De Vieze Man het Kabinet' De eenzaamheid van Amerikaans rechts Oudere moet langer blijven werken BRIEVEN VAN LEZERS por w<JIK IN 'T HOUT latssecretaris mr. Arie ('Aad' i qr intimi) Kosto heeft in het im>artement dezelfde werkka- hilr als zijn voorgangster Kor- dean Hemel. Hij kende dat lieitrek al tamelijk goed voor- r vo hij er op 4 november 1989 dell intrek mocht nemen. Als tegtitiespecialist van de kamer- an ptie van de PvdA kwam hij er heik, om bij Virginie Korte een n zd woordje te doen voor k je of gene geweigerde asiel- •jr jker. Vrijwel nooit tever- Jfs, want deze CDA-bewinds- gjuw was de beroerdste niet. j-j diezel^de ruime en lichte ka- liep Aad Kosto medio deze l0Jk te ijsberen. Hij voelde zich iwetst, verklaarde hij tegen- j ,ir een journalist. Gekwetst ir de manier waarop er mo- nteel door ZSM (Zijn Soort bsen) over hem wordt ge geven. Met name het pro- ^essieve weekblad Vrij Neder- zou bezig zijn met een Ac- ctl*Beschadiging Staatssecreta- Justitie. De gevreesde ^^bmnist Piet Grijs heeft Kos- ^uitgeroepen tot 'De Vieze van het Kabinet'. 'e cdat doet pijn. „Alle kritiek koe die hoek van de samenle- liclg, van zeg maar linkse intel- >nte mensen die weieens een lezen, die hoek waar ik mij diang voelde, maakt het zitten stoel een stuk onaange- ner", erkende Kosto. bleek overi- ïs heel goed te begrijpen r yprdoor hij de Grijze toorn zal$r zich heeft afgeroepen. Hij pikeer op het oorlogspad tegen erj^llochtonen. Waren het eind jaar/begin dit jaar de Viet- gjnese asielzoekers die Kosto brachten, nu zijn het illegalen!". irwijderen ^~n 150.000 buitenlanders rr^den zich zonder toestem- V cg van de regering in Neder- Jid hebben gevestigd. Dit ge- wi I leidt justitie af uit een on- - jzoek van de gemeente Den l'Mag, waaruit zou blijken dat alleen al in de Residentie een cke twintigduizend illegalen ■blijven. Het Haagse ge- entebestuur, hevig ge- vsljrokken van dit aantal, heeft i C het kabinet aangedrongen ;ie een veel actiever uitzet- Scgsgbeleid. sto reageerde onmiddellijk iitief. Hij zei blij te zijn met verzoek van Den Haag. Dat T. s even iets anders, vond hij, V-h de houding van Amster- den, waar een waarschijnlijk Zw* veel groter aantal illegalen ont. Hij doelde op herhaalde latingen van de Amsterdam- lani se hoofdcommissaris Nordholt. Deze verklaarde na de vlieg ramp in de Bijlmer, toen men ook illegalen nodig had voor identificatie van de slachtof fers, dat zijn politiekorps geen medewerking verleent aan het „doen verwijderen", zoals justi tie dat noemt, van niet-crimine- le illegalen. „Wij hebben ons handen vol aan degenen die wel crimineel zijn", zei de Amster damse politiechef. Kosto kreeg daar, om met pre mier Lubbers te spreken, zo 'de kots' van, dat hij een officiële, schriftelijke berisping uitdeelde aan het Amsterdamse gemeen tebestuur. „Geenszins mag de indruk gewekt worden dat ille gaal verblijf hier tolerabel is als men zich niet aan het plegen van strafbare feiten schuldig maakt". En op een spreekbeurt in Utrecht afgelopen maandag deed Kosto het nog 'ns dunne tjes over door te zeggen dat alle illegalen uitgezet moeten wor den. „Daarbij moeten we zelfs niet terugdeinzen voor harde middelen". Het zijn niet alleen publicisten als Hugo Brandt Corstius die zich daar kwaad over maken. Amsterdams burgemeester Ed van Thijn noemt het „tamelijk onsmakelijk" dat zo kort na de Bijlmerramp zo velen zo nega tief over illegalen praten. De PvdA'er Chas Warning, stads deelraadslid in de Bijlmermeer, vindt zelfs dat Kosto de1 be trouwbaarheid