£cidóc (Bowurnt
Akkoord
bevriest
salaris van
ambtenaar
Brinkman boos
over akkoord
verbetering
positie leraar
A2
A3
AS
B3
B5
C4
Sprankje hoop op vrede in Bosnië
<71
Twee doden
door storm
4t^ly
„Mogelijkheden voor
betaalde informele hulp"
DONDERDAG
NOVEMBER 1992
20 PAGINA'S
in drie katernen
EESTELIJK LEVEN
Kerken zijn
ontevreden over
Riagg's
Scheiden wordt
eenvoudiger
Russische burger
moet zich gaan
wapenen
DEN OMGEVING
Ingang Duinrell
k* verplaatsen naar
de Katwijkseweg
'P Bryan Roy van Ajax
al naar Foggia
tudi Fuchs is klaar in
Den Haag
I Corine Schippers het
meisje van jong, snel
l. en wild
"ELIJK LEVEN/OPINIE
INNENLAND
"ENLAND
IERVICE
IEN/REGIO
NSTVERLENING
UTUUR
...V-PROGRAMMA'S
IENSEN
Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv). Directeur-hoofdredacteur: J.W.C. Leune.
84ste jaargang no. 25493. Losse nummers 1,50.
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien, sommige met hagel of on
weer. Minimumtemperatuur van
5 graden aan zee tot 2 graden in
het binnenland. Middagtempera-
tuur ongeveer 8 graden. Wind uit
west tot noordwest, matig,
kracht 4, aan de kust en op het
IJsselmeer af en toe hafd, 7. Za
terdag vrijwel overal droog.
Daarna opnieuw wisselvallig.
Afperser plaatst bom
onder auto van jurist
VOLENDAM Een 25-jarige man uit Volen-
dam is gisteren door de politie aangehouden op
verdenking van maandenlange afpersing. Hij
wordt ervan verdacht in de nacht van dinsdag
op woensdag een bom te hebben geplaatst onder
de auto van zijn slachtoffer, een fiscaal jurist.
Het pakket is onschadelijk gemaakt. Volgens de
jurist zijn hij en zijn gezin vier maanden lang
met zwaar geweld bedreigd. Hij zegt in ant
woord op de bedreigingen „een ernstige fout" te
hebben begaan: hij betaalde een bedrag „met
vier nullen" aan zijn afperser. Deze zou in strijd
met zijn belofte de chantage daarna hebben
voortgezet. De politie zegt in het belang van het
onderzoek niet te kunnen meedelen of het pak
ket inderdaad explosieven bevatte.
SARAJEVO Het bestand dat sinds
middernacht van kracht is tussen de
strijdende partijen in Bosnië-Hercego-
vina leek vanmorgen in grote trekken te
worden nageleefd.
In de Bosnische hoofdstad Sarajevo deed
zich geen enkel ernstig incident meer voor,
zo meldden de radio en de politie. Buiten
landse journalisten hoorden desondanks
nog wel een enkele keer het geluid van au
tomatische geweren, maar de zware wa
pens zwegen. De legerleiding van het in
meerderheid uit moslims bestaande Bpsni-
sche leger meldde ook geen gevechten op
andere plaatsen aan het Bosnische front.
Gisteren had de Bosnische radio nog ge
meld dat zes mensen werden gedood en
acht gewond als gevolg van Servische be
schietingen van de oostelijke stad Srebeni-
ca, die al 200 dagen wordt belegerd. De
Kroatische radio meldde vanuit Zagreb als
enigé dat er nog gevochten wordt in Bihac
in het westen en bij Travnik in het midden
van Bosnië. Het bestand, dat onvoorwaar
delijk is, werd dinsdag in Sarajevo in het bij
zijn van de VN-vredesmissie Ünprofor gete
kend door de militairen van de moslims,
Kroaten en Serviërs. Vorige bestandsove
reenkomsten werden steeds na korte tijd
geschonden.
