E Y D S E
l7zr
Duytslatid en d'aangretixénde Ryken.
W oensdagfe Courant.
V R A N K R Y K.
EGENSBURG dtri eerften November. D'd Keur-SaXife Minifter
hct Keyze'rlvk Kefeript wegens de afdoening der Religions-be-
zwaamifieri ter Ryksvfcrgadenr.g gediftéeit nebbende is daa'r
van de Copie uytgegeven, welke Itiyd als volgt,
iditi yyy kaREL deVl.doof Gods gtnadè l{osms Kyyz.té, altoos verifreer-
*°°llcraar des Ryks, in Duytsiand, Spanjèn, Cioaticn en Slavtnien &.C, Koning:
1 '''bardsherttg van Ooflenryk Hlrtog vail Burgundicn Stieren, \r>':dun, Crain
btfn Wurternbirg, Graaf van Tirol See. See. Ónze Keyzerl. Genade, willeen
kalles goeds is aan den Hoogwamdigen m God. deVader en Dootlugiige
1 JtJioog gebooien Heer Chnfliaan ^lugufb, Kardinaal van de Heylige Roomie
gerit, Hertog in SuierniAardsbijfchip te Uraan Primaat van bns Roning-
IdcnUk Hangarren, grooi-Cttrictlirr en Adminiftrateur des Bisdoms 7\*ab
J,l'Wii;a- Probji en Thefurirr van het •-dardi-Stift "Keulen Stadhouder van de
's 4{ailiuage in Dnrmgen !cc.on*c Keyzerl. gêheyme Raad en Frincipaal-
Bommiflaris by de Ryksvergadeting te Regensburg beminde Vriend
"itOom en Vorft.
an i Hodglvaard'ge in Cod, Vader en Doorlugtige hoog gcloorcn beminde Vriend,
akp. Oom en Vorjlook^Wel gebobrtn lieve getrouwe,
n ejf^ns is behoorlyk voorgcdiagen 't geen zederd eenige tyd in de be-
kende Religions-differenten voorgevallen is en daar by vootna-
léentlyk by ons in overweeging gekomen 't geen van Uw aan de Me-
wititk Commiffaris tot verhoopte fpocdige bcvótdering der zaaken is voor-
i'djgeflagen en ingevolge voor Uwe afreyze is gerepeteett geworden. Al
d'fcos is onze wille en poginge geweeft informatie te nemen van alles wat
'nuyeiftrekken kan tot hetÜiciling van de Badife Vreede en hoedanig onze
iagiélofien dies aangaande gémakkelyk met bepaaling vari dewyzeentyd
Fritiouw konnen worden gc-efte&ueeit en alle kwalyk gegronde fuspitie
:gei»tg genomen; waar by wy een grootè hinderpaal vinden, dat niet alleen
oljle Augsburgfe Confeffions-verwanten dooit hebben in 't wetk gefield de
rsn ons altoos vooraf geftipuleerde, en door hen eenïgermaatenbtloof-
iaiile te rug roeping van de Heer van Reek en ftaaking der Hammerslebife
ndtgeprefaillen 't welk eenigfints ftrekt tot beleédiging van ons Hoogft-
(egterlyk Ampt en Authoriteyt maar zelfs dat zy nog niet behoorlyk
in Rebben geantwoord op onze dien aangaande vetfche^Be gedaane aan-
mgjiaaningen waar doot wy wel oorzaak hadden biet in geen pas verder
d. k doen eet 't gezegde gefchied zy.
