Golf van blank geweld Overspoelt Zuid-Afrika Oproep Von Weiszacker aan diggelen geslagen Buitenland Gevechten in Bosnië laaien opnieuw op te Twee miljoen Aziatische aidsdoden in jaar 2000' Verstekelingen gedood op Oekraïens schip Bush stelt zich verantwoordelijk >JEW DELHI - In het jaar 2000 zullen in Azië twee niljoen mensen zijn overleden als gevolg van de liekte aids. Dit heeft Michael Merson, directeur van iet aids-programma van de Wereld Gezondsheid- jorganisatie WHO, gisteren gezegd in New Delhi op ,.n!e openingssdag van het tweede Internationale D'lc«!ongres over aids in Azië en het gebied van de Stille mi)ceaan. „De bekende epidemische sneeuwbal krijgt eniïorm voor onze ogén. In het jaar 2000 zullen onge- stat/eer twee miljoen volwassenen in dit gebied aan de ei (Jiekte zijn overleden. Alleen al in dat jaar zullen een A-r#a'f miljoen mensen, die met het HIV-virus zijn he lmet, de ziekte ontwikkelen en verzorging befloe ren", aldus Merson. Meer dan anderhalf miljoen pannen, vrouwen en kinderen in Azië en het gebiëd .'/'an de Stille Oceaan zijn nu seropositief. WASHINGTON President George Bush heeft zaterdag ge zegd dat hij alleen verantwoordelijk is voor zijn nederlaag in LE HAVRE - De Franse politie heeft de vorige week gehouden Amerikaanse presidentsverkiezin- gisteren in de havenstad Le Havre de be- gen. manning van een Oekraïens schip in Hij deed een beroep op alle Amerikanen om zich achter aanko- hechtenis genomen. De bamanning zou mend president Bill Clinton op te stellen „opdat hij ons land zeven verstekelingen van boord zou heb- vooruit kan stuwen". ben gegooid en daarna met een karabijn „Het was mijn regering en mijn campagne. Ik voerde het team hebben beschoten. De beschuldiging te- aan en ik neem de volledige verantwoordelijkheid voor het ver gen de bemanning van de onder Pana- lies op me. Niemand anders is verantwoordelijk", aldus Bush mese vlag varende MacRuby werd geuit in een nationale radiotoespraak. door een verstekeling die aan de moord- „Ik hoop dat de geschiedenis zal uitwijzen dat de regering partij wist te ontsnappen. Bush Amerika goed gediend heeft. Ik ben trots op mijn kabinet Functionarissen van de Franse justitie en mijn staf. Amerika heeft de wereld geleid door een tijdperk zeiden dat hij de politie inlichtte nadat van wereldwijde veranderingen. Wij hebben de wereld veiliger het schip donderdag Le Havre was bin- voor onze kinderen gemaakt. En ik geloof dat de echte vruch- nengelopen. Al de verstekelingen waren ten van onze wereldwijde overwinning nog geplukt moeten afkomstig uit Ghana. worden", zei Bush verder in zijn rede. Hoofdkantoor WEU naar Brussel BRUSSEL - Het secreta riaat van de West Europese Unie (WEU) verhuist van Londen naar Brussel, zo bevestigde de secretaris-ge neraal Wim van Eekelen in een zaterdag gepubliceerd interview in het Belgische dagblad „Le Soir". Na de verhuizing zal de WEU beter haar dubbelrol als Europese pilaar van de NAVO en als toekomstige defensiepoot van de EG kunnen uitoefenen, zei Van Eekelen. Franse media boycotten Jean-Marie Le Pen PARIJS - Bij een bijeenkomst van het ex treem-rechtse Front National gisteren in Pa rijs zijn journalisten door rechts-radicalen be spuwd en geslagen. De media besloten hierop tot een boycot van de slotrede van de leider van de partij, Jean-Marie Le Pen. Een lichttechni- cus van het televisiestation TF-1 werd bewus teloos geslagen op de door enkele duizenden mensen bijgewoonde bijeenkomst ter gelegen heid van het 20-jarige bestaan van Front Na tional. Aanhangers van de partij riepen „me dia-fascisten" tegen de 50 aanwezige