande Miffe dezer Stad «al den 30
lti*P" gehouden wotdenOm dat het Evangelife Cotps op de Ryksver-
laltttng te Regcrsburg beflooten heeft het Paafch-Feeft den 9de diet
TUdte vieren, ingevolge de verbeteide Almanak, welke verandering
Lcltadt Couranten dezer Stad bekent gemaakt is, ten eynde de Gemeente
"Jdaat na zouw reguleeren.
P.rGENSBURG den 27 Maatt. Het Proteftantfe Corps heeft aan de
inilter vati Hanover een Brief overgegeven, om ze aan de Koning van
'OO'-Btittannien te zenden, aangaande de Coliefte die dar Corps toe-
heeft in de riotefttnrfe Landen te doen ten vootdeelc van de
P'T.e verdrukte Ptoteftanten in het Keyzerryk welke Brief in fubftan-
k«Wiclfd.
OZttr magtigt en ucr genadige Souverain.
°°r eer effeft van Uw M jts. Koninglyke goedheid te weeten ge
komen zynde deszelfs gelukkige wedetkomft in zyn Koningtyken,
•Jim t»y de vryheid hem met het diepfte tefpeft en wenfehen over
rulende aan zyn hoogde Waardigheid deswegen te feliciteeren.
"ons Miniftetfchap verbind ons voornamentlyk aan Uwe Majt. te
"'8tn onze erkentenis van dat Gy wel hebt willen ontfangen en
keuren de verzoeken die wy Uwe Majt. in 't laaftiedcn Jaar gedaan
'o, om Uwe Koninglyke affiftentie te verkrygen ten voordeele van
"ine verdrukte Ptoteftanten in de Palts de Hertogdommen van
"tttuggen, Gulik, en vetfeheyde andete Plaat fen in het Keyzerryk 5
toredc dat Uw Majt. de voqrgeftelde middelen tot het onderhouden
"Ken er Schooien van deze verdrukte Luyden veel reeêt wil favo-
1 als wy en zy hadden kunnen verwagten en dewyl die zxaken
'til"'111 d°0t Uw Mai"- afzy° n'£' volkomtn ten eynde zyn getuigt
vsft dar zy wel haaft voltrokken zullen zyn dooi een rfieft
W öensd agfe Courant.
nueeren zyn onfehatbaate Zegeningen op de geheyligdé Petfoon van
Uw Majefteyt en op de Koninglyke Familie uyt tc ftorten en dat hy
alle Uwe Raadflagen en Ondetneemingeu deed uytvailen tot Uw toent
en geluk Uwei Volken.
"Regenburg den 11 Maart
Zederd eenige dagen hebben de Rooms-Kaiholyke Leeden van deze
Ryksvergadeting verfcheycle Confetentien gehouden over de zoo veel
gerugt makende zaak van 't veifctnl der Almanakken, en bcfluotcn den
Evangelilen te antwootden op de volgende
Kotte en grondige voorftelling waarom de Afi'elTooren van 't Key-
zetlyk en Ryks-Kamergetegt re Wetziaar in het loopende Jaal
1724 het Paafcb-Feeft cn de daar van dependeerer.de ovetige loo
pende Feeftdagcn, na den van de Protelfantfe Kcurvorften, Voiften
en Standen des Roomfen Ryks goedgekeurden verbeterden Alma
nak, en gevolgelyk by het onderfchcyd in dit Jaar van den'Grfgo-
riaanfen Almanak hunne VaCantien en Feeftdagcn agtervoigens
den inhoud van het ViluatiODS affcheyd van't Kamergetegc van den
27 Mey 15Ï7 bevoegt zyn te houden en han geen ander op ld
leggen rogte te vergen zy een ongelykheid in de Kamerale Feeft
dagcn tegens de Rooms-Katholyken.
I. fT et is Ryks-kurdig, dat de Keutvorften Votften en Standen van
J het H. R. Ryk reeds in 't Jaar ij8i het Edtil van Keyzet Ru
dolph de 11. omtrent het houden van den Paus Gregotius X111. uytgc-
geven Almanak om andete driftige reedenen welke in de Hiflorien cn
Aliens van die tyd te vinden zyn ook om deze oorzaak niet aangeno
men hebben dewyl men hun zoodanigen Almanak als een Ryks-Wel
heeft willen voorfchtyven waarom ten
2. Van die tyd af het Almmaks werk alhoewel het in zeker opzigt
een Politique zaak is, om dat de H. Feeftdagcn daar na gereguleerd wor
den altoos voor eene zaak tot de Religie-Materie behooiende is ge
houden en aldus in de Ryks-Inzertingen is geconfidereerd geworden
dat daar in de Katholyken de Luthcrfen anders niets gevergr hebben
als *t geen wederzyds goedgevonden was, en gevolglyk heeft men ook
in de Kamerale Feeftdagen anders niets als door ovcteeckoming en vci-
gclyk konnen doen gelyk dan ten
3. By het Keyzerlyk Kamergeregt dat uyt Perfoonen van de beytfe
Religiën beftaar, niet de Gregoriaanfen, maar de oudejuliaanfen Alma
nak, in de oude Exhibitie, Decreti), Protocol/is ir Expedtlionibus is geoblet-
veetd geworden, 't welk ook in een algemeen befcheid van den 14 Jury
1513 na te komen gelaft is, tot dat by zyn Keyz. Majt. en het Ryk an
ders zóuw wotden gedisponeerd zelfs is de klagte van de Luthcrfen te
Augfhurg tegens de Katholyken, wegens aangematigde opdrang van deti
Gregoriaanfen Almanak, als Mandatum S. C. tegens een, tegens de Re
ligions-Vreede loopende Faflum opgenomen, gelyk omftandig te Jeezert
is in de uytgekomene Supplicatien onder de naam Cylmanni pan, t.