Pagina A5: Psychiatrische patiënten dub
bel getroffen door oorlog
Oma in VS krijgt
reageerbuis-tweeling
ANAHEIM Een 53-jarige grootmoe
der heeft na in-vitro fertilisatie een
tweeling op de wereld gebracht. Zij
werd daarmee de oudste vrouw in de
Verenigde Staten die het leven heeft
gegeven aan reageerbuisbaby's, zo
heeft het ziekenhuis in Anaheim in Ca-
lifornië bekendgemaakt.
Mary Shearing, die drie kinderen heeft
uit een eerder huwelijk en oma is van
twee kleinkinderen, kreeg twee meisjes
die twaalf weken te vroeg werden gebo
ren en respectievelijk 1 en 1,25 kilo \ve-
gen.
De baby's liggen op de afdeling intensi
ve care. Hun toestand is stabiel.
DEN HAAG Werknemers,
werkgevers en het kabinet
zijn het vannacht eens ge
worden over de loonstijging
voor volgend jaar. Het ak
koord betekent dat de loons
verhogingen voor de werkne
mers in het bedrijfsleven in
1993 rond één procent
moeten uitkomen. Verder
gaat het kabinet gaat ervan
uit dat de salarissen van
ambtenaren en trendvolgers
gelijk zullen blijven.
Volgens minister Dë Vries van
sociale zaken zullen de ambte
naren echter als gevolg van de jaar met 25.000 dreigt toe te ne
wordt verwacht dat ze afspra
ken maken over loonmatiging
en werkgelegenheid. Cijfers en
aantallen worden niet ge
noemd. De drie partijen die het
akkoord sloten gaan er echter
van uit dat dat de bonden geen
extreme looneisen zullen stel
len en dat werkgevers zich zul
len inspannen om extra banen
te scheppen, vooral voor kans
arme groepen als langdurig
werklozen, gedeeltelijk arbeids
ongeschikten en etnische min
derheden.
Al deze maatregelen moeten er
toe leiden dat de werkloosheid
niet verder oploopt. Het Cen
traal Planbureau voorspelt dat
het aantal werklozen zonder
een drastische beperking van
de salarisverhogingen volgend
geringe inflatie en de verlaging
van premies en belastingen
geen koopkrachtverlies lijden.
De sociale partners kwamen
overeen de cao's die op 1 januari
1993 aflopen pas per 1 maart te
vernieuwen. De loonsverhoging
die dan wordt overeengekomen
kan echter desgwenst met te
rugwerkende kracht vanaf 1 ja
nuari worden ingevoerd. Het
betreft hier enkele grote cao's,
namelijk die voor de metaalsec
tor, de bouwnijverheid en de
schoonmaakbedrijven. De on
derhandelingen over de nieuwe
cao's mogen niet voor 1 februa
ri beginnen. De meeste collec
tieve arbeidsovereenkomsten
lopen overigens pas op 1 april
af. Die blijven dan ook onge
moeid.
men en in 1994 zelf met^Ó.OOO.
De vannacht gemaakte afspra
ken maken het mogelijk be
staande cao's open te breken en
aan te passen. Dat geeft het ka
binet de mogelijkheid de al
overeengekomen loonsverho
ging van circa 4 procent in de
zorgsector niet te laten door
gaan. Dit levert een besparing
op van een half miljard gulden.
Het kabinet heeft daar al op ge
rekend bij de herziene begro
ting die vandaag in het parle
ment wordt behandeld.
Het centraal akkoord is zeer
moeizaamn tot stand gekomen.
In totaal is er zo'n 36 uur over
gesproken. De sociale partners
konden het tot gisteravond on
derling niet eens worden over
het raamwerk voor de arbeids-
Vrouwen juichen over synodebeslissing
Diaken Liz Waller (links), staande naast een vriendin, steekt haar enthousiasme niet onder stoelen of banken wanneer ze in Londen voor het
gebouw waar de Kerk van Engeland vergadert, hoort dat de synode heeft ingestemd met de wijding van vrouwelijke priesters.