journalis ten, fotografen en leden van cameraploegen. De leiding van TF-1 heeft met een permanente boycot gedreigd al Le Pen de uitlatingen van zijn aanhangers niet herroept. aciai llegi |c f^JOHANNESBURG - Het illaqvas zo'n alledaags incident in een stad waai' werkloze ordjongeren uit de woonoorden 1 vehet beroven van rijke men- a^en als hun favoriete tijdver- .'drijf beschouwen, dat het de kranten niet bai^ens haalde. Drie jongens, wie een gewapend met n d^en pistool, hadden ingebro ken in een huis in een dure wijk van Johannesburg. Een van hen was door een bewa st ker doodgeschoten. waren van de in armoede leven de zwarten: inbraak, gewapen de roofovervallen, berovingen, winkel- en autodiefstal. Toen de politie onlangs een bende inrekende die autowielen aan het stelen was op het vlieg veld Jan Smuts in Johannes burg, bleken de dieven blank te zijn. Negen blanken staan deze maand terecht voor vijftien roofovervallen bij bedrijven en woningen in de welvarende noordelijke buitenwijken van de stad. Van winkeldiefstal beschuldig de huisvrouwen wisselden on langs in voetboeien geslagen zwarte misdadigers af in een politierechtbank in Randburg, een voornamelijk blanke bui tenwijk. 'Ik moet mijn familie te eten geven', legde een vrouw Normaal gesproken zou het jjflossier al snel gesloten zijn en ZOifou de bewaker, een voormalig uit, betrapt op diefstal in een aclpolitieagent, geprezen worden supermarkt, zijn scherpschutterskunst. ^eze keer l*eP ^et anders: veide gedode inbreker was geen wj^warte jongere uit de woonoor- e bfden, maar hij was blank. En de ïeidh1311 hem doodde, de bewa- tole£er'was zwarf 2nte^e omkering van het 'traditio- are]nele' rollenpatroon bracht de p0ljblanke rechercheurs belast met onderzoek naar het inci- (gedent in verwarring; zelfs in het bg'nieuwe' Zuid-Afrika is het een au^ernstige zaak als een zwarte reeeen blanke doodt. Had de bewa- n jker de regels overtreden? Moest h to/hij vrijuit gaan of moest hij wor- 'den beschuldigd van doodslag - of zelfs moord? Moesten de handlangers van de blanke jon gen in staat van beschuldiging worden gesteld? Het is een dilemma waar de Zuidafrikaanse politie steeds vaker mee wordt geconfron teerd. Nu de blanke Zuidafrika nen niet langer in de watten worden gelegd door de apart- wetten, krijgen ook zij te ondmaken met armoede en werk- elkdoosheid. Velen gaan over tot denmisdaden die eens het domein Explosie „Je ziet het steeds vaker", zegt luitenant-kolonel Dave Bruce van de politie van Johannes burg. „Er zijn natuurlijk altijd blanke misdadigers geweest, maar nu begaan steeds meer blanken misdaden als roof en diefstal". Bruce ziet vooral eco nomische factoren als de oor zaak voor de explosie van blan ke misdaad; tienduizenden blanken zijn zonder werk ko men te zitten als gevolg van de steeds grotere recessie in het land en het feit dat ze niet lan ger op grond van huidskleur recht hebben werk. Bruce gelooft ook dat het norm besef in het algemeen is afgeno men. „Ik heb het dan over zede lijke waarden als eerlijkheid, integriteit en hard werken". De witteboordenmisdaad - fraude en corruptie - stijgt de pan uit. „We zijn niet langer de samen leving van voorheen. Veel blan ken proberen anderen te beste len en het geld in een oude sok te stoppen voor een regen achtige dag". Volgens crimino logen spelen ook andere facto ren een rol: wrok en een alge heel gevoel van machteloos heid, met name onder blanke mannen die hun oude status als de belangrijkste leden van de samenleving hebben moeten prijsgeven. Vivi Stavrou ver richt universitair onderzoek naar misdaad. Zij