Kwaliteit leven ehandicapte baby s doorslaggevend" Ter Beek ziet beroeps leger nu wel zitten Oorzaak borstklachten door slokdarmafwijking Schot in onderzoek naar Alzheimer Binnenland AI O L gestnderartsen: PvdA wil ov-tarieven niet laten stijgen L Sinterklaas in het nauw Culturele afsluiting ora4n bezoek _an Curasao Centraal akkoord blijft alsnog onzeker Prins Bernhard kip met gouden eieren' Leidse Courant a - woensdag 11 november 1992 u lBoer volgt ii Meijer op jN - De Noordhollandse gede- rde Margaretha de Boer (53) hummer een op de voordracht linister Dales aan het kabinet illagde benoeming van de nieuwe vat oüssaris der koningin in Dren- zelf \»Iaar benoeming tot opvolger eiedr vertrekkende Wim Meijer ïct hé °P zeer k°rte termijn ver- 1lrH ^et kabinet wijkt in de regel 1 n benoeming vrijwel nooit af Jaar e voordracht. De Boer is sinds Der W gedeputeerde in Noord-Hol- Ze heeft de portefeuille ruim- ordening, openbaar vervoer lkshuisvesting. De Boer is lid n va% PvdA. naak Kamer: programma basisonderwijs vol UTRECHT Patiënten met pijn op de borst komen vaak ten onrechte op de hartbewaking terecht. Niet het hart, maar een afwijking aan de slokdarm is dan meestal de oorzaak van de pijn. Eén op de drie patiënten met pijn op de borst blijkt geen afwijkingen aan het hart te hebben. Dat staat in het proefschrift van drs. H. Lam die daarop 17 november promoveert aan de Universiteit Utrecht. Lam onderzocht patiënten die met ernstige pijn op de borst in het ziekenhuis zijn opgenomen, maar bij wie de cardioloog (de hartspecialist) geen afwijkingen kon vinden. Van deze mensen had driekwart een afwijking aan de slokdarm en niet aan het hart. Pijn op de borst kan ontstaan door terug stromend maagzuur of door krampen in de slokdarm. Lam deed zijn onderzoek met een nieuwe zogenoemde 24-uurs-recorder. Die meet de functie van de slokdarm gedurende een etmaal. Patiënten kunnen het apparaatje bij voorbeeld aan de broekriem dragen. Het ap paraat meet de zuurgraad in de slokdarm en de druk die de slokdarm uitoefent om het voedsel naar de maag te transporteren. Als die druk te groot is, komen er krampen. Als de patiënt pijn op de borst krijgt, drukt hij een knop in. Zo kan later worden bekeken wat er precies aan de hand was. DEN HAAG - Het lespro gramma van het basisonderwijs is te vol. Staatssecretaris Walla ge van onderwijs en de Kamer, toonden zich hierover gisteren bezorgd. Volgens de bewindsman liegt het onlangs verschenen rapport van de onderwijsinspectie er niet om. Het evenwicht tussen taken en het beschikbare geld is zoek. Bezuinigingen hebben ook in dit verband hun tol ge ëist, aldus Wallage. De kwestie kwam in de kamercommissie onderwijs aan de orde tijdens een overleg over de introductie van zogenoemde kerndoelen voor het basisonderwijs en voor de basisvorming in de eerste ja ren van het voortgezet onder wijs. Kerndoelen geven van overheidswege globaal aan wat leerlingen moeten kennen en kunnen. De Kamer toonde zich ongerust over de haalbaarheid van de kerndoelen voor het ba sisonderwijs, maar volgens Wallage kan de introductie zor gen voor de discussie over de overladenheid van de onderwij sprogramma's, niet alleen in het basisonderwijs maar ook in het voortgezet onderwijs. Eva luatie aan het eind van het vol gendjaar kan leiden tot aanpas singen. ;den, 25.1 al g< ook den I Iaar|ECHT - „We moeten jec alleen zwaar tillen aan rabverleven van een kind, r ook aan de kwaliteit lat leven. Een dokter die ïleleniet doet, is misschien loet |goeie biotechneut, maar i tegé echte arts", zijni en vfinderarts dr. C. Versluys noetft gisteren in Utrecht bij de )or fntatie van het