van de Neder landse regering in diskrediet heeft gebracht. Eerst verzekert de staatssecretaris de illegalen in de Bijlmer dat zij niets te vre zen hebben als zij zich vrijwillig melden; een paar weken later roept dezelfde bewindsman dat alle illegalen eruit moeten, zo nodig met gebruikmaking van harde middelen. „Dat kan een sfeer van razzia's oproepen", aldus de 'zwarte burgemeester' van de Bijlmer. Blokkeren Aad Kosto ontkent met klem dat hij aanstuurt op razzia's. Wat zijn dan de 'harde midde len' tegen de illegalen waarvan hij in Utrecht sprak? Het blok keren van de toegang tot ge meenschappelijke voorzienin gen, zegt Kosto. Wat hem be treft worden de betreffende buitenlanders niet meer inge schreven in de burgerlijke stand, zodat zij niet meer in aanmerking komen voor een gemeentelijke woning, opname in het ziekenfonds en sociale uitkeringen en de scholen on toegankelijk worden voor hun kinderen. Ook ziet Kosto veel in het aan pakken van werkgevers. West- landse tuinders, Lisser bollen- boeren, Rotterdamse bakkers en Amsterdamse eigenaren van confectie-ateliers moeten to renhoge boetes krijgen en des noods gevangenisstraf als zij betrapt worden op het in dienst hebben van illegalen. Als ook dat niet helpt, mogen deze „uit buiters" (ze zouden lonen beta len van 1,50 per uur) bedreigd worden met sluiting van hun En daarmee denkt Kosto alle il legalen het land uit te krijgen? Nee, die pretentie heeft hij „heus niet". Dat zou trouwens ook helemaal niet z'n bedoeling zijn. Hij zint slechts op manie ren om het illegalen-vraagstuk beheersbaar te maken. Woord Een staatssecretaris moet men natuurlijk op z'n woord gelo ven. Maar welk woord? Bij deze vraag begint men op Justitie bijna te fluisteren. Nauwelijks hoorbaar legt men uit dat het beleid van de staatssecretaris gebaseerd is op een poging tot communicatie met de Derde Wereld. Op spreekbeurten zoals maan dag in Utrecht, die meestal door radio en televisie worden ver slagen, zou Kosto zich expres veel harder opstellen dan hij in werkelijkheid is. „Fortiter in re, suaviter in modo", noemt de staatssecretaris, die ooit een blauwe maandag theologie heeft gestudeerd, die tactiek. Krachtig in de zaak zelve, mild in de uitvoering. In de hoop dat daardoor de 'tam-tam' in Afrika en Azië het gerucht gaat verspreiden dat Nederland helemaal niet zo gastvrij is voor economische vluchtelingen. Volgens justitie is dat hard no dig na de legalisatie van enige tientallenbuitenlanders die konden aantonen dat zij in de Bijlmer-flats woonden waar de vrachtjumbo van El Al zich in boorde. Een maatregel die in de Derde Wereld heel gemakkelijk verkeerd begrepen kan worden. Dat zien wij nu toch zeker wel in? Ja, maar we zien nog iets an ders. Wat nu als een aantal Ne derlanders Kosto ook verkeerd begrepen heeft? Wat te doen als bijvoorbeeld de aanhangers van Janmaat denken dat de staats secretaris hun een vrijbrief heeft gegeven om „illegalen" (lees: alle gekleurde en enigs zins armoedig geklede buiten landers) te molesteren of pen sions van asielzoekers in brand te steken, naar het voorbeeld van de skinheads in de voorma lige DDR? (Rik in 't Hout is chef van onze parlementaire redactie.) rest van de samenleving het vanzelfsprekend ging vinden dat ouderen geen betaald werk meer verrichten. Maar nu dreigt dit vangnet te scheuren. Van elke in Nederland verdien de gulden wordt vijftien cent besteed aan uitkeringen voor ouderen, let wel: voor mensen van boven de vijftig. Als er niets verandert, ziet het SCP het somber in. Het