eu!| Maar dewyl door allerhande voorgewende verhinderingen de tyd ver-
rrajoopt, cn de toeftand des Ryks de bevordering en afdoening der zaaken
mifereyfcht, Zoo zyn wy niet alleen genadigft te rrecden maar geven Uw
pok mer deze onze Keyzerl. fpeciale Commiffie niagt en anthorireyr
in |iat zy na den voet der by Extraften over gegevene bezwaarnifien met
jiyroeping onzer overige Koningiyke en Keut-Boheemfe Gezandfchap-
Sta'ftn uyt alle de antwoorden dir zoogenaamde Gravaminum (welke ze-
rly'Jf'd zoo meenigvuldig zyn ingekomen en tot dien eynde originaliter
(jv(Ji!cr bygevoegten agteivolgens onze laft nog meerdere zullen volgen)
aJ*<" kortdog betamelyk extractum refponfionum, waar by moeten gemeld
worden alle aantrekkelykheid en ter zaaken niet dienende omwegen
jgi#Pgefteld,en behandigd worden aan den Kent-Saxifen Gezant, hem met
«cn te vetftaan gevende, wat wegens de Augsburgfe Confeffions-verwan-
rajKO tot opheldering en bewys der Faftie kan worden bygebragt niet
gllpindet dar men ook den Catholicis ad uiterius Iji opuseriimonendum daar
van communicatie geven zal, en ook op gelyke wyze in eafu inverfo, daar
3k(Pc Confelfions-ver wanten gravantes, en Cat ho li ei grav oei zyn, procedeeren
rpe(*n08td°g overal in 't geheele werk zal men fommarilch, egter zoo pro-
I ;:k:"dceren dat de Veritas facli exijlentia Gravaminis fpoedig evenwel
klaar en opregtgeërueerten aan allen Religions-verwanten voor oo-
r d:8cn gelvgt worden gelyk wy dan voorneemens zyn den gravatis cujus-
en,'*"7"' feltgtonis met betamelyke, geregte, en fpoedige hulpe, de hand te
[0fecnen; en den Beklaagden ook niet onverhoord te veroordcelen, nogte
Riet koftelyke en wydloopige Comrr.iffien (dikwils in ilegten ofte zelfs
lri|«n onnafpoorlyke dingen) te fchielyk te overvallen. Zoo haaft nu doot
io|c^» wtS "an U door waarheid der zaakenen effeftive exiftentie van
.jJten of meerdere Bezwaarnifien ad licjnidum gebragt zal zyn, zoo zullen
ty en gy aan den Graveerenden daar van zonder iyd-veilies berigt ge-
ykwCn> en 'iun tot herfielling uyt Keyzerlyke authoriteyt onder een kotten
t?aafi«n termyn aanmaar.eo dog by de geiingfte tergivetzatie ons daat
4-van onderdanigft berigt geven, op dat wy wegens de Executie, verdere
tiaderecn nadtukkelyket verótdeningen konnen laten afgaan indien
ara waar na Z'S °°k te informeeren is) na die tyd nieuwe Gravamina mog-
gc en °Pgtkomen zyn zoo zult gy de aangeweezene gtaveerende uyt
rot [ra£,e Tan onze gelyke hier toe gevende Keyzerlyke Commiffie, in priori
"ma mede influyten, en de hetftellinge ofte verantwootdinge afeyl'chens
[0 naar °P ket laafte gevolg zoo in dezen als boven gemeld nooit de
iftCand in zoodanige zaaken (die voor onze Keyzerlyke Hofraad en het
'amer-geregt gekomen en daar heenen in regten geweezen zyn) te
CD 'Jan maat dezelve van zig af, en ad locum litis copta te wyzen, alwaar,
vJi :a behoorlyke voordraging fpoedig en agtervolgens de Ryks-wetten regc
ec. |c4aan zal worden vooral zult gy om voortaan alle aanftootelykhe-
Yc ,e myden, den Augsburgfe Confeffions-verwanten voothouden, dat
fy onze local-CommijJiines op geenetlev wyze anders en eerder zullen ver-
f|i®rJieeeren, als na de Hammerlebiie Reprefaillen volkomért afgenomen
«n de te rugroeping van de Heer van Reek in effeft volbragt zal zyn
i(Ce'vy' wy hier op oobeweeglyk perfifteeren. Dat is de eenigfte weg die
,i,>y na de tegenwoordige omftandighcid der zaaken verkiezen konnen
^rvoor oerff in veele Foinren geen eygentlyke Klager, veel min ie-
is die zig (volgens gewoonte) tot zaaken en verifiëring der aan-