rapport )udeJn kten" over de gren- ^„jJran het medisch handelen 'erde rr (pasgeborenen. jgaat over vaak te vroeg ^^flren baby's die met ht Vdere ernstige afwijkingen vereld komen en die inten- 5 zorg nodig hebben. Onge- driehonderd keer per jaar er iren artsen deze zorg, in twee 1 vaile van de gevallen omdat el aa[er behandelen kansloos is. woie andere honderd gevallen verleft het kinderen die wel een derlpge overlevingskans heb- ;ag \t maar bij wie doorgaan met ntejandelen zinloos is, omdat /.eventueel later leven niet ren baar zou zijn" kinderartsen zijn het hier iFm» eens. De meningen lopen over de ongeveer tien (deren die jaarlijks in een noodsituatie direct na hun ge boorte met intensieve zorg in leven worden gehouden, maar van wie als de techniek niet meer nodig is duidelijk wordt dat ze zeer ernstig ge handicapt zijn. Dan rijst de vraag of het leven voor hen niet dreigender is dan de dood, aldus Versluys. Sommige artsen kiezen dan met instemming van beide ou ders voor opzettelijke levens beëindiging, anderen vinden dat in strijd met hun geweten. Het komt ook voor dat ouders toestemming weigeren voor een operatie die de arts nodig acht en die het leven kan verlengen van een kind dat blijvend ern stig gehandicapt zal zijn. De kinderartsen zijn het er wel over eens dat, als ouders en arts verschillend denken over de te maken keus, de ouders desge wenst moeten worden doorver wezen naar een arts die hun standpunt deelt. Versluys: „Het kind had per slot van re kening ook op een andere plek in Nederland geboren kunnen worden". Bij het staken van de behande ling geven de artsen een verkla ring van natuurlijke dood af omdat het kind dan aan zijn ziekte overlijdt. De Vereniging voor Kindergeneeskunde staat op het standpunt dat opzettelij ke levensbeëindiging bij Justi tie moet worden gemeld. Volgens Versluys levert dat veel problemen op omdat wettelijke regels ontbreken. De criteria aan de hand waarvan een offi cier van justitie al dan niet tot vervolging besluit zijn onbe kend. Ziekenhuisdirecties die geen moeilijkheden willen, kunnen aandringen op afzien van levensbeëindiging, tegen het belang van kind en ouders in. Verder bestaat de kans dat artsen al heel vroeg besluiten te stoppen of niet met behandelen te beginnen om een beslissing over opzettelijke levensbeëindi ging te vermijden. De artsen willen openheid, zegt Versluys. De werkgroep en de vereniging hopen dat het open baar ministerie aan de hand van het rapport tot duidelijke zorgvuldigheidseisen zal ko men, zoals die ook bestaan voor euthanasie bij volwassenen die wel zelf om levensbeëindiging kunnen vragen. Voorzitter dr. R. A. Holl van de vereniging vreest echter dat de politiek er haar vingers niet aan wil bran den. Ozonvreters Een gigantische paraplu, doorsnede 14 meter, staat opgesteld voor de chemische fabriek van Dupont in Dordrecht. Greenpeace voerde gisteren met de paraplu, die de hemel boven de noordelijke ijskap met het gat in de ozonlaag symboliseert, actie tegen de productie van 'ozonvretende' stoffen die het bedrijf produceert. FOTO: ANP DEN HAAG - De PvdA wil de tarieven in het openbaar ver voer in 1994 niet langer laten stijgen vanwege de toenemende scheefgroei ten opzichte van de kosten voor de automobilist. „Indien in '93 de ontwikkeling van het openbaar vervoer zich in verhouding tot het autoge bruik negatief ontwikkelt dan willen wij in een uiterste geval helemaal geen verhoging van de tarieven.per 1 januari '94". Deze mededeling deed PvdA- kamerlid Van der Vaart giste ren in de Tweede Kamer bij de behandeling van de begroting '93 van het ministerie van ver keer en waterstaat. Van der