FOTO: AP
Pagina A2: Nipte meerderheid voor wijding vrouwen
FNV-voorzitter Stekelenburg voorwaarden van 1993. Breek-
meent dat het akkoord geen
loonstop behelst, maar louter
een adempauze is. Minister De
Vries zei dat in die rustperiode
kan worden bezien of de sombe
re voorspellingen, over de eco
nomie en de werkgelegenheid
bewaarheid worden of dat de
paniek wellicht toch iets te
voorbarig was. Door het bereik-
punt bleef de eis van de werkge
vers om een loonstop van drie
maanden in te lassen. Pas toen
premier Lubbers en minister
De Vries gisteravond weer bij
het overleg aanschoven, werd
er een compromis bereikt.
Werkgeversvoorzitter Rinnooy
Kan sprak zelfs van „een klein
wonder". „Ik ben ontzettend
te akkoord is een looningreêp blij dat het niet tot een defini-
van het kabinet hoe dan ook
van tafel.
Het akkoord bevat hoofdzake
lijk aanbevelingen aan de cao
onderhandelaars. Van hen
tieve breuk tussen de partijen is
gekomen, want dat heeft er lan
ge tijd wel degelijk ingezeten".
Pagina A3: Lubbers: „Heren, u
redt het verder wel"
Nieuwe aanvallen
in Zuid-Libanon
TEL AVTV/SADIKIN - De Is
raëlische luchtmacht heeft van
nacht aanvallen uitgevoerd op
een basis van de Hezbollah bij
het dorpje Sadikin in Zuid-Li
banon. Een gebouw dat als ont
moetingsplaats diende werd ge
troffen, maar er vielen geen
slachtoffers. De aanval kan het
begin zijn van een grote Israëli
sche militaire actie in Zuid-Li
banon. Langs de Israëlisch-Li-
banese grens is het leger op
nieuw in staat van paraatheid,
nadat de regering in Jeruzalem
in de loop van de nacht had be
sloten de beslissing over het
moment en de omvang van de
actie over te laten aan premier
Rabin. Er waren gisteravond
aanwijzingen, dat de actie ieder
moment kon beginnen.
Pagina A5: Spanning in Noord-
Israël
'roces tegen
-g^rich Honecker
erdaagd
en
at kËRLIJN - Het proces tegen
Klï voormalige DDR-partijleider
de ft -president Erich Honecker is
indaag kort na het begin ver-
aagd tot maandag. De recht
op,. ank besloot tot het uitstel om-
jntiifit een van de medeverdach-
artlkfn, oud-premier Willy Stoph,
artlliëgens een hartaanval verstek
waarioest laten gaan. De verdedi-
ing van Stoph legde bij het be-
van de rechtszaak een
:hrijven voor waarin werd ge
leld dat de oud-premier niet
<r de rechtbank kon verschij-
ien. De openbare aanklager wil
dat een rechtbankarts de
izondheidstoestand van de 78-
irige Stoph gaat onderzoeken.
)e 80-jarige Honecker wordt
net vijf andere voormalige
Dostduitse topfunctionarissen
ferantwoordelijk gesteld voor
le dood van vluchtelingen die
jij de Berlijnse Muur en de
Duits-Duitse grens naar het
JVesten probeerden te ontko-
ïien.
Pagina A5: Publiek uren in de
fij voor proces-Honecker
Woedende oppositie
Leden van oppositiepartijen in de Mexicaanse stad Matamoros vernielen het kantoor van de gemeentelij
ke kiescommissie. De regerende partij PRI heeft volgens de woedende tegenstanders haar deze week
opgeëiste verkiezingsoverwinning te danken aan fraude.
m FOTO: AP
DEN HAAG - CDA-fractie-
leider Brinkman zal het kabi
net vandaag in stevige taal
vragen het pakket bezuini
gingen concreet in te vullen.
Daarvoor doet hij het kabinet
enkele voorbeelden aan de
hand. De PvdA is tegen het
openbreken van bestaande
cao's.
Daarnaast zal Brinkman zijn
duidelijke ongenoegen laten
blijken over het principe-ak
koord dat minister Ritzen van
onderwijs heeft gesloten met de
bonden over de verbetering van
de positie van leraren.