Symphorcm tit. 3. lor. 9. pag. 242. fetjq. Maat om wat oorzaaken en op
wat tyd zoodanig Mandatum zouw gecaffeetd geworden zyn, is niet aan-
geteekent Derhalven
4. Of fchoon een Kamergetegts-Otdening van 'tjaar 1555 part. ir ie.
3 3. deVaca.itien en Feeftdagen in volgende manietc geotdonncetd heeft?
Van Zondag Efto mihitot Zondag invocavit.
Van Palm-Zondag tot qua ft modo geniti.
Van Zondag vocem jucundida'.is tot ex audi
(Zynde de week van Hemelvaaids-dag)
Van Pinxteren tot Trinitatit,
des met tegenftaande, om dat deGtegoriaanfe Almanak niet ia aangeno-*
men geworden, en in het gevolgde Vifitattons-affcheid van den 27 Mey
15*7 van gemelde Ordening tot verder vergelyk afgegaan, ook wel het
getal derVacantie dagen gelaaten, zoo is dog op een andete wyze en na
den Styl van beyde de Almanakken aldus uytgekomen dar men geor
donneerd heeft dat in de week Ejio mihiPaafch- Hemelvaard- cn
Pinxrer-weeken, de helft na den ouden, en de helft na den.nieuwen Sfyl
zouden gehouden worden gevolglyk zoo dikwils als de Almanakken
in het Ryk discrepeeren en zoo lang als or.def wcdeizydfe Religions-
Verwanten geen vergelyk gemaakt is, zvn de Vacantieo eo Feeftdagen
na gemelde Vifttations-affcheid pro tegalibui te houden. Ende dar ook
her werk der Feeftdagen anders niet te rra&eeren zy als doot gemeen-
zaame overeenkoming roond verder ten
5. Het nadet Ryk«-affcheid van 't Jaar 1654, i*aaf by wt' £eu verge
lyk is gezogt, maat niet gettoffen geworden, 7.00 dat de Feeftdagen be
treffende, par. tjg. de zaak tot op de volgende Kamergeregts-Vifitatie
tet cohfereenng en vergelyk is nytgefteld gebleeven dog deze Vifitatie
zoo fpoedig niet gevolgd zynde is het vergelyk niet gemaakt daar te
gens zyn deVacantien en Feeftdagen na meergemelde affcheid van 'tjaar
15*7 geobfetveerd geworden en alhoewel ten
6. Keyzer Leopoldus roemrugtiger Memorie in 'r Jaar 1664 doot
een Keyzerlyk Commiffie-Decreet van den 4 April tor zoodanigVerge-
lyk verdere gelegenheid op den aoemaals begonnen Ryksdag gegeevpn
heeft (als blykt by het Keyzerlyk Commiflie Decreet van Londorp
torn. 9. uittor. Pubt. lib. I. cap. 13. pag. S7.) zoo is doch zulks tot geen
effeft gekomen maar ten
7. De Proteftantfe Keurvorften Voiften en Standen van 't Ryk heb
ben zig in 't Jaar 1699 met malkanderen vergeleken wegens een verbe
terden Almanaks-Styl, volgens Afttonomife uytrekentng, na aanleiding
van 't Concilium Nicxa maar in geenen deele in confotmiteyt van den
Gregoriamfen Almanak, welke verbetering, er. hoe verre zy van deGre-
goriaanfe verfchilt, in de openbaare Atte dier tyd kan gelézen worden,
(als te zien is in de Staats-fpiegel gedrukt *mo 1701. men/'c Jumi pag.
19.frqq.) zoo dat de Gtegoriaanfe Almanak by her Keyzerlyk en Kvks
Kamergetegt aangaande de Feeftdagen nooit vim Ltgis gehad heeft
nog daar vobr erkend is en het is een dwalende en tegen de r ntoiiteyt
dei publique Aften aanlopende aanhaaling van de gewezen Keyzerlyke
Hofraad Baron van Andierin zyn Beek Cotp. ConfUtut. Imper. Tom. rr,
\ub'. Calendarium, lis of in't Jaar 1699 het gemaakteVptgelyk omtrent
den verbeterden Almanak CotnwuniJfatuum tam Cathohcorum quam idn-