Vaart: „De reiziger in het open baar vervoer krijgt wat betreft het kabinet in de komende twee jaar zo'n twaalf procent aan de broek en in het woon-werkver- keer met de trein komen nog hogere percentages uit de bus. De meeste autogebruikers wor den in die jaren daarentegen ge confronteerd met een beperkte verhoging van de jaarlijkse mo torrijtuigenbelasting". Groenlinks-kamerlid Lank- horst suggereerde dat het ver haal van de PvdA'er gericht was op een toekomstig verkie- zingsstuntje. In '94 vinden na melijk op een drietal niveaus verkiezingen plaats. Maar Van der Vaart ontkende dat hij on der het mom van 'regeren is vooruitzien' al zit te denken' aan de volgende kamerverkie zingen. Vanmiddag komt minister Maij aan het woord tijdens het be grotingsdebat. Zo goed als ze ker zal zij mededelingen doen over de manier waarop zij de door het kabinet gedicteerde bezuinigingen gaat invullen. door BERT JANSMA Ik ben een redelijk zachtaardig mens, denk iik. Ik kan heel wat hebben voor ik van me afsla. Maar er zijn dingen waarvan afgebleven dient te worden. Mijn heilige huisjes. En ik begin te denken dat eraan de fundamenten van een van die huisjes hevig gerommeld wordt: aan Sinterklaas wel te verstaan. Ik heb sterk de indruk dat Nederland bezig is Sinterklaas te kleineren. Bezig is de goede oude Sint in de kantlijn van de decembermaand te drukken. Het lijkt verdacht veel op een samenzwering. Half oktober viel bij mij al het eerste tijdschrift met kersttooi in de bus. Met een soort haastigheid die me deed huiveren probeerde een sjieke reclamefolder me toen al te verleiden onmiddellijk de stad in te trekken om m 'n nog niet verdiende kerstgratificatie te besteden. Tien pagina's met cadeau-artikelen lachten me kwaadaardig toe. En mocht mijn budget daaraan niet geheel opgaan, dan waren er nog altijd de kerstballen, de pieken, het kerststalletje met herdertjes op een draaiend onderstuk en met echt blatende schaapjes om de rest aan te spenderen. Ik wierp een slinkse blik op de kalender maar echt, het was nog niet eens november. In de stad bleken diverse warenhuizen al doende gewoon anderhalve maand over te slaan. Alsof het allemaal al niet snel genoeg gaat. Bij het binnentreden werd duidelijk kenbaar gemaakt dat de kerstafdeling op etage zoveel was. KerstafdelingEn Sinterklaas dan Bestond die opeens niet meer Het leek er op. Goed, hier en daar was een mijter te zien, er lag al wat marsepein in de schappen, maar het kerstgroen overheerste. Ik vind het maar niks. Ik ben iemand van alles op z 'n tijd. Half november mogen van mij de Sinterklazen massaal in bootjes en op schimmels ons land invaderen. Mogen Móeten. En pas na vijf december praten we over Kerstmis. Maar in ons gulzig tijdsgewricht gaat alles in een en dezelfde commerciële soep. Wordt Kerstmis weer een Germaans Joelfeest dat die arme Sint Nicolaas overschreeuwt. Neem nou die burgemeester van Barneveld. De man wil de Sint al niet eens meer officieel ontvangen in zijn gemeente. Zover zijn we al. Ik vind het minnetjes. Zo 'n burgemeester mag van mij via een dorpsrevolutie afgezet worden. Een burgervader hoort op z'nm inst één keer perjaar voor joker te staan door een verklede man met baard feestelijk in te halen. Dat is een traditie. Hoe vaak hij verder in een jaar poor gek wil staan is zijn zaak. Maar die ene keer móet. We moesten de Sint maar bij de wet vastleggen voor hij straks helemaal vergeten Gouda culturele hoofdstad Z-Holland GOUDA Gouda wordt in 1994 de eerste culturele hoofdstad van Zuid-Holland. Het betekent dat Gouda een jaar lang het culturele middelpunt van Zuid-Holland is. De provincie geeft Gouda voor de