Volgens de CDA-fractieleider
geeft het akkoord een heel
verkeerd signaal in een tijd dat
het kabinet iedereen oproept
om akkoord te gaan met een be
vriezing van de lonen. De
CDA'er was zelfs zo ontstemd
dat hij gisteravond schriftelijke
vragen stelde aan premier Lub
bers; een hoogst ongebruikelij
ke stap. Met het verzoek die
voor begin van het. vandaag te
houden debat over de bezuini
gingen te beantwoorden.
Brinkman wil van de bewinds
lieden vooral weten hoe de posi
tieverbetering voor onderwij
zers zich verhoudt met de op
roep tot matiging en met de af
gekondigde verplichtingenstop
(de ministers mogen tot zij dui
delijk maken hoe zij de opgeleg
de bezuinigingen zullen uitvoe
ren geen nieuwe verplichtingen
aangaan). Bovendien wil Brink
man weten hoe minister Ritzen
aan 711 miljoen gulden wil ko
men - dat kost het principe-ak
koord in 1996 - terwijl in de be
groting 633 miljoen gulden
hiervoor staat.
Over het ombuigingspakket wil
CDA'er wil illegalen
terugkeerpremie geven
DEN HAAG - Tweede-Kamerlid Jan Krajenbrink
van het CDA vindt dat de regering een terugkeerver-
goeding moet geven aan illegalen die ons land worden
uitgezet. In een interview met dagblad Trouw zegt de
Krajenbrink dat de terugkeerpremie van een illegaal
die hier gewerkt heeft gedeeltelijk bekostigd kan wor
den door diens werkgever.
In de praktijk worden illegalen namelijk veelvuldig on
derbetaald. De premie heeft dan het karakter van ach
terstallig loon. Ook moet volgens Krajenbrink gedacht
worden aan de teruggave van eventueel ingehouden
sociale premies. Op het ministerie van justitie wordt
het idee gezien als een nobele gedachte die het overwe
gen waard is. Er wordt echter ook gewezen op het ge
vaar van 'premie-toerisme'.
DEN HAAG De najaars
storm die gisteren over Ne
derland trok, heeft twee
mensen het leven gekost.
Op de Prinsegracht in Den
Haag werd een 22-jarige vrouw,
die op de fiets reed, getroffen
door vallend puin toen de gevel
van twee renovatiepanden bij
het Westeinde Ziekenhuis in
stortte. Zij overleed in het zie
kenhuis. De 46-jarige bestuur
der van een auto die ook werd
geraakt, liep verwondingen op.
Het pand is daarna ijlings ge
sloopt vanwege het instortings
gevaar.
In Cadzand overleed een 31-ja-
rige man tijdens het sleutelen
onder zijn auto. Vermoedelijk
door de harde wind schoot de
krik onder de wagen vandaan.
Ook in Duitsland eiste de storm
zijn tol. Bij windstoten tot 170
kilometer per uur verdronk een
man toen zijn boot kapseisde op
een meer bij Huenxe, dichtbij
de Nederlandse grens. Een heli
kopter bracht de overige opva
renden van de boot in veilig
heid.
In ons land bereikte de noord
westerstorm uitschieters tot
windkracht tien. Mede door de
zware windstoten waaiden
overal bomen om en vlogen
dakdelen in het rond.
Het autoverkeer ondervond
veel overlast. Door het kantelen
en scharen van zeker zeven
vrachtwagens en een aantal
kleine ongelukken ontstonden
kilometerslange files.
Ook het treinverkeer onder
vond grote hinder. De spoorwe
gen hadden te kampen met om
gewaaide bomen, beschadigde
bovenleidingen en bladeren op
de rails. De vertragingen liepen
op tot dertig minuten.