aantal ouderen met een uitkering zal groeien van drie miljoen nu tot 5,3 miljoen in 2030. Dan zal één op de drie Nederlanders een ou dere met een uitkering zijn. De mensen die dan nog wel een be taalde baan hebben zullen dan verre in de minderheid zijn. De levensgrote vraag is of de men sen met een baan dan de uitke ringslasten kunnen dragen. Als zij dat al zouden willen. Volgens becijferingen van het SCP zal alleen afschaffing van de dure regelingen bij ver vroegd uittreden (vut) een beet je schelen. Het aantal uitke ringsgerechtigden zal dan in Idoor ALAN RYAN U denkt wellicht dat de Ameri kaanse conservatieven best re den hebben om vrolijk te zijn. Ongeacht de uitslag van de pre sidentsverkiezingen hebben zij immers het zwaartepunt van de Amerikaanse politiek een heel eind naar rechts weten te ver leggen. Zo weigerde Bill Clinton bijvoorbeeld Rickey Ray Rector gratie te verlenen, een zwarte geëstelijk gestoorde moorde naar uit Arkansas die afgelopen januari tijdens de campagnes voor de voorverkiezingen ter dood werd gebracht. Sommigen zagen de executie als een bewijs van hoe wanho pig Clintons campagne was voor de Democratische kandi daatstelling voor het president schap. Anderen waren van me ning dat de voltrekking van het doodvonnis een noodzakelijke stap was om de Democratische Partij weer naar het zwaarte punt van de Amerikaanse poli tiek toe te bewegen. Voor het buitenland illustreerde de exe cutie de waanzin van een sa menleving die haar burgers toe stemming verleent zich tot de tanden te bewapenen en dan hysterisch wordt over de voor spelbare consequenties hier van. De executie toonde in ieder geval aan hoe conservatief het Amerikaanse publiek is inzake misdaad en straf. 'Oog om oog, tand om tand' is voor de meeste 2030 135.000 lager uitvallen. Aan uitkeringen zal dan 12 pro cent minder worden uitgegeven dan wanneer we de ontwikke lingen op z'n beloop laten. Ove rigens, het SCP misgunt nie mand zijn uitkering. In het bedrijfsleven zijn werk gevers en werknemers in dis cussie over invoering van een deeltijd-vut en demotie. Dit laatste staat tegenover promo tie. Er is dus al wat beweging op de arbeidsmarkt voor ouderen. Een ijkpunt lijkt mij een nuttig houvast: elke werknemer die bij elkaar veertig jaar betaald werk heeft verricht (en dus belastin gen en premies heeft betaald) moet het recht houden of krij gen op een uitkering. Ongeacht i zijn of haar leeftijd. Zelfs in de 21e eeuw en zelfs bij een oplo pende levensduur lijkt 40 jaar arbeid een redelijke bijdrage aan de samenleving. (Peter Riemersma is redacteur van deze krant.) Amerikanen een goede vuistre gel; het afschrikwekkende ef fect van de doodstraf heeft hier mee niets van doen. De Demo craat Walter Mondale zou ge kreund hebben bij de gedachte aan een Democratische presi dentskandidaat die echt in de doodstraf gelóóft, maar Monda le stond bij de verkiezingen van 1984 aan de verkeerde kant en leed een verpletterende neder laag tegen Ronald Reagan. Als de Amerikanen zo conserva tief zijn, waarom zijn de conser vatieven dan zo ongelukkig over de huidige gang van za ken? Dat kan voor een groot deel worden verklaard door het feit dat het conservatieve bond genootschap dat Ronald Reagan het Witte Huis binnen bracht nog brozer was dan de li berale coalitie die het in de ja ren tachtig in drie verkiezingen verpletterde. Voor de rest ligt de oorzaak bij de totale desin teresse van president George Bush voor ideeën. Geen visie Niet alleen de liberalen klaag den dat het Bush aan visie ont