organisatie van de diverse evenementen in dat jaar een bedrag van een half miljoen gulden. Gouda zelf hoopt het bedrag nog aan te vullen. De uitverkiezing werd gistermiddag bekend. üLEMSTAD - Met een cul- sle avond in het landhuis landia is gisteravond het «bezoek van de koninklijke filie aan Curagao afgesloten, morgen is het gezelschap Antilliaanse schrijvers Boeli Leeuwen, Frank Martinus )n en de schrijfster Diana^ acs lazen in Zeelandia voor eigen werk. De sologitarist 3o Martina en het gitaarduo ik Kowsoleea en Roderick na zorgden voor het muzika- fedeelte. De koningin werd teur) boekwerk aangeboden over iof. ichilder Ocalia. Ie ochtend waren de vorstin prins Willem Alexander in J vanInternational Trade Center iwezig bij de opening van het (gres van 'de Caribbean incil for Europe (CCE) waar fibische kopstukken met Eu- lese delegaties de verhou- g bespreken tussen de EG en 826)Caribisch gebied. De Euro- of/ te vertegenwoordigers ko- h uit Nederland, Duitsland, inrijk en Groot-Brittannië. el van de conferentie is de en r&fibische stem in Europa te ers0r^n boren. Voorzitter Sir Mi- Houiel Franklin zei dat nu Euro- ?rs; zelf door een economisch dal 30r 'ft het gevaar dreigt dat daar Caribisch gebied wordt ver- Prins Willem-Alexander drinkt verse cocosmelk, een traditionele drank van Curagao. Later in de morgen voegden prins Claus en zijn twee jongste zonen zich bij de koningin en prins Willem Alexander om van onder meer minister De Paula van financiën een uiteenzetting te horen van de economische si tuatie van de Nederlandse An tillen. De pers mocht daar niet bij aanwezig zijn. Johan Friso en Constantijn hadden toen al een bezoek gebracht aan de Cu- ragaose toeristenattractie Sea- quarium. Beatrix bezocht 's morgens ook nog de psychiatrische inrich ting Dr. Capriles Kliniek. Zij opende er een nieuwe aanleun- voorziening door in aanwezig heid van bewoners, personeel en genodigden een skulptuur te onthullen. Een van de oudste bewoners bood de koningin een replica aan van het beeld. In de middag waren de konin gin en haar drie zonen te gast op de marinebasis Parera. Tij dens de lunch maakten zij ken nis met de defensie-gemeen schap op Curagao. Daarna opende Beatrix het Vormings centrum Jeugdwelzijnwerk op het eiland. De prinsen Willem Alexander, Johan Friso en Constantijn vlo gen toen met een Lynx helikop ter van de marine naar het na tuurgebied Cristoffelpark. Zij bezichtigden er het museum en maakten daarna een rondrit over het westelijk gedeelte van Curagao. CK i(Vervolg van voorpagina) N HAAG - „De internatio- e reputatie van prins Bern- d berustte ten dele op mysti- itie, zoals het duidelijkst ek in de VS, waar zijn per- nlijke kwaliteiten veelal met itieke invloed werden ver- rd", schrijft Van Wijnen. te Nederlandse regering had duidelijkheid kunnen eppen doch liet dit na. Zo- g de voordelen groter waren i de nadelen, liet de regering internationale misverstand t de invloed van de prins >rtbestaan. Als zij dat (inter zonaal voordelige) misver- nd uit de weg zou hebben ge- d, dan was de kip met de gouden eieren wellicht van de leg geraakt". De prins werd door de kabinet ten op handen gedragen, stelt Van Wijnen. Kritiek was er ge noeg, maar werd niet publieke lijk uitgesproken. Het was in 1976 dat de prins over de Lockheed-affaire strui kelde en door het kabinet-Den Uyl werd bestraft. Dat laatste noemt Van Wijnen gegrond, maar „de motivering van het oordeel van de regering was niet vrij van hypocrisie en ze was vooral onevenwichtig". „De regering had nauwelijks toezicht op de prins uitgeoe fend, geen enkel kader voor hem aangegeven en geen schrikdraad