zif\'<'sa?den faUortim legitimeert ofte zig tot voortkoming van Com-
ietf "ffif-koften offereertton tweeden dat byna geen een faffum (gelyk het
df'' l'trandam eommijjionem na alle Ryks- en Regtsgebruyken vereyfeht
n Rotd) beweezen word, nogie blykt; zelfs zoo ten derde ex parte der Augs-
bjf!,r?fe Confeffiohe-verwant'en zelve daar men over de waarheid der
Itt^'ü^kragte Gravaminum zig niet heeft konnen eyfehe.tde voorfiellen
r a,"otics zulks is gcdeclareeit geworden en alwaar ook ten "vierden
- wei groot dee! dezer Bezwaarnifien of wegeos de geringe impot'
- Nc.i3f
tantie geen koftelyke Commiffie rtterireeren, ofte van die hnedanighoid
zyn, dat zy met weynig moeiren en zonder ëenige.holten door llrrpelh
lchrifrelyk; voorftullingen konnen tiyr den grond geholpen worden. Eg-
ter, indien een of ander point in progrejfu caufa nier alideis .ris dooi een
dommiffie in loco zouw konnen geredreiiecit women, zuilen (Sy dtzélve,
op beramelyk verzoek, en bybrenging voor gerr.vtde rtepUeJiiirnm ten oi-
Icn tyde onweygeihaat verordineeren en zö'ndrr eefiig ondtifcheid vari
Geloufs-belydëoiflën derr"Rartfolyken en rtóteftanten gelyUrtiaiig trg{
bewyzen en doorgaans inderdaad beieftigenhoe zeer oi.s aangelegen
is doot alle toegankelyke weegerihet eynde der zaaken nevens de'
daar vari dependeerende tuft en welftand des lieven Vaderlands te bevor-"
deren; en hoedanig onze on'vetgéetbare zorg zig daar heen ftickt eit bly-
ven zal dat zulks alles reit eerften en inderdaad gcfcitiedr weshalven
wy dok een iegclyk goed Fattiot wegens zoodanig een algerricen nuttig
en heylzaatri oogmerk, tor zyn' aau ons en her Ryk fchuldtge pligt aan-
maanen om rrrer Duytlën iaad en daad iu getrouwe eenigluid ticir tot
een goed eynde tc fpoeden en zorg (e dragen dat wy iu or.ze regima-
tigfte intentie en de optegre Ryks'vaderlyke zorge verder niet mogen
verhinderd, nogte (gelyk fchier uyt de laafte Conclude der Froreftfluieri
blyken zokw) mer allerhande omftandighèden en zoo wel onverdiende
als ongegronde fufpitie ofte conditiën belaft worden.
Hiet mede v'etblyve Sec. Gigeven in ons Koninglyk Paleys re Praag,
den 9 September 172}, onzer Ryken, des Roomfcn in het twaalfde, des
Spaanfen het twiuigfte, cn des Hongairfen en Boheemlen het drrtiendrè
Jaar. KAREL.
Vt pridcricii Carel, Gtaaf van Schönborn.
F. V. Glandotff,
VÈRSA1LLKS den November. Zondag, zynde de dag voor Aller'
heiligen Feeft hoorden de Koning de Mifië en Commnniceerde uyt
handen van den Abt Milon, Aalmoeflëniet van zyn Majt. waar na de
Koning veele met het Konings Zeer befmette Menfchen aanraakte des
namiddags affifteetde zyri Majt. in de eetfte Vefpers welke in Aluzic<|
gezongen wietden, en waat in de Biflchop van Rieux den Dicnft venig-
te. De volgende dag gemeld* Feeftdag zynde hoorden de Koning in
de Kapelle van 't Kafteel de groote Milfe, die Fontificalyk door gemel
de Bifichop van Rieux gecelebreerd, en inMuzicq gezongen wierd des
namiddags hooiden zyri Majt. het Sermon van den Abt Couftuiier,Ka
nunnik der Kerk van Sr. Germain de l'Auxeriois, cn de tweede Vespers,
welke dezelve Prelaat bediende vervolgens affiftccrden de Koning in
de Vespers van Allerzielen. Dingsdag, Allerzielen Feeft hoorden zyn
Majt. de Millie de %c<puiem, geduurende dewelke het Dt rrofundis in M u-
zicq gezongen wietd. Woensdag, Feeft van Sr. Hurberr, hield den Ko
ning een gtoote Jagr in *i Bofch van Sr. Germain en gaf na dezelve
een pragtig Fe-ftyn aan de Hecren en Dames van zyn Hot in het Huys
van Aval, 't geen in dat Bolch Zynde, tot dien einde genmubilceit was.