De combinatie met springtij
maakte noodzakelijk dat de
schuiven van de stormvloedke
ring in de Oosterschelde dicht
gingen, de twaalfde keer sinds
de ingebruikname in 1986. In
Rotterdam werd de Leuveha-
ven afgezet wegens de hoge wa
terstanden. In Hoek van Hol
land steeg het waterpeil in kor
te tijd 2,5 meter. Voor zover be
kend zijn op de Noordzee geen
schepen in de problemen geko-
ADVERTENTIES
Piet Heinstraat 20
Telefoon 070-363 96 52
I FOTO'DIJKSTRA
het CDA dat het kabinet zich
UTRECHT Hulp aan fami
lie, buren, vrienden en kennis
sen - de zogeheten mantelzorg
of informele hulp - kan in.de
toekomst wellicht worden be
loond. Dr. M. Mootz, hoofd van
de sectie zorg van het Sociaal en
Cultureel Planbureau, stelde
dit gisteren in Utrecht op een
strak houdt aan de toezegging congres van Metis, het Bureau
dat voor 23 november de Kamer Vrouwenhulpverlening Neder-
In Nederland voorziet informe
le hulp in ruim tweederde van
de behoefte aan zorg. Ongeveer
11 procent van de volwassen
Nederlanders biedt dit soort
hulp en besteedt er gemiddeld
drie a vier uur per week aan.
Deze groep bestaat voor ruim
twee derde uit vrouwen.
Vooral getrouwde vrouwen tus
sen de 35 en 65 jaar met een re-
te horen krijgt waar de minis
ters het geld vandaan halen.
Het gaat totaal om ruim twee
miljard gulden. Daarbij denkt
het CDA aan het schrappen in
de studiefinanciering, de
rechtshulp en de subsidies van
verkeer en waterstaat. In de
gisteren gehouden fractiever
gadering van het CDA klonken
verder ook aanbevelingen om
meer eigen bijdragen in de
volksgezondheid in te voeren.
De PvdA-fractie, die eveneens
bafvM randaïvoo^berd- Iedereen krijgt medicijnen vergoed
den, heeft zich tegen het open
breken van bestaande cao's ge
keerd. Het kabinet wil dat de
sociale partners zelf nieuwe af
spraken maken ook waar er al
cao's zijn gesloten. Voor sommi
ge werknemers in de collectieve
latief lage opleiding en zonder
baan, verlenen mantfelzorg.
Deze zorg vervult volgens
Mootz een bufferfunctie door
dat er mee kan worden voorko
men dat een beroep wordt ge
daan op betaalde zorg. Maar als
het lang gaat duren wordt de
belasting van de „informele
zorgers" volgens haar al gauw
te hoog. Verdere uitbreiding
van de mantelzorg komt dan
haaks te staan op het gevoerde
emancipatiebeleid.
In Engeland en Scandinavië
wordt informele hulp op ver
schillende manieren betaald.
Mootz voorspelde dat de be
hoefte aan thuiszorg grtoter zal
worden en het aanbod niet. Ze
pleitte dan ook voor samenwer
king tussen professionele en in
formele zorg.
sector, zoals bij de volksgezond
heid, is er al een dergelijke cao,
maar het kabinet wil deze
'openbreken'. Hiertegen verzet
de PvdA zich, waarmee de PvdA
een gat van vijfhonderd miljoen
gulden in het kabinetsvoorstel
schiet.
Pagina A3: Ritzen tekent ak
koord over onderwijssalarissen
DEN HAAG - Veel particulier
verzekerden met een eigen risi
co beseffen niet dat zij al hun
medicijnen vergoed kunnen
krijgen.
Dit bleek gistereen tijdens een
hoorzitting in de Tweede kamer
over de gezondheidszorg. Een
woordvoerder van de Koninklij
ke Nederlandse Vereniging ter
bevordering van de Pharmacie
merkte op dat pog niet tot ie
dereen is doorgedrongen dat
alle medicijnen, ook de anti
conceptiepil, begin dit jaar zijn
ondergebracht in de volksver
zekering AWBZ.
Dit houdt in dat iedereen, ook
particulier verzekerden met
een eigen risico, alle medicijnen
kunnen declareren en dat geld
dan later terugkrijgen van hun
verzekeraar. Het maakt niet uit
hoe hoog het eigen risico is, om
dat de medicijnen niet in het
particlier verzekerde pakket
zitten, maar in de AWBZ. Wel
kan het voorkomen dat verze
kerden voor bepaalde, dure ge
neesmiddelen iets bij moeten
betalen. Maar dat gebeurt al
leen bij medicijnen waarvoor
ook een goedkoper alternatief
voorhanden is.