gespannen. En ook het parlement had hem, zeer wel wetend dat hij een vrijbui ter was, altijd laten begaan". Saillant is met name het hoofd stuk „Trouble-shooter in Tehe ran", waarin Van Wijnen een geheime missie van de prins naar Iran onthult, gemaakt in opdracht van het kabinet-Den Uyl. Het land had de handelsbe trekkingen in 1974 verbroken vanwege de begrijpende hou ding van Nederland tegenover de bezetters van de Iraanse am bassade in Wassenaar. Een Nederlandse missie naar Teheran zou alleen slagen als een „beproefde aloude kunst greep" zou worden toegepast en Bernhard in de strijd werd geworpen. De prins reisde in april 1975 naar Teheran en be reidde er de weg voor minister van economische zaken Lub bers en zijn missie. Lubbers kon zich de activitei ten van de prins in Teheran, in 1977 in een gesprek met Van Wijnen, niet herinneren. De au teur van 'De Prins-gemaal' spoorde echter brieven op waaruit het tegendeel blijkt. Uit maart 1975 is er een brief van de huidige premier waarin hij de prins gegevens verstrekt over projecten en leveranties „waarin het Nederlandse bedrijfsleven bijzonder is geïn teresseerd" en uit juni een be dankje: „Ik ben mij ervan be wust dat de recente bespreking die u met de sjah hebt gevoerd in belangrijke mate tot het wel slagen van de economische mis sie heeft bijgedragen". (Vervolg van voorpagina) DEN HAAG Werkgevers en vakcentrales praten namelijk vanavond weer met het kabi net. De vraag blijft evenwel of een eventuele overeenstem ming tussen de sociale partners hard genoeg is voor het sluiten van een centraal akkoord. Het kabinet, dat morgen al met de Tweede Kamer in de slag moet over de bezuinigings maatregelen om de verslechte rende economie tegen te gaan, stuurt aan op bevriezing van de lonen gedurende de eerste zes maanden van 1993. Zo'n in greep wordt door het bedrijfle ven en de werknemers falie kant afgewezen. De vakbeweging is wel bereid volgend jaar de looneisen te be perken tot onder de prijscom pensatie. Hoever de lonen on der de 2,5 procent blijven, is af hankelijk van de bereidheid van het kabinet de belastingen en premies te verlagen. Over een aanpassing van de wao-voorstellen hebben de soci ale partners geen afspraken ge maakt. FNV en CNV willen dat het kabinet in ruil voor loonma tiging onder andere de bestaan de uitkeringen ongemoeid laat, maar kregen geen bijval van de werkgevers. Over gerichte maatregelen voor de werkgele genheid is het al bestaande SER-advies om 'zwakkeren' - allochtonen, langdurig werklo zen en herintredende vrou wen - aan werk te helpen, het uitgangspunt. Een ruime meer derheid van de bevolking is be reid tot een loonoffer om de werkgelegenheid op peil te hou den. Voorwaarde is wel dat de koopkracht behouden blijft. Dit is de uitkomst van een enquête die NIPO in opdracht van RTL4 heeft uitgevoerd. Van de vijf honderd Nederlanders, die aan het onderzoek hebben meege werkt was driekwart tot inleve ren bereid. UTRECHT Het onderzoek naar de oorzaak van de ziekte van Alzheimer vordert gestaag. De werkelijke oorzaak is nog steeds onduidelijk, maar hier en daar duiken nieuwe inzich ten op die uiteindelijk kunnen leiden tot opheldering over de oorzaak van deze vorm van de mentie. Daarover is vandaag in Amster dam een symposium gehouden. dierfysiologie prof.dr. F. Lopes da Silva was het tot nu toe al leen mogelijk om veranderin gen in de hersenen aan te tonen bij overleden patiënten. Maar tegenwoordig kunnen ook beeldverwerkende analyses van de levende hersenen - zoals kernspinresonantie (MRI) - een beeld geven van de hersen structuren die zijn aangetast. En ook op het genetische vlak zijn er ontwikkelingen. Er