brak; Edwin Feulner, directeur van de Heritage Foundation, sprak verbitterd over het „vi sieloze Witte Huis dat voorgeeft conservatief te zijn". Maar de kiezers vormen wel het grootste probleem. Het succes van Ro nald Reagan en George Bush verhulde het feit dat de Ameri kaanse kiezers, evenals de Eu ropese, „op hun portefeuille stemmen". De Amerikaanse politiek ver schilt op een cruciaal punt van die van Europese landen. Om dat de Amerikanen hun presi dent direct kiezen, kunnen zij op een president van de ene par tij stemmen en op een Congres van de andere; ze kunnen op het ene niveau voor hun porte monnee kiezen en op het ande re voor hun passies. Byron Shafer, hoogleraar Ame rikaanse staatskunde te Ox ford, poneert de plausibele stel ling dat de Amerikanen het liefst godvrezende, nationalisti sche, sociaal conservatieve stro mannen in het Witte Huis zien, maar denken dat niet-kerkelij- ke, ongeremd spenderende De mocraten beter zijn voor de al ledaagse welvaart. Zij zullen voor een conservatief in het Witte Huis stemmen zolang hun dat niets kost, en zolang de Democraten het Congres be stieren. Dat bemoeilijkt het le ven van de liberalen en conser vatieven op precies tegenover gestelde manieren. Een pro bleem voor de liberalen is dat hun natuurlijke economische achterban bestaat uit blauwe boorden die tegen vrije abortus zijn, tegen het verbranden van vlaggen, tegen seksuele voor lichting, tegen de uitspraak van het Hooggerechtshof dat het schoolgebed een schending is van de grondwet enzovoort. Maar het valt liberalen die wil len dat de regering interve nieert in de economie maar niet in de slaapkamer niet moeilijk met elkaar samen te werken. De conservatieven zijn daaren tegen een club van kibbelaars. Zij omvatten, zoals een van hen meelijdend opmerkte, zowel ui terst conservatieve anti-com munisten als voorstanders van de vrije markt, Joodse ex-libe ralen en evangelische ex-Demo craten die door hun economi sche belangen de ene en door hun religieuze overtuigingen de andere kant op worden getrok ken. Natie onder God De Amerikaanse republiek is, volgens de eed van trouw, „een natie onder God". Op dat „on der God" moet volgens sommi gen de nadruk komen te liggen. Toen Pat Buchanan, Pat Ro bertson en Phyllis Schlafly naar voren traden op de Republi keinse conventie in augustus, vochten ze voor een cultureel conservatisme dat veel voor standers van de aanbod-econo mie zouden mijden als de pest. Het permanente probleem van Amerikaans rechts is dat de tra ditie, de grondwet en het pu bliek grenzen hebben gesteld aan het conservatisme. Een conservatief die appelleert aan de Amerikaanse traditie appel leert aan een liberale traditie: Amerika was de eerste nieuwe Duitse censuur. Dit moest op gezag van die Duitse censuur in de volgende editie luiden: „De Telegraaf verschijnt zonder voorafgaande Duitse censuur". Verder via de boeiende versla gen van de Berlijnse correspon dent van deze krant, die de sta tus van 'buitenlands correspon dent' in het Propaganda Minis terie had en heel wat dat eigen lijk alleen maar voor het neu trale buitenland bestemd was, ongestraft kon publiceren, tot uiteindelijk de laatste oorlogs kranten niet groter waren dan een kwartvoorpagina van een huidige courant. Maar wel in het voorjaar 1945 met adver tenties van kunstveilingen in Amsterdam bij Frederik Muller en Mak van Waay, en ook zij het in het kort de koersen van de Newyorkse effecten beurs. Het is namelijk een mis vatting dat geheel Nederland tussen 1940 en '45 heeft gele