constateert een grote toename van blank- blanke verkrachtingen en moorden in Zuid-Afrika. „De blanke mannen hebben de afge lopen twee jaar extreem aan macht ingeboet", aldus Sta vrou. „Ze kunnen hun woede niet richten op de oorzaken daarvan - de politici, de bazen - en dus koelen ze die op de meest kwetsbaren: vrouwen, kinde ren, ouderen, zwarten". Het doelwit van de nieuwe blanke misdadigers is het groei ende aantal rijke zwarten in het land. Thabo Mbeki, een voor aanstaand lid van het ANC, werd onder bedreiging van een mes door een blanke beroofd in zijn appartement in Johannes burg. Andere prominente anti- apartheidsactivisten, Yusuf en Amina Cachalia, werden thuis aangevallen en beroofd door een bende waarvan een blanke deelutimaakte. Het huis waar de zwarte bewa ker de blanke inbreker dood schoot is eigendom van Gaby Magomola, een rijke zwarte za kenman. Magomola, die de be waker had ingehuurd om zijn familie te beschermen zolang hij voor zaken naar Amerika was, denkt dat de poging tot in braak mogelijk raciale motie ven had. „Er is een zwarte middenklasse ontstaan die steeds groter wordt en dat roept in sommige blanke kringen wrokgevoelens op",, zegt hij. „De misdaad wordt soms niet gepleegd om je horloge te stelen, maar om emo ties te kanaliseren". Dit alles heeft veranderingen teweeg gebracht bij de politie. In het hondentraningscentrum van de politie in Pretoria wor den de herders bijvoorbeeld niet meer afgericht om alleen zwarten te bijten. Maar oude gewoonten zijn niet makkelijk uit te roeien. Veel blanke poli tieagenten kunnen maar niet geloven dat de eigenaar van een mooi huis ook zwart kan zijn. Chaos Toen de recherche arriveerde bij het huis van Magomola toen de blanke inbreker was doodge schoten, ontstond grote chaos. De zwarte bewaker, die bang was dat de rechercheurs nog meer inbrekers waren, loste een waarschuwingsschot. Toen ze eindelijk het huis binnenge komen waren zouden de re chercheurs Magomola's vrouw onder vuur gehouden hebben. Uiteindelijk besloot de politie dat de bewaker fout zat. De re chercheurs geloofden de lezing van de twee blanke handlan gers van de dode - van wie er een gewapend was met een 9mm pistool - dat ze alleen maar 'een lolletje' hadden wil len maken. De politie hecht veel belang aan het feit dat de dode jongen, de 19-jarige Helmut Kern, net buiten het terrein van Magomola werd doodge schoten. De bewaker, Wilson Ntsoane (23) is beschuldigd van moord met voorbedachten rade. De media hebben tot dusver weinig aandacht besteed aan de zaak. „Als de kleuren omge keerd waren geweest, of zelfs als de doodgeschoten jongen zwart was geweest, dan zou Wilson nu niet terecht hoeven staan", aldus Ntsoanes baas Craig Fleischer. „De politie is alleen maar van afschuw ver vuld dat een blanke man kan worden doodgeschoten door een zwarte, ook al gebeurde dat plichtshalve". The Sunday Times De 'zee-oorlog' tussen Greenpeace en de Japanse marine die het plutoniumschip Akatsuki Manu be schermen, begon al direct buiten de haven van Cherbourg. FOTO:EPA Japans marinevaartuig ramt schip Greenpeace jort Noodtoestand m t.'in Colombia doeBOGOTA De Colombiaanse Cesar Gaviria heeft ?ersgisteren de noodtoestand uitge- 1 z<roepen. Aanleiding waren bom aanslagen overal in het land 'perdoor linkse rebellen, waarbij ze- >Perker 30 doden en 70 gewonden ziehyielen. st 1JDe noodtoestand zal voorlopig ..Wtgo dagen van kracht zijn. In zefldeze periode krijgen regering difen leger buitengewone be- h°voegdheden. Gaviria kan zo ac- 4eties tegen de rebellen gelasten zlJTzonder toestemming van parle- Piment of rechter. weHet