bestaat nog geen test die Alzheimer definitief aantoont. Wel is het steeds meer mogelijk om de ziekte vast te stellen door andere aandoeningen juist uit te sluiten. Ook onderzoek naar risicofactoren werpt vruchten af: op die manier is de ziekte wellicht te voorkomen of uit te stellen. De twee belangrijkste factoren voor de ziekte zijn leef tijd en erfelijkheid. Een belang rijk, en vaak het eerste, symp toom is een gestoord geheugen. Bij Alzheimer is sprake van een afname in korte termijn-geheu gen. Het meest opvallend is de ernstige stoornis in aanleren en onthouden van nieuwe infor matie. Neuroloog dr. C. Jonker sprak van een explosieve groei van het aantal dementen, voor al door de vergrijzing. De meest voorkomende vorm van demen tie is de ziekte van Alzheimer. Elke vijf jaar verdubbelt de kans op het krijgen van Alzhei mer en dat betekent dat tussen 60 en 65 jaar één procent van de bejaarden aan de ziekte lijdt en dat dit tussen de 90 en 95 jaar dertig procent is. Behalve de leeftijd (hoe ouder hoe groter de kans) spelen ook erfelijke facto ren een rol, zoals het voorko men in de familie van Alzhei mer, van het syndroom van Down en van de ziekte van Par kinson. Maar ook de leeftijd van de moeder ten tijde van de ge boorte van de patiënt speelt mee. Een oudere moeder (bo ven de veertig) of juist een heel jonge moeder (onder de 19 jaar) vergroot de kans voor het kind om op latere leeftijd Alzheimer te krijgen. Al eerder was vastge steld dat het roken van een pak je sigaretten per dag het risico juist vermindert. DEN HAAG Minister ter Beek van defensie meent dat er voldoende redenen zijn om over te stappen op een klein beroeps leger en de militaire dienst plicht af te schaffen. Daarmee gaat hij in tegen het advies van de commissie-Meij- er, die onlangs voor handha ving van de dienstplicht pleitte. In een rede voor de Algemene vereniging van Nederlandse Militairen (AVNM) gistermid dag in Kijkduin, somde de mi nister een hele reeks overwe gingen op vóór een beroepsle ger. De internationale veilig heidssituatie maakt een kleine re krijgsmacht mogelijk. De nieuwe krijgsmacht moet meer aan crisisbeheersing, vredeso peraties en humanitaire hulp verlening gaan doen. Voor die nieuwe taken zijn snel inzetbare eenheden nodig. „En dan praat je al gauw over een heden die volledig uit beroeps militairen bestaan", aldus Ter Beek. Voor uitzending van dienstplichtigen is immers toe stemming van de Tweede Ka mer nodig, wat te veel tijd kost. Een klein beroepsleger mèt dienstplichtigen zou bovendien de ongelijkheid tussen jongeren die wel en niet in dienst hoeven, nog eens vergroten, zei Ter Beek. Dat een beroepsleger een kostbare zaak is, onderschrijft hij. „Maar de kosten zijn mede afhankelijk van de omvang van de beoogde krijgsmacht". De bewindsman verwacht voldoen de belangstelling voor een loop baan bij de krijgsmacht. Bij eenheden als het Korps Mari niers en de Commandotroepen melden zich nu al meer vrijwil ligers aan dan geplaatst kun nen worden. Volgens Ter Beek vereist de dis cussie over de toekomst van de dienstplicht 'flexibiliteit van geest van alle betrokkenen'. „Dat geldt natuurlijk ook voor mij. Ik ben altijd een voorstan der van de dienstplicht geweest. Ook ik moet mij afvragen of dit standpunt in de gewijzigde om standigheden nog onvermin derd opgeld doet aldus de mi nister. Hij hield de leden van de AVNM, de grootste vereniging van dienstplichtigen, wel voor dat afschaffing van de dienst plicht geen zaak van vandaag op morgen is. „Professionalise ring neemt tijd". Minister Ter Beek. I FOTO: DIJKSTRA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 3