den, de gevolgen van de honger winter daargelaten. Al was er dan geen koffie of thee en weinig yet (hartklachten wa ren toen onbekend), voor 98 procent van de bevolking was het 'business as usual'; het ac tieve vroege verzet was de daad van een elite, die na Bijltjesdag heel wat meelopers kreeg. De vooroorlogse anti-Duitse hou ding van de gehele bevolking is gewoon een fabel. Kleine groe pen Nederlanders leden ontzet tend, tot aan uitroeiing toe, net zoals kleine groepen daadwer kelijk hulp boden en intens ver zet pleegden. Voor de overgrote meerderheid was de oorlog een uiterst on aangename bijkomstigheid. Het artikel in de krant bewijst dit ongewild met de foto's uit 1940-'45. H. M. Cramer, DEN HAAG. Islam Naar aanleiding van dit artikel in uw blad van 25 september jl. door Monique van de Ven wil ik toch gaarne even reageren. Dat ik niet eerder hierop ben inge gaan is gelegen in het feit dat ik juist in die periode in Indonesië natie die de rechten van de mens vastlegde in de grondwet. Het was de eerste natie die be reid was de risico's te lopen van een democratisch beleid, de eer ste die het zonder vaste kerk stelde en de mensen hun reke ning met God naar eigen gewe ten liet vereffenen. Het is moeilijk om op een con servatief te lijken wanneer je niet de huidige constitutie in stand houdt, maar rondrent om steun te werven voor amende menten om abortus te verbie den, het verbranden van vlag gen, pornografie of wat dan ook. Heel Amerikans rechts voelt zich verraden door Bush' presi dentschap. De belastingen zijn gestegen, het tekort is groter geworden en de president heeft zich gedragen als alle andere politici die campagne voerden. Hij heeft zijn beloften niet kun nen nakomen. De lauwerkrans van de Golfoorlog is hem van het hoofd gerukt; de nationalis ten roepen dat hij alvorens Sad dam Husayns leger onder de voet te lopen eerst Irak het geld heeft verstrekt om een leger uit te rusten. Afgezien van het noordoosten en Californië is Amerika een cultureel conser vatief land. Maar voor Ameri kaans rechts is het zeker niet het beloofde land. The Times (De auteur is professor politieke wetenschappen aan de universi teit van Pri nceton) vertoefde en daar het volgende beleefde. Om eerst wat duide lijkheid te scheppen in de situa tie daar, het bestuur van Jakar ta geeft namelijk voor elke godsdienst-overtuiging een stuk grond uit. Op welke plek men dus een kerk of bedehuis mag bouwen. Het te bouwen kerkje kreeg een plek aangewe zen op korte afstand van een moskee. Op zondag 18 oktober, in een deel van Jakarta, Tangerang geheten, vond in dit kerkje, bè- horende aan een christenge meenschap, een doopplechtig heid plaats, gepaard gaande met gezang door de leden van deze gemeenschap. Of dit ge zang nu de leden (om ze zo maar te noemen) uit de moskee stoorde, weet ik niet. Het gé- volg was dat men in de moskee de geluidsinstallatie op volle kracht openzette, oorverdo vend. Wat wilde het geval: de stroom viel uit, zodat ook de gè- luidsinstallatie het liet afweten (de schuld van de christenen?). Het gezang in het kerkje ging echter wel door, want dat had geen elektriciteit nodig. Men begon nu het kerkje met stenen te bekogelen op een dus danige wijze, dat het dak, dat uit asbestplaten bestond, de stenenregen niet kon verwer ken. Hierdoor kwamen enige projectielen door het dak naar beneden, waardoor zelfs de do peling aan het hoofdje werd ge raakt. Dit was niet zomaar een inci dent; reeds tijdens de bouw van dit kerkje waren al meerdere malen vernielingen aangericht (door de leden van de islam). Dit heb ik later van leden van de christengemeenschap verno men. Is dit de leer van Moham med? Nee toch zeker. Maar het gebeurde wel. Zoals u zult be grijpen, ben ik hiervan enorm geschrokken. Het doet mij den ken aan wat er in het Midden- Oosten gebeurt. Laat dit dan ook een waarschuwing zijn voor het islamgebeuren. J. A. S. van Niel, SCHEVENINGEN. 