wordt de media verboden 'detiyerklaringen van verzetsleiders t le,te publiceren. Het betalen van amJosgeld aan terroristen of ont voerders wordt strafbaar. De veiligheidsmaatregelen rond en politiemensen, eervan wie er dit jaar ruim 215 bij ;en omkwamen, worden kre-Verder is er een beloning gezet op informatie die leidt tot de aanhouding van de leiders van et de twee belangrijkste verzets- groepen, het Nationaal Bevrij- dingsleger (ELN) en de Colom- H biaanse Revolutionaire Strijd krachten (FARC). Rebellen pleegden afgelopen weekeinde tientallen bomaan- slagen bij overheidsgebouwen en banken in Bogota, Medellin, Cucuta, Armenia, Pereira, Tur- varbo en andere steden. Strijders van de verzetskoepelorganisa- ^1?1® tie Simon Bolivar Guerrilla mel Coordinator begonnen zater- 1 ff 1 dag het bloedige offensief met het doden van 26 politieman- ïver nen, die olieboringen be- yaE schermden in het zuiden van Colombia. De politie is ook het doelwit van aanslagen in opdracht van drugshandelaren. In de afgelo- pen tien dagen werden 20 poli- sff' tiemannen gedood uit vergel- ding voor de dood van Brances ,n'e Muoz Mosquera, de veiligheid- schef van de voortvluchtige co- ve® cainebaron Pablo Escobar, kin. Beroering over aidstest in Israël JERUZALEM - In Israël is gisteren grote beroering ont staan over een besluit van de re gering buitenlanders die langer dan drie maanden in het land verblijven, te onderwerpen aan een aidstest. Blijken zij besmet met het aidsvirus, dan moeten zij naar huis. Wordt de test ge weigerd, dan volgt direct uitzet ting. Met ingang van januari 1993 moeten alle toeristen, die bij aankomst automatisch een visum voor drie maanden krij gen, een aidstest ondergaan in dien zij langer willen blijven, zo bepaalde het ministerie van volksgezondheid. De maatregel is bedoeld om de Israëlische be volking tegen de ziekte te be schermen. Duizenden jonge Is raëliërs die na het vervullen van hun dienstplicht rondrei zen in Amerikaanse landen of het Verre Oosten worden na te- rugekeer niet getest. Artsen en aidsvoorlichters hekelden de maatregel als discriminerend en inefficiënt. PARIJS/CHERBOURG - Het Greenpeaceschip Solo is ge ramd door een Japans marine vaartuig. Het vaartuig escor teert de Akatsuki Maru, de van wege een vracht plutonium om streden vrachtvaarder. De 3800 ton metende Akatsuki Maru werd achtervolgd door Greenpeace toen het de Franse havenstad Cherbourg verliet. Het verzorgt het grootste trans- giftigste stoffen die de mens heid kent. De Solo volgt het Japanse vaar tuig op zijn geheime route naar Japan om landen te kunnen waarschuwen voor het aanko- panse escorteschip dat orde troepen aan dek had staan. Ook na de botsing bleef het ma rineschip de Solo hinderen. De kapitein van de Solo zei dat Greenpeace via het ministerie mende transport. De aanvaring van buitenlandse zaken in Den port van het zwaar radio-actief bert Kuiken deed de aanvaring materiaal ooit. Volgens Green peace gaat het om een van de had plaats ongeveer 56 ki lom ter ten oosten van het eiland Ouessant voor de kust van Bre- tagne. De Solo werd licht be schadigd. Volgens kapitein Al- zich voor na een nacht van inti miderende acties van het Ja- Haag een officiële aanklacht zal indienen tegen de Japanse au toriteiten. Tokyo leverde van daag felle kritiek op Greenpea ce en legde alle verantwoorde lijkheid voor de aanvaring van de Solo en het marineschip bij de milieuorganisatie. SARAJEVO In grote delen van Bosnië-Hercegovina is dit weekeinde zwaar gevoch ten. De vijandelijkheden tussen de strijdende partijen laaiden op in het zuiden van de