Die dag onthaalden de Hen. van Bourbon tcGhamïlly, daar Iry de Fectt
dagen was.gaan pafi'eeren zéér magnificq veele Heeren en Uytheemfë
Mir.ifters, welke die Frins verzogt had. Den Hertog van C-hattres is het
Jagt Feeft te Rambouillet by de Gtaaf van Touloufe wezen doorbrengen.
Voor eernge dageo heeft men van wegens haare Katholyke Majcftcyien
aan de Infante Koninginnecel) Popp' gegeven die op zvn Spaans en
uyttermate koftelyk gekleed is. Men veizekert dat dei) Ab: Sitzman 00-
dtt-Preceptor van den Koning, den Abt Dijon Fteoeptor v»n-de Graaf
van Clermonten Zyn Gouverneur de Maiquis de T-hdrgny ordrc ge-
kreegen hebben het Hof te verlaten zondet dat roen de recde zegt van
haar disgratie. Men zegt dat de Bifichop van Metz zyn Ampt van 's
Konings eerftl Aalmoêfenier afftaan zal ren voordeele van den Aaidsbis-
fchop van Katnerik welke tc Tarys zal gaan woonen in het Hoiel van
Pomponne; waat uyt de Ooftindife Cómp. om die lécdeindat van Ma-
zatin vertrokken zouw wezen. D. Heet Baulor Intendant vari wvlen de
eerfle Piezidcnt van 't Failemtnt is in die telve qualiteyt by de Prins
van Conty over gegaan welke hem 6oeo Livr. Appoiritement geeft.
Aan des Konings Minifter te Fraag is o'rdre gezonden om met die van
zyn Groot-Biittar.nife Majt. en de Staaten Geneiaal de Conceit te age
ren ten roordeelen van de Hollandfe Ooftindife Compagnie.
PARYS den j-November. Dingsdag heeft een Hart dat in de Moëtrjj
opgebragt, cn vervolgens in 't Bofch van Boulogne gezet was een Man
en een Vrouw omgebragtwaarom '1 zelve Woensdag dood gefchoote'a
is. Voot eenige dagen is de Hr. Fevtac, berugt Vroedmeefter, naar Mo
dena vertrokken, om de Erf-PtinCefie in haat Verloffinge te dienen dn
heeft een Vrouw met zich genomen om dezelve geduurende het Kraairi-
bedde op te pjflen. De Ridder Schaub heeft een Kabinet Courier van
J Hanover ontfangen, welke Ctedentie-Btieven voot de HcerHoratioWaj-
pole mede brengr om zoo meri zegt ile moeilykhéden, rakende de In-
veftitures, te helpen afdoen. De Koning heeft een gezeegtfde Brief ge'
zonden aan den Trefautier van Sr. Jaques Hofpital welke hem gebied
naar Tours in Ballingfchap re vertrekken, om dar hy kwalyk gefiandeld
heeft in het doen zyncr Rekeningen; en om dat de Kanunniken hem by-
zonder belaft hebben niet veele Memotien dié zy aan den Hertog van
Charrrcs hebben gepiezenteerd als Grootmeefter der Orde van de L. 'V.
van Mootcatmel en van Sr.Lazarus van Jeruzalem, waar van dien ('rins
tegenwoordig de lnkomften geniet. De oudfte Zoon van den Prince de
Conty heeft de Koning te Verlailles wezen zien cn de eere gehad'heel
wel by zyn Majt. onrfangen te worden. De Prins zynVader lie. ft maaj
een geringe Indispozitie gehad van de tak van't H*it, in een myner vo
rige gemeld, maat zyn Paatd is gekweft geweeft; deze Prins word eetft-
dags van *t Eyland Adam aan het Hof verwsgt. De Hr. du Men, Zoor»
van wylen de Piezidcnt van de Kamer der Rekeningen Marqnis vari
Rhofinien Kapt. der Deurwagter) van den Hertog van Orleans zond
Zarurdag zyn Kamer-dienaar naar MonimotenCy welke daar toe een
kwaad hnur-Paaid nam, daf hem Onderweg op de grond wierp, en alzorf
hy met de eene voet in de Stygbeugel was blyven hangen, hem zoo jr:ng
nafleepten, en zoodanig kwetftede', dat hy kottc tyd daat pa geftoivm
is :.de Marquis de Rhofini deze tydiogbekomen hebbendefchtecf tea