'ETER RIEMERSMA ete';„ Sociaal Cultureeel Planbu- luidt de alarmbel bij de re- ïng: zoveel ouderen zonder Y^aald werk wordt onbetaal- e irir voor de samenleving als orWl. In het rapport 'Ouderen sen pensioen en bijstand' rdt deze stelling met wiskun- ,b formules, cijferreeksen en 'e tyistieken onderbouwd. SCP laat het daar niet bij, beveelt een 'cultuurom- SeV aan. De oudere werkne- moet een herwaardering In plaats van als te dienen op de perso- I alllsbegroting moet men hem aadr gaan zien als onmisbare de ior voor een evenwichtig jsoneelsbeleid. onderzoekers van het SCP' de tenen de nu 53-jarige pre- bazir Lubbers tot de ouderen. ïdaPbers heeft weliswaar aange- de idigd in 1994 te zullen stop- ksjj met zijn werk als minister- )e ysident, maar slechts weini- au geloven dat hij daarna geen Tesrer wer"k zal vinden. Toch is 3 voor zijn leeftijdgenoten rmaal' geworden om op de gcJopstoel te belanden. De uit- erjDt van ouderen is nu zover tie frSesch°ten, dat de trend II Qpt worden omgebogen. Bij el- e her wor<^en vijftigplussers t een uitkering te duur." 11 °ie hele westerse geïndustria- jerde samenleving is de uit- fs.bt gaande van ouderen uit M arbeidsproces. Maar ner- /oels is dit zover gevorderd als Nederland. Dit geldt zowel r ir ouderen tot 65 jaar als 0(ir ouderen na die leeftijd. da1 nen)ral zelfstandigen plegen na wexP 65e te blijven doorwerken ^^wege het ontbreken van een rd^de pensioenvoorziening, g^r in Nederland met z'n aow basispensioen is dat veel nder het geval dan in andere Bterse landen. Lang niet ie dereen haalt hier overigens werkend de aow-leeftijd. De keerzijde van de geringe ar beidsdeelname van ouderen is, dat veel meer mensen dan el ders een sociale uitkering heb ben. In 1970 had één op de vijf personen in de leeftijd van 50- 64 jaar een uitkering. Vandaag is dat één op de twee. Het SCP-rapport maakt de par lementaire enquête naar de uit voering van de sociale zeker heid tot een farce. Het .zet pre cies op een rij waarom het ge bruik van de sociale zekerheid zo uit de hand is gelopen. De re gelingen zoals die door regering en parlement samen zijn vast gesteld zijn ruim opgesteld en bieden een hoge sociale be scherming. Daar komt bij, dat de regelin gen zijn gericht op het opvan gen van inkomensderving door ziekte, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en ouderdom. Veel minder zijn ze er op ge richt de mensen weer aan een betaalde baan te helpen, zoals bijvoorbeeld in Zweden wel het geval is. In de afgelopen twintig jaar is de arbeidsmarkt in Nederland veranderd. Het aantal mensen dat zich aanbood nam meer toe dan elders in Europa. Dit kwam mede doordat in Nederland steeds meer vrouwen aan de slag wilden. Zij hadden dan ook op dat punt een achterstand. Bovendien koos de overheid er voor om de arbeidsplaatsen die er waren in de eerste plaats door jongeren te laten bezetten. Een reactie op de verhalen over 'verloren generaties' van schoolverlaters die wel een uit kering kregen, maar geen be taald werk konden vinden. Door de aandrang om ruim baan te maken voor jongeren en vrouwen werden de oudere werknemers naar de rand ge duwd. Menigeen liet zich in het sociale vangnet vallen, mede omdat de 'Oudere werknemers moeten een herwaardering ondergaan'. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonder eventueel in te korten dan wel te weigeren. Anoni Brieven dienen te worden ondertekend en voorzien geadresseerd te worden aan de hoofdredactie van dt Van Tol Voor mij ligt de rubriek Week einde van 31 oktober jl. Van Tol Twee (2) heet het stukje. Wiens gedachten worden daarin goed verwoord? Die van Van Altena, Buurman, Koldenhof of Roso? Of die van Ellen Verhaar, de LC-correspondent? Laat ik het maar op de laatste houden. Me vrouw Verhaar immers wordt geacht de Alkemadese politiek het beste te kennen. Boven dien: ze heeft van mij tijdig de Groen Links-bijdragen aan de Algemene Beschouwingen ont vangen en die dus uitgebreid kunnen bestuderen. Toch staan er een aantal pijnlijke misvat tingen en niet onderbouwde vooronderstellingen in Van Tol Twee (2). Laat ik de meest op vallende noemen. 1. Ik zou mevrouw Verhaar iet wat denigrerend een pers-Muis (en niet persmuis!) genoemd hebben. Mis poes! Pers-Muis is juist een erenaam. Die heb ik gegeven aan de politieke corres pondent van het WW. Waarom? Eén: omdat die meneer, meneer Muis heet. En twee: omdat me neer Muis altijd zijn uiterste in tegere best doet om zoveel mo gelijk alle partijen in gelijke mate te belichten. 2. Ik heb niet betoogd, dat het gemeentelijk verslag afgedrukt zou moeten worden in "alle" huis-aan-huisbladen. Ik heb wat anders betoogd. Dit: dat ik het door de gemeentelijke voor lichtster te maken verslag van de raadsvergaderingen gaarne opgenomen zou willen zien „in één (het WW) of alle (het WW de AC) lokale huis-aan-huisbla den". Maar liever nog „in een eigen gemeentelijk medede lingenblad". 3. Mijn redactionele bijdrage aan de AC kan geschat worden op 15%, en niet 50%, zoals Van Tol Twee (2) beweert. Met zo'n r. Ze diei eze krant, postbus 9,2501 CA Den Haag. rekenfoutje valt te leven. On aanvaardbaar echter is de iet wat naïeve (en daarom des te insinuerendere) opmerking als zou ik de AC kunnen (gaan) misbruiken als Groen Links partij-orgaan. Zo'n opmerking gaat mij en hopelijk iedere inte gere burger, lezer en kiezer net even een LC te ver. S. A. S. v.d. Geest, ROELOFARENDSVEEN. Oorlogsfoto's Natuurlijk ging tijdens de Tweede Wereldoorlog in Neder land verrassend veel gewoon door; misschien moest dit ook wel. Het is bovendien gewoon menselijk. Ik kan dit uit eigen ervaring bevestigen, want ik was 20 toen de oorlog begon en had het geluk tot het einde in Den Haag te kunnen verblijven. Om een heden niet meer nas peurbare reden begon ik op 1 september 1939 de 'Telegraaf te verzamelen (toen de dollar overigens op plusminus 1,80 stond), en ik slaagde erin het bewaren consequent tot mei 1945 vol te houden. Niet alleen de Telegraaf compleet in circa 40 gebonden delen, maar het laatst aangevuld met andere Nederlandse kranten en veel ondergrondse publicaties, maar ook met een aantal exemplaren van het lijfblad van Goebbels 'Das Reich', met het beruchte artikel eind februari 1945 over het 'IJzeren Gordijn' (later door Churchill in zijn beroemde redevoering in Fulton aange haald). Het geheel is een boeiend docu ment geworden, dat een genu anceerder licht werpt op de toe stand van toen dan velen mis schien zouden willen. Bijvoor beeld de eerste Duitse censuur op 14/15 mei 1940 waar de Tele graaf op de voorpagina in de kop drukte: vanaf heden ver schijnt de Telegraaf onder

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 7