republiek, in het westen van Bosnië-Herce govina en in Sarajevo. In het westen was het twee maanden betrekkelijk rustig geweest. De gevechten in Bosnië eisten de afgelopen zeven dagen zeker 120 mensenlevens. Bijna 700 mensen raakten gewond. De toename van het geweld bracht de VN-pogingen om voedsel- en hulpkonvooien over land naar Sarajevo te brengen in gevaar. Functionarissen van het Hoge Commissariaat voor de Vluch telingen (UNHCR) verklaarde® dat tien vrachtwagens met hulpgoederen voor de belegerde Bosnische hoofdstad gedwon gen waren terug te keren we gens felle gevechten bij Buna, 80 kilometer ten zuidoosten van Mostar. Gesprekken in de Bosnische hoofdstad tussen de drie strij dende partijen over het opzet ten van twee nieuwe corridors om de veiligheid van de hulp konvooien te garanderen lever den niets op. Ontmoeting Savimbi en afgezant VN opgeschort LUANDA - Ondersecretaris- generaal Marrack Goulding van de Verenigde Naties heeft gisteren een ontmoeting met de leider van de voormalige Ango lese rebellenbeweging UNITA, Jonas Savimbi, opgeschort. Savimbi had Goulding niet la ten weten of hij deze wilde ont vangen voor besprekingen ter verkoming van een nieuwe bur geroorlog in Angola. Goulding zou gisteren vanuit Luanda naar de stad Huambo zijn zijn gevlogen om Savimbi in diens bolwerk in het centrum van het land te bezoeken. Goulding had gezegd dat de be sprekingen „beslissend" kon den zijn voor het redden van een vredesakkoord. De in de Angolese hoofdstad verblijven de VN-functionaris Margaret Anstee verwacht echter een snel gesprek met Savimbi. De vlucht werd echter uitge steld. Vorige week braken op verschillende plaatsen in Ango la felle gevechten uit tussen re geringstroepen en de UNITA de Nationale Unie voor To tale Afhankelijkheid van Ango la. In Luanda was het gisteren overwegend rustig. De politie hief zaterdag het nachtelijke uitgaansverbod voor de hoofd stad op. De UNITA liet zater dag 28 van de 70 gegijzelde Bra ziliaanse en Russische mede werkers aan een stuwdampro ject ten oosten van Luanda vrij. Diplomatieke bronnen zeiden dat de overige gijzelaars spoe dig vrij zouden worden gelaten. Gorbatsjov verdedigt Honecker MOSKOU - Michail Gorba tsjov heeft gisteren zijn voor malige Oostduitse bondgenoot, Erich Honecker, verdedigd. De leider van de voormalige DDR moet deze week terecht staan voor zijn betrokkenheid bij het doodschieten van vluchtelingen aan de grens tussen de DDR en de Bondsrepubliek. Gorbatsjov zei dat ook de grenswachten die de vluchtelingen doodschoten met sympathie moeten worden tegemoet getreden. „Ten eerste moeten wij herin neren dat Honecker door de na zi's is vervolgd", zo zei Gorba tsjov vlak voor zijn vertrek naar Berlijn. „Ten tweede verrichtte hij als leider van de DDR ook veel goed werk door het verbe teren van de betrekkingen tus sen onze twee volken, een be leid dat was gestoeld op het uit gangspunt dat er nooit meer oorlog zou mogen worden ge voerd vanaf Duits bied". Tijdens de 18 jaar dat hij de lei der was van Oost-Duitsland, was Honecker een van de trouwste bondgenoten van Moskou. Maar tijdens de laatste jaren van zijn regime bekoelden de betrekkingen, doordat Ho necker weigerde de teugels te laten vieren en hardhandig bleef optreden tegen dissiden ten. Gorbatsjov wees de verwij ten van Egon Krenz, de man die in 1989 voor een korte tijd Ho- Voormalig Sovjet-president Michail Gorbatsjov praat bevlogen met Moskovieten vlak voor zijn vertrek naar Berlijn. FOTO: EPA necker opvolgde, van de hand als zou hij zich niets meer aan trekken van het lot van de Oost duitse grenswachten, die nu ge vangen zitten wegens het neer schieten van vluchtelingen. Herdenking oktoberrevolutie Ruim 50.000 Russen hebben zaterdag de bittere kou getrotseerd om van de 75ste herdenking van de Oktoberrevolutie een dag van pro test tegen president Boris Jeltsin te maken. Jeltsin heeft de laatste tijd steeds meer kritiek te verduren gekregen van haviken in het par lement, die net als velen onder de bevolking gekant zijn tegen zijn economische hervormingen. Het verwijt aan Jeltsins adres luidt on der andere dat zijn beleid veel te zware offers van de bevolking vergt. FOTO: EPA (Vervolg van de voorpagina) BERLIJN Bondspresident Von Weiszacker moest bijna vijf minuten wachten voor dat hij zijn toespraak kon houden, omdat iemand kans gezien had de geluidsinstal latie te saboteren. Von Weiszacker sprak op een voor hem ongebruikelijk ge spannen toon, met een klank van verbetenheid. „De staat heeft de plicht om niet langer werkloos toe te zien bij de schendingen van joodse be graafplaatsen, bij het geweld van rechts-radicalen", en hij voegde er improviserend aan toe: „En van links-radicale schreeuwlelijkerds". Een uit dagende opmerking, die prompt een fel fluitconcert uitlokte. Stenen en eieren werden naar het podium gegooid. Terwijl Von Weiszacker zijn speech probeerde te houden, barstte voor zijn ogen het geweld los. Op de plaats waar Jozef Goeb- bels in april 1933 de Duitsers had opgeroepen om Joodse za kenmensen te boycotten, pro beerde Von Weiszacker nu de Duitsers op te roepen hun hart en huis voor vreemdelingen en buitenlanders open te blijven stellen. Nadat zaterdag al in tal van Duitse steden vele tiendui zenden tegen de gewelddadige vreemdelingenvijandigheid hadden gedemonstreerd, begon ook gisteren de dag in Berlijn vreedzaam, bijna vrolijk. In het westelijk stadsdeel ver trok een indrukwekkende stoet demonstranten vanaf de Wit- tenbergplatz. In oostelijk Ber lijn vertrok een tweede stoet vanaf de Gethsemane-kerk. Honderdduizenden mensen waren op de been, het complete scala van de Duitse samenle ving met tal van politici, kunstenaars, geestelijken. Twee onafzienbare stoeten; on telbare vlaggen, spandoeken en borden met teksten die het ge weld tegen buitenlanders ver wierpen. Maar ook felle aan klachten tegen de asielpolitiek van regering en oppositie en te gen hun te grote lankmoedig heid, waardoor rechts-extre- men en neo-nazi's de afgelopen twee jaar een spoor van brand en geweld hebben kunnen trek ken. Ouderen, jonge mensen, gezinnen met kinderen, ludieke groepen. Hartverwarmende stoeten. Op de Lustgarten tra den op het immense podium zanggroepen op, folklore, rock muziek. Langs de routes veel maar bescheiden opgestelde po litie. En nog leek - even na drie uur - alles vlekkeloos te verlo pen, ondanks de verre van vlek keloze organisatie. De opkomst van njeer dan 350.000 deelne mers uit heel Duitsland over rompelden de organisatoren, het stadsbestuur en wellicht ook de politie. Na de eerste pro vocaties en fluitconcerten pro beerden politici nog de onrust stokers tot bedaren te brengen Op een deel van het plein kwam het echter tot keiharde scher mutselingen. De zin in de toe spraak van Von Weiszacker, dat het democratische Duitsland in het verleden niet ten gronde is gegaan omdat er te vroeg teveel Nazi's waren, maar omdat er te weinig democraten waren, kreeg tijdens zijn toespraak bij zondere betekenis. Meer dan 350.000 Duitse democraten luisterden naar zijn oproep om het geweld uit te bannen. Een paar honderd raddraaiers sloe gen luidkeels die oproep aan diggelen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 5